Tielt gaat zijn oorlogsmonumenten een nieuw onderkomen bezorgen. Alweer! Het WOII-monument of ‘de tank’ posteerde ooit op het Maczekplein zelf, verhuisde later naar de diepste hoek van die ruimte, tussen zwembad en Alexianenmuur met de tuin De Brabandere als groene inkleding, en zou nu verplaatst worden naar de overkant, meer bepaald naar de groenzone naast de Werkwinkel. Het WOI-monument in de Kortrijkstraat, ooit een eyecatcher aan de Sint-Pieterskerk ter hoogte van de voormalige Godelieveschool en nu kunstacademiegebouw, wordt opgenomen in het ‘historische’ Collegesiteplan maar waar de studiebureaus de door sleet getekende creatie van Karel Lateur (jawel, broer van …) willen neerpoten, valt nog af te wachten.
Deel 1 – Operatie Tank
Het stadsbestuur speelt met het idee om de allernieuwste jeugdlokalen (want daarvan hebben we er intussen ook al een paar gehad, maar dat geschiedenisboekje laten we nu even terzijde) te voorzien naast het Stedelijk Zwembad, in een L-vorm en met zicht op de tuin De Brabandere. Zo’n leuk optrekje wil je wel showen aan de buitenwereld maar het tankmonument belemmert het zicht. Dus moeten de Shermanpantser en zijn hele decorum verhuizen. De bevoegde schepen kwam de werkgroep Identiteit van de Stad (voor niet-ingewijden, dat is een van de drie werkgroepen die resulteren onder de Stedelijke Raad van Cultuurbeleid) informeren en consulteren. Hij vroeg het advies van de werkgroep en peilde meteen naar voorstellen uit de groep waar de tank eventueel nog naartoe kon. Het leek een gemeende vraag of wist de schepen toen al beter? Feit was dat een van de leden van de werkgroep prompt een voorstel op tafel legde dat hem naar zijn eigen zeggen door een andere schepen was toegespeeld. Daarmee werd de vraag naar een alternatief ‘overruled’. Met het quasi officiële plannetje trok de hele werkgroep het plein op om oud en nieuw onder de loep te nemen. Zij zagen dat de verhuizing door de beugel kon op voorwaarde dat de acht parkeerplaatsen voor de nieuwe thuis van de Shermantank zouden verdwijnen en met de bijgedachte dat de ingreep weer verschrikkelijk veel geld zou gaan kosten. Verdeeld advies dus, al leken de geïnterviewden daaromtrent in De Weekbode van enkele dagen later dit blijkbaar vergeten te zijn. Maar laten we het vel van de beer niet te vroeg verkopen. Eerst moet namelijk het Brusselse Legermuseum dat de tank aan Tielt in bruikleen geeft, zijn fiat geven voor de verhuizing. Maar goed, laten we de zaak positief bekijken en ervan uitgaan dat de tank straks naast de Werkwinkel staat. De voordelen zijn legio. Ten eerste zal de tank nu echt in het zicht staan (indien de parkeerplaatsen elders op het plein uitgetekend worden, bijvoorbeeld in de omgeving van waar de tank nu staat, en hoe dan ook niet op donderdag want dan verdwijnt het monument achter de marktkramen). Ten tweede zal de tank nu eindelijk weer in de juiste richting ‘rijden’ (bij de eerste verplaatsing draaide men de pantser zodanig, dat hij weer naar Gits, Roeselare, Ieper of Poperinge leek terug te willen keren en nu zou het dus zoals het hoort richting Ruiselede gaan). Ten derde zullen de bevrijders op 8 mei niet zo ver meer hoeven te stappen voor de herdenkingsplechtigheid. En ten vierde: de tank blijft op het Maczekplein, daar waar sommige pientere geesten al in de richting van Vredespark, Stationsplein of Ringlaan begonnen te turen. We kijken uit naar een bij voorbaat spectaculair te noemen operatie.
Deel 2 – Teergevoelig patrimonium
Maar we hebben ook nog WOI te herdenken – daar hebben we in 2015 zeker ons steentje al toe bijgedragen – en daarvoor moeten we onze schreden op de Kortrijkstraat richten. Lateurs monument komt daar weer volop in de frontlinie te liggen want de herinrichting van de Collegesite lijkt eraan te komen. Nu, we zijn al 17 jaar bezig met de herinrichting van de Kortrijkstraat, kort daarop uitgebreid met de Collegesite. We komen weer bij de werkgroep Identiteit van de Stad terecht want op een van de vergaderingen van het vorige werkjaar moesten de leden een antwoord geven op de vraag of het monument in de Kortrijkstraat of op de Collegesite moest blijven of beter andere oorden opzocht. Men koos voor de eerste mogelijkheid. Het is afwachten wat het winnende studiebureau voor de site en dus ook voor het monument in petto heeft maar de werkgroep hoopt het ergens goed zichtbaar en binnen een grotere vrije en piëteitsvolle herdenkingsruimte terug te vinden, bijvoorbeeld in de omgeving van de kloostertuin of ter hoogte van de voetgangersdoorsteek tussen de – straks volledig verkeersvrije - Patersdreef en de Ieperstraat. Maar de belangrijkste vraag is en blijft (want ze werd ook al bij de eerste besprekingen gesteld): kan het monument überhaupt nog verplaatst worden? Een studie van enkele jaren terug beweerde pertinent van niet. Het gevaar bestaat namelijk dat bij enige poging tot ontmanteling de hele constructie in puin stort en dan voor verder herstel niet meer vatbaar is. De vrees voor algeheel verlies van een stuk historisch patrimonium is dus niet ongegrond en de verwachting dat het monument moet blijven staan waar het staat evenmin. Dat het Tieltse oorlogsverleden op vandaag nog een zo tastbare rol zou spelen, had wel niemand kunnen voorspellen. Wordt vervolgd …