Vista is de officiële naam voor de nieuwste versie van het besturingssysteem Windows, dat de opvolger is van Windows XP. De codenaam van Windows Vista was Longhorn. Vista is net als Windows 2000 en Windows XP gebaseerd op de Windows NT kernel, (kern van het besturingssysteem) en draagt het versienummer Windows NT 6.0. Het was de bedoeling Vista begin 2006 uit te brengen, maar Vista verscheen uiteindelijk op 30 januari 2007 voor consumenten, en op 8 november 2006 voor bedrijven ^[1]. Wel was het al mogelijk Windows Vista te installeren als proefversie. Deze versie werd door Microsoft aangeboden via hun website en o.a. door de software bij te sluiten in computerbladen.

[bewerk] Vernieuwing

De veranderingen in Windows Vista zijn onder andere een geavanceerdere interface, een betere stabiliteit, een nieuwe multimedia-API DirectX 10, de kernel is op verschillende punten bijgewerkt, een betere beveiliging tegen het uitbuiten van bugs, virussen en andere malware en een aantal andere vernieuwingen die dieper liggen in het systeem dan voor een gemiddelde gebruiker zichtbaar is. Ondanks plannen om WinFS op te nemen, is dit geen onderdeel van de eerste versie van Vista.

[bewerk] Onderdelen

Windows Vista zou oorspronkelijk gebouwd worden op drie nieuwe fundamenten (oorspronkelijk WinFX genaamd):

1. Windows Presentation Foundation of WPF (codenaam Avalon) voor het grafisch systeem;
2. Windows Communication Foundation of WCF (codenaam Indigo) voor de communicatie en internetapplicaties;
3. WinFS voor de vernieuwde bestandsindeling voor de harde schijf, die de computer in staat zou stellen sneller dan nu bestanden op te zoeken.

Microsoft heeft nu besloten WPF en WCF niet exclusief deel te laten uitmaken van Windows Vista, maar deze zullen ook voor gebruikers van Windows XP Service Pack 2 en Windows Server 2003 gratis van de website van Microsoft te downloaden zijn. Om de onduidelijkheid op te lossen die was ontstaan over de relatie tussen het Microsoft .NET Framework en WinFX, heeft Microsoft besloten de naam WinFX niet meer te gebruiken. Alles dat in WinFX zat, komt nu mee in de release van het Microsoft .NET Framework 3.0 dat dus ook voor de eerder genoemde Windows versies te downloaden zal zijn.

[bewerk] Windows Presentation Foundation

WPF is niet een nieuwe look-and-feel voor Windows, dat is Aero namelijk, maar de onderlaag in Windows die ervoor zorgt dat beelden op het scherm komen. Op dit moment communiceert software via API's (Application Programming Interfaces) met het besturingssysteem over wat er op het scherm moet komen. Het besturingssysteem zet dit vervolgens op het scherm via GDI (Graphical Device Interface) en GDI+. Deze grafische sublaag wordt vervangen door de WPF.

[bewerk] Windows Communication Foundation

WCF is een basislaag die ontwikkelaars van software kunnen aanroepen voor de communicatie tussen programma's onderling en voor communicatie van een programma met websites of -services. Deze technologie is er volledig op gericht de ontwikkeling van applicaties die via webservices communiceren eenvoudiger te maken.

[bewerk] Windows Future Storage

WinFS, voluit Windows Future Storage, is een data opslag en management systeem gebaseerd op gerelateerde databases en kan beschouwd worden als de opvolger van NTFS. Het bestandssysteem zag het levenslicht voor het eerst in 2003. De development van WinFS is nog altijd in volle gang, dit meldde Steve Ballmer onlangs in 2006. Het is onduidelijk of WinFS gepland is voor Windows Vista's opvolger, Windows Vienna, of dat het later als een update bij Windows Vista komt.

[bewerk] Windows Aero

Windows Vista wordt geleverd met een geheel nieuw uiterlijk en gebruikersinterface, Aero genaamd. Deze nieuwe GUI (Graphical User Interface) maakt gebruik van allerlei nieuwe technieken die de afgelopen jaren beschikbaar zijn gekomen. Om volledig te kunnen genieten van deze nieuwe GUI zal een videokaart met volledige ondersteuning voor DirectX 9 benodigd zijn. In dat geval zal een gebruiker Aero Glass voorgeschoteld krijgen. In het geval dat niet de juiste hardware aanwezig is, of als de gebruiker daarvoor kiest, is het ook mogelijk een eenvoudigere en minder zware look-and-feel te kiezen, te weten Windows Vista Basic, of Windows Classic. Overigens is Aero enkel in de duurdere versies van Windows Vista gestoken; Vista Home Basic-gebruikers kunnen bijvoorbeeld niet gebruik maken van Aero.

[bewerk] Versies

Windows Vista komt uit in zes verschillende versies. Alle versies komen bovendien uit in een 32 bit- en een 64-bitversie, behalve Windows Vista Starter.

Versie	Kenmerken
Windows Vista Starter	Goedkope versie voor ontwikkelingslanden Kan maar 3 programma's tegelijk draaien, en heeft ook andere beperkingen.
Windows Vista Home Basic Windows Vista Home Basic N (*) Windows Vista Home Basic K (*)	Simpele versie voor thuisgebruik, geen Windows Aero
Windows Vista Home Premium	Gevorderde versie voor thuisgebruik, met Windows Aero en HDTV-ondersteuning Vergelijkbaar met Windows XP Media Center Edition
Windows Vista Business Windows Vista Business N (*) Windows Vista Business K (*)	Vergelijkbaar met Windows XP Professional
Windows Vista Enterprise	Uitgebreider dan Vista Business, met meertalenondersteuning en BitLocker
Windows Vista Ultimate	Zelfde mogelijkheden als Enterprise en Home Premium samen, plus Ultimate Extras

(*) Voor de Europese en Zuid-Koreaanse markt brengt Microsoft ook versies op de markt waarbij geen software voor het afspelen van mediabestanden wordt meegeleverd, de zogenaamde N- en K-edities.

Microsoft verwacht dat Vista Home Premium het standaardproduct wordt voor consumenten, met mogelijkheden om dvd-materiaal te bewerken en HDTV op te nemen en te bekijken. Vista Ultimate zal het totaalpakket van Windows Vista zijn. Met de Basic-versie is minder mogelijk op het gebied van multimediatoepassingen.

De servereditie in de Windows Vista reeks (opvolger van Windows Server 2003) behoudt voorlopig nog de codenaam Longhorn Server. Microsoft maakt er ook gewag van een servereditie te maken voor "Home"-gebruikers, omdat nu vele thuisgebruikers Windows Server 2003 draaien, terwijl dat eigenlijk te zwaar is.

Microsoft maakte bekend dat alle versies op één enkele dvd worden gezet, wat betekent dat er voor een upgrade geen andere dvd hoeft te worden aangeschaft. Dit heeft als voordeel dat er makkelijker overgestapt kan worden op een andere editie van Vista. Op alle installatie dvd's van Vista staat dus hetzelfde, en afhankelijk van het serienummer dat wordt ingevoerd, wordt het bijhorende systeem geïnstalleerd.

[bewerk] Upgraden

Upgrademogelijkheden vanaf Windows XP en tussen verschillende Vista-versies. Stippellijnen geven aan dat een "schone installatie" nodig is.

[bewerk] Systeemeisen

De minimum vereisten voor een "Windows Vista-capable" pc zijn:

• Een moderne processor (tenminste 800MHz)
• 512MB systeemgeheugen
• een 'DirectX 9 capable'-videokaart
• DVD-ROM speler

PC's die aan deze eisen voldoen krijgen het label "Windows Vista-capable"

Wie extra opties zoals de nieuwe Aero-interface wil heeft een zwaardere pc nodig. Onder de naam 'Windows Vista Premium Ready' zijn aanvullende systeemeisen opgesteld waaraan een pc moet voldoen om de extra's te tonen:

• 1GHz 32-bit (x86) of 64-bit (x64) processor
• 1GB systeemgeheugen
• 128 MB-videokaart DirectX 9 compatible (met WDDM driver )
• 40GB harddisk met 15GB vrije ruimte
• DVD-romdrive en/of DVD-brander
• Audio-uitgang
• internetverbinding

PC's die aan deze eisen voldoen krijgen het label "Windows Vista Premium Ready"

Op de Microsoft-website is de Windows Vista Upgrade Advisor te downloaden, die kan controleren of een pc geschikt is voor Vista.

Op de site van Nvidia kan je ook een soortgelijke test doen om te kijken of je pc voor vista geschikt is, voordeel is dat je hier niets voor hoeft te installeren. Je kan het gewoon op de site runnen.^[2]

[bewerk] Sneltoetsen

Voor het nieuwe besturingssysteem zijn er nieuwe snelkoppelingen met hun nieuwe functies:

Snelkoppeling	Betekenis
Win*	Toon het startmenu
Alt+Tab	Flip
Win+Tab	Flip 3D
Ctrl+Win+Tab	Blijvende Flip 3D
Win+T	Applicaties bekijken vanop taskbar
Win+M	Alles minimaliseren
Win+Shift+M	Minimaliseren ongedaan maken
Win+G	Door zichtbare gadgets bladeren
Win+Spatie	Op de sidebar focusen
Win+1 t/m 0	Open snelstart item 1 t/m 10
Ctrl+Scrollwiel	Verander grootte van iconen

* Win oftewel 'Windows-toets' is de toets met (meestal) het Windows-logo en bevindt zich tussen de linker CTRL- en ALT-toets.

[bewerk] Lange geschiedenis

Microsoft heeft Vista lang voor het beschikbaar was aangekondigd en vele malen uitgesteld. Een overzicht hiervan:

• Augustus 2001: Longhorn wordt aangekondigd als tussenversie in eind 2002. De echte XP opvolger Blackcomb verschijnt eind 2003
• Oktober 2002: Longhorn wordt de echte XP-opvolger, is alleen een cliënt-OS en verschijnt in de tweede helft van 2004
• November 2002: Longhorn verschijnt in 2005
• April 2003: toch wel en dan weer geen serveruitvoering
• Oktober 2003: de eerste bèta verschijnt in de tweede helft van 2004, Longhorn wordt eind 2005 uitgebracht
• Maart 2004: Longhorn verschijnt in 2006
• April 2004: WinFS wordt sterk in functionaliteit beperkt, Longhorn verschijnt misschien in de tweede helft van 2006
• Augustus 2004: Avalon en Indigo verschijnen ook los van Longhorn, WinFS ook en verschijnt pas na Longhorn
• Februari 2005: Longhorn verschijnt in de tweede helft van 2006
• Juli 2005: Longhorn zal worden uitgebracht onder de naam Vista en gaat in juni 2006 naar de fabrikanten
• November 2005: tweede bèta wordt uitgesteld naar begin 2006
• Maart 2006: Vista verschijnt in november 2006, maar dan niet in de consumentenuitvoering, deze verschijnt in januari 2007
• Juni 2006: Windows Vista Bèta 2 beschikbaar gesteld voor het publiek (bèta 2, build 5384)
• Augustus 2006: Windows Vista pre-release Candidate 1 beschikbaar (pre-RC1, build 5533, 5552)
• September 2006: Windows Vista release Candidate 1 beschikbaar (RC1, build 5600)
• Oktober 2006: Windows Vista release Candidate 2 beschikbaar. (RC2, build 5744)
• 8 november 2006: Windows Vista Release To Manufacturer (RTM, build 6000)
• 30 november 2006 : Windows Vista verkrijgbaar voor bedrijven.
• 30 januari 2007: Windows Vista verkrijgbaar in de winkel.
• 31 januari 2007: op aandringen van de Europese Commissie kondigt Microsoft aan nog in 2007 een Europese Service Pack uit te brengen.^[3]
• 2007: Windows Vista SP1 (Voorlopige codenaam Fiji)

[bewerk] Kinderziektes

Zoals te verwachten bij een nieuw besturingssysteem heeft ook Vista te kampen met de nodige kinderziektes, hoewel het belangrijkste deel van de problemen eerder te wijten is aan het feit dat software en ondersteuning van andere partijen nog niet up-to-date is met Vista. Algemeen wordt aangenomen dat juist door deze 'kinderziektes' de verkoop van Vista pas echt goed gaat lopen na het verschijnen van een eerste servicepack. Vooral gamers klagen over compatibiliteitsproblematiek, enerzijds omdat diverse games (nog) niet compatibel blijken met Vista en anderzijds omdat er vaak nog geen of gebrekkige drivers zijn voor de grafische kaarten (bijvoorbeeld die van nVidia - een populair merk onder gamers). Ook komen in deze fase nog veel problemen voor met de internetverbinding, ook weer door ontbrekende drivers (van de modems) of doordat de aanbieder domweg nog geen ondersteuning biedt voor Vista.

[bewerk] Trivia

• Microsoft zou in 2004 alle code voor Vista weggegooid hebben, en opnieuw begonnen zijn vanaf nul, omdat de oude werkwijze te veel bugs opleverde. ^[4]
• Opvallend is dat er een nieuw soort foutmelding is, het zgn. "Red Screen of Death". Deze kwam alleen in de eerste betaversies voor en zou een 'vernieuwing' zijn op de huidige "Blue Screen of Death" in alle bestaande Windows-versies.
• De evaluatieversie (zonder ingevoerde productcode) is afhankelijk van het soort, 30 tot 90 dagen te gebruiken. Hierna kan men de software aanschaffen. Er zijn verschillende acties, waaronder bij aanschaf van een laptop of pc met de mediacenter editie, een gratis upgrade naar Vista.
• Bij de ontwikkeling van de beveiliging van Windows Vista werkt Microsoft samen met de Amerikaanse veiligheidsdienst NSA.^[5]
• De Nederlander Tjeerd Hoek is als director of interface design van Microsoft verantwoordelijk voor het ontwerp van Windows Vista