Hoe het begon…xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Op het einde van de jaren ’70, maar vooral begin jaren ’80 groeiden in Vlaanderen én Wallonië de vrije radio’s als paddenstoelen uit de grond. In Italië was de toestand toen reeds chaotisch en waren er reeds honderden  vrije radio’s actief, veelal met grote vermogens. Tientallen kleinschalige projectjes kwamen hier en in Wallonië tot stand. De ene hielden langer stand dan de andere. Er was veel geheimzinnigheid mee gemoeid. Wie zat er achter de radio? Vanwaar zouden ze uitzenden? Wie zal opgepakt worden en wie niet?

Kat en muisspelletjes met de goneodiensten van de RTT en zenders die opgepakt werden waren dagelijkse kost. Ook in Tisselt tijdens de eerste radio experimenten. Hier komen we elders  op terug.  

De meeste toestellen hier waren een fabricatie van uitbaters van electro-zaken of werden ingevoerd vanuit Italië of Nederland(o.a . via Terneuzen).

De eerste zenders van Radio 800 en Radio Sint Jan waren respectievelijk een makelij van electrozaak uitbaters uit Willebroek (Stan Maes) en een zaak in de Electriciteitsstraat te Mechelen. Deze hield er bij wijze van hobby ook een vrije radio   -Radio Agora-  op na.  Meestal werd er aan de zenders-met de gemiddelde grootte van een sigarenkistje- een versterker, of “stoof” genaamd , gekoppeld waardoor het vermogen opgedreven kon worden van bijvoorbeeld 3 watt naar 50 watt. De meest gebruikte antennes waren van het bipool-type -een T op zijn kant – ,verbonden met een coax-kabel. Ook werden -zoals de eerste antenne van Radio 800- afgezaagde CB-antennes gebruikt. De eerste antenne van Radio Sint Jan was een spriet van het merk Colomfree.

Met behulp van een SWR meter kon het teruggekaatst vermogen gemeten worden. Bij een te hoge SWR-meting kon de eindtrap van de versterker “opsmoren”. Een ander vervelend bijverschijnsel waren de spiegelfrekwenties waardoor de zender- vooral in de nabije omgeving- naast de voorziene frekwentie  tevens op andere frekwenties te beluisteren viel.

Dit overkwam ook Radio Sint Jan in de “Baeckelmansperiode”. Metingen van de RTT-goneo- en spectrumdiensten van Zaventem  gaven aan dat Radio Sint Jan het vliegverkeer boven Tisselt (ernstig?) verstoorde m.a.w.: overvliegende piloten kregen in hun hoofdtelefoon onze lokale radio te horen! Vanaf 108 MHZ beginnen nl. de frekwenties voor de luchtvaart en zenders op 104 MHZ en hoger riskeren dus deze “gevaarlijke” spiegelfrekwenties in de “verboden zone”. RTT kon hier niet mee lachten en de zender werd prompt verzegeld!  Radio Sint Jan-voorzitter Marc Van Praet kon het gaan uitleggen bij de eerste substituut van de Procureur des Konings te Mechelen.  Het bleef bij een waarschuwing en kort daarna ging Radio Sint Jan weer in de ether met een goedgekeurde zender(Pascal). Het was  toendertijd drummen op  de FM-band tussen 100 en 104 MHZ  de frekwenties waarop toen de meeste zenders uitzonden (daarboven was echt ”not done”). Heel wat zenders beconcurreerden mekaar door steeds hogere vermogens, hogere antennes enz… Mekaar sabotteren was ook niet uit den boze. Ook in Willebroek centrum werd een zender het zwijgen opgelegd door een sluwe ingreep. Dit was tijdens de periode dat Radio 800 en Radio Willebroek ”in vrede” naast mekaar opereerden- en een derde zender(vlakbij Willebroek-kerk) roet in het eten kwam strooien. 

Aan de Waalse  taalgrens  was er nog het  bijkomende probleem dat de Waalse zenders de Vlaamse in vermogen  sterk overstegen en “wegduwden”. Ondanks de verdeeldheid tussen de talrijke zenders was er toch een medium dat het vrije-radio-wereldje samen hield: het tijdschrift “Radiovisie”. Dit stond vol met nieuwtjes, nieuwe zenders, advertenties, te koop aangeboden materiaal materiaal, opgepakte zenders,enz…

Op Radio Willebroek kwam Tisselts nieuws aan bod in het programma “Brug Defect”, elke zondagmiddag gepresenteerd door Marc Van Praet. De studio was gelegen achter café “Bruin de Beer” schuin tegenover de kerk van Blaasveld.

Nog voor alle vrije radio’s in Willebroek  (en daarbuiten) begonnen met uitzendingen werd op onregelmatige tijdstippen uitgezonden vanuit de Hoogstraat 55, het ouderlijk huis van Marc Van Praet.
De eerste experimenten dateren van de jaren 1978 met namen als Radio TARO (Tisseltse Alternatieve Radio Omroep), Radio Pluto (genoemd naar de toenmalige Tisseltse studentenclub waarin Marc Van Praet actief was ) en Radio Caroline (hiervan bestaan nog jingles) dit alles met zelf in mekaar geknutselde zendertjes en aangeschaft materiaal afkomstig van CBT-Electronics uit Terneuzen.

De Mechelse BOB moet op de hoogte geweest zijn van deze uitzendingen-die trouwens heel wat storingen moet veroorzaakt hebben bij de buren- aangezien de GONEO-WAGEN regelmatig in de Hoogstraat patrouilleerde  op zoek naar de etherpiraat. Gelukkig kon de stekker steeds tijdig uitgetrokken worden! De antenne was de spriet waarmee later ook vanuit de Blaasveldstraat 28 zou uitgezonden worden. Hij stak uit de dakvenster langs de achterzijde van de woning,van op straat niet zichtbaar.  Het jaar nadien,op 7 juni 1979 zou er uit de “anonimiteit” getreden worden met de het ‘Radio Vaartland’-experiment.

Op 7  juni 1979 ,iets na 12 uur ‘s middags werd de eerste vrije radio in onze regio de ether ingestuurd,en dit onder de naam “Radio Vaartland. ” NCMV,de vereniging van Tisseltse handelaars organiseerde die zaterdag FOMATI ,wat  stond voor “Folklore Markt Tisselt” en speelde zich af op en rond het Sint Jansplein te Tisselt. Eén van de drijvende krachten achter dit geslaagde initiatief was Peter Rypens, ooit postmeester geweest  in het gebouw dat nu “De Oude Post” huisvest in de Blaasveldstraat.

FOMATI was dus in zekere zin de voorloper van de huidige Disteling. De Tisseltse verenigingen mochten een standje bouwen op Fomati. Zo ook KAJ Tisselt.

Als lid van  KAJ had Marc Van Praet het idee opgevat,om die dag met een vrije radio in de ether te komen.  Enkele andere KAJ-leden waaronder Willem Huysmans, Gert  Huysmans(?) , Eddy Van Loo en Ronny Nuytkens gaven hun medewerking bij de uitwerking ervan.

De gepresenteerde programma’s werden op voorhand op cassette opgenomen in het KAJ-lokaal (nu Sint Jansschool). De dag zelf werd het uitzendmateriaal nl  :de zender,een lange sprietantenne ,een cassettespeler en een autobatterij als voeding voor de zender meegezeuld naar het hoogste geografische punt van Tisselt  nl het asbeststort op de Kersdonk aan de Westdijk, dat toen nog gewoon  toegankelijk was voor het publiek.

Het was zelfs een beetje een toeristische trekpleister, ook afspreekplaats voor tal van verliefde koppeltjes…

Tot ongeveer 18 uur werden de cassettes van daaruit gespeeld. De “bewaking” gebeurde afwisselend door Eddy Van Loo, Willem Huysmans, Ronny Nuytkens en Marc Van Praet, die beurteling een kijkje gingen nemen bij de KAJ-stand en reacties gingen opvissen. In de KAJ-stand op Fomati stond een radio(groot model) afgestemd op de nieuwe etherpiraat zodat de bezoekers konden meeluisteren. Daarbij  ook een bord “Luister hier naar Radio Vaartland! “

Omstreeks 18 uur cirkelde een laagvliegende helikopter boven het asbeststort. Paniek brak uit bij de zenderbewakers uit vrees dat men ontdekt was en  zou worden “opgepakt”!

Alle apparatuur werd in “no time” meegenomen en het asbeststort stante pede verlaten.

Einde radio Vaartland!

Pittig detail:de rondcirkelende helikopter was ingezet tijdens de braderij in Kapelle op den Bos waar men tegen betaling even een luchtdoop kon meemaken…. 

De verrassing was groot te Willebroek waar men bezig was met het smeden van plannen om met Radio 800 te starten. Ook Radio Willebroek was toen nog niet actief. De “bedenkers” van Radio 800 gaven dit openlijk toe in bijgevoegd krantenartikel. ” We wisten van niets!”