Het stadsgezicht van Delft van Vermeer doet vandaag enigszins vreemd aan: blauwe bomen en blauwe daken. Dit heeft te maken met de pigmenten die hij gebruikte. Dit effect kwam geregeld voor bij verschillende schilders.

Groen was een lastige kleur in de tijd van Vermeer. Het was een balans zoeken met blauw en geel. De werkwijze was dat een blauwe onderlaag geschidlerd werd en daarop een gele laklaag, die vaak bekomen werd uit gekookt kruisbessensap met olie te mengen. Met enkele laklagen van het transparante geel bekwam men een groene kleur. Echter mettertijd 'verschoot' (verbleekte) de laklagen en kwam de blauwe kleur er meer door, weliswaar in een verbleekte kleur. Men sprak dan van 'schietgeel', dat later verbasterd is naar 'schijtgeel'. Hetzelfde zie je bvb. op dit schilderij van Gabriël Metsu waar de bloemenstengels blauw zijn.

Een andere 'lastige' kleur was rood, zoals bij DIT schilderij van Vermeer. Vermeer gebruikte hier in eerste instantie 'vermiljoen' als rode pigment. De bereiding ervan was een combinatie van kwik en zwavel, wat uitermate giftig was. Pas in de 19de eeuw ontdekte men een minder gevaarlijke combinatie met cadmium. Vermiljoen had ook het nadeel dat het moeilijk de mengen was met andere pigmenten om een andere kleur te bekomen en bovendien verbleekte het door het zonlicht. Vermeer hield dit tegen door laklagen met karmijnrood op het vermiljoen aan te brengen. Deze rode kleur werd gewonnen uit luizenbloed, aanvankelijk van de schildluizen die gekweekt werden rond Venetië, later van de cochenilleluis uit Zuid Amerika. Deze rode kleur is iets matter en donkerder en had de naam 'scharlaken' in de middeleeuwen. Hermelijnmantels en het kleed van kardinalen was er mee geverfd.
Maar de allerduurste kleur was het échte blauw, van de Lapis Lazuli, een gesteente dat enkel voorkomt in Irak. In Vermeer's tijd was het duurder dan goud. Het mysterie is alsnog bij Vermeer hoe hij die dure pigmenten kon kopen, waar hij op vele schilderijen overmatig gebruik van maakt in tegenstelling tot andere schidlers...