Blockadia

Het komt in vele landen, verspreid over alle continenten tot openlijk verzet tegen verdere exploitatie van de natuurlijke grondstoffen. Geweld kan echter bezwaarlijk als de oplossing van het klimaatprobleem worden gezien. We kunnen nooit op tegen de enorme financiële kracht die de olie- en gas- en auto industrie tegen ons in het geweer zal brengen. De enige weg die ons openstaat zal die zijn die ons door grote leiders, zoals Ghandi en Mandela, is getoond: burgerlijke ongehoorzaamheid. Als er geen afzetgebied meer bestaat voor fossiele brandstoffen dan zal deze industrie uit zichzelf uitdoven en zich richten op producten waar wel vraag naar is. Als we met z'n allen de vliegreizen boycotten dan zal Richard Branson misschien zijn beloofde drie miljard in zeilschepen investeren.

“Een beweging die erop gericht is de rest van de wereld te veranderen, kan beginnen met haar eigen wereld te veranderen.”

En als wij in deze strijd niet door onze regeringen gesteund worden, dan zullen we tenminste weten wie onze vijanden zijn. Het geweld zoals in Nigeria eind jaren '90, is een schoolvoorbeeld van wat we absoluut moeten vermijden: een confrontatie die we niet kunnen winnen.

Na twee eeuwen van schade toebrengen aan onze planeet, en risico's afwentelen op andere mensen is het spel nu uit en bevinden we ons allemaal in de offer zone.

Al de tegendruk vanuit China, door smog verstikt, is van grote betekenis voor het verzet tegen fossiele brandstof. Het betekent dat als de uitbreiding van de teerzandpijpleidingen en kolenexportterminals nog een paar jaar kan worden tegengehouden, de markt voor vuile producten die deze maatschappijen naar Azië willen verschepen, heel goed zou kunnen opdrogen. In Juli 2013 vond er een soort ommekeer plaats toen 'Goldman Sachs', de internationale investeringsbank een onderzoeksartikel publiceerde met als titel: “The window for Thermal Coal investment is closing”. Nog geen zes maanden later verkocht Goldman Sachs zijn 49% aandeel in de onderneming die de bouw voorbereidde van de grootste geplande kolenexportterminal, bij Bellingham in de staat Washinton: de bank was kennelijk tot de conclusie gekomen dat het investeringsvenster 'inmiddels was gesloten'.

Iedereen die ook maar een beetje kan rekenen, kan kijken hoeveel de fossiele brandstofindustrie in reserve heeft, en daarvan aftrekken hoeveel we volgens klimaatdeskundigen kunnen uitstoten zonder de aarde meer dan twee graden Celsius te doen opwarmen: en dan blijkt er maar één conclusie mogelijk, namelijk dat deze industrie van plan is de planeet tot boven het kookpunt te brengen.

Op grond van deze vaststelling kon, de door studenten aangevoerde desinvesteringsbeweging, het business model van de bedrijven in de fossiele brandstofsector aan de kaak stellen, met als argument: dat het schurken zijn geworden wier economisch voortbestaan stoelt op een radicale destabilisering van het klimaat, en dat daarom elke instelling die geacht wordt het algemeen belang te dienen de morele plicht heeft om zich te ontdoen van dit soort schandalige winstpraktijken.

En juist jonge mensen hebben het recht om dit argument te gebruiken tegenover de bestuurders van hun onderwijsinstellingen, want het is daar dat ze op de toekomst worden voorbereid. Het zou het toppunt van hypocrisie zijn als diezelfde instellingen zouden profiteren van een industrie die op het meest elementaire niveau de oorlog heeft verklaard aan de toekomst.

Macht versus Recht.

Terwijl advocaten in rechtszalen bezig zijn om tijd te winnen, vellen ronkende motorzagen bomen die vier keer zo oud zijn als ons land, en komen giftige chemicaliën die bij fracken gebruikt worden in ons grondwater terecht. De reden dat de industrie daar mee weg komt, heeft weinig te zien met wat juridisch juist is maar alles met naakte politieke macht: de bevolking beschikt niet over financiële middelen die nodig zijn om hun rechten af te dwingen en politie en justitie fungeren uiteraard als verlengstuk van de overheid.

De waarheid is dat de echte strijd niet zal worden gewonnen of verloren door ons maar door de bewegingen in het Mondiale Zuiden, die hun eigen strijd uitvechten, hun eigen schone energie eisen en hun eigen groene werkgelegenheid. Zij staan in hun land tegenover sterke krachten die stellen dat zij nu aan de beurt zijn om al vervuilend tot welvaart te komen, en dat niets belangrijker is dan economische groei. Veel van deze 'krachten' zijn dezelfde multinationals die ook bij ons in het Noorden verantwoordelijk zijn voor de teloorgang van ons milieu. Zij hebben hier hun financiële heerschappij uitgebouwd en zullen dat beleid nu voortzetten ten koste van de verstandhouding tussen Noord en Zuid. Zij zullen elk conflict dat daar uit voortvloeit gebruiken om hun financiële positie nog te versterken en hun macht nog uit te breiden. Zij zijn de generaals die hun voetvolk dwingen tot die laatste stormloop die niet kan gewonnen worden.

Niettemin kunnen we in het Noorden veel doen om de balans te laten omslaan naar een economisch model dat niet is gebaseerd op eindeloze groei en vuile energie. Het is ook een strijd tegen de nieuwe vrijhandelsovereenkomsten en het aan banden leggen van onze eigen overconsumptie, en het opnieuw in eigen land fabriceren van goederen, omdat een groot deel van de fossiele brandstoffen die in China worden verstookt, opgaat in het maken van nutteloze rommel voor ons.

De klimaatschulden zijn niet onze schuld, zij moeten betaald worden door de olie- en gas industrie volgens het principe: de vervuiler betaald.

We hebben een mondiaal landbouwkundig model dat er in geslaagd is om boeren te verbieden zaad, dat de bouwsteen is van het nieuwe leven, te bewaren voor een volgend seizoen, een gewoonte die al eeuwenoud is. Nu moet er elk jaar nieuw zaad worden aangekocht.

Steeds vaker zie je dat het lineaire eenrichtingsverkeer, waarbij je alleen maar dingen weghaalt, plaats maakt voor systemen die uitgaan van een kringloop en wederzijds belang. Zaad wordt gewonnen, water wordt hergebruikt, dierlijke mest in plaats van kunstmest.

We weten nu ook hoe 'het systeem' zal reageren op opeenvolgende klimaatgerelateerde rampen: met steeds verdergaande winstgevende barbaarsheid, zodat de verliezers worden gescheiden van de winnaars. De enige weg die overblijft is die van de oppositie die alternatieve wegen naar een veiligere samenleving opent. Als dat gebeurt is alles terug mogelijk.

“Verscheidene historici en journalisten hebben opgemerkt dat de gevolgen van de afschaffing van de slavernij een aantal opvallende overeenkomsten vertoond met de gevolgen van radicale uitstootreductie”.

“Het basisconflict, dat kolonialisme of kapitalisme als oorzaak had verliest aan belang”.(Frantz Fanons '61)

“Wat vandaag telt, de kwestie die de horizon verduistert, is de noodzaak van welvaartsverdeling. Deze kwestie zal de mensheid moeten aanpakken, hoe verwoestend de gevolgen misschien ook zijn.”

De klimaatverandering is onze kans om eindelijk goed te maken wat er zo pijnlijk mis was: de onafgemaakte bevrijding.