In Portomarín wandelen we terug over het stuwmeer, maar nemen nu de voetgangersbrug, lopen een steil padje naar boven, komen op een vlak terrein tussen de weilanden, voorbij enkele dorpjes, wat verder loopt de etappe op een voetpad naast de weg, in de verte zien we het dorpje Hospital de la Cruz, en stoppen aan de pelgrimsherberg voor ons ontbijt. We wandelen verder over een vlakte met granietrotsen en heide, voorbij kleine dorpjes tot in Lestodo, tijd voor onze lunch. Op een pad met eiken lopen we verder, op onverharde wegen komen we aan de rand van het oude stadje Pallas de Rei, lopen naar beneden naar het centrum, hier merken we reeds de voetbalgekte,vanavond speelt Spanje tegen Nederland. Het is middag, straks is het te warm, we zoeken een overnachting, het wordt een pension, aan de overkant een lekker peregrinomenu, waar we 's avonds uiteraard duimen voor Spanje.
We verlaten Sarria verder omhoog over de St.Jacobsroute, het is mistig, tussen de beekbedding en de spoorlijn, lopen op smalle paadjes stijgend door een eikenbos (in het verleden werden de eikels gebruikt om de varkens vet te mesten). We wandelen verder tot San Silvestre, en stoppen voor ons ontbijt aan de afgelegen pelgrimsherberg, (een kenmerkend voorbeeld van de gebouwen die de overheid van Galicië heeft laten neerzetten), op deze etappe passeren we ruim twintig dorpen en gehuchten, lopen soms op oude wegen, steken waterloopjes over, of over stapstenen. Op een verharde weg lopen we omlaag naar een dal en het stuwmeer van Belesar, komen zo aan de brug van de oude stad Portomarín, we steken de brug, lopen de trap op en komen in de hoofdstraat, hier overnachten we in een mooie herberg, alleen in een kamer van 4, pech na het eten (laat komt er nog een Spaans koppel binnen).
We vertrekken in Biduedo op een veedrijversweggetje, passeren enkele boeredorpjes, komen in Triacastela en stoppen om te ontbijten. We lopen over groene heuvels door een groen dal, op onverharde wegen door boeredorpjes waar ook veel vee op loopt, soms in rotsachtige, vochtige holle wegen. We stoppen in Pintín aan een pension om iets te eten, we wandelen verder, en genieten van het heuvelachtig boereland met prachtige vergezichten. We komen op de verharde weg richting Sarria een mooie stad, via de brug komen we in het oude centrum, dat op een heuvel ligt, steken de straat over en langs de voet van de heuvel lopen we de trappen omhoog. Het is hier erg druk, Sarria is voor veel Spanjaarden het uitgangspunt voor hun bedevaart naar Santiago. Na wat zoeken vinden we aan het einde van het centrum een mooie, nieuwe herberg die pas 2 dagen open is, wat verder ons avondeten.
Het is grijs en donker wanneer we vertrekken in La Portela, na wat licht gedonder en wat regen, is het na een kwartier over, na enkele dorpen, volgen we een voetpad, lopen door weiden in een mooi beekdal, hierna is het steil naar boven tot La Fabe, waar we stoppen aan een herberg voor ons ontbijt. We nemen een smal pad, hier aangeduid (4 km O Cebreiro) het is genieten van de prachtige heuvels, wondermooie vergezichten, in de verte zien we de politie te paard, hier zelfs wordt het pad gecontroleerd, (we zien de politie gans de camino passeren), wat verder steken we de grens met Galicië over, wat te zien is aan een moderne grenssteen met wapen. We passeren een boeredorpje, wat verder komen we in O Cebreiro waar het zeer druk is, hier staat een prachtige bedevaartskerk, vanaf hier kijken we veruit over de bergen, heuvels en dalen van het groene Galicië. We verlaten O Cebreiro, na enkele dorpjes lopen we op een slecht onderhouden pad steil omhoog, en komen in Alto de Poio, nemen een rustpost om te lunchen in een café-bar. Het is terug zeer warm geworden, wandelen op onverharde wegen, langs boerderijen waar vooral vee gekweekt wordt en stoppen in Biduedo aan een mooi modern hostal (voorheen boerderij) met avondeten.
We verlaten Cacabelos, volgen een landweggetje, en lopen door een mooi landschap met akkers en wijngaarden, in een klein dal bereiken we Valltuille de Arriba, waar alleen nog oude mensen wonen, we ontbijten hier. We doorkruisen het glooiend landschap met wijngaarden van de Bierzo, die eindigt in Villafranca del Bierzo, een stad die volledig op pelgrims is gericht en ook wel Klein Santiago wordt genoemd, op het mooie plein genieten we van een lekker tas koffie. Wij volgen de route door deze mooie stad en nemen de meest rechtstreekse route, dus de oude St. Jacobsroute, de oude autobaan, waar nu weinig verkeer is, sinds de aanleg van de nieuwe snelweg. Links van ons zien we de rivier de Valcarre, we nemen een oude weg die ons leidt naar Trabadelo, hier houden we halt voor onze lunch. We wandelen verder en komen weer op de dezelfde autobaan tot in La Portela, hier stoppen we aan een café-bar-pension, met peregrinomenu onze slaapplaats is een kamer voor 4 personen we dachten alleen te slapen maar wat later komt er nog een Spanjaard binnen die hier pas zijn camino begint.
We verlaten El Acebo om 6,00uur, lopen een lang stuk op de weg, waar nog geen verkeer op is, nemen een pad en lopen tussen hoge bremstruiken door de heuvels en komen zo in een verlaten dorpje, nemen terug een smal padje naar beneden met restanten van plaveien waardoor het lopen zeer lastig is, het is stijgen en dalen met prachtige natuur, beneden zien we het mooie dorp Molinaseca, waar we ontbijten. We wandelen verder door het dorp, lopen op het voetpad parallel met de weg, na een lange etappe bereiken we de tempeliersstad Ponferrada, met zijn bekende middeleeuwse gebouwen, hier houden we een rustpost. We stappen verder door kleine dorpjes, maar zonder slaapplaatsen, gelukkig vinden we iets om wat uit te rusten en te drinken, we moeten verder, komen in Cacabelos, lopen over de rivier en komen aan een kerk, het voormalige pelgrimsziekenhuis, dat tegenwoordig weer in gebruik genomen is als pelgrimsherberg (met afzonderlijke kleine kamerkes). In dit klen stadje is het druk, eerst de nodige inkopen, daarna ons peregrinomenu.
Om 6,00uur vertrekken we in Santa Catalina de Somoza, passeren El Ganso, hier staan enkele huizen, één bar en één herberg waar geen drinkbaar water is. We lopen over nieuwe paden (in plaats van vroeger over de weg) stoppen in het dorpje Rabanal del Camino waar we ontbijten. We verlaten dit dorp in de richting van de bergen, op een oud pad naar omhoog met aan de rand prachtige bloemen, genietend van deze mooie natuur komen we in Foncebadón, vroeger een belangrijke pleisterplaats voor pelgrims, waar een herberg, een klooster en een kerk stonden. Na een lange stijging komen we aan Cruz de Ferro, op een reusachtige hoop stenen staat een boomstam van 5 m hoog, waar een ijzeren kruis bovenop is bevestigd. Al heel lang leggen bedevaartganger hier een steen neer die ze heben meegebracht, is één van de indrukwekkenste gedeelten van de Camino de Santiago. We stappen verder, het is stijgen en dalen op kleine paadjes vol met stenen, lastig lopen maar heel mooi, beneden zien we voor ons het dorp El Acebo, het is zeer warm en we stoppen aan een mooie bar met een herberg waar we zoals altijd een peregrinomenu eten. We genieten nog van de mooie avond, en zitten op het terras bij de plaatselijke bevolking.
Om 6,00uur staat er in de herberg in Hospital de Orbigo een lekker ontbijt klaar voor de pelgrims. We verlaten deze stad, op een onverharde weg lopen we door akkers, steken het kanaal over, langs paden lopen we licht stijgend omhoog, langs kleine dorpjes en in de verte zien we de Montes de León liggen. We steken de middeleeuwse brug over, wat verder zien we de Romeinse muren van Astorga, lopen over een speciale spoorwegbrug, verder de stad in.Voorbij de opgravingen van een Romeinse villa, de mooie kathedraal, het bisschoppelijk paleis van Antonio Gaudí, het is genieten van al deze pracht, hier maken we ook tijd voor onze lunch. We stappen verder en volgen een recht lang pad licht stijgend in de richting van de bergen naar Santa Catalina de Somoza. We stoppen hier aan een mooie bar met herberg, het is veel te warm om verder te wandelen, vandaag is Herman jarig en trakteert aan de pelgrims die met ons de kamer delen, een Griek, een Spaanse en een Koreaanse, s'avonds eten we zoals gewoonlijk een peregrinomenu in de bar.
Na ons zelf gemaakt ontbijt in de mooie keuken vertrekken, maken we ons klaar om te vertrekken. We nemen de richting van het dal, lopen over weiden licht omhoog, langs lage struiken, brem, lavendel en genieten van de natuur. We wandelen over een nieuwe brug, langs kleine dorpjes, enkele verbouwde ondergrondse huisjes, langs akkers en wijngaarden komen we in Villar de Mazarife, in een herberg houden we een rustpost, aan de overkant staat een mooie kerk die gewijd is aan de apostel Jacobus, bovenop de klokkentoren hebben de ooievaars hun nesten gebouwd. We verlaten dit kleine dorpje, lopen rechtdoor, volgen een brede onverharde weg, na een heel eind lopen bereiken we de beroemde brug van Orbigo, (dit is de langste brug van de camino) we steken de rivier over naar Hospital de Orbigo. We overnachten in een herberg, het hangt hier vol met schilderijen. We wandelen in deze mooie stad, na ons avondeten (peregrinomenu) doen we onze inkopen.
Om 6,00uur verlaten we Reliegos, wandelen door een straatje met ondergrondse woningen, we lopen door de akkers en in de verte kunnen we de volgende plaats zien, Mansilla de las Mulas, waar we eerst lekker ontbijten. Rond dit stadje is er een middeleeuwse stadsmuur, we verlaten de stad via een middeleeuwse brug, we lopen op onverharde wegen, wat verder op de autoweg, op een brug zo smal dat er bijna geen ruimte meer is voor de voetgangers. We verlaten de autoweg door weiden, passeren enkele dorpen en wandelen over een brug de stad León binnen, de kathedraal is duidelijk te herkennen, het loont de moeite hier te wandelen door deze mooie oude stad. We volgen het plein voor de kathedraal, steken de oude pelgrimsbrug over, wandelen voorbij een industriegebied, tot het dorp La Virgen del Camino, om te overnachten in een leuke herberg met mooie slaapplaatsen en een grote keuken, in een leuk straatje gaan we avondeten (peregrinomenu).
Om 6,00uur vertrekken we uit de mooie herberg in San Nicolás del Real Camino, verlaten het dorp volgen de markering en komen aan de rand van Sahagún, in deze omgeving is er veel zwaar vrachtvervoer, we steken een brug over en komen in het oude centrum waar we ontbijten. We vervolgen onze weg en zien de twee belangrijkste kerken van de stad die dichter bij het centrum staan we verlaten Sahagún in de richting van de rivier, volgen een pad langs de rivier, bij de brug kunnen we kiezen uit 2 routes, we steken rechts over en via Calzada del Coto lopen we op de alternatieve route, tussen akkers, voorbij enkele kleine boeredorpjes, op een heel lang recht stuk tot aan een herberg in Calzadilla de los Hermanillos waar we een rustpost nemen. We verlaten dit kleine dorpje lopen op een brede geasfalteerde baan, na lang stappen is er een splitsing en vervolgen onze weg op de Romana Calsada (Romeinse weg) aan deze weg komt geen einde, het is zeer warm, geen enkele bron en nergens staat een bank om uit te rusten. We passeren een brug, lopen op nieuwe wegen waar er ook nog werken bezig zijn, in een sloot staat een wegwijzer naar Reliegos, in de verte zien we het dorpje. In dit kleine dorpje is slechts één herberg om te overnachten, op een pleintje 2 bars, één bar is van een ouder hipie met muziek uit de jaren zestig waar we kunnen avondeten.
In Carrión de los Condes, in het klooster van Santa Clara ontbijten we vroeg en vertrekken, het is eentonig lopen over eindeloze vlakke en dorre velden, in de wijde omtrek is er nergens schaduw te bekennen, na enkele kleine dorpjes, komen we in Calzadilla de la Cueza en nemen een rustpost. We wandelen verder over een pad langs de autoweg, voorbij talrijke, kleine bijna onbewoonbare dorpjes, in Moratinos in de kerk zie ik de pastoor zitten, hij roept mij binnen voor een stempel, naast hem staat een fles rode wijn, er wonen amper 16 mensen, hier vinden we een bron om water te vullen, want het is zeer warm. In dit gebied zijn niet alleen de palomares (duiventillen) gebouwd van adobe (leem) maar ook de woonhuizen. In het volgende dorpje San Nicolás del Real Camino stoppen we voor de kerk aan een bar met een mooie leuke herberg, bij het binnenkomen stillen we onze honger met een pelegrinomenu. s'Avonds maken we hier kennis met twee dertigers uit St Truiden. We slapen alleen in een kamer van vier.
In de herberg in Fromista kunnen we ontbijten voor we vertrekken. We lopen over de brug naar een pas aangelegd deel van de St. Jacobsroute, dit verhard voetpad loopt parallel aan de weg, er staan betonnen paaltjes met het symbool van de jacobsschelp, helaas hebben souvenirjagers de meeste bordjes met de jacobsschelp gestolen of vernield. Hier wordt tegenwoordig vooral tarwe gekweekt, maar vroeger lagen hier uitgestrekte wijngaarden. In het dorpje Villalcázar maken we een rustpost, hier op het grote plein staat een kerk met kunstschatten die men eerder in een stad zou verwachten. Rond de middag (zeer warm) stoppen we in Carrión de los Condes, in deze drukke stad zijn veel bezienswaardigheden, we slapen in het klooster van Santa Clara, in een klein kamerke. Vooraleer we de stad bezoeken, stillen we eerst onze honger met een peregrinomenu.
In de bar van deze herberg in Hontanas kunnen we ontbijten, we vertrekken, passeren een gotisch klooster, in de 12de eeuw woonden hier Franse monniken die zich ontfermden over de zieke pelgrims. In de verte zien we op een geisoleerde liggend heuvel boven het plaatsje Castrojeriz, een burcht- een aanwijzing dat dit vroeger een belangrijke plaats was. We bereiken Castrojeriz, hier wonen nog slechts 1100 mensen- en er staan maar liefst 4 kerken. We verlaten dit stadje, over een steile helling naar de andere kant van het dal, wat verder op een steil overwoekerd pad naar boven, hier krijgen we een schitterend uitzicht op ongelovelijke graanakkers. We stappen verder, komen aan een brug over een brede rivier, die de grens vormt tussen de provincies Burgos en Palencia. In Itero de la Veja is onze rustpost (lunch) in een herberg, een eind verder bereiken we het Canal de Castilla, vanaf hier wordt het vlakker. We steken de sluis over, lopen omlaag naar Fromista, hier staat één van de interessanste kerken van de Spaanse St. Jacobsroute, we stoppen hier aan een mooie bar met een prachtige herberg. Na het verkennen van deze stad, genieten we s'avonds op een terras van een peregrinomenu.
Na ons ontbijt in Burgos, vertrekken we uit deze speciale herberg, ze zijn bezig met het opruimen van lege flessen en proper sproeien met water. We lopen langs de kathedraal via trappen omhoog en door een portaal verlaten we deze prachtige oude stad. Nu lopen we over vlakke wegen, mooie paden en door mooie natuur bereiken we Tardajos, bij de bakker, bar en restaurant (alles inéén) stoppen we op het pleintje voor onze lunch. Op hobbelige stoffige aardewegen stappen we verder, genieten van de prachtige natuur en het mooie weer, op onverharde wegen tussen de uitgestrekte akkers. In de mooie dorpjes wandelen we op geplaveide wegen, (het woord calzada betekent ("geplaveide weg") plaatsnamen zoals Santo Domingo de la Calzada, in andere namen komt het woord camino ("weg" bedoelt St. Jacobsweg). We lopen op een breed pad met aan weerszijden stenen wallen, plotseling eindigt de meseta, en zien beneden in een dal een dorp, Hontanas, dit pad loopt steil naar beneden, we stoppen aan een mooie bar met herberg. Hier kunnen we overnachten in een afzonderlijke kamer met douche met s'avonds een peregrinomenu.
In Villafranca Montes de Oca verblijven we gans alleen, na een stevig zelf gemaakt ontbijt vertrekken we rond 7,30uur uit dit nieuw hostal. We moeten een steil pad omhoog, in de verte zien we de toppen van de Sierra de la Demanda,die meer dan 2200m hoog zijn en waar tot diep in de zomer sneeuw ligt. We lopen op een breed pad door een eikenbos, stijgen en dalen door prachtige natuur, bij een open plek zien we het klooster San Juan de Ortega, we houden halt aan een bar in dit prachtig dorp, hier ontmoeten we veel pelgrimsvrienden. We lopen verder, en genieten van de rust na mooie dorpjes, volgt er een lange saaie wandeling door industrieterreinen tot we de rand van de oude stad Burgos bereiken, het is nog een heel stuk lopen voor we aan de kathedraal zijn. Het is hier wel zoeken om de juiste slaapgelegenheid te vinden, terwijl ik uitrust op de bank, gaat Herman op zoek, het was een lange tocht. We overnachten in een speciale herberg, aan de overkant een peregrinomenu, terwijl we in bed liggen, is er een bottelón bezig tot s'morgens, vooraf een ongelooflijk vuurwerk.
In Recedilla del Camina vertrekken we een uur vroeger omdat het behoorlijk warm is geworden, in het derde dorpje Belorado is een herberg open waar we onze eerste koffie kunnen drinken. We passeren nog enkele dorpjes, krijgen een prachtig uitzicht op de nabijgelegen bergen, de Montes de Oca ('Bergen van de gans') waar deze etappe doorheen loopt, het is bijzonder mooi en zeer rustig, op het hoogste punt hebben we weer een prachtig uitzicht, door de graanakkers lopen we terug naar beneden, het is ongeveer 13 uur wanneer we in Villafranca Montes de Oca komen. We vinden een bar met supermercado, (op de camino, is meestal de tienda met bar) we blijven voor onze lunch, maken kennis met de plaatselijke bevolking, we kunnen hier in een prachtig hostal overnachten, nog niet volledig afgewerkt maar onze kamer is super, een prachtige keuken, met alles erop en eraan. Aan Herman vragen ze altijd; hoe kom het dat je zo mooi Spaans spreekt?
In Nájera vertrekken we rond hetzelfde tijdstip, lopen omhoog door een dennenbos, tussen rotsen van rode zandsteen, lopen door een golvend heuvelland, waar veel druiven gekweekt worden, in het eerste dorpje Azofra stoppen we voor ons ontbijt. We passeren een golfbaan, wandelen door een nieuwbouwwijk, na nog een paar dorpjes zien we in de verte de hoge spitse toren van Santo Domingo de la Calzada, inmiddels een bisschopsstad voor pelgrims geworden in Navarra. De grootste bezienswaardigheid van de stad is de kathedraal, waarin een kippenhok te zien is op een verhoging, met een haan en een kip, en je ook de haan hoort kraaien, hier is een speciale legende aan verbonden. We volgen de historische St. Jacobsroute steken de rivier over, we passeren het dorp Grañón tot in Redecilla del Camina, aan de rand van het dorp, tegenover de kerk stoppen we aan de herberg, met pelegrinomenu, aan de overkant in een tienda, halen we ons ontbijt.
Van Viana zetten we onze etappe verder, wandelen over een uitgestrekte vlakte, waar onder andere graan en druiven worden verbouwd, wat later hebben we een prachtig uitzicht op het stuwmeer Laguna de las Cañas, aan de andere kant de bergen van de Rioga, een stuk verder tijdens een afdaling komen we in het wijngebied van de Rioga. We naderen de oude stad Logroño, de hoofdstad van de provincie Rioga, hier drinken we onze eerste koffie, er is zeer veel te bezichtigen, o.a. de prachtige kathedraal. We trekken verder,door de schilderachtige, met wijngaarden begroeide heuvels van de Rioga- een gebied dat uitnodigt tot wandelen, elke heuvel heeft hier zijn eigen geschiedenis. In Navarette stoppen we bij het gedenkteken van Alice Decraemer uit Beernem, hier doodgereden in 1986 op pelgrimstocht met de fiets. We lopen verder tot Ventosa, waar we hier wat water bijtanken in een cafe, nu nog 12 km tot Nájera, het was zeer lastig, gelukkig vinden we hier een goed hostal om te overnachten.
We krijgen een lekker ontbijt, na nog wat nadere kennismaking nemen we afscheid van deze zeer diepgelovige Nederlanders, ik geef mijn warme kledij af, die ik gekregen heb in de Pyreneeên, en vertrekken rond 7,30uur, in Villamayor de Monjardín. Wij lopen langs wijngaarden, heuvels met uitgestrekte akkers, hoge heuvels met bossen ,we lopen steil omhoog en hebben een uitzicht op Los Arcos, met zijn heel moie kerk, Santa Maria, opgetrokken in een combinatie van gotiek en barok. Langs brede paden lopen we verder tot Sansol, nog 1 km dalen we af naar een ander dorpje, Torres del Rio, waar we onze lunch nemen in een herberg. We genieten van deze prachtige landschappen met wijngaarden, olijfbomen, maar vooral van de stilte, in de verte zien we zelfs de sneeuw op de toppen van de heuvels liggen. Langs de velden lopen we verder tot in Viana, hier is de gotische kerk Santa Maria interessant eens te bezoeken vanwege het barokke altaar, het is een mooie stad om te vertoeven. Aan een herenhuis kloppen we aan, krijgen overnachting van een leuke vrouw, maar eerst gaan we avondeten (peregrinomenu) in een hotel wat verder.
