Gentse tram nostalgie over de MIVG (de oude Gentse trams)
Een nostalgische terugblik op de periode van de oude gele "tramkes" van Gent, de gekende 3-assers.
Ook de opvolger, de zogenaamde PCC komt aan bod. Die kreeg toen in de tijd blauw/gele kleuren, evenals de trolleybussen. We wensen u veel kijkplezier bij deze reis, terug in de tijd.
De foto's die we hier tonen zijn afkomstig van mezelf, alsook van andere "tramfanaten": "Goal", Pol Tordeur, Richard Vinck, Keith Ward, André Corteil, Erik De Keukeleire, Jan Coppens, Freddy Coussens en vele andere, soms onbekende fotografen.
Het is zeker niet de bedoeling om foto's van anderen te "stelen", maar door ze op deze blog te zetten kunnen meer mensen deze tijdsdocumenten bewonderen.
Groetjes van Daniel en Christel (+ 2007) en co-auteurs
03-04-2015
evolutie van de restauratie van de 378
Sinds enkele weken is er druk gewerkt aan de 378. Het dak werd weggenomen, de stalen constructie die het dak draagt werd eveneens verwijderd, alle zitbanken werden losgemaakt en de houten latjes die de binnenbekleding op hun plaats houdt werden uitgevezen. Ook de sleepbeugel werd verwijderd en de beugel zelf werd van zijn steunpunt gehaald. Om de staat van het houten koetswerk te controleren werd op één plaats de stalen plaat weggehaald, zodat we een zicht kregen op de te vernieuwen stukken van de koets. Stilaan maar zeker wordt een "blote" tram zichtbaar. We houden u regelmatig op de hoogte, onder meer door veel fotomateriaal.
Vorige week verwijderde Achiel de loshangende binnenbekleding van het plafond in de 378. Dit hing, zoals op voorgaande foto's te was, vervaarlijk door. Nu krijgt men een zicht op de "dakbedekking", de dwarsbalken en de steunen van de kast. Ook nog dit: we meldden u in een vorig verslag dat de tram zou gerestaureerd worden met 5 ramen, wel dit is verkeerd: de tram krijgt nog steeds 4 ramen maar met "schuiframen" voor in de zomer (systeem bijwagens). Ook zijn we nog steeds op zoek naar foto's van de binnenzijde van de trams vóór de verbouwingen in de jaren '50. Het betreft een schuifdeur die 2 compartimenten scheidt. In elk geval komen er dwarsbanken in plaats van de bekende blauwe zeteltjes.
De heer Marc De Troy gaf ons nog wat info betreffende het geplande transport van de 3-asser 378 vanuit Weelde naar Gentbrugge. Het was voorzien dat de tram op 9 februari zou getransporteerd worden, maar dat werd uitgesteld tot de vrijdag er op omdat er zich in Weelde problemen voordeden om het transport vlot te laten verlopen. Voor de 378 stond nog 3-asser 332 en de kast van de 378 helde over, te wijten aan een eerdere verplaatsing. De chauffeur op maandag wou het risico niet nemen om de 378 te vervoeren. Eerst moest de 378 terug recht gezet worden en de 332 verplaatst. Uiteindelijk lukte dit op vrijdag 13 februari. Deze info is wel belangrijk omwille van de duidelijkheid én volledigheid. Dank aan Marc De Troy.
Via de heer Freddy Coussens kregen we duidelijke info over het restaureren van de Gentse 3-asser 378. Het betreft technische en historische informatie die héél belangrijk zal zijn in de restauratie. We danken Freddy dan ook van harte! ____________________
Gegevens over Gentse drieasser nr 378 (II)
Nota 15 april 1946 :modernisatieprogramma voor de drieassers. Elektrische bellen (80 trams), ingebouwde schijnwerpers (76 trams nog te doen), lichtseinen en rolfilms op 105 trams. Jaar 1947 : 338 wordt 378 (II) (nota omnummeringen van 23 april 1948) Er is voor de jaren 1947-51 een programma gemaakt om witte plafonds te voorzien op alle trams, de 302 tot 315 hadden dit al. In een nota van 21 juni 1948 krijgt de 378 volgende kenmerken, “als de huidige transformaties gedaan zullen zijn” : - motoren ACEC TIIId transformés (reeks 363-380) - controllers T46 (reeks 361-380) - Westinghouse rijtuigkast (reeks 363-380) Proef om verwarming voor de bestuurder tijdens de winter te installeren voorzien in 1948. (nota 2 dec 47) Ook zal er op alle rijtuigen een zitje voor de bestuurder geplaatst worden. Nota 28 januari 1948 : tijdens de oorlog werden sommige zetels uit de rijtuigen gehaald om meer plaats te maken, we plaatsen nu opklapbare banken om tijdens de spitsuren het aanbod te verhogen. Nota 22 juni 1948 : 24 rijtuigen hebben rolfilms. (378 is er niet bij) Werkhuistabellen : 378 is eind oktober 1948 in de werkplaats voor nazicht (rijtuigkast, onderhoudsbeurt) en ombouwing. (verlichting, elektrische bellen, koplampen, rolfilms) Midden november tot begin december 1948 staat de 378 in de schilderij. Vanaf december 1948 heeft de 378 motoren TIIId transformés en controllers T46 maar nog geen ingebouwde koplampen. (371 had dit al en in 1949 volgen alleen 364, 368 en 375)
378 pagina 2 In een overzicht van de gerealiseerde werken op alle trams binnen het meerjarenprogramma staat de 378 in het jaar 1949 als afgewerkt. In de planning voor de werkhuizen van 1949 : schrijnwerkerij midden april tot 3de week van mei : 378. Bekabeling 378 : juni/begin juli, nieuwe verlichting, elektrische bellen en koplampen : juni/juli, plaatslagerij : juni/juli, schilderij : juli 1949.
Meerjarenplan 1950-54, modernisatie van de rijtuigkast van alle drieassers met diverse verbeteringen : 378 is afgewerkt op 17 januari 1953.
Inventaris materieel op 1 december 1948 : voor de ombouwing(en) had de 378 volgende kenmerken : - controllers T10 - motoren Charleroi TIIId transformés - rijtuigkast van voor 1912 met langsbanken - had stoeltje voor de geleider Maar : - geen elektrische bellen - geen rolfilms - geen verwarming op stuurpost - geen witte plafondbeplating op de platformen - geen gestandaardiseerde verlichting
Op 1 december 1949 wel : controllers T46, omklapbare banken
Nog enige achtergrondinformatie : op 31 december 1949 had de serie 362-380 volgende verbeteringen : rolfilms : 1 rijtuig : 362 elektrische bellen : 4 rijtuigen : 362, 364 368 en 377 nieuwe verlichting : 4 rijtuigen : 362; 364, 368 en 377 ingebouwde koplampen : 19 stuks witte platfonds op de platformen : 1 rijtuig : 362 Er werd toen besloten om vooral de reeks 331 tot 361 volledig af te werken, de wijziging van de verlichting met het zicht op het plaatsen van rolfilms zal niet uitgevoerd worden op de sècherons die al elektrische bellen hebben. De witte plafondbeplating op de platformen worden geplaatst bij de rijtuigen die rolfilms krijgen. Nota 2 dec 47 : rijtuigen die als proef controllers TCM 80 kregen, in volgorde : 332 336 339 355 359 en 360. Kenmerken van de 338 (ex 378 I) : Westinghouse rijtuigkast (serie 316-345) Motoren TVIa (serie 326-362) Controllers TCM 80 (serie 331-360) Railremmen (serie 326-361)
Eén van de 3-assers van E.T.G. vzw keerde na jaren afwezigheid terug naar Gent voor restauratie. Een ploeg vrijwilligers van de vereniging zullen gedurende 2 à 3 jaar deze tram volledig ontmantelen en hem terug opbouwen in een versie van voor de verbouwing van de kas in de jaren '50 van vorige eeuw. We houden u ten gepaste tijde op de hoogte van de restauratie.
Een beetje geschiedenis over de eerste trams van Gent
De eerste paardentram verscheen in 1874 in de Gentse straten, en reed tussen de Korenmarkt en de Zuidstatie. Er waren 43 rijtuigen, waarvan 14 open en 29 gesloten. Het bedrijf had ongeveer honderd paarden in dienst. De uitbater van het paardentramnet was Les Tramways de ville de Gand, die tot 1897 bleef bestaan. Naast het stadsnet kwam het eveneens metersporige regionale buurtspoornet van de buurtspoorwegen tot ontwikkeling. De eerste buurtspoorweglijn tussen het Rabot en Zomergem met stoomtractie werd op 23 november 1886 geopend.[1] (Zie het hoofdstuk Buurtspoorweg.)
Per 13 augustus 1897 werden de concessies voor het stadstramnet overgedragen aan twee maatschappijen: Société Anonyme des Railways Economiques de Liège-Seraing et Extensions, kortweg RELSE en Compagnie Générale des Railways à voie étroite. Beide maatschappijen maakten deel uit van de holding van baron Empain.[2]
Op 4 januari 1898 richtten beide bedrijven de groep SA des Tramways Electriques de Gand (TEG) op om de paardentram te vervangen door de accutram, die weliswaar elektrisch aangedreven wordt, maar geen bovenleiding nodig heeft. De maatschappij was ook bekend onder de Nederlandse naam, Elektrische Tramwegen van Gent (ETG).
De accutrams hadden een vermogen van 25 pk en reden op zeven ex-paardentramlijnen. Ieder rijtuig had 45 plaatsen. De maximumsnelheid bedroeg 12 km/h, niet omdat er technisch geen hogere snelheid mogelijk was, maar omdat de concessievoorwaarden die niet toestonden. Voor het opladen van accu's werd een speciale elektriciteitscentrale met een vermogen van 600 kW gebouwd.
De accutrams vertoonden veel gebreken, zodat in 1903 werd besloten bovenleidingen te gaan gebruiken. Vanaf 1904 reden alle ETG-trams onder de rijdraad met een trolleystang.
Een lezer stuurde ons zijn verhaal over de "Mack" bussen van de MIVG uitde jaren '50-'60:
Beste, heel mijn kinderjaren en trouwens nu nog, heb ik één passie gehad:mekaniek. Het is dus met de komst van de Mack bussen mij een openbaring geweest: automatisch en motor dwars achteraan, wat een verschil met de Brossel. Ik woonde toen te St-M-Latem en de bus "sliep" in een houten loods aan de St.Christophe. Wat een souvenir! 's Morgens had de eerste bus, toen het koud was, al de moeite om van één naar twee te schakelen en de chauffeurs pasten talrijke trucjes om toch te kunnen schakelen. Dikwijls nam Albert mij mee tot de StChr. en bracht mij met de Lambretta, van mijn tante door mij aan hem verkocht, naar huis. "Pompelmoes" was soms een echte snelheidsduivel op de Kortrijkse stwg Regelmatig waren deze machines in panne en ik weet echt niet op de ondershoudsdiensten daar goed hun weg mee konden. Ziezo in het kort een paar "remeber" uit mijn jeugd. Vele groetjes, Baudouin de la Kethulle
Onze vereniging E.T.G. vzw (Erfgoed Trams Gent) bezit gelukkig nog enkele tramstellen uit "de goeie oude tijd". De Lijn heeft de 339 bewaard en de 354 van Achiel Ryckaert pronkt ook in de stelplaats. Maandag 9 februari komt nu de gele drie-asser 378 terug vanuit een loods van ons erfgoed naar Gentbrugge. We houden u op de hoogte via deze pagina en er zal ook foto- en film materiaal gepost worden. Bedoeling is om deze 378 te restaureren in de "looks" van voor 1950 (zie foto's). Ook de binnenzijde van deze trams was anders dan de gekende blauwe zetels in de 339 en 354.
Langs deze weg willen we u ons nieuw rekeningnummer doorgeven waarop u uw ledenbijdrage van €25 kunt storten. Zo blijft u op de hoogte van allerlei activiteiten van onze vereniging (o.a. Actua nieuwsbrief). Tevens geeft dit lidmaatschap u ook het recht om deel te nemen aan algemene vergaderingen en uw stem uit te brengen bij het herverkiezen van ons bestuur.
Vanaf heden is ons rekeningnummer: IBAN = BE41 3631 3987 1010.
We hopen u te mogen verwelkomen bij onze vereniging die zorgt voor het behoud en onderhoud van ons Gents tram- en buserfgoed.
De Gentse bijwagen 70 (zoals er vroeger reden op lijn 20 van Gentbrugge naar Melle) werd op maandag 8 december overgebracht naar De Panne. Er moet plaats gemaakt worden voor de nieuwe superlange trams in de stelplaats. Transporteur "Dick" nam deze klus op zich, tenslotte is hij specialist in dat vervoer. De bijwagen 70 is eigenlijk een "expo tram" uit 1913 die later verbouwd werd tot aanhangwagen. Het betreft een 2-assig voertuig. De "70" dateert uit 1912 (te zien op de foto's van het chassis). Hij vervoegt er bijwagen 50 die deze zomer zal te zien zijn bij allerlei evenementen van TTO Noordzee - Trams des Tijds.
De foto's geven een beeld van het buitenrijden van de 70, gekoppeld aan tramrijtuig 354 en 339. Eerst werden die buiten gereden door Achiel Ryckaert waarna de 70 losgemaakt werd en in de hangar werd gereden door een "clarck". Transporteur Dick trok daarna de wagon op via tussensporen tot op de aanhangwagen.
Ook vindt u foto's van de aankomst in De Panne, waar de "70" veilig terug op de sporen werd gezet en binnengetrokken door een historische kusttram...
TE KOOP: verzameling miniatuurtrams (buitenlandse modellen)
Wegens plaatsgebrek verkoop ik een collectie van 18 miniatuur modellen van buitenlandse trams (Editions Atlas). Prijs per tram €20 (verzendingskosten inbegrepen). Alle trams zitten onbeschadigd in originele verpakking en per tram zit een Franstalige fiche met uitleg en geschiedenis van het voertuig.
Meer info te krijgen via de knop "e-mail mij" op deze pagina.
De directie van De Lijn en META geven ons de technische en financiële mogelijkheid om de Gentse motorrijtuig 378 te restaureren. Beslist werd het rijtuig te restaureren in de toestand van begin jaren 50 zijnde dus voor de grote verbouwingen van de drieassers. (Zie foto van de gelijkaardige trams 377 en 379 in bijlage).
Indien de fondsen en de ruimte gevonden wordt, zal E.T.G. vzw overgaan tot restauratie van 3-asser 378. Een hele klus, maar met het gekende vakmanschap van de restaurateurs, zou dit een 3e paradepaardje kunnen worden van de 3-assige vloot van Gent
In januari 2012 werd begonnen met de restauratie van bijwagen 50. We hebben u daarover al ingelicht en foto's op deze pagina gezet. De bijwagen (wagon) is nu volledig afgewerkt en werd onlangs getoond op het tramfestival van 14 september in De Panne. Dit wil zeggen dat de wagon van Gent naar de kust verhuisd is.
Momenteel rest in Gent nog enkel de PCC01 (de allereerste PCC in Gent in 1971) die als museumtram kan gehuurd worden. Deze tram draagt nog het eerste oude logo van de MIVG.
We presenteren u een greep uit het foto archief van de heer Freddy Coussens met foto's uit de jaren '80 en '90 van vorige eeuw, waarin het nieuwe logo van de MIVG te zien is en stilaan vervangen wordt door het logo van De Lijn (begin jaren '90)
