Bijna alle dieren slapen, sommige maar een paar minuten, andere 20 uur per etmaal. Het is makkelijk genoeg vast te stellen dat een dier slaapt, maar het blijft vaak nog een raadsel waarom. Men heeft ontdekt dat de slaap en de lengte daarvan door de hersenen geregeld wordt. Door de enorme verschillen in lengte van slaap tussen diersoorten, ligt het voor de hand dat slapen een levensbelangrijke functie vervult.

Wat is slaap?
In principe is de slaap een periode van rust zonder veel beweging die een tijd lang kan voort duren. Een dier kan daarbij soms onrustig zijn en draaien en bewegen, maar hij blijft in feite op één plaats. Een slapend dier is min of meer blind voor zijn omgeving. Een slapende vis kan bijvoorbeeld uit het water getrokken worden voordat hij zich ertegen kan verzetten. Een slapend hert daarentegen zal bij het minste of geringste geluid, dat hij niet kan thuisbrengen, wakker worden en wegrennen. Er schijnen twee verschillende soorten slaap te bestaan: een diepe, rustige slaap en een actieve slaap. Bij zoogdieren en vogels kan men beide soorten slaap herkennen aan een karakteristiek patroon van een hersenactiviteit.

Wanneer dieren slapen
Op welk moment een dier slaapt, hangt ervan af wanneer hij wakker moet zijn. Veel vogels kunnen alleen bij daglicht vliegen en zullen dus 's nachts slapen. Kleine zoogdieren zoals muizen proberen daarentegen overdag aan roofdieren te ontkomen en gaan liever 's nachts op zoek naar voedsel. Andere dieren zoals konijnen en vossen hebben een soort tussenoplossing gevonden en slapen zowel 's nachts als overdag een paar uur. Ze zoeken hun voedsel dan in de ochtend- of avondschemering. Hun bioritme is in elk geval afgestemd op de dagelijkse afwisseling van dag en nacht. Veel zeedieren, vooral die aan de kust leven, trekken zich niet zoveel van het daglicht aan, maar stellen hun bioklok in op de getijden.

Het nut van de slaap
Lange tijd bijna roerloos uitrusten op een veilige plek kan voor dieren op allerlei manieren van nut zijn. In de eerste plaats is hij meestal veiliger voor roofdieren op zijn slaapplek dan wanneer hij hongerig op zoek is naar voedsel en misschien niet zo goed oplet. Daarom hebben dieren die weinig tijd nodig hebben om te eten, de neiging om lang te slapen en het veiligste moment van de dag afwachten om naar voedsel te zoeken. Een dier dat slaapt kan zo ook energie besparen of aan extreme kou of hitte ontsnappen.

Hoe dieren slapenHoe en waar een dier slaapt, hangt er vooral vanaf of het om een roof- of prooidier gaat, of hij alleen maar uitrust of dat hij zich tegen zijn omgeving moet beschermen. Zo slapen konijnen opgerold in hun hol. Vogels voelen zich hoog in een boom veiliger. Vleermuizen slapen in holtes met hun vlieghuid beschermend om zich heen getrokken. Dieren van de open vlakte, zoals herten en paarden voelen zich nergens veilig genoeg en slapen eerder staand. Als ze gaan liggen doen ze dat alleen als andere dieren waken.

Wist je dit?
* Nijlpaarden slapen staand in het water waar ze veilig zijn voor vijanden.

* Gierzwaluwen, die tot drie jaar ononderbroken in de lucht kunnen zijn, slapen vliegend.

* Waterhoentjes doen een dutje terwijl ze op het water rondjes zwemmen.

* Olifanten slapen vaak op een 'bed' van gedroogd gras of in een speciaal gegraven kuil die ook wel 'olifantenbed' heet.

* Veel vissen nemen tij-dens hun slaap een andere kleur aan. Waar-schijnlijk om er gevaar-lijker uit te zien en op die manier vijanden af te schrikken.

* In de winter slapen spreeuwen liever in de stad, waar het warmer is dan het open veld.

* Giraffen slapen staand en leggen dan vaak hun kop te rusten op een boomtak.
 

Nestkastjes 

Nestkasten voor holenbroeders
Van nature broeden deze vogels in holle bomen. Maar in de tuin broeden ze ook vaak in aangeboden nestruimten zoals nestkastjes (zie tekening).

Plaats
De kasten moeten op tenminste 1,5 meter hoogte worden opgehangen.
Uit de volle zon en uit de wind hangen, bij voorkeur op het noordoosten. In geen geval mag er direct zonlicht tussen 11.00 en 16.00 opvallen. De jonge vogeltjes zouden dan door oververhitting kunnen sterven.
Voorkomen dient te worden dat katten bij de kast kunnen komen.
De aanvliegroute naar de kast moet vrij zijn.

Hang kasten niet te dicht bij elkaar. Het heeft geen zin om twee dezelfde kastjes op te hangen. Vogels hebben territoria die door middel van zang worden aangegeven. Daarom zijn er maar zelden twee territoria in een middelgrote tuin. Ook kasten voor verschillende soorten kunnen beter wat verder uit elkaar vandaan worden opgehangen; minimaal 3 meter.
Nestkasten moeten op rustige plaatsen worden opgehangen.
De kast kan het beste voor de winter worden opgehangen, in ieder geval voor maart. Dan kunnen de vogels er in de winter aan wennen door er in te gaan slapen. Nestkasten, ook die waarin niet wordt gebroed, worden 's winters als slaapplaats gebruikt.

Bouw van een kastje
Gebruik geen chemische middelen, ook geen verf, aan de binnenzijde van het kastje.
Hieronder ziet u de eenvoudigste wijze om zo'n kastje maken. Een betere timmerman maakt een mooier kastje, met fraaie hoeken en een schuin dak. Voor de vogels maakt dat niet uit. Zorg er wel voor dat de zijkanten op de bodem staan. Door weer en wind zetten de zijkanten wel eens wat uit. Als de zijkanten op de bodem staan, komen er geen tochtige kieren in.
De aangegeven maten komen niet zeer nauw. Wel moet de grootte van de van de invliegopening kloppen, deze bepaald door welke soort het kastje gebruikt kan worden.

U hoeft zo'n kastje niet zelf te maken; ze zijn ook te koop. Leuk zijn de kastjes met een deurtje waarachter een plexiglas raampje zit. Hierdoor kan naar binnen worden gekeken zodat de jonge dieren in het nest kunnen worden gezien.

Het heeft alleen zin om een nestkast op te hangen van soorten die regelmatig in het voorjaar of de zomer te zien zijn in de tuin. De maten van de kastjes van de Pimpelmees of de Koolmees zijn voor iedere tuin geschikt.

Wolven behoren bij de hondenfamilie, met fonkelende, gele ogen en een slank, gespierd lichaam. Er zijn zevenendertig soorten hondachtigen, waaronder wolven, jakhalzen, coyotes, vossen en wilde en tamme honden. Hondachtigen komen op alle continenten voor behalve op Australië en Antarctica.

Het zijn vleeseters (carnivoren) die goed kunnen horen en ruiken. Wolven en wilde honden jagen op prooien, die ze met hun scherpe tanden doden. Maar er zijn ook hondachtigen die plantaardig voedsel en insecten eten.

Deze beesten behoren tot de intelligentste dieren. Sommige, zoals wolven leven in groepen van ongeveer acht tot twintig dieren. Elke groep heeft een rangorde en wordt geleid door het sterkste mannetje of vrouwtje.

                                       

Arenden of adelaars zijn krachtige, dagactieve, grote roofvogels met brede vleugels,
stevige snavel en scherpe klauwen(nagels). Arenden behoren tot de orde van de
Falconiformes in de familie Accipitridae. De groep is niet homogeen en omvat
niet-verwante soorten van verschillend formaat. Het verenkleed van mannetje en
vrouwtje is gelijk, maar het vrouwtje is doorgaans groter.
Ze verkrijgen hun volwassen verenkleed pas na enkele jaren.

Arenden zijn carnivoor. Ze eten voornamelijk knaagdieren, daarnaast ook
 vogels en hagedissen. In Afrika leeft ook een grote Apenadelaar.

De arendsoorten komen hoofdzakelijk voor in Europa, Azië en Afrika. Amerika
kent er slechts enkele.

Een bekende arendsoort is de steenarend (Aquila chrysaetos).
De Europese zeearend (Haliaeetus albicilla) komt vooral voor in Oost-Europa
en Scandinavië. De zeearend is verwant aan de Amerikaanse zeearend (Haliaeetus leucocephalus).

Zoals alle roofvogels hebben arenden grote, krachtige, haaksnavels om vlees van een
prooi af te scheuren. Daarnaast sterke poten en krachtige klauwen(nagels).
Ze beschikken ook over een uitstekend gezichtsvermogen (arendsogen!)

De eerste dag van de laatste maand van het jaar,
 fijne week !

nbb

Je komt tijd te kort
vooral als je ouder wordt
het leven gaat eigenlijk veel te snel
wat is nu een seconde een tel
de tijd raast aan ons voorbij
kon je het maar weg doen even opzij
het klokje slaat op hol
de dag is al weer vol

Goed geslapen?
Begin van een nieuwe week !!!

HJ