Sorrt foto's staan op kop bij het laatste blogje, ik weet niet hoe dat kan en hoe ik het kan veranderen, maar u kunt ze ook bekijken op mijn fotosite https://www.flickr.com/photos/40979853@N03/? daar staan er nog veel meer. groetjes Lientje
Vandaag deel 2 en tevens laatste deel van het Rondje Aalten. Ik heb niet heel Aalten besproken, maar wel het grootste deel, zie ook deel 1 van Aalten hieronder. Overigens krijgt u er vandaag meerdere tegelijk nl 5, omdat ik simpelweg tussendoor geen tijd had om ze hier te plaatsen, dus dan heeft u ook meteen een heleboel te lezen. Leuk voor een mooie zomeravond buiten of als het een keertje wat minder mooi weer is.
Ik heb me in het centrum van Aalten af laten zetten en heb de volgende knooppunten gereden: 46,44,36,39,43,59,60, 61 en weer terug naar Aalten Ook deze route is ongeveer 30 km. Ik had een klein beetje tijd over en heb toen nog even een stukje wandelroute gereden uit het boekje Langs Heilige huisjes, waarover later meer. De meeste wegen en ook zandwegen zijn goed begaanbaar, echter in Barlo en in een stuk van natuurgebied het Goor moet je in deze tijd even met beleid rijden, vooral het laatste stuk in het Goor, vergt wat extra concentratie, zowel voor de fiets als de scootmobiel.
De tocht begint in het centrum en als 1e kom je langs de Joodse Synagoge, zie foto 1 Deze werd in 1857 gebouwd en staat in de Stationsstraat. Tijdens de 2e wereldoorlog werd de synagoge leeggeroofd en werd als opslag voor meubels en munitie gebruikt. Niet alles werd geroofd een 5 tal Thorarollen, Bijbelboeken, werden voor de tijd verstopt. In de oorlog zijn vele Joden uit Aalten gestorven, zie de plaat rechts naast de synagoge. Diensten worden er niet meer gehouden, er moeten nl 10 Joodse mannen bj een dienst aanwezig zijn volgens de regels en die hebben ze blijkbaar niet meer. Soms worden er speciale diensten gehouden als er gasten zijn bv uit Israël. Wel kunt u in de zomermaanden de synagoge bezoeken op woensdagmiddag en donderdag, Kijk voor exacte tijden op hun website.
Bij de kruising Beeklaan - Hogestraat kunt u de Westerkerk zien liggen. Deze kerk is in 1891 gebouwd en was een schuurkerk, dit was een schuilkerk binnen in een schuur, ten tijde van de reformatie, hier al veelvuldig besproken. Oorspronkelijk was het voor de gereformeerde inwoners van Aalten, tegenwoordig is het van de Euregio Christengemeente Aalten/Bocholt. Dus een internationaal gebeuren.
Langzaam gaan we Aalten uit en gaan we noordwaarts, daar kunnen we goed zien dat Aalten glooiend is, we moeten echt heuveltjes op en af, nu is heuvel een groot woord, maar af en toe moet u echt flink doortrappen om boven te komen, maar naar beneden gaat dan een stuk makkelijker. Als u met een scootmobiel deze route rijdt, raad ik u aan om deze heuveltjes op slaktempo te rijden, dat spaart nl de accu en kunt u dus meer en langer rijden, weet ik uit ervaring. Na een km of 5 komt u in Barlo, een kleine buurtschap van Aalten. Dit kleine buurtschap, 122 inwoners heeft waarschijnlijk al in de prehistorie bewoners gehad, gezien een grafveld en sporen van een nederzetting uit de IJstijd. In 1982 kwam Barlo landelijk in het nieuws, omdat een sekteleider genaamd Baghwan plannen had om een complex in Barlo te kopen. De Barlonaren hadden hier schijnbaar geen trek in want het brandde in zijn geheel af en dat had een boer op tv al aangekondigd. Bagwhan zag toen van de koop af. Later werd het een recreatiecentrum en weer later een asielzoekerscentrum.
Net voor Barlo slaan we linksaf een klein pad in, hier ziet u op een gegeven moment een bord staan akerrandenproject. Elk jaar worden er in Aalten, Bredevoort en Dinxperlo akkerranden en bermen ingezaaid. Dit zorgt voor biodiversiteit (een levende en productieve natuur) en voorkomt wildvraat van de gewassen. foto 2
Het zandpad gaat verder en we komen uiteindelijk bij boerderijmuseum de Neeth uit, u ziet meteen aan uw rechterhand een klein huisje met de toepasselijke naam hoeke daale, Ga dit huisje even binnen u heeft nog nooit zoveel verschillende wc rollen bij elkaar gezien, Echt rollen met de gekste opdrukken, spreuken etc. foto 3 Aan de andere kant van het huisje, ziet u een ouderwetse wc, zoals die vroeger bij elke boerderij stond. Rij je het erf op, dan kom je langs het kannenhuuske. Een hokje vol met theekannen en koffiepotten. foto 4. Als u een plaspauze wilt inlassen, maar geen gebruik van de horeca wil maken, wat overigens ook lekker is hier, vooral de pannenkoeken, dan kunt u richting de speeltuin rijden en om de hoek van de schuur is een wc. Wees wel zo netjes om iets in het bakje te doen, zo zorgt u ervoor dat het ook voor de volgende wandelaar of fietser mogelijk blijft om naar de wc te kunnen gaan.
Dan nog even een tip, als u geen bordjes ziet, dan moet u steeds rechtdoor gaan, dat moet bij elke knooppuntenroute, maar bij deze was het wel heel extreem, ook bij kruisingen waren ze soms een beetje laks met bordjes.
Afijn de route gaat verder en we rijden een heel groot stuk over de Zilverbekendijk. Ik las op het internet dat de zilverbeek vroeger een beroemde beek was en dat er aan die beek ergens in Barlo een papiermolen gestaan heeft en dat nam het water van deze zilverbeek, Nu ligt er nog wel een beek, maar die heet de Veengoot en dat is een werkproject geweest, dus niet dezelfde beek.
Hierna komt u bij een moeilijk begaanbaar zandpad, met goed beleid en geduld komt u er doorheen. Of het door de droogte komt of dat het altijd zo is weet ik niet, maar ik kon er door met mijn Scooty, dus u vast ook.
Maar als u al de moeite gedaan hebt komt u in het Aaltense Goor, dit is een natuurgebied gelegen op de Halse Rug. Een 12 km lange dekzandrug gelegen tussen Zelhem en Aalten. Dit is een prachtig natuurgebied, met bos en hei. Een paar km verderop in de route is een picknickplaats waar u desgewenst een pauze kunt houden. Zelf heb ik hier mooie herinneringen aan, omdat ik op mijn bruiloft hier met al mijn gasten gepicknickt heb. De route gaat dwars over deze picknickplaats, dus het kan niet missen. zie foto 5.
Verder gaat de reis en na een mooie tocht kom je bij de grote weg naar Varsseveld, die steken we over. Bij een mooi bospaadje kwam ik deze fleurige bank tegen, zie foto 6.
Uiteindelijk kom je in IJzerlo, ook een buurtschap van Aalten, het is hoofdzakelijk agrarisch, maar u zult zien dat er een echte kern is met bv een buurthuis en daar kunt u evt. een versnapering kopen. Wanneer u IJzerlo uitrijdt komt u op een gegeven moment langs een schoolgebouw, dit gebouw is al gebouwd in 1914. In 1937 zijn er 2 ramen veranderd, want het moest dienst doen als opslagruimte voor de Coöperatieve Landbouwvereniging van Aalten. Verder is het gebouw nog in originele staat. Nu zit er een verzekeringsadviseur.
Langzaam maar zeker komen we weer terug in Aalten. Zoals ik in het begin al schreef had ik wat tijd over eer ik werd opgehaald. Ik heb toen een klein stukje gereden uit het boekje “Langs heilige huisjes”. Dit is uitgegeven nav het project "Langs heilige huisjes religieus erfgoed in Aalten, Dinxperlo, Bredevoort en Süderwick" Het was destijds gratis verkrijgbaar bij de plaatselijke VVV, of dat nog zo is weet ik niet.
In elk geval kwam ik langs nog een kerk, deze was een stuk nieuwer. Van oorsprong was het een gereformeerde kerk, maar nu behoort het tot de PKN kerken. De kerk is even oud als ondergetekende, nl uit het jaar 1965 en er kunnen 750 mensen in. Wat meteen opvalt is de muurschildering aan de buitenkant, die er overigens later is aangebracht. Het stelt Mozes voor die staat bij de brandende braamstruik. zie foto 7
Toen was het tijd om naar mijn ophaalplaats te gaan. Dit was even de laatste blog voorlopig, want er staat weer een vakantie voor de deur. Dus blijf mijn blogje in de gaten houden als u ze interessant vindt.
Ik heb even een uitstapje gemaakt, heb niet deel 2 van Aalten gereden, maar ik ben in de omgeving van Beltrum geweest en wel de tocht Natuur en Kerkepaden van Beltrum. Het is een route uit 2009 die ik destijds voor €1.50 gekocht heb, Ik heb geen idee of hij nog steeds te koop is, maar mocht dat niet zo zijn en u wilt hem willen rijden, dan kunt u altijd bij mij de routebeschrijvng vragen. Even een reactie geven, zie link onder dit blogje en dan uw mailadres erbij melden, dan komt het helemaal goed. Hij is ca 27 km lang
Deze tocht bestaat voor 75 % uit zandpaden, die allemaal goed te doen zijn, ondanks de droogte. Mocht u hem rijden met echt warm weer, dan is het aan te raden om zo vroeg mogelijk te vertrekken, dan heeft u de meeste schaduw, als u hem, net als ik, vanuit Groenlo begint.
Zoals gezegd ben ik begonnen bij de brug over de Hartebroekseweg, daar gaat de route rechtsaf het zandpad in langs de Slinge. Dit pad volgt de Slinge tot aan de brug bij de houtzagerij. Daar steken we de Ruurloseweg over en komen uiteindelijk in de Schuurmansweg. eerst kom je een minicamping tegen met de leuke naam De Hippe Kip, daar kun je bv overnachten in een pipowagen of in een retro caravan, dus eentje uit vervlogen tijden. Even verderop kom je langs zorgboerderij de Weiden, waar u evt een pauze kunt maken en kunt genieten van Boerderij-ijs of een potje honing en/of eieren kunt kopen. Zie foto 1
Uiteindelijk komt u uit op de grote weg Groenloseweg, de route steekt deze weg over, maar als u wat wilt drinken of een kleine lunch wilt nuttigen, rij dan even iets verder dan komt u bij café, restaurant de Duif. De route steekt, zoals ik al zei de grote weg over en dan volgt een fraai stuk door de Beltrumse natuur, de route gaat over de brug, dan kom je bij een picknickplaats, waar u even kunt pauzeren en lezen over het natuurgebied. de route vervolgt het fietspad bij de parkeerplaats, dus niet de knooppuntenroute volgen.
U komt dan langs het Spilmanshuuske, waar u ook evt een kleine pauze kunt maken, zie foto 2.
Zoals ik al zei rijdt u over natuurpaden, maar ook Kerkepaden, zowel aan deze kant van Beltrum als straks aan de andere kant. Kerkepaden waren vroeger paden die de boeren en hun familie gebruikten als route om naar de kerk te gaan, dit waren veelal kleine zandwegen. Beltrum wilde in 1e instantie deze paden herstellen, maar door de huidige ruilverkavelingen was dat niet mogelijk. Toch hebben ze een 23 km aan "Kerkepaden", kleine fiets/wandelpaden door de rustige natuur aangelegd. Dit hebben ze afgekeken van de Zieuwentse Kerkepaden. Zie foto 3.
Na een aantal van deze paden kom je Beltrum binnen, dit is een klein kerkdorp, wat in 1795 als eigen gemeente bestond, veel later bij de gemeente Eibergen kwam en nu hoort het bij de gemeente Berkelland. Maar het werd al in 1236 genoemd. Het dorp onderging in 1927 een natuurramp, nl een windhoos, waarbij 20 boerderijen werden verwoest. Beltrum heeft qua horeca ook nog wat te bieden. Zo kun je heerlijk softijs eten bj café en cafetaria Dute aan de Meester Nelissenstraat, waar je ook een plaspauze kunt inlassen, mits je wat gebruikt. Iets verder in de straat heb je café restaurant Spilman, waar u u fiets kunt opladen. Beltrum heeft verder nog een pinautomaat tegenover de kerk. Iets verder richting Ruurlo kunt u ook nog inkopen doen bij supermarkt Coop.
Rijdt u Beltrum uit richting Groenlo dan komt u langs ‘s wereld grootste klompenfabriek Nijhuis, dit wijkt dus af van de route. Deze fabriek bestaat al sinds 1938 en ze hebben een winkel. Ook is bruidshuis Beijer Besselink een begrip in de Achterhoek bij aanstaande bruidjes. Verder heeft Beltrum een jaarlijks bloemencorso en is het landelijk bekend om zijn survivaltocht, elke keer aan het begin van het jaar.
Maar we keren weer terug naar de route. Als eerste ziet u de kerk als u Beltrum binnen rijdt. Dit is de Onze Lieve Vrouwekerk ten Hemelopneming. Deze kerk is in 1847 gezegend en in gebruik genomen en werd gebruikt als een filiaalkerk van Groenlo. In 1855 werd het een zelfstandige kerk met een eigen kerkbestuur. De toren is echter pas van 1894. Foto 4 . In de kapel, kunt u evt een kaarsje branden. Naast de kerk staat het huis Gerardus Majella stichting dit is in 1926 gebouwd en was een zustershuis.
Tegenover het kerkgebouw komt u op het Mariaplein, aan dit plein staat achter in de hoek een glazen gebouw en in dat gebouw ziet u een stoommachine. Dit is de laatste stoommachine van de melkfabriek. Als u een 50 eurocent muntstuk in de automaat doet, kunt u zien hoe de machine vroeger werkte. Het monument heet de witte olifant. foto 5.
We verlaten Beltrum weer via één van de Kerkepaden en komen bij een vijver, die nu helaas droog stond en een standbeeld als aanduiding van de kerkpaden. Iets verder ziet u Henk Wolterincks schuilhut, dit is een eerbetoon aan deze Beltrummer, die deze schuilhut bedacht heeft en inmiddels overleden is. Als je er in gaat heb je het idee of je in een soort kapel bent, maar dan een natuurlijke, althans die associatie had ik. Het was in elk geval lekker koel in deze warme dagen.
Bij de mooie wegwijzer, zie foto 6, kunt u kiezen om weer naar Beltrum te gaan, ik ben weer richting Groenlo gereden.
Dat was dan het rondje Beltrum, dit laat weer zien hoe klein een dorp ook is, het beslist niet saai hoeft te zijn, zoals ik al vaker zeg Nederland is schitterend en onze Achterhoek zeer zeker! Tot de volgende keer.
Deze keer gaat mijn blogje over deel 1 van de route in Aalten, ook dit doe ik aan de hand van knooppunten en ook deze gaat in delen, evenals de buurtschappenroute in Winterswijk, zie hiervoor.
Het startpunt is camping de Twee Bruggen, waar ik de vorige keer geëindigd ben. Officieel zou ik de route beginnen bij knooppunt 17, daarvoor moest ik een stukje hetzelfde rijden als ik de vorige keer gedaan heb, dus heb ik een alternatief gezocht en wel het volgende: Ga als u met de rug naar de camping staat linksaf, richting de beek, net over de beek kunt u een pad in, de Pieriksweg, dit is een zandpad. Overigens u komt in deze route meerdere zandpaden tegen, die zijn ondanks de droogte goed te doen. Alleen als u met een scootmobiel rijdt, dan moet u als u het bos van havezate Walfort binnen rijdt, dit even met beleid doen, want het loopt vrij schuin en aan de andere kant is een sloot. Met de fiets gaat dit moeiteloos. Bij de t splitsing gaat u links de Goordiek, einde rechts Misterstraat en die blijven volgen dat zit u weer op de goede weg. Dan heb ik daarna de volgende knooppunten gereden: 23, 47, 25, 61, 46, 47, 45, 17 en weer terug naar de Twee Bruggen. De route is ca 30 km. Ondertussen bent u langs de Slingeplas gekomen, dit recreatiegebied is ontstaan uit zandwinning. Het gebied is het hele jaar open en is gratis toegankelijk. Ik heb hier geluncht en hoe gek het ook klinkt, ik was op 3 mensen na helemaal alleen en dat met het mooie weer van nu en vakantietijd.. U kunt helemaal rond rijden langs de plas en uiteraard even een frisse duik nemen, als u handdoeken meeneemt.
Daarna gaat de tocht naar Bredevoort, Bredevoort is bekend als boekenstad, dat houdt in dat dit kleine stadje meer dan 20 antiquariaten en boekwinkels heeft. U vindt dan ook op vele plekken boekenkasten met boeken die te koop worden aan geboden, zowel binnen als buiten. Op mijn fotosite heb ik daarvan een foto opgezet. ik kan hier nl maar 9 foto's plaatsen en ik moest een keuze maken. Bredevoort dankt zijn naam aan een brede doorwaadbare plaats in het moeras, wat het destijds was. Voorde betekent nl doorgang. Bredevoort is al erg oud, de oudste vondsten zijn potten uit 7000 v Chr. waarschijnlijk jagers die trokken. Maar vele vele jaren later werd er een burcht gebouwd en dat werd voor het eerst vermeld in 1188 na Chr en heette kasteel Bredevoort. Uiteindelijk werd het vestingstad Bredevoort, dit is oa nog te zien aan de vestingwal waar de molen op staat, waarover zo meer. 200 jaar later kreeg Bredevoort stadsrechten, dus je hoeft helemaal geen grote stad te zijn om stadsrechten te verwerven. Stadsrechten hield in dat die plaats meer rechten hadden dan andere dorpen in de omgeving. Het kasteel heeft er gestaan tot 1646, toen kwam er bliksem in de kruittoren en ontplofte de hele boel, waardoor de toenmalige bewoners op een zoon na om kwamen en het kasteel ook ter ziele ging. Zoals ik meldde is Bredevoort een oud stadje en in de echte kern is dat nog duidelijk merkbaar, smalle straatjes, leuke kleine huisjes, het lijkt of de tijd hier heeft stil gestaan, het is, vind ik, ook echt de moeite waard om er eens te gaan kijken en rond te dolen. Ik heb buiten de route om ook even rond gereden en een paar foto's gemaakt en ik wil u daar graag wat over vertellen.
Als eerste komt u de molen tegen, die zit nog in de route, zie foto 1. Dit is de Prins van Oranje en is van vele kanten duidelijk te zien, omdat hij op een vestingwal staat, zoals ik net al genoemd heb. De 1e molen is al in 1646 gebouwd en de opdrachtgever was niemand minder dan Frederik Hendrik, de prins van Oranje, vandaar ook de naam. De 1e molen brandde in 1869 af en er werd op dezelfde plek een nieuwe gebouwd en werkte weer in 1870. Na de tijd is hij nog 2 keer gerestaureerd. De molen is nog steeds in bedrijf en werkt voornamelijk voor de industrie en verder staan ze op diverse markten en kunt u het meel kopen bij de reformzaken.
Het 2e wat u tegen komt, als u even rechtsaf gaat, is de NH kerk Sint Joris, tegenwoordig uiteraard behorende bij de PKN. De kerk dankt zijn naam aan de Bijbelse figuur Joris, die de draak overwon. Daarom ziet u geen haan op de kerktoren, maar Joris en de draak. Zie foto 2. Deze Sint Joris was de beschermheer van de Borgmannen. Dit waren weer mannen, die het kasteel moesten bewaken en in ruil voor hun trouw kregen zij een stuk grond te leen, de zgn Borgleen. De fundamenten van deze kerk bestaan al sinds 1316. In 1597, tijdens het beleg van Bredevoort is de toenmalige kerk volledig afgebrand. In 1599 werd begonnen aan een nieuwe kerk, maar door de Kruittoren brand, zie boven, heeft ook deze kerk veel schade opgelopen en is een verkleinde vorm gebouwd, zoals hij nu is. U kunt de kerk in de zomermaanden juli en augustus gratis bekijken en ook tijdens boekenmarkten en monumentendagen. Ook dit is een aanrader, ik vind het een mooie aparte kerk, maar ja dat is niet echt doorslaggevend, breng een bezoekje en oordeel zelf, zou ik zeggen.
Als u nu rechtuit rijdt komt u op het Zand, een plein midden in Bredevoort. Dit plein is eigenlijk de gracht van het oorspronkelijke kasteel en dankt zijn naam aan het feit dat deze gracht gedempt is en 2 eeuwen lang een zandvlakte was omringd met bomen. Op dit plein werd vroeger recht gesproken. Voor op het plein staat een standbeeld en wel van Hendrickje Stoffels, foto 3. Zij was niemand minder dan de werkgeefster en liefdespartner van jawel Rembrand van Rijn, de welbekende kunstschilder.
Als u nu linksaf slaat en de Prinsenstraat ingaat en dan oversteekt naar de Kerkstraat ziet u de Sint Georgiuskerk al staan, foto 4. Na de reformatie, die ik al verschillende malen in mijn blogjes genoemd heb, werd in 1798 weer de 1e Katholieke kerk gebouwd, deze stond toen aan de overkant van de huidige kerk. deze werd ingewijd in 1878. de toenmalige kerk werd afgebroken en de grond verkocht. Apart detail, las ik, dat voor de bouw de stenen werden aangevoerd door de parochianen uit het Duitse Barlo met kruiwagens, dat is van Bredevoort af gezien 10 km, dat is in deze tijd toch niet meer voor te stellen. Als u nu het andere smalle straatje inrijdt, ziet u a een mooie muurschildering van dat kleine straatje, maar als u dan aan het eind weer rechts af gaat, komt u weer op de route uit.
Overigens zijn er diverse horecagelegenheden, waaronder middeleeuws restaurant Bertram (u kunt hier ook nog overnachten), café het Zwaantje en cafetaria / eetcafé Misterpoort en Bredevoort heeft een supermarkt.
Na het buitengebied van Aalten komt u langzaam bij Aalten en als eerste komt u dan bij landgoed Havezathe 't Walfort. Hier moet u dus even goed uitkijken, als u met uw Scooty rijdt, fietsers hebben, zoals ik al meldde, geen enkel probleem. Iets verder komt u bij het huis 't Walfort. De 1e melding is al van 1402, toen iemand het als borgleen had, tot 1795 was het een leenborg, daarna ging het over in de Landdag en uiteindelijk is het in handen gekomen van het Gelders landschap. Het huis bestaat nog wel, maar van de originele staat is niet veel meer over, alleen de t bouw is nog in tact gebleven. foto 5.
Het 2e wat u tegenkomt is de grafheuvel bij het Nannielaantje, hier is ook een bankje om uit te rusten. Van 1811 - 1818 was de heer Stumph burgemeester van Aalten, deze man overleed in 1820. Hij wilde perse op dit terrein begraven worden, omdat hij het niet eens was met de wantoestanden bij de kerkhoven van die tijd midden in het dorp. uiteindelijk werden hier 4 mensen begraven, deze burgemeester, zijn schoonzoon en 2 kinderen van een toenmalige arts uit Aalten.
Via mooie kleine paadjes komt u Aalten binnen. Aalten wordt al in de 6e eeuw genoemd en is een plaats met diverse bezienswaardigheden, waarover zo meer. Aalten is groot geworden door de textielindustrie en de hoornindustrie, met name de hoornindustrie was uniek voor Nederland. Van buffelhoorn uit Azië werden pijpen, kammen, knopen etc gemaakt. Uiteindelijk waren er zelfs 4 fabrieken die werk boden aan vele honderden Aaltenaren. Tot 1976 heeft deze 120 jarige oude industrie bestaan. Door de opkomst van kunststoffen ging het ter ziele. Bekende inwoner van Aalten is Angus Young van de band AC/DC. Vele bekende mensen komen of kwamen uit Aalten waaronder de kunstschilder Piet te Lintum. Aalten heeft ook enkele musea, waaronder het onderduikmuseum op de Markt en daarbij gevestigd het industriemuseum waar bovenstaande allemaal piekfijn verteld en getoond wordt. Horeca is er ook volop aanwezig, zowel op de Markt als elders in het dorp.
Maar we keren weer terug naar de route. Als u in Aalten komt, dan rijdt u eerst tegen de Ahof aan, foto 6. Dit is van oorsprong ook weer een havezate, het heette vroeger het hof van Ahave, wat later Ahof werd. Het ontleend zijn naam aan AA wat water is, dus een hof aan het water. Dit wordt in 1281 voor het eerst genoemd. Van het origineel is niets meer over, wel staat er nu een markante boerderij uit 1743 genaamd de Pol, wat weer hoogte in het land betekent. Nu is het een kinderboerderij, u kunt deze bezoeken, kijk hiervoor bij de ingang voor de openingstijden.
U rijdt verder richting het centrum van Aalten en bij de Hervormde kerk is de Markt en daar treft u het gemeentehuis van Aalten aan, het oorspronkelijke gemeentehuis is het witte statige gebouw wat u ziet. Dit herenhuis staat er al vanaf de 18e eeuw, maar in 1826 werd het in gebruik genomen als gemeentehuis en tussen 1830 en 1877 werd het tevens gebruikt als kantongerecht. Na een aantal aankopen en renovaties is het hele complex nu gemeentehuis.
Als u zich omdraait, ziet u de imposante oude st Helenakerk, deze Helena was de moeder van keizer Constantijn de Grote. De kerk is al gebouwd tussen de 15e en 16e eeuw en de toren zelfs al tussen de 11e en 12e eeuw. in 1973 moest het pleisterwerk gerenoveerd worden en toen bleek dat er mooie muurschilderingen onder het pleisterwerk zaten, oa van de 12 apostelen. Dit komt omdat het eerst als Katholieke kerk gebouwd was en tijdens de reformatie het een Nederlands Hervormde kerk werd en daar mochten geen beelden, schilderingen etc vereerd worden. U kunt de kerk in de zomermaanden bezichtigen tussen mei en september, foto 7
Dan gaat de route weer het centrum uit en over de brug ziet u de andere Helenakerk ofwel de nieuwe Helenakerk. In 1859 werd hier een 1e kerk gebouwd, in 1895 werd er een nieuwe kerk ontworpen, omdat de 1e door brand verwoest werd. Helaas had ook deze kerk geen lange geschiedenis, want in de 2e Wereldoorlog vielen er vlakbij 2 bommen en daardoor bleef alleen de toren staan, de rest werd vernietigd. Begin jaren 50 werd er weer een nieuwe kerk gebouwd en de toren werd daarop aangepast. Dus dit is een betrekkelijk jong kerkgebouw. zie foto 8.
Daarna verlaten we Aalten en komen weer in het buitengebied, we gaan eerst richting de grens, net voor de grens gaat de route linksaf, maar heeft u zin in een ijsje of wilt u een voet op Duitse bodem zetten, rij dan een klein stukje door, u ziet de overgang al voor dat u af moet slaan. Overigens kunt u iets verderop ook voet op Duitse bodem zetten, daar is een mogelijkheid om de groene grens over te steken. Wat betreft pauzemogelijkheden, in dit laatste stuk, komt u maar liefst drie rustpunten tegen, dat is vrij uniek in de Achterhoek, zo wie zo als je onderweg bent. Uiteindelijk komt u weer via mooie wegen in Bredevoort en kunt u uw weg terug rijden naar de 2 Bruggen, als u net als ik daar opgestapt bent.
De laatste etappe van de buurtschappenroute Winterswijk, heb ik Woold, Miste en Corle aangedaan en ik ben via Vragender naar huis gereden. Ik ben begonnen bij watermolen Berenschot, waar ik de vorige keer geëindigd was. Zie vorige blogje. Mocht u vanuit Winterswijk gekomen zijn, dan raad ik u aan om hier een plas- en of consumptiepauze in te lassen, want de eerstvolgende mogelijkheid is bij de 2 Bruggen en dat is zeker een 10 km verder.
Het Woold bestaat uit veel zandwegen, dus ook deze route, maar ze zijn allemaal goed begaanbaar, op de 1e weg en de Kotmansweg na. Maar met een beetje beleid is ook dat goed te doen. Het 1e deel rij je door de Bekendelle, dit is een natuurgebied en zoals de naam al zegt je rijdt door beek en dal. de beek is de Boven Slinge, die bij Kotten ons land binnenkomt, waar hij de Slinge heet en helemaal doorloopt tot iets boven Varsseveld, waar hij in de Bielheimerbeek verder gaat. In Winterswijk krijgt hij overigens een vertakking richting Groenlo en Ruurlo. De Bovenslinge is een regenrivier, net als de Maas in Limburg. Dat houdt dus in dat hoe meer er regent, hoe voller de rivier of beek is. Nu met deze droogte heb ik gezien, dat hij bij de 2 bruggen in Miste, waarover later meer, bijna helemaal droog staat. Dat had ik persoonlijk nog nooit gezien. Terug naar de Bekendelle, van de beek zelf zie je niet veel, maar je kunt hier goed een wandeling maken, bv vanaf de watermolen en het is de moeite waard, want als je geluk hebt, zie of hoor je de ijsvogel. Buurtschap het Woold heeft ook een eigen kern met oa een school en een verenigingsgebouw Juliana, zie foto 1. Dit gebouw bestaat al sinds 1928, het is destijds gebouwd om de verjaardag van de toenmalige koningin te vieren en om nuttige en aangename bijeenkomsten te houden. Ik las op hun site, dat er in al die jaren niet veel veranderd is
De route gaat verder door het Achter Woold en dan komt u op een gegeven moment een oorlogsmonument tegen, zie foto 2. dit monument herdenkt de slachtoffers uit de oorlog en viert 40 jaar bevrijding, het is dus in 1985 geplaatst. Een paar km verderop komt u langs de dikke steen. Dit is ook als monument daar neergezet en wel ter viering dat de grote verbindingswegen tussen Woold en Miste evenals Woold en Bocholt is verhard en dat was al in 1915. Deze dikke steen weegt maar liefst 12000 kg, hij is van roodachtig graniet en is 2,5 meter hoog. Winterswijk heeft meerdere van deze grote zwerfkeien, denk maar aan de steen bij het Oude gemeentehuis, de steen in Meddo. Allen zijn ze overblijfselen uit de ijstijd zo'n 200.000 jaar geleden. foto 3
U doorkruist in het Woold 2 keer de Oude Bocholtse baan, dit was zoals u al vermoed, de spoorbaan tussen Winterswijk en Bocholt in Duitsland. Foto 4. Deze spoorlijn is aangelegd in de 70'er jaren van de 19e eeuw, dus rond 1870 en is opgebroken in 1936. maar u kunt dit hele traject fietsen van Winterswijk, tot net bij de grens. 2 spoorhuisjes zijn oa nog bewaard gebleven.
Ergens kwam ik ook dit pauzehokje tegen, waar ik gebruik van gemaakt heb, daar wat van mijn proviand genuttigd. foto 5
De route gaat bij het houtbedrijf rechtsaf, maar wilt u een voet op Duitse bodem zetten, rij dan een klein stukje door, waar het bosterrein ophoudt is de grens, deze weg komt uiteindelijk uit in Bocholt.
Na het Woold komt u in Miste, de naam is afgeleid van de edelman Theodoricus de Misthae, die hier leefde vanaf 1248 op het hof ter Miste, wat weer onder de Heerlijkheid Bredevoort viel. Een bekende schrijver uit Miste was schrijver Henk Krosenbrink. Hij heeft diverse boeken geschreven en veel voor de Winterswijkers en Mistenaren gedaan. Hij overleed in 2015. U kunt een speciale Henk Krosenbrink route wandelen of fietsen langs plekken die hij in zijn vele boeken beschreven heeft. Wie weet komt die hier ook nog eens voorbij.
U komt bij de grote weg via huize Meenk, dit is een bijzondere boerderij, want het heeft 2 voorhuizen, die ruggelings tegen elkaar staan, het huis is al in 1895 gebouwd, maar er was al bewoning op deze plek vanaf de Middeleeuwen. Huize Meenk is één van de vele Scholtenboerderijen, die ik hiervoor als eens beschreven heb. Als u nog iets verder kijkt over de grote weg, dan ziet u de Meenkmolen. Juist ja, de bewoners van boerderij Meenk hebben de opdracht gegeven om deze molen te bouwen en heet dan ook toepasselijk Meenkmolen. ik kon er helaas geen mooie foto van maken ivm de drukte op de weg, wie weet een andere keer. De molen is in 1851 gebouwd en de opdrachtgever was de familie Tenkink die op de Meenk woonden. Molenaar was en is nog steeds de familie Woordes, eerst in opdracht van en tijdens het 100 jarig bestaan kreeg de familie de molen ook in eigendom. De Meenkmolen was de 1e molen in Winterswijk die gerestaureerd is en draait nog regelmatig op eigen kracht. Naast de molen staat ook een mechanische molen.
Als u de weg oversteekt en langs de molen rijdt, dan komt u ook langs camping de 2 bruggen. Hier kunt u een versnapering nemen of een duik in het zwembad met grote glijbanen, met dit weer een welkome afkoeling, denk ik. Mocht u geen consumptie willen gebruiken, dan kunt u iets verder rijden en dan afslaan bij de Schoppe, hier kunt u gratis naar het toilet. Houdt u niet zo van de drukte, dan kunt u ook nog terecht bij theetuin de Wacht. Dit ligt niet op de route, maar wordt wel aangeduid met een wegwijzer.
Dan gaan we de Boven Slinge over, waarover ik in het begin gesproken heb, die er nu erg "droog" bij stond. Als we de brug gepasseerd zijn, komen we weer in buurtschap Corle, ik heb hier in deel 1 al iets over verteld. Iets verder aan de weg komt u langs het lindenarboretum. Dit is een soort bomenmuseum met linden. U kunt dit "museum" gratis bekijken en u kunt hier ook even uitrusten. zie foto 6 Uiteindelijk komt u weer bij café Woordman uit. Als u de route richting Winterswijk wilt afmaken, moet u bij het volgende knooppunt weer rechtsaf, de Korenburgerveenweg in en verder kijken bij blogje 1. Ik heb ervoor gekozen om via Vragender te gaan richting Groenlo.
Vragender is een klein kerkdorp wat hoort bij Lichtenvoorde, tegenwoordig gemeente Oost Gelre. in het dorp vallen 2 gebouwen meteen op, de molen de 4 Winden en de Sint Antonius van Paduakerk, zie foto 7 en 8. Op de plek van de huidige molen stond al vanaf 1869 een andere molen, die is echter in 1958 vervangen door deze molen. De molen is nog steeds dagelijks productief en ook u kunt in het winkeltje meel kopen voor bv brood en pannenkoeken. Ze zijn open van woensdag tot vrijdag en in de zomermaanden ook op zaterdagochtend. De kerk is van 1871, toen nog zonder toren en parochiehuis, dat werd een paar jaar later gerealiseerd.. De naam is gegeven aan de heilige Antonius, die in katholieke kringen wordt aangeroepen als men iets verloren heeft. Overigens is dit niet de originele kerk, want na de oorlog was de kerk vervallen en heeft men besloten om hem in zijn geheel weer op te bouwen in Neo Romaanse stijl. Alleen de toren is nog origineel, maar die kwam weer in het nieuws omdat de spits in 2010 door een storm van de toren afwaaide. 2 jaar later was de kerk weer in alle glorie hersteld.
Weer verder gaat de route door de Schans, dat heb ik al uitgebreid besproken in het blogje over Groenlo. Wel kom je nog langs het AVOG crashmuseum, foto 9. In dit museum zie je alles over de Tweede Wereld Oorlog bij ons in de buurt en dan met name over de luchtoorlog, dus vliegtuigen etc. de naam zegt het al het gaat over gecrashte vliegtuigen in de Achterhoek. Zij hebben veel materiaal teruggevonden en er is ook een indrukwekkende film die je er kunt bekijken, ik spreek uit ervaring. Ze zijn elke 1e zondag van de maand geopend en in de zomermaanden elke zondag of via telefonische afspraak. Als dit u interesseert is het een echte aanrader.
Zo dat was dan de buurtschappenroute Winterswijk, ik hoop dat u ervan genoten heeft en dat u hem zelf een keertje gaat rijden, hetzij met de fiets, hetzij met de scootmobiel. Meer foto's kunt u weer vinden op mijn fotosite. Wat de volgende tour is, is voor u en mijzelf nog een verrassing. Maar als dit weer zo blijft, dan komen er vast nog een aantal, tot ziens.
Vandaag vertel ik mijn bevindingen van deel 3 van de buurtschappenroute, ditmaal deel 1 van de buurtschappenroute zuid. Ik heb de knooppunten 14,15,16,22,50,29 en 30 gereden. Daarna ben ik na watermolen Berenschot, waarover later meer, rechtsaf gegaan, over het spoor tot aan de Vreehorstweg. Hier ben ik rechtsaf gegaan richting Winterswijk, bordjes centrum volgen tot je weer bij het oude gemeentehuis bent, waar ik begonnen ben. Zelf ben ik daarna op visite geweest en ben ik via de oude spoorbaan weer naar huis gereden. Deze bereik je door bij het oude gemeentehuis richting postkantoor te gaan, daar sla je rechtsaf, meteen weer links tot je op de Gasthuisstraat komt, daar ga je rechts. Bij de ij-splitsing, na de parkeerplaats van cultureel centrum de Bron ga je links en meteen weer rechts de Morgenzonweg in, deze rij je helemaal uit, steekt de rondweg over en voor het spoor ga je rechtsaf het fietspad in, dit is de oude spoorbaan. Wil je de route blijven volgen, dan kun je bij de watermolen rijden naar knooppunt 19.
Ik ben dus begonnen bij het oude gemeentehuis, zie mijn blogje over deel 1 van dit kwartet. Als je dan ervoor staat en je kijkt links, zie je een mooi plaatje van de Jacobskerk, zie foto 1, op de Markt. Al vanaf 785 stond hier een kerkgebouw en wel een houten kerk. Rond 1225 werd het eerste stenen gebouw gebouwd. Elke keer werd er iets bij aangebouwd. Je kunt dan ook goed zien dat er een gotisch deel en een Romaans deel is. In 1507 werd de toren vervangen door een nieuwe. Vanaf 1550 werd er niet meer verbouwd en bleef de kerk zoals hij nu is. Eerst heette hij de Jacobuskerk, omdat het een katholieke kerk was. Tijdens de reformatie werd de naam omgedoopt tot Jacobskerk. De Jacobuskerk kwam iets verder en wel als u recht naar voren kijkt, zie ook het verhaal in deel 1 van de buurtschappenroute. Tussen 1968 en 1972 is de kerk uitgebreid gerestaureerd en zijn ook de originele muurschilderingen weer tevoorschijn gekomen.
De route ging echter niet naar de Markt, maar via de Burgemeester Bosmastraat en de Singelweg langs de oude begraafplaats. Voorheen werden de mensen begraven rondom de kerken, maar vanaf 1 januari 1829 mocht men niet meer in de bebouwde kom begraven worden. Zo ontstond deze begraafplaats aan de Singelweg. Hier kun je dus zien hoe een kern in feite snel groeit, want het ligt nu eigenlijk aan de rand van de kern van het dorp. Hier mochten de mensen begraven worden tot 1908, want daarna mocht het ook daar niet meer en werden de mensen begraven verderop aan de Waliënseweg. Je kunt het oude baarhuisje nog zien en als je op de begraafplaats loopt, vind je nog enkele graven van gegoede burgers, zoals de familie Willink, oprichter van de tricotfabriek, die zijn bewaard gebleven. De armere bevolking kreeg destijds alleen houten kruizen en die zijn in de loop der jaren vergaan.
De route gaat hier rechtsaf verder en voor dat u bij de volgende kruising linksaf slaat even stoppen bij slager Wassink, dat overigens ook een begrip is in Winterswijk. Het bestaat volgend jaar 100 jaar en is altijd in dezelfde familie gebleven, nu al de 4e generatie. Zij staan bekend om hun eigengemaakte worsten, zoals bv de Hausmacher leverworst, wat mijn absolute favoriet is, niet goedkoop, maar je hebt wel waar voor je geld. Ik lees op hun website ook nog dat het vlees van boerderijen uit Winterswijk en Lichtenvoorde afkomstig is. Maar goed terug naar dat kruispunt, voordat u afslaat rijdt u even rechtdoor en komt dan bij Villa Mondriaan, u ziet het al vanaf de kruising liggen, zie foto 2. Piet Mondriaan is een zeer bekende schilder oa van zijn schliderijen met rood, geel en blauwe vlakken, waaronder bv Victor Boogie Woogie, dat een paar jaar geleden nog in het landelijke nieuws was vanwege de dure aanschafkosten, u herinnert zich dat vast nog wel. Nu, deze Piet Mondriaan heeft van zijn 8e tot zijn 20e jaar in Winterswijk gewoond en is hier zijn schilderscarrière begonnen. In deze villa heeft hij jaren gewoond en er is nu een museum waar zijn verhaal verteld wordt, er is verder veel educatie met name door moderne middelen als een audio-tour. in 2013 heeft Prinses Beatrix dit museum geopend, dit was zelfs groot in het nieuws, omdat het één van de eerste openbare optredens was als prinses en ik meen zelfs de 1e. 2 Jaar geleden was dit museum ook landelijk nieuws, want de nieuwe directrice was de jongste directrice van een museum van Nederland, ze telde toen 23 lentes.
Dan gaat de route verder richting de Bataafse molen. . Mocht u behoefte hebben aan drinken, eten of een plaspauze, dan adviseer ik u om even terug te rijden naar het centrum, waar tal van mogelijkheden zijn, want de eerst volgende horecagelegenheid is Rozenhage en dat is een paar kilometer rijden. De Bataafse molen is gebouwd ten tijde van de Bataafse republiek, vandaar de naam, voorheen was het de adel die het recht van wind en gemaal had. De Bataaf is de 1e molen in Winterswijk die na de tijd gebouwd is door burgers. De 1e keer dat de molen draaide was in 1801. Tot 1963 heeft de molen gemalen, toen gingen de wieken eraf en was het gedaan. Vanaf 2007 is de restauratie van de molen begonnen en in 2010 was de klus geklaard. Nu kunt u elke zaterdag, als er genoeg wind staat en hij draait, de molen bezoeken en kunt u een rondleiding krijgen. Tevens is er een permanente expositie over de Scholtenboeren van vroeger. Scholtenboeren waren Herenboeren, ofwel grootgrondbezitters. In Winterswijk waren 20 van deze scholtenfamilies. foto 3
We verlaten nu Winterswijk en komen in de buurtschap Vosseveld. Zoals gezegd gaan we via de Lageweg, dieper het Vosseveld in naar de Steengroeve. Op de Lageweg had ik het geluk dat er appels van de boom waren gevallen, degene die niet rot waren heb ik geraapt en daar heb ik vandaag appelcompote van gemaakt. Mijn wortels liggen in het Vosseveld, een paar boerderijen voor de steengroeve heb ik mijn wiegje gehad, maar helaas de route ging daar niet langs. Maar dat terzijde. De steengroeve is een kalksteengroeve, die al sinds 1932 in gebruik is. In totaal zijn er 3 groeven, waarvan er nog 1 echt in gebruik is om kalksteen te winnen. De andere 2 zijn beschermd natuurgebied en het kreeg landelijke bekendheid door de oehoe die daar al een paar jaar nestelt en natuurmonumenten er een webcam heeft opgehangen, waarbij u deze vogel en haar familie via het internet kunt volgen. Ook was het onlangs nog op tv bij het programma Vroeger Vogels van de Vara. Dit kalksteen is ontstaan ca 240 miljoen jaar geleden toen hier een ondiepe zee, vergelijkbaar met de waddenzee was. Daarom worden er nog regelmatig fossielen gevonden van visjes, krabjes etc. Ook wordt hier pyriet gewonden, in de volksmond "Winterswijk goud” genoemd. Onder begeleiding kan hier gebikt worden, zie foto 4. Dan kun je meteen zien hoe groot de groeve is, want je vindt de mensen bijna niet weer.
De route gaat verder via de buurtschap Ratum naar de buurtschap Kotten. Aan uw linkerhand komt u Rosenhaege tegen. Dit is naast een pauzeplaats, waar u aparte koffie en gebakjes kunt nuttigen ook een tuinen-siertuin, u kunt maar liefst 4.5 hectare tuin bewonderen, hoofdzakelijk in de Engelse stijl. De hele omgeving van Rosenhaege is in Engelse stijl opgebouwd. Daarnaast hebben ze ook een winkel waar je Engelse producten zoals kleding etc. kunt kopen. Komt u hier in lunchtijd, dan kunt u ook nog diverse broodjes en soep kopen. Dit is voorlopig weer de laatste mogelijkheid om naar het toilet te gaan, hou er dus rekening mee. foto 5
Na een poosje steken we de drukke Kottenseweg over, dus even uitkijken en rijden Kotten binnen. Het heeft niet zoveel om het lijf, maar wat opvalt is de school, deze school is al in 1933 gebouwd en in 1911 had Kotten ook al een eigen schoolgebouw op de plek waar nu een kapper in zit. Directeur van beide scholen was de heer Meinen, vandaar ook de Meester Meinenweg, waar u overheen rijdt. Echter deze meester Meinen mocht maar 54 jaar worden. Het verenigingsleven is in Kotten wel erg groot, naast een muziekvereniging en een toneelgroep, hebben ze een autocrossclub, een schietvereniging, voetbalclub en een gymnastiekvereniging en als laatste nog een koor. Zeer divers voor zo'n kleine gemeenschap.
Weer verder rijdend kom je een aantal dahliavelden tegen. Dit zijn velden voor de jaarlijkse bloemencorso in Winterswijk en de buurtschappen. Ja ook de meeste buurtschappen hebben hun eigen corso. Deze dahlia's worden op houten of papiermache figuren geplakt met ieder zijn eigen thema. Het grote corso wordt elk laatste weekend in augustus in Winterswijk gehouden samen met het volksfeest en de buurtschappen hebben elk hun eigen weekend. Eén van de dahliavelden die je tegenkomt is het veld van de Genieters, zie foto 6. Overigens als u het bloemencorso nog nooit gezien hebt, is dit echt een aanrader, het corso heeft zowel grote wagens als kleine en ook de kinderen doen volop hieraan mee.
Daarna komen we in de buurtschap het Woold en kom je bij een evt volgende pleisterplaats de Berenschotmolen. Deze molen heb ik in deel 1 al even aangeroerd. De watermolen dateert al van het jaar 1652 en is herbouwd in 1749. Vanaf 1911 komt de boerderij in handen van de familie Berenschot, vandaar ook de naam. Tot 1988 is hier gemalen en wel veevoer. Vanaf 1991 is hier een restaurant gevestigd en is de molen in zijn geheel in tact gebleven. Naast een restaurant hebben ze ook nog een streekproduktenwinkel en in de Schoppe worden feesten en partijen gegeven. Mocht u slecht ter been zijn, dan kunt u in het restaurant even vragen of u naar de wc in de Schoppe mag, die is nl op begane grond, anders moet u een trap op.
Ik ben dus even verderop richting Winterswijk gereden, zie hierboven. De terugweg ben ik over de oude spoorbaan gereden, een mooie route die rustig is en bijna paralel aan de grote weg loopt. Over deze spoorlijn heb ik verteld in de route door Groenlo, zie één van de blogjes hieronder. U rijdt halverwege dwars door het rommelgebergte. Dit is een mooi natuurgebied met oa een trimparcours met 30 oefeningen in 2 niveaus. Ook als je niet wilt sporten, dan is het een mooie wandeltocht, kronkelend door het bos. U ziet ook diverse vakantiewoningen, heel vroeger in mijn kindertijd was dit een camping, waar wij toen vaak naar toe gingen, maar dat is dus nu veranderd in een bungalowpark met vaste "bewoners", zo ver ik weet, dus het is niet per week te verhuren. Uiteindelijk kwam ik via Zwolle weer op plek. Dit was deel 3 van de buurtschappenroute, binnenkort het 4e en laatste deel, tot snel.......
