1984 – April – ‘De Band’ : Leestenaars treden zo uit de oude doos :

                                 Een opstel van Petrus VAN HERP van 25 januari 1947.

Een arme klopt aan.

“’t Was op een koude winterdag, kort na de oorlog. De ijzige noorderwind blies fel genoeg om groot en klein binnen te jagen.

’s Middags zaten we rond de tafel geschaard, gereed om beginnen te eten. Er werd hard op de deur geklopt. Ik mocht gaan opendoen. Daar stond een stumperd voor mij ; hij vroeg om eten. Ik zegde tot deze bedelaar : ‘Kom gauw uit het gure weer man, ik zal eens gaan vragen of ge u moogt komen opwarmen.’

Mijn ouders stemden toe en moeder riep : ‘Kom hier bij de kachel u wat warmen.’

Een poosje later schoof moeder hem een tafeltje bij. Daar kwam dan nog wat warme soep met een paar boterhammen. Nieuwgierig ging ik er nogal kortbij staan. De man was tevreden, dat zag ik aan zijn gezicht, en hij moest zijn blijdschap laten blijken.
‘God zal u zegenen’, zeide hij. Moeder haalde daarna nog een afgedragen jekker van onze peter voor de dag en trok hem die aan.
De vreemde man ging opgewarmd en opgeknapt en gelukkig weg.

WIJ WAREN OOK TEVREDEN, EN IK, IK WAS DE GELUKKIGSTE.”

De schrijver Petrus VAN HERP.

-Tijdens het schooljaar 1946-47 leerling in het 8^ste leerjaar.

-Geboren te Leest op 5 februari 1933.

-Zoon van Jaak Van Herp en Amanda (+) Roelants, Lindelaan 7.

-Gehuwd met Rits Maria (Heffen).

-Wonende te Heffen, Hooiendonkstraat 66.

-Beroep : werkt sinds 1950 bij COMET-Mechelen. Is ingeschakeld in de productie Butagasflessen en vanaf 1977 daarbij en in hoofdzaak productie biervaten (inox en aluminium). Hij werkt inzonderheid bij de onderhoudsdienst : ruimen en kuisen, nazicht en verzorging en reparatie machinerie.

-Studies na de 4^de graad : 3 jaar SITO Mechelen. Metaal A4 Werkpraktijk.

-Vertel wat over uw dagelijks werk Peerke.

-Wel, de grondstof voor de biervaten is inox en aluminium. Die kost wel 50 tot 65 fr. per kilo naargelang de soort. De productie bedraagt 1500 vaten per dag. Reken maar : 300.000 vaten per jaar. De vaten ontstaan uit grote rollen inox- en aluminiumplaten. Dat zijn rollen van 5 ton in banden van 150 meter lang en 1,20 m breed. Zo’n band passeert de fotocellen en klets, boem, twee halve potten zijn meteen geperst; daarna aaneen gelast en de bom erin gezet. Zo simpel gaat dat. Er zijn verschillende types vaten, bv type 66 is Heineken, ge hebt ook type 68 en type 80, en Cocacola-vaten.

-Gij zijt een trouwe Cometarbeider. Sedert 1950, zie ik. Heeft Comet al aan u gedacht ?

-Toch wel, in 1975 kreeg ik een gouden uurwerk.

-En vertel eens over uw hobby’s…

-Ik ben dikwijls graag gaan vissen in de Oosterschelde, in groepsverband. We huurden een boot af (15 tot 20 man). We lagen daar rustig op anker en voelden ons als vrije mannen met baarden, gelukkig als Piet en Joris en Korneel. Laatst zijn we nog op zee geweest. Azen met de lijn. We kunnen onze lijn afrollen tot 40 meter. Eens lagen we met onze boot in een grote school vissen. We hadden met onze gevieren 777 makrelen, juist geteld. En Peer wijst met zijn armen, in vissers-taal nogal ver open…

Ik ben ook altijd een enthoesiast supporter geweest van motocross. Hoe meer modderspatten en slijkklodders, hoe meer zwarte rook en stikkestank, hoe heviger genotsebots en geschok en gedaver, hoe hoger ze boven de grond razen, hoe schoner mij die sport overkomt. Man, da’s geweldig !

Ik ben ook een fan van de Speedway,  ge weet wel, die scrapers met die banden vol ijzeren pinnen (100 spikes van 3 cm). Ze wroeten met hun 55 CC in zeer bochtige assebanen tegen meer dan 100 kilometer per uur…

Dan nijpt ge bijtijds uw ogen, maar ook uw billen toe. We waren eens in een boom geklauterd, om van uit de hoogte een goed zicht te hebben als ze uit de draai gestormd kwamen. Maar opeens schoot zo’n vurig machine hitsig vooruit, als een catapult de hoogte in en stortte kort bij onze boom in een vlammenpoel neer. In minder dan 1 seconde waren we uit die boom weg. Sensatie, man !...

Tenslotte houd ik van een vrolijk babbeltje bij een smakelijk pintje bier, zo dagelijks een paar, met een heerlijk schuimend bandje. Met mate, een zeer gezonde kuur. ’t Is de gist, die ’t doet, geloof ik. Schol !

-Ja Peerke, en smaakt het beter als het uit een vat van Comet komt ?

Hier moet hij eens om lachen. Jawel, vertellen kan hij.”

In het Leestse heimatblad van mei ’84 verscheen het vervolg :

-Ge herinnert u nog wel wat hoe ge uw broek versleten hebt op de Leestse schoolbanken, veronderstel ik ?

-Och, zwijgt erover. Als ik daar nog aan denk ! Ik heb in Leest in alle klassen op de laatste bank gezeten, en steeds met dezelfde maat naast mij. Ook in uw klas was dat zo : 8 jaren op de laatste bank, altijd naast Frans Peeters, want die was ook nogal groot opgeschoten.

Niet dat we de domsten waren, maar de meester had ons van verre goed in ’t oog. Of weet gij niet meer, wat ge ons eens gelapt hebt ? Neen ? Allé-toe, ge haalde eens uit mijn zakken 2 sigaretten, ik weet het nog goed, VF (vuile foef, zegden we toen), en bij mijn maat, die had de stekskens, die haalde gij ook boven. En dien andere keer, ik zat eens op de grond achter mijn bank, misschien had ik mijn gom laten vallen, en ik hoorde u vragen : Frans, waarom zou de Peer hier vandaag niet zijn ? Is die ziek ? Want ik moet mijn register invullen. Jamaar, gij waart ook ‘ne fijne om iemand droog en verlegen boven water te doen komen.

-Ja Peer, de tijd vliegt, spijtig, en nu is de Frans Peeters ook al bij de doden…

-Och de Frans, hij was mijn goeie maat, en altijd gebleven, ook na onze schooltijd. Want later zijn we samen bij DE RITS in Heffen terecht gekomen. Frans koos er zijn Yvonne en Maria werd de mijne, en zo waren we beiden gesteld.

-En daar hebt ge ook geen spijt van. En wat goeds weet ge nog meer van uw schooltijd ?

-Goeds, goeds ? Och, weet gij nog dat de garde, den Huybrechts, ons eens uit de school komen halen is om ons in den bak te stoppen ?

-Neen Peerke, dat herinner ik mij niet meer. En hebt ge d’er werkelijk ingezeten ?

-Ge moogt gerust zijn. We hadden bij u als opstel een briefje leren schrijven. Dat ging over een hond. Schrijven om een jonge hond te bestellen. En ik had mijn briefje geschreven aan een zekere Louis Van Brempt in Londerzeel. En daarmee was ’t spel begonnen.

-Peer, dat moet ge verder vertellen…

-Wel, de dag dat we dat briefje hadden opgesteld in de klas, waren we na de school langs de kruisweg naar huis gelopen, ikke, de Lucien Van den Brande, Lowieke De Decker, Frans Verbruggen en zijn broer de Jokke, geloof ik. En aan de gevel van Jef De Decker gekomen, stonden we daar nog wat te giechelen en zottigheden te vertellen boven op den beerput. En ineens zeg ik, hoe dat opgekomen was, weet ik niet meer. En ik vroeg : willen we nu eens een briefke schrijven aan een boer…Ja, alleman was ’t akkoord. Ik zou een briefje schrijven aan Lowie Van Roey, ik weet het nog alsof het van gister is. Ik had erop geschreven : Louis, deze nacht, dat is de nacht die nu komt, ga ik uw varken komen pikken. En ik had eronder gezet : Louis Van Brempt, Londerzeel. Een andere schreef zo’n briefje aan Miel Verschueren en nog een andere een aan Fons van Bosses (Verbruggen) en die plaatste er ook een vreemde naam onder. En ieder zou zijn briefje in de brievenbus of onder de deur gaan stoppen. Zo gezegd, zo gedaan, en dan afwachten. Maar ’s anderendaags middags, als we weer naar huis liepen eten, en we kwamen daar aan Lowie Van Roey…Wat zag ons oog ? Die zijn varken hing daar aan de ladder, en de garde stond erbij. Ge kunt peinzen, we hielden ons lopen in, ‘k zal maar zeggen, ook onze adem, alle, we vielen bijkans stil en we MOESTEN daar voorbij. Die twee mannen hadden ons zien afkomen, Lowie bleef bij zijn varken staan, maar de garde kwam naar voren tot aan de baan. Maar die mannen, die zeiden niks, geen van beiden, alleen zo ons bekijken, precies of ze konden de misdaad van ons gezicht aflezen. Ik voelde zo een koude rilling langs mijn rug, alsof ik onder de lek van ’t dak had gestaan, en we fileerden zo achter mekaar, stillekens met een boogske voorbij de garde. En die zei begot maar niks. Eens hem voorbij begonnen we terug te rennen. Maar hiermee was het niet gedaan.

’s Namiddags terug in de school. Tingeling, de bel. We stonden pas in de rij, klaar om de klassen binnen te gaan, en wie komt daar op de koer ? De garde, den Huybrechts. Recht naar meester De Leers, en hij praat daar wat mee, maar wij stonden er wat ver af om iets duidelijk te kunnen opvangen. Meester De Leers trad in actie en beval : al de kinderen van de Tiendeschuurstraat en van de Winkelstraat komen hier bij mij staan. Dat gebeurde. Een heel troepke. Ik plaatste mij toch wat van achter, Lowieke De Decker ook, en de Lucien van Teunkes stond nog achter mij. Ja, de grote baas had ons in de gaten. Die drie daar achteraan blijven staan, de anderen mogen naar hun plaats terug. Nondestomme, hoe wist hij het ?    

Om kort te zijn, ik heb bekend dat wij de schrijvers van de varkensbriefkens waren. De garde nam ons mee naar het gemeentehuis. Daar zat nog iemand op ’t bureel. Miel van Lowie de metser, als ge die kent, die was door met de oorlog bediende geworden zeker. Wel, die had er veel plezier in, dat zagen we. De garde zei iets, we konden het niet verstaan, de andere pinkte precies terug. Ja-ja, we vlogen de bak in. Amaai ! Tot ’s noenens, als de schoolrij om halftwaalf voorbij kwam, werden we gelost. Ja-ja, komt dat tegen.

Maar d’historie was hiermee niet af. Een jaar of twee daarna, kwam ik eens van de vakschool terug met mijne velo, en ik ging bij Lowieke de coiffeur in de Scheerstraat om mijn haar te laten knippen. En wie zat daar binnen ? Weer die Miel Vloebergh. En wat zei hij tegen de coiffeur ? Zeg Lowie, zei hij, snijdt gij ook het haar af van varkensdieven ? Ja, dat zei die, om me te treiteren. Ik had hem wel kunnen doodzien, maar ik zweeg maar, want er volgde nog nen hele parool met uitleg, den hele lange uitleg, want de coiffeur speelde niet mis, hij moest er het fijne van weten, en den andere loste maar met stukskens. En dan lachtten ze me nog uit ook.

Van toen af wist ik, dat we in den bak hadden moeten zitten, niet alleen een beetje, omdat we zo’n deugnietenstreken niet meer zouden uithalen, dat zou ik nog kunnen aannemen, maar ook wel omdat die mannen er heimelijk deugd van hadden, en dat vind ik nu nog altijd niet plezant.

’t Kan geen kwaad Peer, ’t is voorbij en ’t staat toch niet op uw strafregister.”

Naschrift.

Ik ben Peer zijn geval verder gaan uitzoeken. Daarom ben ik eens dieper gaan kijken in de oude doos. Daar vind ik tot mijn verrassing het ontwerp-opstelletje (=briefje) van Peer Van Herp aan Louis Van Brempt, voor aanvraag van een hondje. En dat briefje wil ik hier nog graag afdrukken. Want ’t is weer een interessant geval apart. Peer Van Herp met zijn 13 jaar van toen, -het was toen nog de preutse tijd van voor het Concilie, toen de kinnekes nog uit de roo-kolen kwamen. Maar Peer wist wel beter. Zoek zelf maar uit. Misschien was dat de reden waarom ik zijn briefje heb bewaard.
De Peer toch. Waar is de tijd van toen ???

“Leest, 28 april 1947.

Aan Louis Van Brempt, Brusselse steenweg 107, Londerzeel,

Mijnheer,

In het dagblad : Het Nieuws van den Dag, heb ik vernomen, dat gij jonge rashondjes verkoopt. Wilt ge me laten weten wanneer ik mag komen zien en kopen. Liefst zou ik een schoon teefke willen. Want een reu breekt altijd op, zeggen ze.

In afwachting van uw antwoord mijn beste groeten.

   Petrus Van Herp, Lindelaan 7 Leest.”

-De drie kwajongens in de Leestse Amigo. (Tekening Susse Teughels)

-Veldwachter Jan Theodoor Huybrechts (°Leest 3/10/1888, +Leest 3/10/1953).