De aurikel (Primula auricula) is een plant uit de sleutelbloemfamilie (Primulaceae) De plant is een relict uit de laatste ijstijd en oorspronkelijk afkomstig uit het Tiroler Gschnitztal. Carolus Clusius beschreef de plant al in de zestiende eeuw.
Aan het eind van de negentiende eeuw was het kweken van aurikels een ware rage. Er waren veel verschillende variëteiten in verschillende vormen en kleuren. In Engeland zijn er ook nu nog veel liefhebbers en is er nog steeds een grote Primula- en Aurikelvereniging, de 'National Auricula and Primula Society'. Deze vereniging die nu nog steeds regelmatig tentoonstellingen organiseert werd reeds in 1872 opgericht. De aurikels worden in zgn. "theaters" opgesteld om de kleuren en vormen beter te laten uitkomen.
Voor nieuwe cultivars met afwijkende kleuren werden soms belachelijk hoge prijzen geboden, bijna als tijdens de tulpengekte in Holland zo'n kleine 400 jaar geleden! Ik heb alleszins geen extra anti diefstalverzekering afgesloten voor dit exemplaar van 2 of 3 euro, maar ik vind het wel een mooi plantje.
Vandaag nog een schaduwplantje : Liriope muscari (leliegras)
Liriope, is een wintergroene vaste plant met fijne, zwaardvormige, grasachtige bladeren. De planten bloeien van augustus tot september met lilapaarse bloemaren die aan de bloeiwijze van de muscari latifolium (blauwe druifjes) doen denken. Er zijn ook witte cultivars. De plant houdt van een standplaats in de halfschaduw of schaduw, beschut tegen gure koude wind. Liriope muscari gedijt goed in zure tot neutrale, gemiddeld vruchtbare grond en is, eens gevestigd, goed droogtetolerant. Liriope is goed winterhard en goed ziekteresistent.
Hier staan ze in de oude bosborder in de schaduw van dennenbomen en een moerascypres. Ze krijgen gedurende de dag af en toe wat gefilterd zonlicht maar staan het grootste deel van de dag in de schaduw. Door de afgevallen naalden van die dennenbomen is de grond hier zuur wat maakt dat ze zich hier kiplekker voelen! O.a. Fuchsia magellanica houdt ze gezelschap. Trouwens een mooie kleurcombinatie vind ik, het zachtblauwe van de Liriope met het roze van de Fuchsia !
Tricyrtis hirta is een mooie tuinplant die bloeit in het najaar op een moment dat de meeste vaste planten al uitgebloeid zijn. Tricyrtis hirta wordt ongeveer 60-80 cm hoog en de wit met purper gevlekte bloemen verschijnen pas laat in september en oktober.
Het liefst staat Tricyrtis hirta in de halfschaduw op een humeuze vochthoudende grond.
Je moet je eens de moeite nemen de bloemen van dichtbij te bekijken, het zijn echte kunstwerkjes. Qua kleur springen ze er niet echt uit, als je er echt van wil genieten moet je de plant ergens vooraan in de border zetten of op een plek waar je regelmatig langskomt.
Opgelet: in strenge winters kan de plant bevriezen, onder de bomen zoals hier is de kans daarop wel wat kleiner. Hou er sowieso rekening mee dat het kortlevende planten zijn. Ik heb ze nog nooit langer dan 4-5 jaar kunnen houden. Als ze in het voorjaar niet meer terugkomen zet ik er gewoon terug nieuwe want ik vind ze fascinerend mooi!
Zo heel af en toe weet de natuur het ook even niet meer. Zoals met een tweede bloei van de rododendron. Het gebeurt zeker niet elk jaar maar af en toe krijgen sommige rododendrons in september er zin in om nog eens in bloei te komen. Deze najaarsbloei is weliswaar vrij bescheiden vergeleken met de hoofdbloei in mei ! Elk extra bloemetje is wel steeds welkom.
Vorige winter was ik begonnen aan de make-over van een stukje tuin naast het huis. Dit stukje is maar 3 meter breed en zo'n 7-8 meter lang. Omdat het zicht vanuit de slaapkamer niet zo fantastisch is wegens de "koterij" van de buren heb ik geopteerd voor een combinatie van taxus en draadkorven als afscheiding. Deze laatste zijn onderhoudsvriendelijker dan een houten schutting en ik ben niet zo'n "betontype". Veel zon komt hier niet. Enkel op de middag gedurende een uurtje of twee heb je hier rechtstreekse zon. De sfeer is eerder rustig te noemen. Een Gingko biloba en een Buddha zorgen er samen met de bestaande bamboe voor dat de shock 's morgens niet te groot is als ik de gordijnen opentrek ! De Taxus haag is recuperatiemateriaal van elders in de tuin toen er plaats moest gemaakt worden voor de muurserre. Er moeten nog één of twee taxusplanten bij gezet worden en de tijd daarvoor komt er nu aan. De grote hitte is weg en de grond is toch al iets vochtiger geworden.
Er zijn zeer, zeer veel soorten begonia, meer dan vijftienhonderd. Een aantal worden vanwege het fraaie blad als kamerplant gehouden. De begonia is echter bij ons vooral bekend als éénjarige. Wie kent niet de bloemperken uit de jaren '70 met steevast knalrode begonia's en gele of oranje Tagetes (stinkertjes in het Antwerps).
Om wat overzicht te behouden op de enorme begonia familie zijn ze ingedeeld in groepen. Zo zijn er bladbegonia's, knolbegonia's, dikstengelige begonia's, struikbegonia's, winterbloeiende begonia's en Tuberhybride-begonia's. De indeling berust op het wortelgestel en de groeiwijze. Een begonia - ook wel scheefblad genoemd - is veelal groenblijvend. Het blad van de meeste begonia's is asymmetrisch van vorm.
Begonia grandis is ingedeeld bij de knolbegonia's. De soort komt van nature voor in China, op hoger gelegen heuvels in Zuidoost-Azië en het zuiden van Japan. In landen rondom de Middellandse Zee is deze begonia ook nog wel eens te bewonderen. Hij is min of meer winterhard en overleeft een paar graden vorst, mits de plant in het najaar een afdekking krijgt met veel blad of stro.
Onze cultivar heeft witte bloemetjes vandaar het toevoegsel "alba". Ik heb deze plant pas een weekje of zo. We zullen hem zo goed mogelijk door de winter loodsen en laten het weten of ie al dan niet de komende winter overleeft. Ik ben er wel redelijk gerust in, de plant staat vlakbij een subtropische Tetrapanax en die heeft toch al een paar winters zonder veel erg overleeft. De witte bloemetjes van de Begonia zullen dit hoekje in de schaduw wat oplichten. De eerste zijn net geopend vandaag !
De naam geeft al een heleboel informatie over deze kleine lage vaste plant. Hederifolium geeft aan dat het blad wat weg heeft van klimop. Album duidt op de witte bloemetjes die in de nazomer en de herfst verschijnen en silver leaf spreekt voor zichzelf. Een vaste cyclaam die liefst in de halfschaduw staat. Niet te vochtig maar ook niet kurkdroog. Het winterharde, gemarmerde, klimopachtige blad is prachtig zilvergrijs. Een sieraad!
Het eerste jaar na aanplant best wat beschermen bij zeer strenge vorst. Een ideale plant voor een schaduwrotstuintje of ergens als onderbegroeiing in een schaduwtuin. De plant wordt maar zo'n 10 cm hoog. Reeën lusten de plant niet, goed om weten als je deze soms op bezoek krijgt in je tuin. De plant is afkomstig uit Z-Europa, de Balkan en W-Turkije.
Deze witte variant is een leuk alternatief als je wat uitgekeken raakt op de "normale" purperroze cyclamen. Ik ga de twee combineren, ik hoop jullie volgend jaar het resultaat te kunnen laten zien.
Plantenkwekers zijn drankorgels. Hoe verklaar je anders dat deze Persicaria "Pink Elephant" noemt ?Volgens mij moet je zelf al roze olifantjes zien vooraleer je een nieuwe cultivar zo'n naam geeft. In dit geval was het een Vlaamse tuinarchitect die hiermee op de proppen kwam.Enfin, het plantje trekt het zich niet aan, dus iedereen gelukkig !
Persicaria amplexicaulis 'Pink Elephant' is een laagblijvende duizendknoop met lichtroze bloeiende "slurfjes". De hoogte van Persicaria amplexicaulis 'Pink Elephant' bedraagt doorgaans tussen de 30 en 50 cm. De bloei is van juli tot oktober en deze duizendknoop is ook in de halfschaduw gelukkig. In strenge winters kieper je best wat schors of blad over de plant als bescherming tegen de vorst.
Na de verkwikkende bui van gisterenavond oogt de tuin deze ochtend veel frisser. Ook een aantal tropische planten waren er blij mee, ze hebben het weliswaar graag warm maar de meesten houden absoluut niet van hete woestijntoestanden. Neem nu de Dicksonia fibrosa, een neefje van de Dicksonia antarctica. Fibrosa is smaller en hoger dan antarctica en neemt daardoor minder plaats in in de winterberging. Qua leefomstandigheden zijn ze identiek. Dat betekent volgens de literatuur winterhard tot -5°C maar daar heb ik slechte ervaringen mee. En het zijn nogal dure planten om een experimentje mee te beginnen. Hier gaat ie 's winters de veranda in en bij de daar heersende temperatuen van zo'n 10-15° blijft de plant wintergroen.
De tropische allocasia links op de voorgrond wordt op dezelfde manier overwinterd. Deze is sinds mei, toen de plant de tuin in mocht, bijna verdubbeld in omvang. Meer nog dan de boomvarens is dit een echte schaduwplant. In de zon verbrandt het blad in no-time.
Fatsia is een ander verhaal. Ooit heeft iemand de moed gehad een Fatsia, tot dan bekend als kamerplant, 's winters in de tuin laten staan en dat ging probleemloos. Dit exemplaartje is slechts 6 jaar oud en is nu al meer dan 3 m hoog. Deze plant heeft al -10°C doorstaan, het blad hangt er dan slap bij (zoals bij rododendron). Eens de vorstperiode voorbij wordt alles terug normaal. Er bestaat ook een bontbladige vorm van Fatsia, even winterhard maar wel een veel tragere groeier dan deze !
Uiterst links zie je nog net een paar bladeren van Trachycarpus fortunei, deze is ook perfect winterhard tot -15°C en staat liefst in de halfschaduw. Trachycarpus komt uit China en groeit daar in bossen op de uitlopers van de Himalaya. Het zijn dus geen woestijnplanten maar bosplanten ! Dit exemplaartje is op 6 jaar ook reeds meer dan 3m hoog geworden !
Boven de phloxen torenen nu ook de rode bloemaren van de Persicaria op. Deze duizendknopen zijn (gelukkig) slechts verre familie van de woekeraars zoals de gevreesde Japanse duizendknoop. Het zijn gemakkelijke, langbloeiende (eind juni tot vorst) vaste planten die het vrijwel goed doen op elke grondsoort. Belangrijk is niet te droge grond. Ze houden van neutrale tot kalkrijke bodem (meest voorkomende tuinbodems) die goed doorlatend zijn maar zelfs hier, op de zure zandgrond schijnen ze het naar hun zin te hebben. Op zandgrond is het aangewezen om regelmatig kompost toe te voegen, ingewerkt of als mulchlaag. De Himalaya als herkomst verraadt al dat ze het goed doen in onze contreien. Bloemkleuren zijn er van wit over roze naar rood, donkerrood en mauve. Hun verticale bloeiwijzen zijn zeer dankbaar te gebruiken in de bloemborder. De hoogte variëert van 45cm tot ergens 150cm. De bladmassa bedekt goed de bodem zodat ze kunnen fungeren als bodembedekker met weinig onderhoud. Hier staan ze wat verder uit mekaar om de phloxen niet te verdringen. Slakken schijnen het blad gelukkig niet te lusten. In een warm voorjaar gevolgd door een strenge ochtendvorst kunnen de bladeren vorstschade oplopen maar dit heeft nauwelijks verdere gevolgen. Ze doen het goed in de zon maar ook in de halfschaduw lijken ze gelukkig.
En terwijl ik gisterenmorgen op fotosafari was had het jonge hondenvolkje het blijkbaar ook naar hun zin.
De oude bosborder kreeg vorige herfst/winter een make-over. Een aantal daglelies die te weinig zon kregen zijn naar de prairieborder verhuisd waar zon zat is. Ze hebben me dit jaar beloond met uitbundige bloei.
In de plaats zijn een aantal phloxen gekomen die wat meer schaduw kunnen hebben. De Veratrum niger heeft gezelschap gekregen van zijn neefje Veratrum alba. Zwart en wit dus, of mag je dat tegenwoordig niet meer zeggen ? In ieder geval is het voor beide soorten opletten met slakken, ondanks het feit dat Veratrum zwaar giftig is, zijn ze er dol op. Ik hoop dat het hun laatste avondmaal geworden is ! Normaal gesproken beschouw ik mezelf als een dierenvriend maar slakken staan niet mee op mijn 'like" lijst.
De borderzijde die je vanaf het terras kan zien krijgt enkele uurtjes zon, daar staan behalve de Plox ook Persicaria en Geraniums in verschillende kleuren. Dominante kleur hier is alles tussen lichtroze en donkerpaars ! Ook de Trachycarpus wagnerianus palm staat hier al vele jaren. De meeste mensen denken bij het woord palm aan de woestijn maar deze palm komt uit China en groeit daar in de bossen op de hellingen van de Himalaya. De achterzijde van de border krijgt slechts wat gefilterd zonlicht en is het domein van Hosta's en varens, astilbe, elfenbloem en andere schaduwplanten. Er staan enkele speciale varentjes tussen. Daar komen we later nog wel eens op terug.
De meeste Fuchsia's, en dat zijn er veel, kunnen onze winters niet overleven. Je ziet ze dan ook meestal ofwel als kuipplant, ofwel als éénjarige in onze tuinen. Er zijn echter enkele uitzonderingen op deze regel. Eén daarvan is F. magellanica Riccartonii. Deze kan temperaturen tot -12° aan. In normale winters sterven ze bovengronds af. In het voorjaar, net voor ze terug uitlopen, snoei je ze tot tegen de grond. Dat is dus zo ongeveer dezelfde behandeling als bij een doorsnee vaste plant ! In extreem zachte winters zoals we er eentje achter de rug hebben is Fuchsia magellanica gewoon wintergroen gebleven en is het nog eenvoudiger. In Ierland en Wales waar de winters doorgaans nog zachter zijn is dit het jaarlijkse scenario. Ze verhouten dan onderaan en kunnen opgroeien tot struiken van 1.5 meter en meer ! Zo'n vaart zal het hier nog niet direct lopen ! Ze staan niet graag in de volle zon, geef ze een plekje in de halfschaduw of nog beter onder het getemperd licht van een boom.
Hier staan ze onder de dennenbomen. Die dennen zorgen in de winter zoals een parasol er voor dat de lucht eronder minder snel afkoelt. Dat kan al snel 2-3° verschil maken met een open plek op het gazon. Je moet ze in droge zomers wel af en toe eens wat water bijgeven want kurkdroge grond hebben ze niet zo graag. In ruil belonen ze je elk jaar met bloemen van juli tot de eerste nachtvorst !
De koude serre dient in de eerste plaats voor de overwintering van planten die wel een graadje vorst kunnen verdragen maar die last hebben met onze natte winters. Ik denk dan bvb. aan olijf en oleander. Om de serre in de zomer toch een meerwaarde te geven hebben we er wat Fuchsia's gezet. Die staan hier goed licht en beschut. Omdat de serre tegen de noordgevel van ons stulpje staat is er weinig of geen directe zon. Ideaal dus voor Fuchsia, mini Hosta's en Aronskelkachtigen (Cobralelie & co). Die staan in bloembakken of "hanging baskets" zodat de slakken ook al heksentoeren moeten uithalen om daar te geraken ! En zo te zien hebben de Fuchsia's het best naar hun zin !
Alles aan deze Astilbe "purpurlanze" is in alles een maatje groter. De bloempluimen kunnen 1 tot 1,2 meter hoog worden en zijn dan echte blikvangers in de bosborder. Zoals de meeste Astilbes prefereert ook deze een plaatsje in de halfschaduw. Het blad van Astilbe is niet zo goed bestand tegen directe zon en verbrandt makkelijk. De bodem mag licht vochtig zijn en als je daar kan voor zorgen dan wordt je het jaar rond beloond door deze plant. Het blad zelf is namelijk ook decoratief !
De plant op de foto is slechts één jaar oud en overtreft alle verwachtingen. De voorbije weken werd er wel regelmatig gesproeid maar dat was niet enkel voor de Astilbe maar ook voor de Hosta's en de varens die ook in deze border groeien. De grond hier is licht zuur vanwege de dennenbomen maar dat is geen probleem voor deze planten. Om de bloem wat op te lichten werd de foto met flash gemaakt zodat de achtergrond donker blijft.
Uit noord-India komt één van de grootste Arisaema's. In goede humeuze grond kan deze gemakkelijk meer dan een meter hoog worden. De slangachtige stelen dragen groene bloemschedes waarin de konisch gevormde purperbruine bloemen goed opvallen. Ze hebben een rattenstaartvormig aanhangsel. Ronduit spectaculair zijn de dikke trossen met rode vruchten in de herfst.
Deze cobralelie is maar twijfelachtig winterhard. Daarom staat ze in pot in de koude (onverwarmde serre). Daar kan ik ze droog overwinteren, enkele graden vorst kunnen dan geen kwaad meer ! In het voorjaar terug beginnen water geven vanaf maart-april, eventueel verse grond en afwachten. Lange tijd gebeurt er schijnbaar niets en dan plotseling gaat het allemaal heel snel. 5-10cm per dag omhoogschieten is geen uitzondering. Als je de bloem bekijkt snap je direct hoe ze aan de naam cobralelie komen. Arisaema's komen uit de grote familie van aronskelken.
Dryopteris erythrosora, in het Nederlands ook rode sluiervaren of herfstvaren genaamd, is een kleine halfwintergroene tot bladverliezende varen. Deze varen heeft dubbel geveerde glanzende donkergroene bladeren en het jonge loof bij het begin van het groeiseizoen is mooi roodachtig tot bronsrood gekleurd. Onze herfstvaren houdt van een beschutte standplaats in de halfschaduw of schaduw en een goed doorlaatbare, humusrijke, vochtige grond. De herfstvaren is goed winterhard en eens goed ingeworteld kan hij ook drogere periodes aan. Deze plant heeft weinig last van ongedierte en is ook goed ziekteresistent .Deze varen is geschikt voor de bostuin, informele tuin of cottage tuin en kan toegepast worden als onderbeplanting of bodembedekker, maar ook als kuipplant om een schaduwhoek van het terras op te vrolijken.
Gisteren sloeg het tuinvirus weer ongenadig hard toe. Zo af en toe krijg ik een opstoot van dit virus en krijg ik de onbedwingbare neiging om op plantjesjacht te gaan. Dood ga je niet van zo'n besmetting met het het tuinvirus, maar eens je besmet bent zit je d'r wel levenslang mee opgescheept !
Ik dus de grens overgestoken naar Weert in Nederland, dat mag in dit geval want het gaat om een "medisch noodgeval". Het was weer een gezellige middag. Een leuke babbel met Hans, de eigenaar van dit kwekerijtje, leuk weertje, niet druk, geen mensenmassa's en in openlucht. Leuk ook dat ik nog eens een gesprek kon hebben met lotgenoten want als alleenstaande pas je meestal niet in de "bubbel" van vrienden en kennissen met andere interesses. Ik denk ook dat dit veel veiliger is dan een bezoek aan de supermarkt in Coronatijden !
Eén van de vele mooie plantjes die ik gisteren heb geadopteerd is Gillenia trifoliata, afkomstig uit Noord-Amerika, waar het bekend is onder de naam ‘Indian Physic’. Ik ben ergens ook de naam "braakwortel" tegengekomen, dat zegt al iets over de eigenschappen. De wortels van deze plant waren een veelgebruikt geneesmiddel onder indianen.
Ik heb ze echter niet gekocht om te consumeren maar wel om van de bloemtjes te genieten. Gillenia trifoliata heeft door de vele vertakkingen en fijne bloemetjes een luchtig karakter. De rode bloemknopjes zitten op rode bloemsteeltjes. Als de bloemen open gaan is de bloemkleur wit, maar de kelk blijft rood. In het najaar verkleurt het groene blad ook naar de mooie herfstkleur rood. De Gillenia trifoliata heeft een heesterachtig uiterlijk. Gillenia trifoliata gedijt het beste in de halfschaduw op zowat elke tuingrond en wordt zo'n 80 cm hoog. Gillenia bloeit in de periode juni-juli. Op de foto"s zie je een zuiver witte vorm en ook de roze "Pink Profusion".
Morgen laat ik zien wat er nog meer in mijn mandje lag !
De ervaring van de laatste maanden heeft ons geleerd dat je moet oppassen met nieuwe onbekende zaken uit China maar deze is wel onschuldig denk ik.
Rehmannia elata (Chinees vingerhoedskruid) is een fraaie langbloeiende plant. Jammer genoeg is deze niet echt volledig winterhard en moet vorstvrij en droog overwinteren. In zachte winters en met een winterbedekking zou het misschien in volle grond ook nog kunnen lukken.
De donkerroze bloemklokjes hebben een geel-oranje hart en lijken sterk op onze inheems vingerhoedskruid. Het verschil is dat bij onze Chinees de bloemen afzonderlijk aan de plant verschijnen. Ze worden zo'n 70-80 cm hoog en bloeien van mei tot oktober. Ze staan liefst in de halfschaduw op normale tot licht vochtige grond. Ik denk dat je ze eigenlijk overal kan zetten waar ons inheems vingerhoedskruid het ook goed zou doen.
Overigens zijn er geen familiebanden tussen de twee soorten. Het is alleen de vorm van de bloemen die toevallig heel sterk op mekaar lijken maar dat gebeurt wel meer in het plantenrijk.
Bomen in de tuin zijn een onbetaalbare luxe. Ze halen plaatselijk de temperatuursuitersten uit ons wisselvallig klimaatje zodat het daar in de winter net iets warmer en in de zomer (veel) koeler blijft. Moest ik minister van financiën zijn zou ik een belasting heffen op het niet hebben van minstens één boom in de tuin. Met het geld dat dit opbrengt kunnen we de Corona crisis voor een groot deel bekostigen. Het land wordt er veel groener en mooier door, de lucht zuiverder en ons water wordt beter vastgehouden bij droogte. Al minstens 3-4 voordelen op een rij en er zullen er nog wel meer zijn ! Natuurlijk zullen er ook tegenstanders zijn die geen bladeren willen harken en geen mosafzetting op het terras dulden maar die moeten dan maar in de stad op 7 hoog gaan wonen. Daar hoor je dan ook 's morgens de vogeltjes zo niet fluiten die net jouw boom hebben uitgekozen om een concert te geven.
Op de foto hieronder zie je ondermeer een stukje van het schaduwgazon dat ik in maart heb gezaaid. Ik heb het elke dag moeten beregenen wegens de droogte, maar het staat er, gisteren ben ik er voor de eerste keer met de grasmaaier langsgeweest. Op dat kleine stukje komt de maairobot niet. De Hosta's hebben nog nooit zo mooi gestaan als dit jaar ! Geen gaten in de bladeren bij gebrek aan slakken. "Elk nadeel heb zijn voordeel" zei iemand ooit ! De boomvaren "Dicksonia fibrosa" heeft het best naar zijn zin hier. Eind oktober moet deze wel naar binnen want ze kunnen slecht tegen de vorst en ze zijn nogal aan de dure kant om ermee te experimenteren. Voor de rest wordt het uitzicht hier bepaald door varens, hosta's en andere schaduwplanten. In de nazomer zorgen de Japanse anemonen voor een extra kleurtje maar da's nog lang !
Schuimbloem (Tiarella Pink Skyrocket) is een mooie bloeiende bodembedekker van zo'n 20-30 cm hoog. Deze plant is perfect geschikt voor de schaduwtuin en heeft een rijke bloei met roze bloemetjes. Als bonus heeft het blad een mooie herfstverkleuring. Het blad zelf heeft qua vorm wat weg van de beter gekende Heuchera's.
Ik ben Roger
Ik ben een man en woon in de Kempen (België) en mijn beroep is jong gepensioneerde.
Ik ben geboren op 29/05/1954 en ben nu dus 70 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: tuinieren, fotografie, zeewateraquarium, modelbouw, ....
Bernerhof
