EPICURISME Wie aan een bekende het etiket 'Epicurist' toekent omdat hij overvloedig tafelt en zonder enige matiging geniet van al wat onze maatschappij als 'entertainment' te bieden heeft, vergist zich volledig.
Volgens Alain de Botton in zijn 'De troost van de filosofie' is dit een totaal verkeerde interpretatie van de filosofie van Epicurus, geboren in 341 v.Chr.Hij zou 300 boeken hebben geschreven, waarvan slechts 3 brieven zijn overgebleven
Dat filo ons troost aan te bieden heeft, is een geheel nieuw concept voor mij, daar ik eerder herhaald vernam dat filo noch ontspanning noch opbeuring schenkt .
Maar de etiket in de inleiding is geheel onterecht, daar het hedonisme van Epicurus overvloed niet schuwt, maar zich onderscheidt door voldoening te vinden in het eenvoudige, het alledaagse. Hij gaf vaak de voorkeur aan water boven wijn, en brood, kaas en een handvol olijven waren vaak de simpele ingrediënten van een maal. Hedonisme is geen vast omlijnd begrip; het betekent: gesteld zijn op lust- gevoelens. Wat echter die lustgevoelens opwekt is nader te bepalen. Een deel van de hedendaagse jeugd is opvallend hedonistisch: zij tracht de huidige maatschappij en haar stress te ontvluchten door haar vrije tijd hoofdzakelijk door te brengen in lawaaierige omgevingen met overdadig gebruik van drank en drugs, wat vermindering van het bewustzijn genereert en daden uitlokt-niet enkel vandalistisch maar ook sexueel- die men na ontnuchtering ten zeerste betreurt.
'Voor Epicurus was het de taak van de filo om onze vage gevoelens van angst en lust te duiden en ons zodoende te behoeden voor onjuiste ideeën hoe we gelukkig kunnen worden' (AdB)
'Van alle middelen tot volledig levensgeluk die de wijsheid ons verschaft, is het verwerven van vriendschap verreweg het belangrijkste. Je moet eerder bedenken met wie je wilt eten of drinken dan wat je wat je wilt eten en drinken.Want zonder een vriend is ons leven het voederen van een leeuw of een wolf.'(E)
Prof Joep Dohmen in zijn recent 'Tegen de onverschilligheid', pleidooi voor een moderne levenskunst dat in het verschijningsjaar 2007 reeds aan een vijfde druk toe was, geeft o.a. uitgebreid aandacht aan het Epicurisme. Epicurus onderscheidt verschillende soorten verlangens: de natuurlijke en nood- zakelijke én de natuurlijk maar niet-noodzakelijke. De eerste zijn de elementaire levensbehoeften: tegen de honger is niet méér nodig dan wat brood en tegen de dorst is water voldoende ( vsop24 : wat voor miljoenen mensen in deze tijd echter niet dagelijks beschikbaar is !) De tweede zijn bvb het verlangen naar een rijk maal of de sexuele behoefte. Ze kunnen hoogstens voor wat variatie zorgen,mar kunnen bovendien vurige, buitensporige hartstochten met zich meebrengen. Epicurus verwacht dat je kiest voor een sober, ascetisch leven waarbij alleen de natuurlijke en noodzakelijke verlangens vervuld worden. Duurzaam genot wordt dus verkregen doordat het verstand onderscheid maakt tussen de verschillende verlangens die het lichaam ondervindt en op basis daarvan zijn keuzes maakt.
Persoonlijk denk ik dat het 'moderne hedonisme' van permanent en ongecontroleerd genot en ziekelijke behoefte naar 'entertainment'- wat deze maatschappij hanteert als 'doekje voor het bloeden'- het onvermijdelijk gevolg is van de precariteit van het leven-van-de -doorsnee-sterveling en voor IEDEREEN het schrijnend besef van de kortstondigheid en éénmaligheid van dit broze bestaan, hoogst waarschijnlijk zonder hiernamaals... Ook M.Onfraye heeft zijn perceptie van hedonisme, die mij echter nog niet bekend is, en wie het ook eens academischer wil lezen, raadplege R.Audi : Encyclopedie van de filosofie en ontdek dat een gelukkig leven voor Epicurus er één was met 'Freedom of disturbance' of ataraxia...
|