Wil je weten wat voor weer het wordt? Dan kijk je op internet of naar de weersverwachting op tv. Zo simpel als wat.

Maar wat doe je als je wilt weten hoe het weer in augustus 2010 zal zijn? Dan laat je alle moderne communicatiemedia voor wat ze zijn en neem je... een ui. Een grote ui, bij voorkeur. Snijd hem in de nacht van 24 op 25 december doormidden en maak voorzichtig de ringen van elkaar los, zodat er twaalf kommetjes ontstaan. Schrijf op twaalf briefjes de namen van de maanden en leg op elk papiertje een uikommetje. Strooi daar wat zout in. Is het zout de volgende morgen nat geworden, dan duidt dit erop dat het in de bijbehorende maand flink gaat regenen. Blijft het zout meer of minder droog, dan zal het weer dienovereenkomstig zijn.

Een fabeltje? Waarschijnlijk wel. Maar onze voorvaderen, voor wie de informatietechnologie nog verre toekomstmuziek was, geloofden er heilig in. Voor hen was de ui wat het Journaal, de buienradar en weeronline.nl voor ons zijn. En dat niet alleen, de ui kon ook vertellen wat je geluksgetal is. Of je de weg wijzen naar de beste huwelijkskandidaat. Net als trouwens de appel of een pan met linzen.

Voedsel is sinds mensenheugenis als orakel gebruikt. Gefascineerd door de vraag wat de dag van morgen zal brengen, voorspelde men al duizenden jaren geleden de toekomst aan de hand van bier, brood, eieren, kaas, knoedels, koffie, of wat voor etenswaren dan ook.

"Vaak gebeurde dat op hoogtijdagen, zoals oudjaar, Kerstmis, Driekoningen of Marialichtmis. De mensen kwamen dan bijeen voor een feestmaal en het voedsel dat op tafel stond werd gelijk gebruikt om vooruit te blikken", vertelt Girbe Buist, samensteller van het boek 'Smaak van de Toekomst, Eten en orakelen in Twente'.

Voor specifieke vragen werd het orakel op speciale dagen, de zogenoemde lotsdagen, geconsulteerd, zo laat de historicus van de afdeling Musea en Erfgoed van Kunst & Cultuur Overijssel weten. "Op lotsdagen had het orakel meer zeggenskracht. Barbaradag, 4 december, was bijvoorbeeld de dag bij uitstek om antwoord te krijgen op vragen over liefde, geluk en vruchtbaarheid. Op 1 januari kon je alle vragen stellen waarop je antwoord wilde." Maar moest je iets weten over de graanprijzen, dan was 29 september, Michaelsdag, weer een uitgelezen datum en op Vastenavond kon je het beste je licht opsteken over de oogstvooruitzichten.

Smaak van de Toekomst, dat zondag in het kader van de Week van de Smaak wordt gepresenteerd, is een bijzondere combinatie van een geschiedenis- en een kookboek geworden. Buist behandelt er twintig oeroude orakels in, variërend van pannenkoeken tot kool en van maïs tot graan. Van zeker acht is volgens de historicus bekend dat ze in Twente werden toegepast. "Maar de traditie van het koffiedikkijken bijvoorbeeld, die oorspronkelijk uit de Arabische wereld stamde, is hier ook lang gepraktiseerd. En waarschijnlijk nog."

Verder heeft Buist ruimte in het boek ingeruimd voor moderne voedseltheorieën. Zoals bijvoorbeeld de chocoladetherapie van de Nieuw-Zeelandse psychotherapeut Murray Langham, die uitgaat van een samenhang tussen iemands persoonlijkheid en zijn favoriete chocolade. Ook is de 'Weet wat je eet-test' opgenomen, ontwikkeld door de Japanner Kiichi Kuriyama, waarmee je kunt bepalen tot welk voedingstype je behoort en wat je moet eten om je leven te verbeteren.

Voor de recepten in het boek, dat geïllustreerd is met foto's van Henk Boudewijns, tekenden RTV Oost-kok Thea Kroese en zeven Twentse topkoks. De gerechten, waarin de orakels uit het verleden als ingrediënt zijn verwerkt, zijn volgens Buist allesbehalve gedateerd. "Integendeel. Volgens de koks hebben deze gerechten juist de toekomst."

Dat geldt volgens de historicus trouwens ook voor het boek zelf. De nieuwste uitgave van Uitgeverij TwentseWelle sluit volgens hem niet alleen aan bij de hernieuwde belangstelling voor spiritualiteit, maar ook bij de hedendaagse eetcultuur. "Het boek is niet direct bedoeld om mensen aan het orakelen te krijgen. Maar wel om mensen met andere ogen naar eten te laten kijken. Bovendien kun je het gebruiken om een etentje aan te kleden met een waarzegspel en er zo een heel bijzondere belevenis van te maken."

Het boek wordt zondag op twee plaatsen in Overijssel ten doop gehouden. In Zwolle doet verhalenvertelster Janna van der Berg dat tijdens een boottocht op het Zwarte Water, terwijl de samenstellers Buist en Kroese het boek presenteren tijdens de vertelbrunch 'Eten en orakelen in Twente' in Droste's Hotel Restaurant in Tubbergen. Deelname aan de lunch, die van 11.30 tot 14.00 uur duurt, kost 20 euro per persoon.

Meer informatie: tel. 0546 62 12 64

of info@drostes.nl