“ Er zijn altijd twee mensen in iedere foto. De fotograaf en de toeschouwer. ” Ansel Adams (1902-1984)
27-10-2007
Rossgumpenalm (1329 m)
Na een noodzakelijk dutje maakten we in de namiddag nog een prachtige wandeling naar de Rossgumpenalm. Onder een heerlijk zonnetje en door een machtig landschap wandelden we naar de alm waar gisteren het vee werd gehaald om de winter in het dal door te brengen.
Lissabon is de hoofdstad van Portugal en ligt aan de noordoever van de monding van de Taag, op 17 km van de Atlantische Oceaan. Lissabon strekt zich uit over zeven heuvels en het is nog een stad op mensenmaat. Afgezien van het Rossio, het commerciële centrum, straalt de Portugese hoofdstad rust en toegankelijkheid uit. De drukte van een grootstad is er meestal veraf. In de oude wijken zijn er talrijke steegjes om in te verdwalen. Soms lijkt de tijd er wel te hebben stil gestaan. De stad heeft ongeveer 700 000 inwoners maar het verstedelijkte gebied Grande Lisboa telt meer dan 1 miljoen inwoners. Zo staat Lissabon beschreven in de reisgidsen.
Van 21 tot 24 april 2007 was ik in Lissabon. De eerste kennismaking viel tegen, het regende pijpenstelen, de stad is lawaaierig en vuil, veel verwaarloosde gebouwen, alles is beklad met graffiti Maar in de namiddag klaarde het op en al tijdens onze eerste verkenningstocht werden we gecharmeerd door de stad aan de Taag. Toch kan je de ogen niet sluiten voor de grote tegenstellingen, vergane glorie tot gore armoede in sommige wijken naast ultramoderne gebouwen die mee het stadsbeeld bepalen.
In Lissabon heeft elke wijk haar eigen karakter. Ga mee op ontdekkingstocht door de bekendste wijken van Lissabon : - Baixa - Bairro Alto en Chiado - Graça - Alfama - Belém - Het voormalige Expoterrein, het Parque das Nações
We beginnen de kennismaking met Lissabon in de benedenstad, de wijk Baixa. Het is nog steeds het commerciële centrum van de hoofdstad van Portugal met banken, kantoren en winkels. We wandelen over het grote Praça do Comércio-plein, onder de triomfboog door naar het centraal gelegen Rossio. In de verkeersvrije Rua Augusta genieten we van het kleurrijke straatbeeld. En zoals elke toerist nemen we de Elevador de Santa Justa om naar de hoger gelegen wijk Bairro Alto en Chiado te gaan.
De Rua Augusta, een levendige autovrije straat die is versierd met mozaïken en omgeven door boetieks en terassen, is de deftigste straat in de Baixa. Straatartiesten zorgen voor amusement en een kleurrijk straatbeeld.
Even een zijstraat inslaan loont zeker ook de moeite. Je ziet er nog antieke gevels met smeedijzeren balkons en versierd met originele azulejos, de blauw-witte tegels van Portugal.
Een van de zijstraten is de Rua de Santa Justa en daar staat een grote staalconstructie, de lift "Elevador do Carmo" beter gekend als de "Elevador de Santa Justa". Hiermee wordt het hoogteverschil van 32 meter tussen de Baixa en de hogergelegen wijk Chiado overbrugd. Boven op het plateau van de lift heb je een schitterend uitzicht over de stad.
Lissabon wordt niet voor niets de "Stad de zeven heuvelen aan de Taag" genoemd. Als voetganger heb je het al snel door: Lissabon is een stad met trappen. Of het nu in de Alfama, de Bairro Alt of Graça je moet bergop en vervolgens via allerlei steegjes, stenen trappen en kasseiweggetjes weer bergaf. Dat voel je in de kuiten, vooral s avonds in het hotel.
Als je niet meer te voet wil en toe bent aan wat afwisseling kan je een deel van de stad doorkruisen met een van de oude trams. De meeste zijn echt gammel en kreunen, hobbelen en rammelen door de straten, maar rijden toch nog energiek de heuvels op en af. Het bekende trammetje 28 doet de meest spectaculaire rit.
Maar wat je beslist moet hebben meegemaakt zijn de elevadores. Drie ervan zijn kabelbanen, de vierde, de elevador de Santa Justa is een kunstig bewerkte, losstaande, stalen lift. In het heuvelachtige Lissabon zijn de elevadores niet alleen originele, maar ook doeltreffende vervoersmiddelen van de beneden- naar de bovenstad (en omgekeerd )
Een ritje met de amusante Elevador da Bica uit 1892 (!) moet je beslist doen. Al was het voor ons even zoeken waar we moesten opstappen. De ingang is namelijk verborgen achter de gevel van wat een gewoon huis lijkt aan een eerder vervallen straat. Eenmaal boven aan de Rua do Loreto zie je in de verte de Taag schitteren in de zon...
Maar de Elevador de Santa Justa is toch wel de origineelste. Het is een echte, losstaande lift en ze verbindt de benedenstad met de wijk Chiado. Hij werd in 1901 in gebruik genomen. De buitenzijde is kunstig versierd met neogotische figuren. Twee cabines gaan op en neer in de ijzeren toren en kunnen tot 25 personen vervoeren. Je kan uitstappen aan de bovenste halte met een bruggetje naar het Largo do Carmo of je kan via een smalle wenteltrap hogerop klauteren naar het café op het plateau en genieten van het uitzicht met muziek op de achtergrond en een lekker drankje bij de hand
De elevador Santa Justa is één van de leukste en orgineelste manieren om het hoogteverschil tussen de Baixa en de Bairro Alto zonder veel moeite te overbruggen. De op een heuvel gelegen Bairro Alto, aan het eind van de 16de eeuw aangelegd in schaakbordpatroon is een van de mooiste wijken van de stad. Van een geheel andere allure is de Chiado een door winkels beheerste wijk, waar de Lisboetas inkopen doen. Een brug over de Rua do Carmo verbindt de bovenhalte van de lift met het Largo do Carmo, via allerlei straatjes komen we dan in de wijk Chiado. De Chiado wordt bepaald door winkels en ouderwetse café's en strekt zich uit van de Praça Luís de Camões tot de Rua do Carmo en de Baixa.
Largo do Carmo
Steile straatjes
Praça Luís de Camões
In de Rua Garrett gaan we een bica (klein tasje sterke koffie) drinken bij A Brasileira. Vlak voor zijn stamcafé zit de belangrijkste Portugese dichter van vorige eeuw, Fernando Pessoa (1888-1935). Je kunt naast zijn bronzen beeld gaan zitten en een bica drinken of je kan hem ook de weg vragen . Ooit was het een ontmoetingsplaats voor schrijvers, kunstenaars en levensgenieters. Binnen in het café vind je houten lambriseringen, spiegels, gietijzeren tafels met marmeren bladen en fraaie wandschilderingen.
We dalen te voet terug af naar de Baixa door de Rua do Carmo. Onderweg stoppen we bij het winkeltje Luvaria Ulisses". Waar vind je nu nog zoiets ? Een miniatuurwinkeltje van 2 op 2 met daarachter een magazijn met honderden handschoenen, waar je als koper niet in mag. Er worden uitsluitend handschoenen verkocht, handschoenen voor alle gelegenheden, in alle kleuren, afmetingen en prijsklassen !
Via de Rua do Carmo gaan we terug naar de Baxia en komen we op het Rossio. Dit aantrekkelijk geplaveide plein is een trefpunt met cafés, pastelarias en aan de noordzijde het Nationaal Theater. Dit grote plein, dat eerder Praça dom Pedro IV heette, vormt al zes eeuwen lang het zenuwcentrum van Lissabon. We wandelen voorbij het Rossiostation dat gebouwd is in de typische Manuelstijl met twee Moorse hoefijzervormige bogen.
Voorbij het Rossiostation komen op de Praça dos Restauradores. Dit uitgestrekte door bomen omzoomde plein is genoemd naar de gevallenen in de restauratieoorlog. Het is een druk plein met veel verkeer en gezellige caféterrassen. Ook in de zijstraatjes zijn vele leuke restaurantjes en terrasjes.
Dan keren we terug naar het Rossio-plein. We pikken nog een terrasje mee aan het bekende café Nicola. Dit café bestaat in zijn huidige sinds 1929. Ook dit café was een trefpunt voor kunstenaars, schrijvers en bohémiens. Het is een drukbezocht café met een mooi terras. In een traditionele pastelaria kopen we koekjes voor de thuisblijvers.
Het hart van de Rossio wordt bepaald door cafés, theaters en restaurants. Overdag zijn de straten drukbevolkt, vooral de Rua Augusta, maar 's avonds is het rustig in de wijk. In de zijstraatjes echter, is er wel een gezellige drukte bij de restaurantjes ... mmmmm een lekkere cataplana peixe ...
Verborgen achter een onopvallende gevel bij het Rossio vind je dit Arabisch aandoend, "chique" paleis. De binnenhof, de ornamenten, meubels en "azulejos" (tegels) vertonen Moorse stijlelementen. Dit cultuurcentrum doet dienst als trefpunt van de Alentejos uit Lissabon, en biedt ook plaats aan een Alentejo-restaurant. Toch was dit een tegenvaller, het gebouw is echt "vergane glorie" en ondanks dat het restaurant stampvol zat was het eten van slechte kwaliteit - absoluut geen aanrader...
Ze zijn nu al een geliefd curiosum geworden: de eléctricos, antieke electrische trammetjes met een spoorbreedte van 90 cm. En vandaag de dag ratelen, rammelen en wankelen de eléctricos nog steeds door de stad. De meeste zijn 30 of 40 jaar oud, sommige zelfs 60 tot 70 jaar. Ze zijn dan ook aangetast door de tand des tijds en versleten, hoewel nog steeds energiek ! En rijden doen ze ook nog ... Tram 28 neemt de zwaarste rit voor zijn rekening en vanuit toeristisch standpunt is dit dan ook de leukste ;-) In de Rua da Conceição nemen we tram 28 naar de wijk Graça. Door smalle straatjes hijst het trammetje zich krakend en piepend hogerop. Omhoog naar het Largo de Graça. Hier stappen we uit en wandelen naar het rustige Largo da Graça, het centrale plein van de wijk Graça. Via het nauwe steegje,Calçada do Monte, klimmen we verder naar het Miradouro da Nossa Senhora do Monte. Eenmaal boven worden we beloond met een prachtig panorama over de stad.
Vanop het Miradoura da Nossa Senhora do Monte heb je het meest weidste en mooiste uitzicht. Het pleintje is omringd door dennen, cipressen en olijfbomen. Je zou hier uren kunnen zitten turen over de stad ... daarginds heb je de veerboten op de taag, daar zie je de Ponte 25 de Abril, en daar het Convento do Carmo, het Praça do Comercio, de lift Santa Justa...
We gaan ook even de kerk zelf binnen en laten een kaarsje branden ...
En dan wachten we op tram 28 die ons een stukje mee terug naar beneden, naar Alfama, gaat nemen...
Met het antieke trammetje rijden we door de nauwe straatjes een stukje naar beneden. Aan het Largo das Portas do Sol stappen we uit en van op een terrasje kijken we uit over de wijk Alfama. De Alfama is de oudste wijk van Lissabon. Het is een doolhof van straatjes, steegjes, patio's en overwelfde doorgangen. In deze wijk klopt het echte hart van Lissabon en heerst er een volks karakter. De sfeer is er gemoedelijk en het wasgoed hangt er te drogen aan de huizen. Alfama is dan ook de uitgelezen plek om een fikse stadswandeling te maken.
Het Miradouro de Santa Luzia is één van de mooiste vergezichten van Lissabon. Van hieruit heb je een prachtig uitzicht over de daken van de wijk Alfama tot aan de Taag. De Miradouro is aangelegd als een parkje met banken en bloemperkjes, en ligt op de resten van de oude stadswallen .
De belangrijkste bezienswaardigheid in de Alfama is ongetwijfeld het Castelo de São Jorge, dat bovenaan de wijk ligt. Je kan er heerlijk kuieren door de romantische straatjes. Het uitzicht vanuit het kasteel is magnifiek.
Rond het Castelo de São Jorge, ooit een Moors kasteel en later de residentie van de Portugese koningen, werd in 1930 een park aangelegd. Vanaf de kantelen heb je een prachtig uitzicht op de stad.
Een bezoek aan Belém behoort tot de mooiste uitstapjes in Lissabon. Het is anders dan de binnenstad, het is weidster en vlakker. De belangrijkste bezienswaardigheden van Belém liggen vlakbij de Taag. Het Monument der Ontdekkingen is in 1960 opgetrokken ter ere van de 500ste verjaardag van het overlijden van Hendrik de Zeevaarder. Die laatste staat samen met andere bekende lieden uit de tijd van de Portugese ontdekkingen afgebeeld op het monument. De laan aan het monument is opgesmukt met een grote windroos. Maar je moet wel helemaal tot boven klimmen op ze te kunnen zien.
De Taag, de rio Tejo ...
En hier staat dan het Padrão dos Descobrimentos ...
Vooraleer we verder wandelen naar de Toren van Belém en naar het Hiëronymus-klooster gaan we in oostelijke richting naar de traditievolle Antiga Confeitaria de Belém. Hier bestellen we het beruchte (beroemde) calorierijke gebakje Pasteis de Nata, de specialiteit van het huis ;-)
De "Torre de São Vicente", beter bekend als de Torre de Belém, is het grote symbool van Lissabon. Het is het beste voorbeeld van profane bouwkunst in de Manuelstijl en je kunt gemakkelijk vergeten dat het bouwwerk oorspronkelijk een militaire bedoeling had en ook nog als kerker, als gevangenis is gebruikt.
Aan de monding van de Taag, waar karvelen hun ontdekkingstochten begonnen, ligt de wijk Belém, die onlosmakelijk is verbonden met de Portugese Gouden Eeuw. Overal in Belém vindt men getuigenissen van de maritieme glorietijd van Portugal. Zo ook het Mosteiro dos Jerónimos. Het klooster, een monument dat de rijkdom in het tijdperk van de ontdekkingsreizen weerspigelt is het hoogtepunt van de Manuel-architectuur.
Als laatste bezoeken we het voormalige Expo-terrein, het Parque das Nações.
De gebouwen van de Expo 98 worden nu nog druk gebruikt.
Via het gigantische koopcentrum Vasco da Gama kom je in het Park der Natiën
Het is heerlijk wandelen door de tuinen langs de Taag.
Of je neemt de kabellift om alles vanuit de hoogte te bekijken.
In het midden van het park bezoeken we het op één na grootste aquarium ter wereld, het Oceanário de Lisboa. Meer dan 8000 dieren en planten, zeven miljoen liter zeewater, meer dan 500 verschillende soorten die leven in en rond de grote oceanen. Duik je even mee ? Sempre diferente...
Vier dagen is tekort om Lissabon te leren kennen maar voldoende voor een kennismaking met de niet te missen bezienswaardigheden... dus "Adeus, até à proxima!"
maakten we in de namiddag nog een prachtige wandeling naar de Rossgumpenalm. Onder een heerlijk zonnetje en door een machtig landschap wandelden we naar de alm waar gisteren het vee werd gehaald om de winter in het dal door te brengen.
Lissabon is de hoofdstad van Portugal en ligt aan de noordoever van de monding van de Taag, op 17 km van de Atlantische Oceaan. Lissabon strekt zich uit over zeven heuvels en het is nog een stad op mensenmaat. Afgezien van het Rossio, het commerciële centrum, straalt de Portugese hoofdstad rust en toegankelijkheid uit. De drukte van een grootstad is er meestal veraf. In de oude wijken zijn er talrijke steegjes om in te verdwalen. Soms lijkt de tijd er wel te hebben stil gestaan. De stad heeft ongeveer 700 000 inwoners maar het verstedelijkte gebied Grande Lisboa telt meer dan 1 miljoen inwoners. Zo staat Lissabon beschreven in de reisgidsen.
Sempre diferente... 
