De PS hanteerde gisteren een duidelijk motto: het zijn niet de werknemers die de crisis hebben veroorzaakt. Dus hoeven zij er ook niet voor op te draaien.

Het is een simpel uitgangspunt, maar wel een met verregaande gevolgen. Dit betekent dat er geen sprake kan zijn van een indexsprong of zelfs maar van de loonmatiging die Johan Vande Lanotte (SP.A) voorstelt en aan alle partijen probeert te verkopen. Zelfs één feestdag minder omschreef de PS als het ‘raken aan verworven rechten'.

En dat is een no pasaran dat aan Vlaamse kant grote ergernis wekt. Tijdens dit soort onderhandelingen wordt altijd wat stoer gedaan, maar het uiteindelijke resultaat zal altijd beduidend minder zijn dan wat de Vlaamse partijen in gedachten hadden.

Zowel Steven Vanackere (CD&V) als Alexander De Croo (Open VLD) maakten er geen geheim van dat ze voor een indexsprong gaan. In de plaats daarvan krijgen ze hoogstens enkele honderden miljoenen voor een anticrisisbeleid en misschien een loonmatiging. Misschien, want zowel PS als CDH vinden dit het exclusieve domein van de sociale partners en bleven zich gisteren verzetten. Bij het ter perse gaan van deze krant ging de regering de nacht in, met de hoop op een akkoord.

Kapotrijden

Wat het ook wordt, dat vermindert er de ergernis van liberalen en christendemocraten niet op. Die laatste waren gisteren ongewoon hard. In de partij was te horen dat de PS vooral zo moet voortdoen. ‘Dan haalt N-VA bij de volgende verkiezingen vijftig of zestig procent.'

De ergernis over Di Rupo blijft. ‘Hij toont geen leiderschap als premier en rijdt voor eigen rekening. Hij profiteert van de wetenschap dat wij het ons niet kunnen permitteren om uit deze regering te stappen. En ondertussen rijdt hij ons kapot.'

Bij Open VLD zegden ze zich gisteren ‘constructief' op te stellen. Maar in de partij – waarmee het niét over regeringskringen gaat – was de kritiek op de Parti Socialiste al even vlijmscherp. ‘De PS gedraagt zich als een partij van autisten die niet verder kijkt dan de volgende verkiezingen. Bijna iedereen denkt er zo over, maar je bent natuurlijk verplicht om te regeren met de PS. Het is dwaas van de PS om ons niets te gunnen.'

Noël Slangen, weer helemaal terug aan de top van de partij, verwoordde het zelfs open en bloot. In een kranteninterview zei hij dat Open VLD ‘gevangen' zit in deze regering.

En ook Gwendolyn Rutten, de gedoodverfde nieuwe voorzitter, uitte goed een week geleden al haar ongenoegen door uit te halen naar de ‘pestbelastingen' van deze regering.

Tandem vormen

Johan Vande Lanotte nam een wat aparte positie in. Hij kwam, zeer tegen de zin van de vakbonden, aandragen met het voorstel om de lonen te matigen en tegen 2018 de loonhandicap weg te werken. Het was opvallend hoe vaak er gisteren naar Vande Lanotte verwezen werd. Haast elke partij zei met hem een tandem te vormen in de zoektocht naar een oplossing. Maar dat was dan meteen weer een signaal om kritiek op Di Rupo te uiten. ‘Dit is normaal het werk van de premier, maar die doet het niet.