Gele ui

De gele ui is de ui die je overal kunt kopen. Hij heeft een goudgele schil en is van binnen wit. Het vruchtvlees is stevig en heeft een pittige smaak. De gele ui is zeer veelzijdig. Hij is geschikt om mee te koken, stoven of bakken en past bij vele gerechten, soepen en sauzen. Een paar ringen rauwe ui geeft pit aan een salade of een hamburger. De gele ui wordt, wereldwijd, ook veel gebruikt voor verwerking in de voedingsmiddelenindustrie. Zo wordt er bijvoorbeeld uienpoeder van gemaakt.

Rode ui

De rode ui heeft een dieprode, bijna paarse, schil die iets dunner is dan de schil van de gele ui. Gesneden is de ui lichtrood met wit gekleurd. Daardoor is de rode ui heel decoratief in bijvoorbeeld een salade. De in Nederland geteelde rode ui smaakt wat minder scherp dan de gele ui. Ook voor rode ui geldt dat ze zeer veelzijdig zijn in de keuken. De befaamde salade Niçoise kan niet zonder rode ui! Of doe net als in de Scandinavische landen: gebruik de rode ui ook eens om onder meer haring in te leggen. Rode ui is verder ideaal bij wild, in barbecuemarinades en in Antilliaanse en Surinaamse gerechten. Rode ui past ook uitstekend in stoofgerechten.
Sjalot

Bosui dankt de naam aan de manier waarop ze verkocht worden: in bosjes van enkele stuks. Ze worden ook wel lente-uitjes of stengeluitjes genoemd. De smaak is zacht en doet een beetje aan prei denken. Rauw en in ringetjes gesneden past bosui prima in bijvoorbeeld salades of soepen. Maar rauwe bosuitjes zijn ook heel smakelijk in rauwkost, gestoofde groenten, op een boterham met kaas of in een omelet. Meegestoofd geven bosuitjes een gerecht een lichte uiensmaak. Stoof of bak ze wél kort, want anders gaat de lekkere smaak verloren. Gestoofd bosui smaakt lekker in voorjaargroenten, eiergerechten en lichte vleessoorten, zoals kalfsvlees, kip en vis. Bosui wordt ook veel gebruikt in Aziatische gerechten, zoals noedelsoep of curryschotels. Je kunt bosui zelfs als groente serveren: snijd de uitjes in stukjes van ca. 5 cm en stoof deze in 3 à 4 minuten in wat boter gaar. Bestrooien met wat (zee)zout.

De rest van de familie

De ui behoort tot de uitgebreide allium-familie. Maak kennis met deze bijzondere uisoorten:

Witte uien zijn niet alleen wit van binnen, maar ook van buiten. Deze uien met een perfect witte schil zijn in Nederland moeilijk te telen, en worden daarom veelal geïmporteerd. De witte ui is meestal erg scherp en wordt voornamelijk gebruikt om te koken of bakken.

Kleine uitjes worden vaak ingemaakt in (kruiden)azijn en zijn in pot te koop als witte zilveruitjes of gele Amsterdamse uitjes.

Zoete uien worden nauwelijks geteeld in Nederland. Deze zachte, milde uien worden vaak geïmporteerd uit Zuid-Europa en Zuid-Amerika. Zoete uien hebben een gele of heel lichtgele schil.

Bieslook en prei behoren ook tot de allium-familie. Bieslook is met zijn lange groene stengels een heel decoratief kruid. De zachte uismaak combineert goed in bijvoorbeeld soep of salades. Prei is een lekker pittige groente, die uitstekend past bij stevige smaken van bijvoorbeeld kaas en spek. Prei wordt in Nederland verbouwd. Ook knoflook wordt in Nederland verbouwd, maar dan wel op heel kleine schaal. De meeste knoflook die in Nederland wordt verkocht, komt uit China.

Verwerkte uien: De voedingsindustrie gebruikt veel uien als smaakmaker in bijvoorbeeld soepen en sauzen. Een lekkere snack zijn de gefrituurde uienringen of chips met uiensmaak. Maar uien worden ook wel verwerkt tot olie, concentraat of poeder. Er zijn speciale uienschilbedrijven, die veelal voor grootverbruikers uien pellen en eventueel ook snijden.