Het dorp is weer bekogeld. Er staat bijna geen huis meer of 't is beschadigd. We blijven maar veel in den kelder, en al goed. In den namiddag, we zijn beneden. Bertha en 2 klein zijn boven. Omstreeks half vier een gekraak en gerinkel van glas. Allen naar beneden. Wat zou er gebeurt zijn? 't Is bij ons, niemand durft het wagen te gaan zien, want meer dan ooit loert de dood op ons. We bidden samen nog maar een rozenhoedje, zoo als we er al vele hebben gedaan. Tegen den avond is het een weinig kalmer. Ik ga het eens wagen, en een obus achter het huis aan den voet van den perenboom. De stukken ijzer zijn tegen de ramen, door deur en tegen muur aan gevlogen, door de kasten en de voorraam uit. Alles is stof en glas, alles aan stukken. Dat is voor ons alles, voorlopig.
De perenboomstond op 10-15 meter van de achterzijde van het huis. Daar was dus een obus ingeslagen. De schrapnells uit de obus waren met enorme kracht in het rond gevlogen. Zo was er een deel door de dubbele glasdeur achteraan het huis gevlogen, recht in de bovenste helft van een glazen kast die tegen de muur stond. Deze kast bevatte het kort daarvoor verhuisde "goede" kristallen glasservies, zes keer twaalf glazen groot. Het laat zich raden welke ravage dit aanrichtte: exit het trouwcadeau van twee tantes, op enkele glazen na. Eéntje is tot op de dag van vandaag bewaard gebleven in de familie. Een kleine bolvormige schrapnell had zich in de onderste helft van de kast geboord en had daarbij rakelings het eetservies gemist, maar had wel nog de kracht om aan het andere einde van de kast er weer uit te vliegen, om uiteindelijk door de kussens van de zetel gestuit te worden.
Dan is er nog eene gevallen bij broer in den hof, en nog een ander juist voor 't huis bij Swaenen in den hof. Ze hadden er alle op of binnen kunnen zijn. De avond valt en we gaan proberen te slapen, want ik moet bekennen: ne mensch geraakt aan alles gewoon. 't Is 9 ure en wat er weer wordt afgeschoten, is weer voor Wortel bestemd. We horen het vanuit de kelder. 't Is alle avonden hetzelfde. We sluimeren in en ontwaken de...
Het gaat om een stuk landbouwgrond van nog een andere broer, Louis. De tuin van Swaenen was een siertuin, zonder bijhorend huis, aan de overzijde van de straat. Met andere woorden: voor hetzelfde geld hadden er drie obussen in huis kunnen vallen. De obussen waren natuurlijk niet echt voor Wortel bestemd. Het ging om verloren geschoten luchtafweergeschut van beide zijden. De luchthavens lagen in Deurne (geallieerde) en Gilze-Rijen (Duits), waarvan vliegtuigen in beide richtingen opstegen. Het luchtafweergeschut was onder andere geplaatst in de buurt van Wortel: o.a. aan de gevangenis van Hoogstraten en aan de melkerij van Wortel. Omdat de wetten van de Fysica nu eenmaal zeggen dat wat naar boven gaat ook weer naar beneden moet komen, kwamen alle niet-ontplofte obussen en alle brokstukken altijd ergens terecht.
Tamelijk geslapen. Weer is 't dorp beschoten. Nu vernemen we dat de Engelsen in den Langenberg zijn. Is 't waar of niet, we weten het niet. Maar niemand van daar komt in 't dorp en niemand mag van hier naar daar. Daarom zal het wel zijn. Deze week is ook pater Schellekens van Postel naar Wortel gekomen, en kwam over Bolk. Daar waren het al Engelsen wat hij zag. Toen naar Wortel en daar zit hij nu weer top in den oorlog. Zoo dat de Engelsen nog 5 minuten van ons verwijderd zijn, zoo zitten wij hier al 14 dagen. Dan is er nog doorgekomen E.H.De Clerck die komt van Bornem. Die moet ook voor den tweede maal bevrijd worden. Ze doen als het mogelijk is 's morgens een H.Mis. Stilaan loopt den dag ten einde.
Langenberg is een gehucht van Wortel, richting Merksplas. Slecht gegokt van de twee paters, allebei afkomstig van Wortel. Zij waren naar het ouderlijk huis teruggekeerd via bevrijd gebied, maar kwamen nu weer aan in bezet gebied. Waarom deze paters op gevaar van eigen leven naar huis terugkeerden, is niet helemaal duidelijk. Mijn moeder vermoedt dat zij op gezette tijden uit hun klooster werden weggestuurd om eten te besparen, en in de hoop dat ze bij hun terugkomst voeding van op het platteland mee terug binnen de kloostermuren brachten.
Slecht geslapen, veel geschoten. Eerst onze rogge dju en smakelijk samen eten (rogge boterham). De neus eens buiten gestoken hoe het gesteld is. Stukken over gans het dorp en...bedrukte gezichten. Nu is 't oorlog. Ze staan daar nu het hunne aan te staren waar ze zoo aan hielden. Den molenaar Mentje Aerts is geweldig getroffen. Bij smid Peeraer ook gans het huis doorschoten. Nu begint Wortel er zoo maar akelig uit te zien. Zoo vergaat den dag met onder de obussen te leven stilaan ten einde, en zoeken we stilaan ons ondergronds verblijf waar we allen gerust zijn en daarom zeggen we elkaar slaapwel, wat morgen weer zijn zal. (ander schrift) Stukken over gans het dorp. Overal staan bedrukte gezichten hun huis aan te staren waar ze zoo aan hielden. Den molenaar Aerts op dien nieuwen hoek gans kapot, daar ligt nog eene obus in huis niet ontploft. Bij den smid Peeraer alles kapot. Ik weet niet of de meubels die van ons daar stonden kapot zijn. Ik ga nog niet zien, dat is te ver van huis.
De slaapkamer, de logeerkamer en de eetkamer waren weggehaald en ondergebracht in het magazijn van de smidse Peeraer. Dit om plaats te maken voor broer Charel en zijn gezin. In afstand stonden de meubels op een dikke km, wat niet ver is...in vredestijd. Maar onder de beschietingen is zelfs een tochtje door de tuin een risicovolle onderneming.
Des morgens moeten we geregeld om brood naar den bakker. Daar wisten ze te vertellen dat de brug van Hoogstraten in de lucht gevlogen was en weer andere huizen beschoten. 's Morgens, dan kan men zich eens buiten wagen, doch gedurig vliegen de kanonballen over het dorp en in alle richtingen. Daarom verlangen we dat er iets gebeurt. Dan zullen we, als we mogen gauw in Turnhout zijn. Want hoe dikwijls we al gezegd hebben, wat geluk dat moemoe niet hier is. Er zijn vandaag veel vliegers. Die doen druk aanvallen op de fronten 10 minuten van ons. We zien de eerste gekwetsten languit op een kruiwagen. Langzaam rijdt deze neven ons, met, denk ik, het been kapot volgens het bloed aan zijn broek. Oorlog in de volsten zin van het woord. Naar 't schijnt worden de doden begraven waar ze omstreeks vallen. Den dag eindigt en we verblijven onder den buttom.
De brug van Hoogstraten over de Mark aan Klinket. Hier wordt bedoelt: moemoe Verheyen. Op de kruiwagens werd kippengaas gespannen om het oppervlak gelijker te maken voor het vervoer van gewonden.
