De enorme Franse legers verzamelden zich op de velden rond het dorpje Fontenoy dicht bij de stad Doornik.

Lodewijck XV had een leger van wel 100.000 man waaronder Adrianus Noëz. De geallieerden samen met de Engelsen hadden zo’n 40 000 man.5”xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Monsieur le Roi Louis XV kwam  in hoogst eigen persoon naar het slagveld om de clash met de Engelsen en de Oostenrijkers van nabij te beleven. Zijn Maarschalk, Van  Saksen, een meester in de krijgskunde, stond bekend als  iemand met nieuwe ideeën omtrent oorlogvoering. Hij kon vlug beslissingen nemen, was sterk in communicatie en legde voor zijn soldaten de zaken op een klare en begrijpelijke taal uit.

De Fransen hadden evenwel sinds de middeleeuwen niet meer gewonnen van de Engelsen6. Bovendien was Van Saksen  op de dag van het wapentreffen ziek. De man leed aan waterzucht en had juist nu dikke voeten. Hij kon zelfs niet op zijn paard geraken ! Zenuwachtigheid in het Franse kamp. Lodewijck XV zat voortdurend in zijn snuifdoos en “krabte” regelmatig in zijn pruik.  

De strijd moest beginnen. De Engelsen nodigden de Fransen uit eerst te schieten. Hun bevelhebber Cumberland was een hoffelijk man in zo’n omstandigheden. Van Saksen zei wijselijk neen. Na een schietbeurt moesten trouwens de geweren herladen worden en dat nam wat tijd in beslag, het ogenblik voor de tegenpartij om te vuren en alzo  wat soldaten neer te maaien. De Engelsen waren inmiddels tot ongeveer vijftig stappen verwijderd van de Fransen. De Franse soldaten stonden oog in oog met hun vijand. Angstige ogenblikken, eeuwig durende seconden gingen voorbij. Geen schot werd gelost. doodse stilte.

                                                                     “Fire !”

Er galmden salvo’s uit honderden Engelse geweren. De lucht stonk meteen naar sulfer.   De kogels troffen opvallend veel Fransen. Er vielen meteen 95 doden en raakten 19 officieren en 295 soldaten gewond7. Meteen ontreddering in het Franse kamp. Van Saksen greep in, ondanks zijn dikke voeten. Hij had inmiddels een rieten kar gekregen waar hij kon inzitten getrokken door vier paarden. Hij joeg zijn gespan langs  zijn gelederen, gaf de juiste bevelen  en wist zijn troepen in een mum van tijd terug in slagorde te brengen. Vanuit de achtergrond bulderden Franse kanonnen. De  Franse linies  stonden tactisch  opgesteld. De ene aan een bosrand, de andere één kilometer noorderlijker. Daartussen wrong zich het geallieerde leger dat meer en meer in de sandwichgreep kwam van de Fransen. Van Saksen zag dat  het goed was. Cumberland had de ongelukkige situatie van zijn troepen niet onmiddellijk door. Mars was de Fransen goedgezind. Van Saksen behaalde  de  overwinning ! Lodewijck XV was buiten zinnen ! Onvoorstelbaar !  Frankrijk werd plotseling  trots op  Louis... van toen af  “Le bien aimé” genoemd. 

De geschiedenis wou dat Engeland zich moest terugtrekken uit de strijd wegens problemen in Schotland. Voor de Fransen lag de   weg naar Holland vrij. Stad na stad, gemeente na gemeente viel in handen van de Fransen. In Vlaanderen wapperden de tricolore vlaggen. De Vlamingen leken tevreden. Eindelijk verlost van de Oostenrijkers(?) en de Hollanders in de randgebieden.  Men zong het hier en daar uit:

Laet ons den goede God bedanken

Omdat Bourbon met goed beleijt

Den vijand van Gods kerk komt kranken

En van den bok de schaepen scheydt

Hij salder meinigh duyts verjaegen.
Die in ons land bedorven zijn

Met het bedrog van jan Calvijn8

8  J Van Den Broeck Promenade in de pruikentijd blz 105