Een kijk door de ogen van een blinde.

Vele jaren reeds mag ik Louis, bijna 70, van zijn tweede jaar blind, mijn vriend noemen.
Letterlijk arm in arm hebben wij al heel wat meegemaakt.
Ja, naar buitenuit lijkt het of ik Louis leid, en het is waar, ik kan de auto's en andere hindernissen wel zien, maar zijn weg kent mijn gehandicapte kameraad heel wat beter dan ik. Het is dom maar waar, ik laat geen enkele gelegenheid voorbijgaan om verloren te lopen en ik ben al dikwijls blij geweest dat hij mij begeleidde!
Arm in arm ja, het geeft soms wel een eigenaardig effect. Zoals toen wij beiden, zo rond halftwaalf 's avonds, van een Antwerpse vergadering kwamen en voorbij een nachtbar trokken, waarbij de buitenwipper mij aantikte en smalend zei: "Olala, gij hebt uw schatje bij, hé ventje!"
Louis en ik zijn samen dik 12O jaar, maar toch heeft die portier gelijk: Louis is 'n schat van een mens.

Hij is op pensioen nu, maar rust is er niet bij. Hij speelt trompet in twee harmonieën, hij doet aan sport, een soort balspel met een belletje, waarin hij ook internationaal nog heeft uitgeblonken, hij schaakt, kaart, lost kruiswoordraadsels op, is actief in meerdere blindenorganisaties en is veel op reis – dikwijls op zijn eentje – en toch bijna altijd daar waar hij nodig is.
Een man met gezond verstand ja, maar al te dikwijls volstaat dat niet om iemand zoals Louis, zonder kwetsuren toe te laten te komen waar hij wil zijn.

We zaten in de lente bij zomers weer op één van die terrasjes die mijn vriend wel goed vindt eens hij, zoals toen, er een biertje kan drinken. Maar anders ervaart hij die dingen pijnlijk als hij er – blind denkend dat een voetpad voor voetgangers bestemd is – er weer eens tegenaan stommelt.
- "Weet ge", zei hij, terwijl hij heel voorzichtig, want hij heeft veel eerbied voor geestrijke drank, naar zijn trappist tastte, "ik versta honderd procent dat het verkeer afgestemd is op gewone valide mensen. Maar het heeft er nu toch de schijn van dat het Beleid alleen maar content is als wij, de mindervaliden, vol builen en blutsen zitten."
Daarmee had Louis het gesprek zijn draai gegeven. Zoals zo dikwijls is het onderwerp bij bejaarden en gehandicapten de eenzaamheid, of de strijd daar tegen. Want ook onze jarenlang gevoerde autopolitiek veroordeelt meer en meer kwetsbare mensen tot binnenblijven, tot afzondering.

- "Ja, het is erg geworden," ging hij verder,"op de autobanen moet vanzelfsprekend geen fietser of voetganger zich wagen, maar ook in de woonwijken is de auto de meester, en zelfs het voetpad wordt door die heilige blikken koe ingepalmd. Ik kom er regelmatig mee in botsing, en dat is absoluut geen vriendelijk contact, meestal zijn de chauffeurs dan nog kwaad op mij ook. Het voetpad, het trottoir, dat toch ons terrein zou moeten zijn, wat een miserie is dat toch geworden!"
Hij begon op zijn vingers te tellen:

- "Palen van alle soorten in alle maten, kasten, terrassen ook ha ja, vuilnisbakken, telefooncellen postbussen, uitstallingen, bouwputten, stellingen, soms kerstbomen, fietsen, en naast auto's zijn vooral brommers grote obstakels, de reclameborden, ge kunt het zo gek niet bedenken of het staat wel op de stoep! Het voetpad is de voetveeg van de straat geworden", besloot Louis. We bestelden er ons nog één, de zon deed deugd en het bier eveneens.
- "Wat zeer verraderlijk is dat zijn de verplaatsbare tekens, de parkeerplaten die men zo af en toe hier en daar gaat neerpoten. Zie jongen, dan weet ge als blinde dat, als ge er op één gestoten zijt – want daar verwacht ge u niet aan hé – dat er u een tweede te wachten staat. Maar als ge dan, door geluk of ongeluk naargelang men het noemen wil, dat tweede gemankeerd hebt, dan zoekt ge – inderdaad lijk een blinde naar een ei – naar dat tweede plakkaat, wat natuurlijk verder niet te vinden is. Man, om te vloeken hoor! Zouden ze daar echt niets anders op kunnen vinden?"

We gingen door, we moesten naar de tram, en ik leidde hem zwijgend naast de parkeermeters die, op het voetpad, ten dienste staan van de auto's en in de weg van de mensen.
We stapten op de tram en Louis zweeg geen moment:
- "Och ja die tram, we hebben nu een metro die drieduizend frank de millimeter kost (Louis telt, lijk veel mensen, nog in franken) en waar wél liftkokers maar lang niet overal liften inzitten, waar dus geen gehandicapten in kunnen, maar ook geen moedertjes met een kinderwagen en waar de bejaarden het heel moeilijk hebben. Want zie makker," Louis kneep in mijn arm, "kijk, dat wil ik gezegd hebben, als het goed is op de weg, of op het openbaar vervoer voor ons soort mensen, dan is het ook goed voor al de anderen, ja toch?"

Ik legde mijn hand op de zijne, bij wijze van instemming.
Onze bestemming naderde, Louis wist dat natuurlijk ook, hij telt de tramhaltes, hij besloot snel sprekend: "Geloof me, met serieuze inspraak, ook van onze mensen als reizigers, zou het anders kunnen. Mocht er tenminste een serieus beleid zijn, meen ik. Maar ik heb geweten dat een deputé van de Provincie, die heel zijn carrière voor niets in een chique voituur had gereden, bij zijn dik pensioen nog een cadeautje meekreeg van bijna twee miljoen frank... Het is een gehandicapt beleid jongen, en het zou een beleid moeten zijn dat ook goed is voor gehandicapten, of niet soms?"
- “Ja Louis,” zei ik, “ik vind dat gij gelijk hebt. Al lang.”

Jef Vergif