|
Slijtagereuma of artrose is de frequentste vorm van gewrichtslijden. Eén op de drie volwassenen lijdt aan een min of meer ernstige vorm van artrose en dit aantal neemt toe naargelang de leeftijd stijgt. Pijn bij belasting en startstramheid zijn de frequentste symptomen van artrose.
Artrosepijn verergert bij een toenemende belasting van het gewricht en verdwijnt bij rust. De intensiteit van de artrosepijn kan wisselen: meestal dof en draaglijk, soms echter hevig met erg pijnlijke opstoten. De pijn laat zich voelen in het aangetaste gewricht, maar kan ook volgens typische patronen uitstralen. Zo wordt heuppijn waargenomen in de liesstreek, meestal met uitstraling naar de voorzijde van de dij tot het niveau van de knie. De startstramheid, bijvoorbeeld in geval van heup- of knieartrose, doet zich voor bij het opstaan vanuit een stoel of vanuit een zetel. Ze duurt enkele stappen.
Artrose kan verspreid zijn over vele gewrichten of kan zich beperken tot een of enkele gewrichten. Enkele voorkeurslokalisaties zijn: de rug (halswervelkolom en lendekolom), de heupen, de knieën en de vingergewrichtjes.
Halswervelartrose is een frequent verschijnsel dat vanaf een zekere leeftijd radiologisch merkbaar wordt bij het overgrote deel van de bevolking. De tussenwervelschijven worden dunner. De werveldekplaten van de onder- en bovenliggende wervel ondergaan evenzeer veranderingen: dit bot wordt harder en vertoont beenderige uitstulpingen die we "papegaaienbekken" of met een meer medische term "osteofyten" noemen. Heel vaak zijn de klachten veroorzaakt door halswervelartrose gering. Alleen in meer uitgesproken gevallen is er voortdurend pijn in de hals. De werveluitgroeiingen kunnen in bepaalde gevallen een druk of irritatie veroorzaken op zenuwwortels, bloedvaten of ruggenmerg.
Artrose ter hoogte van de lage rug (lendenwervelkolom) gaat gepaard met pijn die grotendeels verbonden is met de aard en zwaarte van de rugbelasting. Vooral werk in voorovergebogen houding lokt snel klachten uit. Een "lumbago" is een acute aanval van lendenpijn die ontstaat als gevolg van een gedeeltelijke scheur in het weefsel van de tussenwervelschijf of discus. Een ernstiger scheur kan leiden tot een hernia en de eventuele inknelling van een lendezenuw: de zogenaamde ischias. De pijn is in een dergelijk geval meestal zeer hevig, neemt toe bij het hoesten of niezen en straalt gewoonlijk uit naar het onderste lidmaat. De lokalisatie van de pijnuitstraling is afhankelijk van welke zenuwwortel ingekneld raakt. Typische lokalisaties voor artrose zijn ook de heup en de knie. In geval van heupartrose wordt de pijn ervaren in de liesstreek, dikwijls uitstralend naar de voorzijde van de dij tot aan de knie. Vooral langdurig staan of slenteren lokt pijn uit, waardoor op de duur ook een hinkende gang optreedt. In een vroeg stadium kan knieartrose zich uiten door een gevoel van snelle vermoeidheid bij staan of lopen. Naarmate de artrose evolueert, ontstaat een meer uitgesproken en typerende pijn. Lopen over een oneffen of hellend terrein wordt ongewoon lastig. De patiënt heeft bovendien vaak het gevoel dat er iets kraakt in de aangetaste knie.
Artrose kan meestal worden vermoed op basis van het klachtenpatroon en de bevindingen die het klinisch onderzoek verschaft. De diagnose wordt bevestigd door een radiologisch onderzoek. Een gerichte radiologische foto van het zieke gewricht toont een vernauwing van de kraakbeenruimte, een verdichting van het kraakbeendragend botoppervlak met daarin eventueel opklaringen of cysten, en ten slotte uitgroeiingen van het gewrichtsoppervlak (osteofyten).
Hoe wordt artrose behandeld?
Het is voor artrosepatiënten belangrijk een juist evenwicht te vinden tusen beweging, belasting en rust. Bewegen is goed. Een gewricht overbelasten daarentegen, moet worden vermeden. Is er sprake van overgewicht, dan is de opgave om overtollig lichaamsgewicht kwijt te raken. Dit geldt vooral als het gaat om dragende gewrichten (de rug, heupen of knieën). Bij de keuze van lichaamsbeweging verdienen fietsen en zwemmen een bijzondere voorkeur: het zijn prima vormen van beweging, zonder gewrichtsbelasting. In geval van artrose ter hoogte van de lage rug, moet speciale aandacht gegeven worden aan versterkende oefeningen voor de rug- en buikspieren. Dit zal ook de rughouding optimaliseren.
Niet steeds hebben artroselijders grote behoefte aan pijnstillende medicatie, en regelmatige oefenschema's kunnen veelal de nood aan dergelijke medicijnen verminderen. In geval van pijnlijke opstotenkan pijnstillende medicatie worden overwogen. Loutere pijnstillers zoals paracetamol, die men ook in huis heeft voor het geval van een banale hoofdpijn, kunnen helpen. In andere omstandigheden, en vooral indien de artrose aanleiding geeft tot ontstekingsreacties kan de voorkeur uitgaan naar aspirineachtige medicijnen. De behandelende arts is goed geplaatst om een verantwoorde keuze voor te stellen.
Sommige voedingssupplementen, zoals chondroïtinesulfaat, en glucosaminesulfaat, kunnen de opbouw van kraakbeengrondstof gunstig beïnvloeden. Ze lijken een gunstig effect te hebben op de symptomen van artrose en er is aanwijzing dat ze de kwaliteit van het kraakbeen bevorderen.
Indien de artrose te ver gevorderd is, kan overwogen worden om op chirurgische wijze een gewrichtsvervangende prothese te plaatsen. Er is al veel kennis en ervaring op het gebied van heup- en knieprothesen. Ze bestaan uit twee delen die met elkaar communiceren en daardoor een nieuw gewricht vormen. De levensduur van een kunstgewricht is niet onbeperkt: gemiddeld zo'n vijftien jaar. Vandaar dat het in het algemeen de voorkeur geniet om gewrichtsprothesen alleen te gebruiken bij oudere patiënten met een ernstige vorm van heup- of knieartrose.
.
29-01-2011 om 08:01
geschreven door Zjoske
Categorie:Artrose
|
