Om 8.30 uur in de ochtend van 4 augustus 1914 trokken de eerste Duitse eenheden in Gemmenich, nabij Aken, over de grens richting Luik. Om 10 uur viel de ruiter Antoine Fonck (2e Regiment Lanciers) als eerste Belgische soldaat. Om 12 uur vroeg de regering in Brussel steun aan Frankrijk en Groot-Brittannië om de aanval af te weren.
Ulysse
Het keizerlijke Duitse leger trok snel op tot Visé aan de Maas. Daar vonden ze de brug opgeblazen en werden ze beschoten toen ze probeerden een noodbrug over de Maas aan te leggen. Twee rijkswachters en twee Belgische soldaten en enkele tientallen Duitsers sneuvelden. Uit woede voor die felle weerstand doodden de Duitsers enkele burgers. De dag erop vonden in verscheidene dorpen moordpartijen plaats. In Soumagne werden meer dan honderd burgers vermoord en honderd huizen verwoest. Op 8 augustus werd het stadje Herve platgebrand.
Ook in de omliggende dorpen werden tientallen Belgische burgers gedood, sommigen met de kogel, anderen met het zwaard of met bijlen. Het was een voorafspiegeling van nog meer wreedheden tegen de burgerbevolking die alle verzet moesten ontmoedigen. Visé, Aarschot, Tamines, Dinant en Leuven zouden volgen. Vluchtelingen zouden de gruwelverhalen spoedig verspreiden over de rest van het land. In de avond van 5 augustus begon de Duitse aanval op de Luikse fortengordel met artilleriegeschut. De eerste grote slag, die om Luik, was begonnen.
Intussen had de Britse regering in de avond van 4 augustus Duitsland een ultimatum gesteld: het moest binnen 24 uur België ontruimen, anders zouden beide landen in oorlog zijn. Zo geschiedde: de oorlog in het Westen was nu echt begonnen.
Het von Schlieffenplan
Een Duitse aanval tegen Frankrijk was niet zo eenvoudig als hij enkel via de Frans-Duitse grens moest verlopen. Op die grens hadden de Fransen nieuwe forten en verdedigingswerken aangelegd. Bovendien verwachtten de Duitsers dat de Fransen langs daar zouden aanvallen. Een nog groter probleem was de dreiging dat Duitsland, als gevolg van het Frans-Russische bondgenootschap, aan twee kanten zou worden aangevallen.
De Duitse stafchef generaal von Schlieffen had daarop een alternatief plan voorgelegd: via een grote boog zou het Duitse leger via België en Luxemburg rond de Franse hoofdmacht trekken en die in de zwakkere noord- en westflank aanvallen. Na een opmars door Zuid-België en Noord-Frankrijk zou Parijs na 40 dagen omsingeld worden en tot overgave worden gedwongen.
Naar schatting zou Frankrijk zo zijn verslagen nog voor het grote, maar inefficiënte Russische leger zich volledig had kunnen mobiliseren. Snelheid was dus essentieel in het von Schlieffenplan. België, met zijn grotendeels vlakke landschap en zijn dichte netwerk van wegen en spoorwegen, was essentieel voor een snelle doortocht van honderdduizenden soldaten.
Ergens in Vlaanderen begonnen 's middags de klokken van de kerk te luiden op een manier dat je zou denken dat de koster gek geworden was. Maar de arme man luidde het alarm voor een brand die meer dan vier jaar in de hele wereld zou woeden. Hoe had hij de juiste tonen kunnen vinden? Hij rende van de ene klok naar de andere en luidde ze met een onhandigheid die voorkwam uit paniek. Maar iedereen begreep zijn buitengewone taal. Mijn Grootvader raapte zijn sikkel op en sloeg er een paar keer mee, steeds langzamer. Toen liet hij zich op een knie op de grond zakken en boog zijn hoofd. Plotseling richtte hij zich op, wierp zijn gereedschap met kracht van zich af en begon door de velden naar de stad te lopen, zonder ook maar één ogenblik zijn kaken te ontspannen. Mijn Grootmoeder ging op de grond zitten en huilde in haar schort.
Op 4 Augustus 1914 valt Duitsland België binnen......
http://youtu.be/f5Hz4_wsytQ
!
|