Ouders, scholen jeugdbewegingen zoeken naar educatieve uitstappen waar iets te beleven valt. In het kader van cultuur en natuur is er een locatie bijgekomen: het Steen der Wijzen. In het voormalige stedelijk museum Het Steen (vlak naast de Schelde) is het Steen der Wijzen op19 juni 2012 officieel geopend. Het is een samenwerking van Het Paleis, het theaterhuis voor kinderen, de stad, het Stedelijk Onderwijs en Kidscam, een kunsteducatieve organisatie om kinderen vanaf zes jaar aan het denken te zetten over een bepaald thema. Voor het eerste pilootproject is gekozen voor het thema water.
Sommigen vinden dat die andere bestemming geen goede zaak is voor het cultureel erfgoed en een verkleutering is om alles te verleuken en het commercieel exploiteren (merchandising). Anderen vinden dit educatief initiatief de moeite waard.
Steen der Wijzen is een knipoog naar De Steen der Wijzen van de alchemisten om gewone metalen in goud te veranderen en naar Harry Potter. Harry Potter en de Steen der Wijzen (Harry Potter and the Philosopher's Stone) was het eerste deel van de Harry Potterserie van J.K. Rowling met als hoofdpersoon de jonge tovenaar Harry Potter. De verfilming gebeurde in 2001.
26-01-2012
Kessenich openkerk dag Rozendorp Geistingen zomer 2012
Kessenich openkerk dag Rozendorp Geistingen zomer 2012
Een mailtje om mij en de bloglezers attent te maken op de openkerk dag te Kessenich en het Rozendorm Geistingen, beide aan de Nederlandse grens.
Kessenich
Elke zondag van juli en augustus 2012 is er te Kessenich (tussen Thorn en Maaseik) een openkerk dag voor de neo-gotische St.Martinuskerk.
Geistingen
Rozendorp Geistingen: Bezoek de St. Lambertuskerk met het grafmonument van bisschop Martinus Rutten en he Mariapark met de zeven vreugden van Maria.
Geistingen Geistingen - grenssite, Kinrooi uit zich als rozendorp met een culinair rozenmenu (restaurant de Ambassade) gedurende het rozenseizoen en het het rosarium van Luc Van Esser. Samen met de Landelijke Gilde is Van Esser de draagvader van het project. Hij geniet Europese reputatie op het vlak van rozenkweek tot in de Engelse Society's toe.
Op zaterdag 23 en zondag 24 JUNI zal het Rozendorp Geistingen hoogtij vieren. Het Maasdorp bulkt dan van de gepaste kinder- en andere animatie, muziekoptredens, creatitiveit, rondleidingen, workshops, bezoeken aan het rozarium, zelfs het proeven van lekkernijen zoals rozenlikeur, rozenijsroom...0474/98 37 91 lucvanesser@hotmail.com (Luc Van Esser)
23-01-2012
Comfortfood en emo-eten
Comfortfood en emo-eten
B.Vs. komen ook in het nieuws met hun gewichtstoename en vooral afname. Hun speciale diëten met vlug succes (crash diëten) krijgen aandacht en hun voorkeuren voor bepaalde gerechten zoals het comfort eten (comfortfood) en emo-eten.
Voorbeelden comfort eten: friet met , hamburger, appeltaart, gebakken appelen, broodpudding, wafel met slagroom, kippensoep, ,chocolade, ijs, pannenkoeken, rijstpap, gehaktballetjes, stoofschotels, gebakken kip, Comforteten gaat over gerechten die we heel graag lusten, ons doen denken aan vroeger. Ze bevatten - spijtig genoeg - veel vetten, koolhydraten en/of suikers. We verlangen naar naar die gerechten als we op reis zijn, of doodmoe of gefrustreerd komen van een vergadering. We gaan op zoek naar comfortfood om zo te proberen de stress, de verveling enz. weg te eten door een snelle hap thuis, in een frituur. Comfort eten en emo eten liggen in elkaars verlengde.
Er gebeurde onderzoek over comfortfood: er zijn aanwijzingen dat door toediening van vetzuren het effect van de droevige emoties verminderde.
Herman Cosijns : Ik noem God mijn onzichtbare Vriend.
Herman Cosijns : Ik noem God mijn onzichtbare Vriend. Achtergrondinfo voor http://users.telenet.be/siti4/00spiritualiteit/VERSTILLING%20begeleiding.htm
Herman Cosijns is de secretaris-generaal van de Bisschoppenconferentie in België. Men noemt hem soms de ongemijterde bisschop; hij is tevens een parochiepriester.
In Kerk en Leven 11.01.2012 streepten we enkele interessante passages aan: Waar zou u accenten willen leggen in het kerkbeleid van de toekomst?
Op de kern van het geloof: in een transcendente God die ons graag ziet. Verstaan
zullen we het nooit, waarom Hij dat doet. Ik noem Hem altijd mijn onzichtbare
Vriend.
Ik leerde ik dat we als Kerk meer zichtbaar moeten zijn. Ik heb maar één echte zekerheid: het lijden beluisteren is een belangrijke taak voor christenen. Dat maakt ons pas geloofwaardig. Als we de pijn niet nabij zijn, hebben onze woorden
geen betekenis.
Hoe doe je dat, gelukkig zijn?
De diepste vorm van geluk is: in jezelf vrede vinden. Je duisternis aanvaarden, kun je
maar als je je bemind weet. Daarom speelt de God die ons bemint zon belangrijke rol.
Hij ziet ons graag, niet voor onze goede daden, maar gewoon zoals we zijn.
19-01-2012
India: leven en dood - Mahatma Gandi
India: leven en dood - Mahatma Gandi
Leven en dood liggen in India mentaal dichter bij elkaar dan in het Westen. Dit komt voor een groot deel door het idee van de reïncarnatie. Een persoon gaat nooit helemaal dood, hij leeft verder onder andere vormen, in een ander leven. De crematie wordt overal in India toegepast en de as wordt verstrooid op heilige plaatsen (heilige rivieren, zee) en met ceremonies in urnen geplaatst. De twee belangrijkste grafmonumenten die op de toeristische agenda staan, zijn het graf van Gandhi in Nieuw - Delhi en de Tai Mahal (Akra - grens Rajasthan): zie verder users.telenet.be/siti4/India (in opbouw).
Gandhi (1869 New Delhi, 30 januari 1948) was een Indiaas politicus, jurist, vegetariër en een wereldbekend symbool voor vrede, gerechtigheid en geweldloosheid. We voegen er vaak aan toe Mahatma, Sanskriet voor "grote ziel". In India hoorden we vaak Bapu, "vader" van India en van het Indiase volk. Hij was voorstander van geweldloosheid als middel voor revolutie. Hij was sterke voorstander van de verzoening tussen hindoes en moslims in India. Daarvoor werd in 1948 te New Delhi vermoord door een extremistische hindoe.
In New Delhi Aan de oevers van de Yamuna rivier staat een eenvoudig vierkant platform van zwart marmer de plek waar Mahatma Gandhi is gecremeerd na zijn moord in 1948. Dit park wordt de Raj Ghat genoemd. Er is een stroom van bezoekers die in stilte en zonder schoeisel voorbijkomen om hem te begroeten en te herdenken.Het grafmonument en het omringende landschap en vooral de gewijde stilte van de stroom mensen laten een onvergetelijke indruk na, samen met de bekende afbeelding: Bapu als magere man, met brilletje en in een lang, wit zelf gesponnen lang kleed.
India: Religieuze verdraagzaamheid, fanatisme en fatalisme
India: Religieuze verdraagzaamheid, fanatisme en fatalisme
In India leven veel religies vreedzaam naast elkaar. Af en toe zijn er spanningen en zelfs geweld. Volgens onderzoekers zijn er in elke godsdienst personen die onverdraagzaam zijn en met geweld optreden naar andere godsdiensten toe. Af en toe zijn er verdachtmakingen en opstootjes tegen
de invloed en mogelijke bekeringen door christenen van moslims en hindoes. De perikelen bij de onafhankelijkheid van India, die uitmondde in twee staten India en Pakistan, had een religieuze achtergrond: Moslims versus Hindoeïsme.
Gandhi, de nationale verzoener, bruggenbouwer bij uitstek, kon dit niet verhinderen en beschouwde dit als een persoonlijke nederlaag en een nederlaag voor India.
Pakistan in het noorden - overwegend moslim - scheurde zich af van wat wij nu India noemen - overwegend hindoe. Sindsdien - 1947 - zijn er gespannen verhoudingen tussen beide naties. Dat merk je als je dichter komt bij de grens met Pakistan. De wegen ernaar toe zijn beter omwille van het vervoer van troepen. Er is weinig of geen bebouwing.
Het fatalisme is zeker aanwezig in India: Het is de wil van Allah (Moslims), of: ons leven op aarde is een passage naar een ander (Hindoe - reïncarnatie). Op de straten van India ziet men extreme armoede en bedelaars. Die worden wel soms opgevangen, maar structurele veranderingen zijn er weinig of niet. De laatste jaren werft men wel tijdelijke werkkrachten voor kleine opbouwwerken en vooral voor opruiming en dit in het kader van een betere openbare hygiëne.
Grafmonumenten en symbolen: respecteren en soms vernietigen
Heel wat monumenten in India (en andere landen) verwijzen naar grafmonumenten en begraafplaatsen. Deze plaatsen worden met rust gelaten zoals dit ook het geval was in de tijd van de Romeinen met de catacomben. Het is anders gesteld met de symbolen van regimes. Beelden van Hitler, ook straatnamen, werden na WO II verwijderd. Dat was niet of veel minder het geval met afbeeldingen van Napoleon. Bij het omverwerpen van dictatoriale regimes, zoals die van Sadam Hoessein (Irak) en van Khdafi (Libië) werden hun beelden en afbeeldingen vernietigd.
Ook de materiële symbolen van godsdiensten zoals kerken, boeken, cultusvoorwerpen... werden door tegenstanders vernietigd. Denken we aan de
Jodenvervolgingen, de Beeldenstorm, aan het verwijderen van 'heidense' cultusvoorwerpen door de christelijke kerk. Een van de meest spraakmakende voorvallen was toen de Taliban de Boeddhabeelden in 2001 opblies in Afghanistan. De twee Boeddhabeelden (52 en 38 meter) van Bamiyan werden tweeduizend jaar geleden door rondtrekkende Boeddhas vervaardigd uit grote rotsen. In 2001 werden de beelden door de Taliban opgeblazen, omdat ze niet thuishoorden in de ultieme moslimstaat. In de vallei van Bamiyan in Afghanistan worden de resten bewaard. Samen maken de duizenden fragmenten, variërend van stukjes pleisterlaag tot enorme rotsblokken, 90 procent van de originele beelden uit. Japan, Zwitserland en UNESCO hebben hun steun beloofd voor de herbouw van de beelden. Het cultuurlandschap en de archeologische ruïnes van de Bamiyanvallei werden in 2003 door UNESCO op de Werelderfgoedlijst geplaatst.
http://www.dewereldwonderen.nl/algemeen/boeddhabeeld-bamiyan-herbouwd/ De Boeddhabeelden waren geen officiële wereldwonderen, maar werden wel door velen bewonderd. Vaak verwijst men in een adem naar de zeven wereldwonderen uit de klassieke oudheid: Piramide van Cheops; Hangende tuinen van Babylon; Tempel van Artemis in Efeze; Beeld van Zeus te Olympia; Mausoleum van Halicarnassus; Kolossus van Rodos; Pharos van Alexandrië. We zullen nog beleven dat wereldwonderen uit andere culturen in lijstjes worden gezet. De lijsten van het Werelderfgoed van de Unesco levert al heel wat materiaal.
18-01-2012
India Taj Mahal
India Taj Mahal
In onze website beschrijven we onze reiservaringen: http://users.telenet.be/siti4/india.htm (in opbouw)
In deze blog geven we achtergrondinformatie over de architectuur en het liefdesverhaal dat aan de grondslag ligt.
De Taj Mahal is een 17e-eeuws bouwwerk in de Noord-Indiase stad Agra (Uttar Pradesh). Het is een mausoleum dat tussen 1631 en 1648 werd gebouwd in opdracht van de Indiase grootmogol Shah Jahan, als grafmonument voor zijn hoofdechtgenote Mumtaz Mahal, die in 1631 in het kraambed overleed. Later werd ook zijn eigen lichaam erin bijgezet naast de tombe van zijn vrouw.
Het gebouw is het hoogtepunt van de mogol-architectuur, een mengvorm van islamitische en hindoe-architectuur.
In 1631 stierf Mumtaz Mahal, de tweede vrouw van Shah Jahan, keizer van het Mogoelrijk ten tijde van de grootste welvaart, tijdens de geboorte van hun veertiende kind, Gauhara Begum. Hij beloofde zijn vrouw een gebouw te laten bouwen dat net zo mooi was als zij. De hofkronieken over Shah Jahans verdriet verhalen van de liefdesgeschiedenis die traditioneel wordt gezien als de bron van inspiratie voor de bouw van de Taj Mahal. De bouw van de Taj Mahal begon in 1632, een jaar na de dood van Mumtaz Mahal. Het belangrijkste praalgraf werd voltooid in 1648 en de omringende gebouwen en de tuin werden vijf jaar later afgewerkt.
De Taj Mahal is gebaseerd op ontwerptradities van de Perzische architectuur en de eerdere Mogoel-architectuur. Specifieke inspiratie kwam van succesvolle Timoerid- en Mogoelgebouwen, met inbegrip van de Gur-e Emir (de tombe van Timoer Lenk in Samarkand), Tombe van Humayun, Tombe van Itmad-Ud-Daulah (ook wel de Baby Taj), en Shah Jahans eigen Jama Masjid in Delhi. Terwijl vroeger Mogoelgebouwen vooral werden gebouwd van rode zandsteen, bevorderde Shah Jahan het gebruik van wit marmer ingelegd met halfedelstenen. Gebouwen onder zijn beschermheerschap bereikten nieuwe niveaus van verfijning.
Jean-Baptiste Tavernier zorgde voor de mythe dat het oorspronkelijk de bedoeling was dat aan de overkant van de rivier de Yamuna nog een tweede mausoleum van zwart marmer zou verrijzen, bedoeld voor de grootmogol zelf, maar dat dit nooit tot stand is gekomen omdat Shah Jahan in 1666 in gevangenschap stierf. Hij werd in dat jaar in de Taj Mahal bijgezet. In een uitzending van National Geographic jan. 2012 werd de hypothese van een tweede, zwarte mausoleum aan de kant geschoven door onderzoekers. Ze vonden wel archeologische vondsten, maar die wijzen op de aanbouw van een tuin die een spiegeling was de grote tuin van de Taj Mahal. (bronnen: Wikipedia, reisgidsen en eigen opzoekwerk in Google),
17-01-2012
Phil Bosmans overleden
Toen ik bezig was een nieuwe blog te maken, vernam ik op de radio dat Phil Bosmans - de man van De Bond zonder Naam - vanmorgen dinsdag 17jan. 2012 - overleed in Mortsel. Hij was bijna 90 jaar.
Ik heb de beste herinneringen aan hem en velen met mij. Ik woonde ooit eens een voordracht van hem bij en ik vroeg welke mensen hem de spreuken aanleverde voor de spreuken van de Bond zonder Naam. Met een twinkeling in zijn ogen met zijn zangerig Limburgse accent zei hij: Ik doe dit allemaal op mijn eentje.
Meest bekend waren zijn kleine pancartes met spreuken die je in vele huiskamers aantrof op de dressoir of op de schoorsteenmantel. Hij was een gevierd en bekroond schrijver. Zijn boek Menslief, ik hou van je 1972 was een van de meest verkocht boeken in Vlaanderen. In Duitsland werden tot in totaal twee miljoen exemplaren verkocht. In 1968 en 1991 ontving Phil Bosmans de Visser Neerlandiaprijs en de prijs van de Vlaamse Gemeenschap in ontvangst nemen.
Al die gegevens kan je vinden op internet en op de website http://www.bzn.be/NL/index.php Ook deze website bracht al het nieuws van het overlijden van Phil Bosmaans. En in een raampje op de Home stond onder zijn foto: Mijn laatste woord: dankbaarheid.
Phil: Welke spreuk zou je bedacht hebben bij je heengaan? Je zou zeker een glimlach bij mij en vele anderen uitlokken. Je foto op de website van BZN lacht me toe, dat is je antwoord. Dank je wel.
13-01-2012
Naar Sint-Truiden: heiligenlevens en abdijen
Naar Sint-Truiden: heiligenlevens en abdijen
Bloggers die mijn interesse kennen voor heiligenlevens en abdijen - zie mijn publicatie Kerken, heiligen en toerisme (2011), Antwerpen, Halewijn attenderen mij geregeld op interessante daguitstappen. Zo kreeg ik een mail van Guy P.
:
Noteer almaar een daguitstap naar Sint-Truiden, in de lente tussen 17 maart en 17 juni 2012 o.a. tentoonstelling over mystieke streekheiligen Christina de Wonderbare (of: Mirabilis) en Lutgardis in onze Begijnhofkerk, over Clara in het museum de Mindere (bij de minderbroeders), Trudo en Eucherius in de kleine schatkamer van de hoofdkerk. Welkom.
Mooiste tijd van het jaar is hier de bloesemtijd, meestal tweede helft van april: dit jaar misschien vroeger.
Ik kijk er al naar uit Guy P.
Kijk vooraf ook naar de website van de dienst Toerisme Sint-Truiden om nog enkele andere aspecten te leren kennen: fruitstad, wandelen, abdijen en kloosters, uitstappenplanner en berichtjes via Facebook, Twitter. Surf naar http://www.toerisme-sint-truiden.be/Startpagina-Toerisme.html
12-01-2012
Kerststal opbergen en kinderlogica
Kerststal opbergen en kinderlogica
In de meeste gemeenten worden de kerstbomen na Driekoningen door de gemeentediensten (vroeger door jongeren) opgehaald om verbrand te worden, met de brandweer op de achtergrond en de jeugdbewegingen en organisaties op de voorgrond, die drankjes en versnaperingen verkopen om hun kas te vullen.
In vele grote warenhuizen in de VS gaan de kerstbomen met alles erop en eraan gedumpt wat goedkoper uitvalt.
Meestal gaan we de versieringen afdoen en opbergen voor volgend jaar. Het behoort tot de jaarlijkse rituelen die we graag in stand houden.
Ook gebeurt dit met de kerststal waar we de beeldjes in aparte kartonnen dozen opbergen. In dit verband hoorde ik een pittige anekdote van een jongetje van vijf die voor het kerstfeest het beeld van het kindje Jezus in een lade bij oma had gevonden. Oma zou dit beeldje plaatsen in de kerststal op Kerstmis zelf. Het jongetje zei: 'Oma, je moet Jezus zo vlug mogelijk op een andere plaats leggen, want hier heeft het niet genoeg adem.'
En zo kwamen op een andere anekdote in verband met Sinterklaas. Een jongetje van zes zei tegen zijn oma: "Het zou toch erg zijn als Sinterklaas nu zou doodgaan. Niet enkel voor hem maar vooral voor de kinderen over de hele wereld.'
Je moet wel creatief en empathisch zijn om 'respectvol' om te gaan met die kinderlogica.
05-01-2012
Driekoningen en sterzingen
Driekoningen en sterzingen
Driekoningen wordt in Keulen en in vele streken en steden in Duitsland goed gevierd. In onze streken beperkt zich dat meestal tot het sterzingen door kinderen (vroeger ook door volwassenen) om geld te verzamelen voor het goede doel of voor snoep en zakgeld.
Meer verspreid is de Driekoningentaart met frangipane of appel. In de taart is een boon verstopt en de persoon die de boon terugvindt is die dag "koning(in)" en mag een kroon dragen.
Een van de gebruiken in sommige streken in Duitsland is dat huizen gezegend worden en daarvoor een merkteken krijgen, met kalk op de deurstijl. 20 C + M + B 12 betekent dat in het jaar 2012 dit huis werd gezegend, de C, M en B verwijzen naar de beginletters van de namen van de drie koningen Caspar, Melchior en Balthasar. Onlangs las ik zowel in Kerk en Leven als in Wikipedia dat deze uitleg over C M B de afkorting is van een huiszegen Christus mansionem benedicat: Christus zegene deze woning. Voor mij moeilijk uit te maken welke de juiste uitleg is. Ik blijf opteren voor de beginletters van de drie koningen (wijzen), in combinatie met de zegening van het huis.
In de Dom van Aken bevindt zich een schrijn waarin relikwieën van de Drie Koningen bewaard worden? Dit schrijn is het grootste goudsmeedwerk dat in de Middeleeuwen vervaardigd werd. Ongeveer veertig jaar is eraan gewerkt en het is 220 cm lang, 110 cm breed en 153 cm hoog. Het vertoont de vorm van een basilica en bestaat uit twee sarcofagen waar een derde bovenop geplaatst is. Het is gemaakt uit goud en het binnenwerk uit eikenhout. In de zijwanden staan meerdere beelden van apostelen en andere figuren, alle uit verguld zilver. Meer dan duizend edelstenen vullen het geheel aan.
Prachtige en unieke religieuze kunst.
27-10-2011
Sint - Salvatorskathedraal Brugge - ook basiliek?
Ik heb bij uitgeverij Halewijn (Antwerpen) een boek uitgegeven Kerken, heiligen en toerisme
met o.a. een kleine bijdrage over de Sint-Salvatorskathedraal, waarvan ik zeg dat ze ook een basiliek is.
Ik weet wel ik ben een geboren Bruggeling dat dit vreemd klinkt, maar ik heb me gesteund op Wikipedia lemma basilieken. Wikipedia - St Salvators: vermeld in de lijst van de basilieken in België. http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_basilieken#Belgi.C3.AB Maar ik vond nergens op Google een bevestiging.
Ik kreeg al enkele reacties (Bruggelingen) om te zeggen dat ik fout ben.
Ik vroeg het aan Jan Tilleman van de kathedraal om uitsluitsel te geven: Er zijn tot nu toe geen documenten waar er sprake is van een basiliek. Er zijn in de kathedraal ook geen attributen aanwezig zijn, die verwijzen naar een basiliek (zoals in de H. Bloedbasiliek). Ik vermoed dat er hier verwarring is tussen het gebruik van termen: basiliek en kathedraal. De Sint-Salvatorskerk is een kathedraal sedert de heroprichting van het bisdom in 1834.
Voor een correctie in het boek is het nu te laat; de boreling ligt al op de Boekenbeurs.
Kerken, heiligen en toerisme reclametekst van uitgeverij Halewijn. http://www.kerknet.be/microsite/halewijn-uitgeverij/catalogus/uitgave.php?uitgaveID=1470 "Kerken, heiligen en toerisme
Dit boek is bestemd voor wie graag religieuze cultuur, bedevaartroutes en evenementen zoals processies kiest voor een uitstap of een reis. Het beschrijft meer dan 100 grote en kleine kerkgebouwen, bedevaartsoorden en ander religieus erfgoed in België, Frankrijk en Italië. De selectie is een persoonlijke keuze van de auteurs en wil geen aanspraak maken op representativiteit of belangrijkheid. Alle beschreven plaatsen zijn per land alfabetisch gerangschikt op gemeente. De plaatsbeschrijvingen worden aangevuld met achtergrondinformatie waar nodig. Georges De Corte is professor emeritus aan de Universiteit Antwerpen. Hij schreef dit boek samen met zijn echtgenote Marleen Moeremans, internist-geriater. Catalogusprijs 20 euro."
09-08-2011
Heiligen en heiligenbeelden
Heiligen en heiligenbeelden
In kerkgebouwen en huiskamers staan vaak gipsen heiligenbeelden. De heiligen achter deze beelden worden vereerd met kaarsjes en gebeden. Sinds het tweede Vaticaans
Concilie (1962-65) werden deze beelden nochtans meer en meer uit de
kerkinterieurs verwijderd. Devotiebeelden in gips worden doorgaans
als minderwaardig beschouwd. Het zijn industriële serieproducten, die
vanaf het midden van de 19de eeuw massaal werden verspreid. Ze zijn
de exponenten van het katholieke reveil van de 19de en 20ste eeuw en
getuigen van een glorieuze maar strak geleide Kerk en van een volkse,
sterk doorgedreven devotiecultuur. Tot op vandaag zijn ze dragers van
geloof en er gaan meer en meer stemmen op in studiedagen en publicaties
om met dit - ogenschijnlijk minderwaardige erfgoed niet lichtzinnig
om te gaan.
Documentatie Heiligen: Op Google zoeken met Heiligenkalender en Lijst
van christelijke heiligen. Een zeer veelzijdige Nederlandstalige site is
www.heiligen-3s.nl/index.php met 5249 heiligen. Een interessant boek is
Het Heiligenboek van Tom Zwaenepoel (Lannoo, 2008).
08-08-2011
Leven na de dood?
Leven na de dood?
We willen meestal zekerheid hebben over leven na de dood. De idee dat het na de dood met alles is afgelopen is voor velen ondraaglijk, omdat dan het leven geen enkel zin zou hebben gehad. Gelovigen en niet - gelovigen kunnen geen 'zekerheid' verkrijgen over leven na de dood.
Geloven dat we op een of andere manier verder leven na de dood geeft troost, hoop en vertrouwen.
Gebed voor Ianka een vroeg gestorven kind
God, ik weet niet waar Je woont, misschien boven de wolken, vast heel dicht bij de zon.
God, Ianka komt eraan,
Heel plotseling gestorven, voorgoed bij ons vandaan.
Doe voor haar open, God, want wij blijven hier achter,
Wij kunnen niets meer doen. God, Ianka komt eraan.
Wil Jij haar goed ontvangen, Je armen om haar slaan?
Bron: Naomi Van der Velden pastor Sint - Vincentius GZA Antwerpen
Gebed voor een overleden partner
(...) Jij zult altijd in mijn gedachten zijn.
Ik zal nog van je dromen en je stem nog horen.
Ik kan niet begrijpen dat jij weg bent, voorgoed. (...)
Bron: Marinus Van den Berg, pastor
Deze en andere teksten over kristelijke spiritualiteit verschijn in 2012 in een apart cahier ADEM (uitgeverij Halewijn, Antwerpen)
07-08-2011
Slavenschepen en bedevaarders
Slavenschepen en bedevaarders
Een van de treffendste beelden van de slaverij is het vervoer in slavenschepen. Ze liggen in het ruim als 'sardienen in een doos', in miserabele hygiënische omstandigheden, met te weinig drinken en voeding. Het gevolg daarvan was een grote sterftegraad. Dit resulteerde in een hoge sterftegraad wat een zwaar financieel verlies betekende voor de eigenaars, de investeerders en de kapiteins.
Volgens recent onderzoek blijkt dat procentueel er verhoudingsgewijs meer bemanningsleden onderweg stierven (Laurens Priester, 1989) . In een andere studie (L. Lehman 1987) vinden we dat in de zestiende eeuw pelgrims vanuit Genua en Venetië naar het Heilig Land werden vervoerd voor de bedevaart naar de heilige plaatsen. Hun duur betaalde plaatsen in het ruim verschafte hen nagenoeg even weinig plaats als op de slavenschepen, namelijk 1.8 op 0.6 meter.
16-07-2011
Maria Magdalena, Madeleine
Maria Magdalena, Madeleine
We hebben een boontje voor Maria Magdalena, Madeleine. Dit komt op de eerste plaats omdat mijn parochiekerk in Brugge naar haar genoemd was. Dan kwam de basiliek Sainte - Madeleine in Vézelay met daarbij de discussies met mijn stapgenoten wie deze heilige feitelijk was: zondares, vrijgevochten rijke en intellectuele vrouw, eerste van de apostelen...
Nog voor Vézelay hadden we deze heilige leren kennen via het Provençaalse spoor in Zuid Frankrijk omgeving Marseille, Saintes-Maries-de-la-Mer, waar ze zou zijn beland met andere heilige vrouwen en mannen (Magdalena, Martha, Lazarus, Maximinus). Ze werd er vereerd en ze leefde er dertig jaar teruggetrokken in een grot in het nabije massief La Sainte Baume, waar ze gevoed werd door de engelen en haar lang haar diende als kledij. Ze wijdde haar leven zoals een nieuwe woestijnheilige voor haar liefde tot de gekruisigde.
Haar teruggevonden relieken werden bijgezet in de nieuwe basiliek van Saint- Maximin. Nadien was er discussie en ruzie over haar relieken tussen Vézelay (Benedictijnen) en de basiliek van Maximinus (Dominicanen) om de meest vereerde relieken te hebben naast die van Jacobus de Jongere (Compostela). Want relieken trok pelgrims aan en dus aanzien en inkomsten. Hier ook een guerre de reliques,
Vlug leerde ik dat deze heilige vele levens had gehad, maar dat geldt voor de meeste heiligen. De boeken die ik onlangs raadpleegde (o.a. Mark Heirman, Maria Magdalena, de vrouw van zijn leven; Leuven, Antwerpen, Houtekiet, 2010 en Guido Kindt, Maria Magdalena, vrouw minnares of apostel van Jezus, Van Halewyck) waren boeiend maar konden ook geen uitsluitsel geven evenmin als op de vele vindplaatsen op internet. Voor zover dit überhaupt mogelijk is
Komt daarbij de hype die kwam omdat Magdalena een sleutelfiguur speelde in de beststeller: De Da Vinci Code van Dan Brown, met bijhorende film en commentaren. Deze figuur is vaak aanwezig in de religieuze kunst (zie bij Kindt) waar ze als icoon de vrouw met de albasten kruik optreedt of als publieke vrouw maar meer als treurende vrouw aan de voet van het kruis.
In de evangelies wordt ze enkele keren vernoemd, meer dan vele apostelen, en vormen zo een bron vorm van kennis omtrent haar. Gaat het dan over dezelfde persoon: de vrouw die de voeten van Jezus waste en zalfde en door hem vergiffenis kreeg van haar zonden; de vrouw die bij de gekruisigde Jezus stond met Maria moeder Gods ( tussen haakjes waar bleven de mannen?). De vrouw die als eerste vaststelde dat Jezus niet meer in het rotsgraf lag (gift van de rijke Jozef van Arimatea) en aangesproken werd door een engel en door de verrezen Christus.
Voor een groot deel kan ik de redenering volgen dat ze als het ware werd weggeveegd na de evangelies en geen plaats kreeg in de Handelingen van de Apostelen. In de vier erkende evangelies is nergens sprake dat zij de vrouw was van Jezus de Nazarener, zoals er ook geen bevestiging of ontkenning te vinden is dat Jezus ongehuwd bleef.
Ze speelde een rol in de lijdensverhalen in de vier erkende of canonieke evangelies. Zeker is dat in de Middeleeuwen er een grote verering was voor Maria Magdalena; een verering die (later) enkel overtroffen werd door de verering van Maria als Moedergods.
In het Westen was er vaak een vermenging van de publieke zondares die zich bekeerde met Maria van Betanië en Maria Magdalena. De boetvaardige zondares (de zwarte Madonna) werd het menselijk gezicht waarin alle zondaars zich konden herkennen. Naast de zwarte Madonna stond Maria, Moeder Gods als de witte Madonna).
Interessant zijn de uitweidingen over de apocriefe Magdalena; dus zoals ze optrad in de niet erkende, afwijkende, geheime of verborgen geschriften (o.a. Nag Hammadi vondsten) en de achteruitstelling van de vrouw (en van Magdalena) in het christendom vanaf de vierde eeuw, mede in de hand gewerkt door het verplicht celibaat en het voorbehouden van de priesters aan mannen.
De vrouwenhaat is in zoveel citaten bij theologen in de ME terug te vinden, Kindt heeft er een karrenvracht verzameld van De vrouw is slechts een onvolledige of gebrekkige man (Thomas van Aquino); De vrouw is een mislukte man en bijgevolg inferieur (Albertus Magnus). De mannelijke kerk duldde niet langer dat een vrouw, behalve de Maagd Maria, een vooraanstaande rol zou spelen. (Kindt, 27)
Heirman schrijft in zijn slotparagraaf: Voor mij blijft Magdalena een vrouw die ons zal blijven verbazen. Dat is haar grootste liefde de Nazarener ook verschuldigd. Of ze zijn vrouw was of zijn meest geliefde leerling, en of we haar mogen gelijkstellen met Maria van Bethanië of een berouwvolle zondares, zullen we nooit weten. Slechts één zaak staat vast. Dat ze Zijn meest geliefde was. De vrouw van Zijn leven.
Vézelay romaanse basiliek St.-Madeleine
Vézelay romaanse basiliek St.-Madeleine
Wie Vézelay zegt denkt onmiddellijk aan de wereldberoemde, romaanse basiliek St.-Madeleine. Deze beschermde abdijkerk (Werelderfgoed) ligt hoog in een schilderachtig en piepklein dorp in Bourgondië. In de basiliek zijn de broeders en zusters van de Orde van Jeruzalem nadrukkelijk aanwezig: drie keer per dag hebben zij gebedsdiensten en vieren ze de mis met gezang en orgelmuziek. Deze religieuzen zien bidden in een gewijde stilte is een bijzondere ervaring en spoort de gelovigen aan om te mediteren.
Vezelay was één van de vier verzamelpunten in Frankrijk voor de pelgrimages naar Santiago de Compostela in Spanje. In 1146 riep de beroemde cisterciënzer abt Bernardus van Clairvaux, uit naam van paus Eugenius ll en in aanwezigheid van de Franse koning Lodewijk VII, koningin Eleonora van Aquitanië en ontelbare edellieden en andere pelgrims, de christenen op tot de Tweede Kruistocht (1147-1149) die op een mislukking uitliep. Voor Lodewijk IX de Heilige was Vézelay het beginpunt van zijn twee achtereenvolgende rampzalige kruistochten. Het stadje werd zo een verzamelplaats voor koningen, ridders, bisschoppen, abten en pelgrims. In de 19e eeuw voerde architect Viollet-le-Duc (1814-1879) belangrijke restauratiewerken uit.
Als we de Ste. Madeleine, gebouwd tussen 1140 en 1150, betreden, komen we in een driebeukige narthex (atrium of paradijs), de voorhal of het portaal van een kerkgebouw, waar de doopleerlingen en de boetelingen mochten staan. In romaanse pelgrimskerken zoals in Vézelay was de narthex een afgescheiden voorkerk waar de pelgrims hun wereldlijke onrust achter zich lieten om dan het heilige van de kerk binnen te treden. Deze ruimte was tevens bestemd als overnachting voor de pelgrims, voor de rituele reiniging en als verzamelplaats voordat de boetelingen die in processie de kerk betraden. We werden overdonderd door het timpaan boven het hoofdportaal, met in het midden een zittende Christus. De talrijke kapitelen vormen verhalen en zijn zo een volks-Bijbel in steen. Ze zijn uniek in de kerkelijke beeldhouwkunst.
Toegang: hoofdstraat en via de zijstraten; licht stijgend (colline éternelle) ; alles verwijst naar de basiliek (voorbeelden). Groot plein voor de basiliek; achter: tuin, Rivier Cure, museum Viollet-le-Duc (dé restaurateur).
De grote voorhal (narthex) is gebouwd na de voltooiing van het schip in 1140. In tegenstelling tot het schip, is de narthex voorzien van spitsbogen. Bernard van Clairvaux heeft hier in 1146 opgeroepen tot de tweede kruistocht. (zie Georges)
De eerste aanblik eerder schraal; de twee torens zijn niet harmonieus ingeplant.
Bouwstijl: romaanse kerkarchitectuur uit de bouwstijl van de Romeinse basilica.
Delen: portaal schip of middenbeuk; zijbeuk (soms met gaanderij); transept of kruisbeuk; kooromgang (vaak met relieken; belangrijk voor bedevaarders); viering; koor met abside; kranskapellen in de kooromgang.
Vooraanzicht: timpaan: niet denderend; binnengaan in de nartex (voorgebouw) enige niet gewijde plaats. Zicht op schip en koor; LICHTINVALLEN. Nartex: Timpaan (fronton): beeldhouwwerk, muurpaneel, boven de ingang; rond (romaans) of spits (gotiek). Voor de beeldhouwers om hun vaardigheid en geloof te demonstreren. Soms verschillende grote delen of registers. Centraal timpaan: Christusfiguur; fijn uitgevoerd plooienspel van de kledij; Christus als mens-God; gezicht omkranst, golvend haar, ontroerend menselijk. Stille glimlach; zetelend in de hemel, in de glorie, in de schoot van de eeuwigheid: transcendent maar gericht naar de mensheid. Gestileerde water- en plantenmotieven. Hoofdingang rechts bovenaan op de rechterdeurstijl - Petrus en Paulus.
Kapitelen : kopstuk van een zuil, (pijler of pilaster), meestal met beeldhouwwerk. In de ME: boeken (bijbel) der leken; afbeeldingen van heiligen, bijbelse personen of een verhaal. Basiliek van Vézelay waar in bijna elk kapiteel in het schip. Drie portalen geven toegang tot het langhuis. Boven het middelste portaal bevindt zich één van de bekendste Romaanse uitbeeldingen (1120 en 1135). Christus zijn vingers stralen licht uit naar de apostelen. Zij ontvangen de Heilige Geest in de gedaante van de stralen (Pinksteren). Johannes de Doper is weergegeven boven de zuil die de bovendorpel stut.
De twee andere portalen zijn eveneens voorzien van interessant beeldhouwwerk. Er bevinden zich ook prachtige kapitelen in deze ruimte.
Culturele geschiedenis
Strijd die de abdij van Vézelay in de periode 1000 - 1130 voerde tegen Cluny, de prelaten, de graven en de burgers. (vgl. Notre - Damekathedraal van Chartres: ook op heilige heuvel; boeren voeren stenen aan; boetedoening en om hemel te verdienen) (Werelderfgoed). Opgang, verval, restauratie: redders Eugène Viollet-le-Duc (1814 - 1879) met beschermer en compagnon de route was Prosper Mérimée (1803, archeoloog, historicus, literator, senator, inspecteur van de historische monumenten).
De Compostela bedevaartroutes in Frankrijk (Chemins de Saint-Jacques-de-Compostelle en France - étape jacquaire) waren zeer belangrijk in de Middeleeuwen tot halfweg de twintigste eeuw. Daarna was er een terugloop; dank zij de UNESCO en de inspanningen van de christelijke kerken kwamen deze routes opnieuw volop in de belangstelling. Alle bedevaartgangers zijn zeker niet religieus of zelfs christelijk geïnspireerd. Een aantal doen dit vanuit een spirituele nood en om zichzelf te bevragen. Het sportieve, het uitdagende speelt daarenboven een rol. http://www.compostelagenootschap.be/default.aspx?id=498
Vijf Vlaamse pelgrimswegen: Via Limburgica, Via Monastica, Via Brabantica, Via Brugensis , Via Scaldea (geen historische wegen: onmogelijk te reconstrueren).
Cees Noteboom Omweg naar Compostela
Cees Noteboom Omweg naar Compostela
Werd door het Amerikaanse tijdschrift Newsweek (Belga - 31 mei 2011) uitgeroepen tot een van de tien beste reisjournalen van de afgelopen eeuw. Volgens het artikel is hij de ultieme stilist van het genre'. Nootebooms beste reisboek is volgens het tijdschrift De omweg naar Santiago. Daarin beschrijft de nu 77-jarige auteur zijn omzwervingen in Spanje en gaat hij in op de literatuur, cultuur en geschiedenis van het Zuid-Europese land met een ongekende eruditie, zwier en vitaliteit. Het Newsweek-artikel omschrijft hem als zelfbewust, gevat en onvoorspelbaar', met een verbluffend origineel observatievermogen'.
In 2009 kreeg hij van de Belgische koning Albert de driejaarlijkse Prijs der Nederlandse Letteren.
Cees Nooteboom, De omweg naar Santiago, De Bezige Bij - 2009; vuistdik boek. Uit de aankondiging:
"De omweg naar Santiago is een van de mooiste reisboeken uit de Nederlandse literatuur. Het is de neerslag van alle omzwervingen van Cees Nooteboom in Spanje, waarbij hij de lezer meeneemt op zijn ontdekkingstocht door de geschiedenis, kunst en literatuur van het land dat hem gaandeweg veroverde." We citeren een sleutelpassage op p. 66: Om de essentie van de bedevaart naar Santiago te begrijpen moet je de Middeleeuwer uit het comfortabel romantische beeld halen dat wij van hem hebben (als wij er al een hebben). Hij was een wezenlijk ander mens, met totaal andere preoccupaties. Zijn samenleving was een geestelijke eenheid, relieken van heiligen en martelaren maakten er een voor ons niet meer na te voelen essentieel deel van uit. Die heilige overblijfselen vererend en zoekend trok hij van land tot land, van kerk naar kerk, een altijd op weg zijnde biddende, bevlogen massa.
Verwacht geen rechtlijnig reisjournaal van dag tot dag op weg naar Compostela. Wel een eigenzinnig, prachtig en empathisch verhaal.
Compostela: opnieuw en nieuw
Compostela: opnieuw en nieuw
Zowat tien jaar geleden gingen we met het Emmaüsgenootschap (Mechelen De Noker) voor het eerst op stap op enkele Compostela - wegen in Spanje en vooral in Frankrijk. De grote vijfdaagse wandelingen deden we om de twee jaar. Nadien aangevuld door tweedaagse wandelingen op Compostela wegen en sites in Vlaanderen. Toen al merkten we een stijgende belangstelling voor Compostela tochten.
Het aantal publicaties, blogs, websites, televisie-uitzendingen over dit verschijnsel nam recht evenredig toe. We verwijzen op de eerste plaats naar de boeiende reeks Weg naar Compostela (Man bijt hond VRT 2010 2011). Arnout Hauben is de pelgrim van drieëndertig die met zijn 'rugzakcamera', 2.325 kilometer op zijn eentje wandelde en zijn crédential (pelgrimsboekje) liet tekenen en vooral interviews afnam en soms kwam tot de essentie vn route de la vie: leven en dood, voorspoed en tegenslag. Een flash ervan met de basiliek van Vézelay vind je op http://www.youtube.com/watch?v=_2N8vK4Rs2M
Op dinsdag 3O mei 2011 las Frieda van de stappers een fragment voor uit het boek van Cees Noteboom Omweg naar Compostela. We wisten toen nog niet dat enkele dagen later dit boek uitgeroepen werd tot een van de tien beste reisjournalen van de voorbije jaren. Dit merkwaardige boek bespraken we in een andere blog.
Telkens proberen we iets nieuws te ontdekken of te herontdekken zoals:
La Charité - sur Loire het eindpunt en de kathedraal van Sens op de terugweg: zie aparte blogs.
