De zaak

van het

Klimaat

versus

het

Milieu

Het keerpunt

2019 dient zich aan als een keerpunt in de bewustwording van zowat iedereen die ook maar een beetje gezond verstand bezit.

De betogingen in Frankrijk van de Gele Hesjes waren de aanleiding dat men zich vragen ging stellen bij het beleid, dat ons met een rotvaart recht naar de afgrond aan het sturen is.

De klimaatspijbelaars droegen er daarna hun steentje toe bij dat niemand, die ook maar enig moreel schaamtegevoel bezit, onverschillig kan blijven voor wat er nu gebeurt met onze wereld. De wereld waarin onze kinderen, kleinkinderen en de gehele verdere mensheid zal moeten in leven. Het is misschien nog niet te laat, maar het is vijf na twaalf. Hoe langer we nog gaan wachten, des te meer pijn het zal gaan doen aan diegenen die ermee verder moeten en dàt kan toch nooit de bedoeling geweest zijn?    

Het waarom van dit essay

Met mijn 68 jaar hoop ik enig gewicht als ervaringsdeskundige in de weegschaal te kunnen leggen. Ik besef dat ik een bevoorrecht leven heb gekend: geen oorlogen of grote calamiteiten hebben mijn leven verstoord. Een, wat je noemt, gelukkig huwelijksleven en twee prachtige kinderen hebben mijn bestaan een zin gegeven en ik koester de hoop het hier nog vele jaren naar mijn zin te hebben. Maar, net zoals de jeugdige betogers, maakt het je dan kwaad, als je merkt dat alles, wat je door hard werken hebt opgebouwd in een oogwenk kan worden vernield. We zien dat wereldleiders niet meer het nodige charisma bezitten om die naam waardig te dragen. Het is dus aan ons om daar tegen te reageren en we zullen dat op wereldschaal moeten doen: om het klimaat te redden zal de impact van Europa niet groot genoeg zijn. Zelfs als wij (Europeanen) de beoogde doelstellingen halen dan nog zal dat niet volstaan om de opwarming van de aarde tegen te houden. Het aandeel van 1,4 miljard Chinezen en 1,3 miljard Indiërs zal van doorslaggevender aard zijn om het smelten van het Poolijs te stoppen.

Er is een mentaliteitswijziging op korte termijn nodig in het economisch model zoals we dat tot nu hebben aanvaard. Kapitaalwinst moet ondergeschikt worden gemaakt aan het in stand houden van de welvaart. Grote organisaties zoals de VN en de raad van Europa moeten beter gaan functioneren. Zij dragen een verpletterende verantwoordelijkheid in wat er nu met het klimaat gebeurd. Te lang zijn zij overheerst door de lobby van het grootkapitaal. Het is niet te laat om het roer om te gooien maar dat moet nu gebeuren.

De miljarden, die nu in de oorlogsindustrie worden gestoken, moeten gebruikt worden om ons tegen de klimaatverandering te beschermen, dijken in plaats van kernwapens. Als wereldwijd alle budgetten, die nu naar defensie gaan, zouden worden aangewend om projecten te financieren die de welvaart en de veiligheid van onze kinderen ten goede komen, dan kan dat zonder verlies van tewerkstelling.

 Milieu

Dit deel moeten we eerst helemaal zelf naar onze hand zetten. Hier zijn al belangrijke resultaten geboekt, maar nu moeten we de ontwikkelingslanden er van overtuigen om, samen, op de door ons ingeslagen weg door te gaan. Wij hebben de plicht om hen daarbij te helpen.

 Klimaat

Als we er in slagen om, zonder verdere schade voor het milieu, op deze aardbol kunnen blijven wonen en de CO₂ uitstoot aan banden weten te leggen, dan zie ik geen reden waarom het klimaat zichzelf niet zal herstellen. De opwarming onder de twee-gradengrens houden wordt dan wel de hoogste prioriteit.

Als we het over klimaat hebben, dan kijken we al snel naar het weer op de plaats waar we wonen en leven. Dit weer wordt echter beïnvloedt door factoren die niet zo plaatselijk te vatten zijn. Zo zijn bijvoorbeeld de noord - en de zuidpool echte weer machines, en laat nu net dààr, de klimaatverandering zich het snelst voltrekken.

In het laatste UN rapport (2019 Kenia) over deze kwestie wordt er, in het kort samengevat, het volgende over gezegd:

Broeikasgassen en vervuiling hebben een impact op het pool-milieu. De veranderingen in het poolklimaat zullen echter niet beperkt blijven tot het poolgebied, maar over de hele wereld klimaatveranderingen in gang zetten. (Als we hier spreken over het poolgebied wordt in het UN-rapport de noordpool bedoelt).

Ook al zouden we er in slagen om morgen de uitstoot tot nul te reduceren, dan nog, zal de temperatuur in het poolgebied stijgen met 4 à 5°C tegen 2050. Concreet betekend dit dat de hele Groenlandse ijskap, die boven het huidig zeeniveau ligt, zal afsmelten. Het aandeel van smeltwater, dat door rivieren in de oceaan terechtkomt, stijgt exponentieel door afsmelten van gletsjers en sneeuwvlakten.

PERMAFROST:

Het ontdooien van 22% van het aardoppervlak, dat nu deel uitmaakt van de permafrost, zal bijdragen aan CO2 en methaangasuitstoot. Dit zal leiden tot een versnelde opwarming wat weer meer dooi zal veroorzaken. Deze dooitrend lijkt nu al onomkeerbaar.

SLCPs:

Short Lived Climate Poluants.

Methaangas is 30x schadelijker als broeikasgas dan CO2.

Black Carbon oftewel roet: wordt onder meer gebruikt in de productie van rubberartikelen en voornamelijk autobanden.

SCHEEPVAARTROUTE:

Als de noordelijke zeeroute ijsvrij blijft is deze economisch veel aantrekkelijker dan de routes door het Suez - en het Panamakanaal. Er is dus geen economische stimulans, om de opwarming van de noordpool af te remmen.

Conclusie:

De temperatuurstijging aan de noordpool gaat twee keer zo snel als elders in de wereld. Het smelten van ijskap en gletsjers in het noordpoolgebied zal een stijging van de zeespiegel met zich meebrengen die laaggelegen kusten, landen, eilanden en hun bewoners bedreigt. Het noordpoolgebied is geen ver van mijn bed show: als het ecosysteem van de poolkap verstoort wordt heeft dat een directe invloed op het klimaat bij ons. De verstoring van de poolvortex is een voorbeeld van wat er zoal kan veranderen aan ons leefmilieu, en dit op korte termijn. Een recenter voorbeeld is wat we in Australië zien gebeuren: bosbranden door hogere temperaturen en extreme droogte.

Antarctica:

Sommige bronnen spreken over een temperatuurstijging 0,1°C / 10 jaar, maar geven toe dat er weinig recent onderzoek naar is gedaan.

Verontrustend is dat er aan de Thwaites gletsjer delen afscheuren met de afmeting van het Manhattan schiereiland. Deze gletsjer, die boven zeeniveau ligt, kan de zeespiegel met 4% (65cm) doen stijgen. Thwaites fungeert ook als deurstop voor buurgletsjers die nog eens voor een stijging van het waterpeil van 2,4 meter kunnen zorgen, als al het ijs afsmelt.

Het afsmelten van het ijs aan de noordpool daarentegen, draagt minder bij aan de stijging van het zeeniveau. Hier speelt enkel de uitzettingscoëfficient een niet te verwaarlozen rol.

De gletsjers en de ijskap, op Groenland en de zuidpool liggen echter boven zeeniveau, en hun smeltwater doet het peil van de oceanen wel degelijk stijgen.