Trein en bus, wandelen en weer, en van die hobby's meer
11-07-2007
11 juli 2007
GR130 loopt van Maldegem naar Stavele, of zoals de topogids (uit 1992, bij de Vlaamse GR zijn ze niet snel met het vernieuwen van hun boekjes) het zelf zegt: van Krekengebied naar IJzervallei. Wij naderen het eindpunt. Vandaag zullen net geen 23 km ons van Vladslo naar Oostvleteren brengen. Wandelen in (West-)Vlaanderen heeft altijd iets onzekers. Ook vandaag lopen we ettelijke kilometer over asfalt of beton, steeds weer door hetzelfde vlakke landschap, dat zuinig gekruid is met kapelletjes, kerken en boerderijen. Het sombere, af en toe natte weer voegt nog wat troosteloosheid toe, al heeft ze ook haar charme, die bewolking die altijd weer iets lager lijkt te hangen dan bij ons. Tot overmaat van ramp breekt men in Diksmuide net de julifoor op, wat het Marktplein uiteraard niet tot zijn recht laat komen. Gelukkig zijn er wat genietbaardere stukjes: tussen Vladslo en Diksmuide, grotendeels langs de Handzamevaart; en op het einde volgt nog een flink traject langs de IJzer, met in Fintele een welkome drankgelegenheid, waar we dan maar een Sint-Bernardus degusteren, het op één na echte streekbier in de streek.
Het openbaar vervoer in de streek is voornamelijk uitgebouwd rond lijn 73 naar De Panne; De Lijn heeft enkele frequent bediende buslijnen, maar het echte platteland is toch aangewezen op een uitgebreid belbusnet. Ik heb niets tegen belbussen, maar ik prefereer toch nog altijd vaste lijnen, al was het maar omdat die toch wel wat meer comfort bieden, en omdat je die niet hoeft af te bellen wanneer er iets mis gaat. We zullen het geweten hebben: zowel bij de heenreis als bij de terugreis worden we geconfronteerd met reusachtige aansluitingstijden tussen trein en bus.
Halle - Brussel-Zuid 3706 7:42 7:53 (stipt) in ms 304 Brussel-Zuid - Diksmuide 3630 8:14 9:43 (+3, door de aansluitingen in Lichtervelde) ms 404 en dan 42 minuten wachten: Diksmuide - Vladslo lijn 64 10:35 10:42 (+1) met ab 2887, een Van Hool A600.
De terugrit verloopt als volgt: Oostvleteren - Ieper lijn 50, die in juli en augustus bijna volgens een uurcadans rijdt, 18:23 18:47 (stipt) met ab 2630, ook een Van Hool A600. Wie de dienstregeling van deze lijn raadpleegt, moet allerlei valkuilen ontwijken: 1. het is een van de boekjes die ik in het kader van mijn abonnement nog altijd niet ontvangen heb; 2. als je de dienstregeling opvraagt wordt nergens vermeld dat er in juli en augustus volgens een andere dienstregeling gereden wordt, tot je pdf 2 opent, waar dan weer alleen de zomerdienstregeling vermeld wordt; 3. als je die eindelijk gevonden hebt, wordt voor een aantal ritten vermeld dat ze alleen in juli en augustus rijden, wat uiteraard geldt voor alle ritten in die tabel. Goede leraars onderscheiden zich van slechte doordat ze de problemen en de kennis vanuit het standpunt van de leerling benaderen; dat zou ook voor de planners van de OV-maatschappijen moeten gelden. In Ieper is het opnieuw 42 minuten wachten, maar in dit geval heeft dat als voordeel dat alle Bellewaerdegangers al met de vorige trein(en) vertrokken zijn; en van het bezoek van de Queen 's anderendaags is eigenlijk weinig te merken. Ieper - Brussel-Zuid 2319 19:39 21:15 (+2) met ms 440 en dan nog even Brussel-Zuid - Halle 1591 21:23 21:35 (stipt) in ms 624 (zoals 2 dagen geleden), deze keer wel op tijd want er hangt even geen onweer in de lucht.
Het weer is al een tijdje onzeker, dat hoef ik niet te zeggen, en ook voor maandag staan er onheilspellende buienlijnen, mogelijk vergezeld door onweer op het programma. Maar we wagen het er toch op, richting Oostkantons, in de stille hoop dat de buien deze prachtige regio vergeten. En inderdaad, de eerste druppels vallen pas als we al op de bus staan te wachten die ons terug moet brengen. Elders in het land is de maandag niet zo vlekkeloos verlopen, dat merk ik later thuis op de radarbeelden. Weer is altijd weer wat geluk hebben. Onze inspiratie hebben we deze keer gezocht op een wandelkaart van het NGI die de streek van Sankt-Vith en het dal van de hoge Amel (de Amblève, ja ja) bestrijkt. Ook in Recht zijn wat wandelingen uitgezet, en wij kiezen voor die van de Hinderburg en die van het Hubertuskreuz. Onnodig te zeggen dat we de hele wandeling afwisselend kunnen genieten van heerlijke stroken bos, dan wel van knappe vergezichten, die nog niet te fel gestoord worden door hoogspanningen, gsm-masten en windmolens. De aantrekkingskracht wordt nog wat vergroot doordat we een tijdje parallel lopen met de vroegere spoorbedding van wat in 1935 lijn 47A heette, die Vielsalm met Sankt-Vith verbond. Vandaag vinden we alleen nog de steunmuren van een brugje middenin het bos, breed genoeg voor 2 sporen, en het voor kenners min of meer duidelijke tracé in het landschap. Geen treinen meer vandaag, wel een van die lange busritten die al sinds jaar en dag worden ingelegd om dit gebied ook min of meer met het openbaar vervoer te ontsluiten. Lijn 395 verbindt Verviers via Malmedy met Reuland, en de enkele ritten per dag maken het voor ons vrij eenvoudig om hier in Recht bijna 14 kilometer te stappen en 's avonds toch in het eigen bedje te slapen. We hoeven er niet eens vroeg voor uit de veren: Halle - Brussel-Zuid 1559 9:25 9:37 met ms 645 - stipt; Brussel-Zuid - Verviers-Central 508 9:57 11:25 in rijtuig 11811, duwloc is de 1349 - stipt; Verviers-Central - Recht 395 11:40 13:02 - stipt met ab 7531-03 van de firma LIM-Collard-Lambert. Deze Van Hool A600 (en zijn chauffeur) verdient een medaille voor moed en zelfopoffering: het aantal reizigers hou ik op zo'n 70-tal, want de Vlaamse jeugd- en andere bewegingen plannen weer een bezetting van de mooiste delen van Wallonië. Nogal wiedes als je zelf in het lelijkste land ter wereld woont. In Verviers-Central stappen er al zo'n 35 op, en dat kan nog net, maar als er aan de eertsvolgende halte Verviers-Palais ook nog eens 25 extra bij moeten, dan wordt het stilaan hopeloos. De "madame" die obstinaat weigert om haar bank te delen verdient dan weer een medaille voor verregaand egoïsme; ten slotte heb je wel ergens recht op als je gratis reist, zal ze gedacht hebben. Allemaal moeten ze mee tot Malmedy, toch bijna een vol uur rijden, over een lijn die klimt en daalt en bocht. In Francorchamps staat nog een groepje van 7 meisjes te wachten, bepakt en bezakt, maar volgens de chauffeur kunnen die er niet meer bij. Twee uur wachten dus, terwijl wat doorschuiven naar achter ongetwijfeld net voor genoeg ruimte in de bus gezorgd zou hebben. Even een voetnootje: die tweede groep van 25 stapte ook uit "onze" trein; je vraagt je dan ook af waarom ze hun bus niet gewoon in Verviers-Central genomen hebben. Ik verdenk een of andere elektronische planner ervan, dat ze deze mensen eerst nog een overstapje op de L-trein naar Welkenraedt in de maag hebben gespitst (of een wandeling van een 10-tal minuten), en de overstap in Verviers-Palais hebben gesitueerd. Aan het vroegere station van Malmedy braakt de bus zijn reizigers uit; de rest van de rit zal hij voor een 8-tal mensen rijden, en dat is al een heel stuk prettiger.
Een ouder echtpaar (2 kranigeTachtigers) stapt net zoals wij in Recht uit, en 's avonds staan ze ook opnieuw op onze bus te wachten. Die blijft lang genoeg weg voor een gezellige babbel, waarin mevrouw haar hele geschiedenis uit de doeken doet: meer dan een jaar geleden op een zebrapad weggemaaid door een stuk onbenul in een BMW, langzaam hersteld, en nu opnieuw aanknopend met de vroeger hobby: wandelen. Dat dat vandaag in Recht gebeurt, komt omdat ze daar ook nog een lekkere bol kaas rechtstreeks van de boer wilden kopen.
De terugrit gebeurt met overstap in Malmedy, dat eigenlijk een belangrijk knooppunt is van buslijnen, zonder enige ondersteuning van Aribus of andere apparatuur. De chauffeurs lijken gewoon te weten op welke bussen ze moeten wachten (in deze overigens vertragingsarme streek) en meestal loopt het wel los. De twee bussen zijn een Jonckheere Transit 2000 ab7531-13 tot Malmedy, en dan weer een Van Hool A600, ab 7531-09, allebei van dezelfde firma als uit de heenreis. Ondanks de lengte van de rit zet de bus ons stipt om 19:19 af in Verviers-Central.
De treinreis verloopt vlot tot Brussel-Noord, met trein 542, verzekerd door hetzelfde treinstel als de 508. Deze keer kiezen we voor rijtuig 11802, waar het op dit moment van de dag al heerlijk rustig is. Naarmate we Brussel naderen, wordt het duidelijk dat het weer niet overal even vriendelijk is geweest, al lijkt het ergste al achter de rug. En ja hoor, trein 1591 die ons naar Halle moet brengen, wordt in Brussel-Noord aangekondigd met 15 minuten vertraging, als gevolg van een blikseminslag in Lebbeke. Uiteindelijk zullen we 11 minuten later dan voorzien in Halle aankomen, met ms 624. Bij ons in Buizingen is er 5 liter neerslag gevallen, maar wij mogen van geluk spreken: een half bewolkte, droge dag in de Oostkantons, het kan slechter in dit leven. (Filosofische noot om te eindigen...)
Eindelijk konden we nog eens op pad. Een verstuikte voet en niet zo'n goed wandelweer: voor je het weet heb je bijna een maand stilgezeten. Vandaag trokken we naar de kust: net niet het sluitstuk van GR5A die we vele jaren geleden aanvingen en die ons nu bijna in De Panne zal brengen. We opteren voor een halflange wandeling tussen Nieuwpoort en Koksijde, bijna 15 km, die we tegen een stevige wind in (ik schat 6 à 7 Beaufort) afleggen. Opvallend hoe al de kustgangers ons uit de andere richting tegenkwamen. GR5A is een enorm grote lus, die van Oostende tot Oostende loopt via pakweg Kemmel, Ronse, Dendermonde, Rupelmonde, Antwerpen, Hulst, Brugge. Het is - zoals veel GR's in Vlaanderen - een wat onevenwichtig pad, met sublieme stukjes, maar ook met trajecten op de rand van het waardeloze. Je voelt me al komen, ook vandaag was dat zo. Een dijkwandeling tussen de gewone vakantiegangers is nu niet meteen wat ik van een GR verwacht, maar de trajecten door de duinen (Ter Yde, Doornpanne, Hoge Blekker) zijn dan weer bijzonder waardevol. Echt genoten hebben we vandaag, van de harde wind, van het zand tussen de tanden en in de oren, van de vele bloemetjes die zo specifiek zijn voor dit kustgebied, en dat kunnen Nieuwpoort-Bad, Groenendijk-Bad, en al die andere badgelegenheden niet stuk maken.
De verplaatsing was een makkie: Halle - Brussel-Zuid IR 3706 7:42 7:53 +2 met ms 378 Brussel-Zuid - Oostende IC 529 8:06 9:13 stipt in Oostende, en dus maakte hij de 6 minuten vertraging waarmee hij in Brussel vertrok moeiteloos goed - het was trouwens een goede treinploeg, dat voelde je, die geen tijd verspeelde - we zaten in rijtuig 11821 en werden gesleept door de 1356. In Oostende namen we de tram tot Nieuwpoort-Stad 9:25 10:06, en die kwam daar met 2 minuten vertraging aan. Tramstel van dienst was de 6005.
Voor de terugrit namen we de tram in Koksijde - Ster der Zee (Stella Maris) om 14:36 en tram 6004 zette ons stipt op tijd af in Oostende om 15:38. Dat was precies op tijd voor de volgende treinverbinding: Oostende - Brussel-Zuid 15:47 16:54 stipt - loc 1357 duwt o.a. 11802 waarin wij zitten; Brussel-Zuid - Halle 17:05 17:16 +2 met hetzelfde ms 378 van vanmorgen.
Verleden week had ik bij het beoefenen van een andere hobby (spoorwegfotografie) een stevige verstuiking opgelopen, en ik had mijn dokter moeten beloven dat ik het 4 weken kalm aan zou doen. Zelfs wandelen moest ik schrappen van mijn programma, maar uiteindelijk mocht ik toch eens proberen om een wandeling van 3 à 4 kilometer te stappen, met de stellige belofte dat ik na één kilometer zou terugkeren als ik wat voelde. Het werd het Torenpad in Orroir, aan de zuidelijke grens van de Vlaamse Ardennen, met zicht op de Kwaremont, die we nog niet zo lang geleden "beklommen". Eigenlijk is dit te kort om een echt idee te krijgen van de regio, maar het golvende landschap is natuurlijk een onbetwistbare troef. Spijtig genoeg zocht men het vooral op asfalt- en betonwegen, al kwam er op het einde een interessant stuk langs de vroegere spoorlijn 83 Ronse - Avelgem - Kortrijk. Echte kruispunten bestaan niet bij de spoorwegen, maar Orroir ligt in de onmiddellijke buurt van de lijnen 85 Moeskroen - Avelgem - Oudenaarde, 87 Bassilly - Tournai en de eerder genoemde lijn 83.
Op het einde kunnen we ook nog even binnenwippen in de kerk. Een toeval, lijkt het, want binnenin probeert men net vandaag de boel te beredderen in het vooruitzicht van een viering volgende zondag van de 5 gefusilleerden uit de Tweede Wereldoorlog. Een stokoud pastoortje en een ijverige dame, die me deze informatie geeft, en er nog bij zegt dat er ook nog anderen beloofd hadden om de kerk, die sterk naar was ruikt, wat op te frissen. Zij hebben hun kat gestuurd.
De buslijn die ons van Ronse naar Orroir brengt is dan nu wel 97 genummerd, en wordt geëxploiteerd door de TEC-Hainaut, maar oorspronkelijk werd ze uitgebaat als lijn 83a en dat door de NMVB-groep West-Vlaanderen. Die 83a wijst erop dat het hier om een vervangingslijn gaat van een vroegere treinverbinding.
De verplaatsing was niet zo eenvoudig, maar wel vlot: Halle - Brussel-Zuid 3262 12:12 12:22 (+1) ms 313 Brussel-Zuid - Oudenaarde 2334 12:45 13:27 (+2) ms 404 Oudenaarde - Ronse 1963 13:38 13:48 (-) mw 4176 Ronse - Orroir lijn 97 13:55 14:11 (+1) ab 4611-03 van de firma Roman, een Jonckheere Transit 2000 - we zitten dan wel op een TEC-lijn, maar de chauffeur is Vlaming, en het betreft hier ook een rit die beperkt is tot Avelgem. Onderweg zijn er nogal wat instappende shoppers: Avelgem als handelsstadje?
De terugrit verloopt als volgt:
Orroir - Ronse lijn 97 15:23 15:40 (+3) met ab3960, een midi-bus Van Hool A508F/2 van Tournai. De chauffeur ziet mijn bijna volle Carte Inter, en gelooft zijn ogen niet, want bij de TEC-Hainaut zijn kaarten met wisselende waarde onbekend, zodat er hooguit zes ontwaardingen kunnen gebeuren. Ik had een kaart van 20.00, met meer dan 10 ontwaardingen, en dat had de brave man nog nooit gezien. "Inimaginable", was zijn laatste woord, maar hij vond het toch allemaal erg amusant.
In Wauthier-Braine werden 2 wandelpaden uitgezet: vandaag staat die van de Bois de Samme op het programma, goed voor zo'n 10 km. De onmiddellijke nabijheid van de autoweg gedurende een groot deel van de wandeling, kan de pret niet bederven, want we volgen een correct aangeduid pad nr 5, dat ons langs rustige wegen naar akker, weide en bos brengt, en af en toe het geheel lardeert met een grote hofstede: de Ferme du Rosoir, de Ferme de Basse-Nizelles, de Ferme de Haute-Nizelles en de Ferme Deschamps. Voeg daar nog een kasteel (Château de Samme) bij in een heerlijk golvend landschap en je hebt meteen een aangenaam tijdverdrijf voor een vrije woensdagnamiddag, die bijna tot het einde droog zal blijven. Zoals wel meer gebeurt klopt de bewegwijzering niet met kaart en beschrijving ter hoogte van het Sacrament: blijkbaar is de weg oorspronkelijk uitgezet langs een privé-weg, maar we blijven koppig het oude tracé, dus langs de privé-weg, volgen. Lang lukt dat goed, maar uiteindelijk komen we toch voor een afsluiting met prikkeldraad te staan, waar we gelukkig zonder veel problemen kunnen doorkruipen. In zo'n geval vraag ik me altijd af: is dit nu echt privé, of hebben gemeente en ontwerper van het pad zich daar al te gemakkelijk bij neergelegd? Het alternatief verlengt het oorspronkelijke pad met enkele honderden meters langs een vrij drukke weg.
Voor ons is het bijna een thuismatch: acht buskilometer scheiden Halle van Wauthier-Braine, langs lijn 115a, die indertijd de schilderachtige spoorlijn Tubize - Braine-l'Alleud moest vervangen, en er zowaar een antenne naar Halle bij kreeg. Door de komst van lijn 155 tussen Essenbeek en Halle heeft de TEC heel wat reizigers op Hals grondgebied verloren, wat o.m. geleid heeft tot de afschaffing van de lus naar Essenbeek Kerk, maar hopelijk mag de lijn 115a blijven bestaan als taalgrensoverschrijdende lijn voor de reizigers tussen Braine-le-Château en Halle.
De verplaatsing is dus erg gemakkelijk: Halle (Station) - Wauthier-Braine (Cantine) 13:31 13:45 (+4, o.a. door een omleiding als gevolg van de afsluiting van de Nijvelsesteenweg - Aquafin, vermoed ik) ab 9641-54 van de firma Picavet; Wauthier-Braine (Cantine) - Halle (Station) 17:02 17:20 (+5) ab 4511-48 van de firma Senne Autobus. Daarmee hebben we meteen een bus van elke pachter op deze lijn gehad.
Vandaag gingen we voor de 89ste keer op stap met de wandelaars van Hacowa. Ik had speciaal voor hen een traject uitgedokterd in een streek die door de Vlaamse wandelgoeroe Julien van Remoortere compleet genegeerd wordt. En toch: het werd een tocht langs een immense kalksteengroeve in Antoing, langs een Romeinse begraafplaats wat verderop, over de ruime akkers waar in 1745 de Slag van Fontenoy werd uitgevochten, door het stemmige dorpje Vezon, langs de brouwerij Dubuisson, waar het lekkere maar verraderlijk zware Bush Beer wordt gebrouwen, en ten slotte door uitgestrekte akkers over lekker onverharde wegen met een mooi uitzicht op de uitlopers van de Vlaamse Ardennen naar Leuze, deels over de bedding van de afgeschafte lijn 86. Tevreden deelnemers achteraf dus, ook omdat de voorspelde regen de hele dag uitbleef.
De verplaatsing was erg eenvoudig deze keer, en dat komt o.m. door de weekendstop van de IC Moeskroen - Schaarbeek in Halle. We reisden met een groepsbiljet op groene treinen en genoten dus van 70 % reductie. Wie weet wat een administratieve procedure zo'n groepsreis met zich meebrengt, zal er zich zoals ik over verbazen dat de rode zelfklevers met de reserveringen maar op 1 trein waren aangebracht. Niet dat het op deze rustige feestdag echt nodig was, maar reservering is reservering, zou ik denken. We namen de volgende treinen:
IC 1930 Halle - Tournai 9:35 10:19 (+1) 2117 sleept gemoderniseerde M4's (52419) IC 0910 Tournai - Antoing 10:29 10:34 (+1) ms 451
Vandaag staat een wandeling op ons programma uit de stilaan omvangrijke reeks van de Toeristische Dienst van de Provincie Oost-Vlaanderen: de Panoramawandeling in Kwaremont. Toen we daar in 1990 voor het eerst stapten, werden we zowat de hele tocht op liquid sunshine getrakteerd, maar vandaag blijven we genieten van hoge druk die maar niet stuk wil. Bovendien is het zicht optimaal, wat deze Panoramaroute nog extra uit de verf doet komen. Spijtig genoeg heeft de Grote Transformator, die in elk bedrijf probeert te veranderen wat goed is, ook hier toegeslagen. Na ongeveer 1 km hebben we al door dat onze routebeschrijving (net geen 10 jaar oud) niet meer van toepassing is: het traject is aanzienlijk gewijzigd. Dat kunnen we na de wandeling verifiëren op het grote wandelbord aan de kerk van Kwaremont: van een tocht door het Kluisbos is geen sprake meer, en nu wordt zelfs Zulzeke aangedaan. Wij hakken de knoop door, en volgen het oude tracé; misschien doen we de nieuwe ook nog wel eens.
Kwaremont, dat zijn ongelooflijke vergezichten (Gent, Oudenaarde, Doornik, en alles wat daar tussen ligt) en stevig klimmen. Dat lokt vandaag ook enkele honderden wielertoeristen die de Ronde van Vlaanderen van de VWB proberen uit te rijden. Als ze niet doodvallen van vermoeidheid, kunnen ze nog altijd doodgereden worden door al die automobilisten die de verbodstekens, die frontale botsingen met aspirant-wielrenners moeten vermijden, straal negeren. Het mensDOM doet zijn naam weer eer aan, en de automobilisten voeren zoals altijd dat laatste peloton aan... Maar we laten ons humeur niet vergallen: het is volop genieten, eerst van het open gedeelte, dan van het gedeelte door het Kluisbos. Alleen in de Vierschaar loopt het finaal mis, en na een kwartier vruchteloos wachten op bediening, houden we het voor bekeken. We hebben het nieuwe Fawlty Towers gevonden, inclusief zich bezattend en snauwend personeel...
Als we de NMBS-planner geloofd hadden, dan waren we hier vandaag nooit geraakt. Die kent namelijk belbus 70 niet, en dat is de enige bruikbare verbinding tussen Kwaremont en de rest van het vaderland. Gelukkig kent de planner van De Lijn wel de eigen bussen. Alleen spijtig dat je nergens een overzicht krijgt op hun site van de frequentie en de approximatieve vertrektijden van hun bussen.
We zouden vandaag dezelfde trein kunnen nemen als twee dagen geleden, je weet nog wel, met 5 minuten overstaptijd in Brussel-Zuid, maar met de belbus aan het andere eind van de reis, spelen we liever zeker. Het wordt dus
IC1907 Halle - Brussel-Zuid 8:26 8:37 (loc 2710 duwt o.a. 58054) - en dan wordt het 58 minuten wachten op IC2331 Brussel-Zuid - Oudenaarde (ms 405), (9:35 - 10:25) die aansluiting geeft met L1960 Oudenaarde - Ronse (mw 4157) (10:38 - 10:48). In Ronse pikt de belbus 70 ons ruim op tijd op. We bereiken Kwaremont een stuk vroeger dan voorzien, goed voor een koffietje in de Pupiter. De belbus is de 2017-02, met afwijkende zetelbekleding.
De terugrit verloopt ongeveer volgens hetzelfde stramien: belbus 70 van Kwaremont naar Ronse, zelfde busje, andere stuurman. Verder: Ronse - Oudenaarde L1988 (17:12 17:22) met mw 4191; Oudenaarde - Brussel-Zuid IC2316 (17:35 18:22) met ms 380 en dan toch eventjes anders, want nu kunnen we wel met de goed aansluitende L naar Braine-le-Comte naar huis: L3689 Brussel-Zuid - Halle (18:30 18:48) met ms 775. Al deze treinen reden stipt, en de bussen bleken sneller dan verwacht, en dat ondanks het gezapige tempo dat beide chauffeurs er tot onze voldoening op na hielden.