xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
e maandag na Driekoningen noemt men Verloren Verkoren of Verzworen maandag. Volgens sommige schrijvers zou die namen ontstaan zijn uit de gedachtenis van het Evangelie van de zondag na Drie koningen waarin verhaald wordt dat Jezus in de tempel van Jeruzalem verbleef en door zijn ouders als verloren beschouwd werd.
Anderen zien er ene belijdenis in voortspruitende van oude gebruiken. De oude Costumen van Antwerpen melden dat men vandaag aan de Lakenhalle van de stad het boek der gilde moest lezen in tegenwoordigheid van de magistraat. De werkgezellen konden kennis krijgen van de plichten hunner meesters en van hunne rechten. Dit geschiedde s morgens en al de gezellen trokken er naartoe. De achternoenen waren aldus zo kort dat men het werk niet meer begon, en de gasten sleten de verleturen in de herberg. Op deze manier was de dag dubbel verloren.
Te Antwerpen onthaalde de werklieden langs de Scheldekant hun vrienden met worstenbrood, borrels en peperkoek. Op vele plaatsen gingen de herbergiers hun brouwer betalen en kregen dan een ton bier gratis; De herbergier tapte die ton voor half geld tot de helft af.
Te Veurne onder andere werd Verloren maandag ook in de school gevierd. Er had een hanengevecht plaats waarvoor al de jongens zeven stuivers moesten geven. De laatste haan was koning, de voorlaatste kamper bloedkoning. De koning kreeg dan zeven stuivers, de andere twee.
In de provinciën Antwerpen en Brabant werd een hanekapping en gansrijderij gehouden. Die hanekapping geschiedde alzo : Een haan werd in een bodemloze mand gehangen, zodanig dat alleen de kop zichtbaar bleef. Daaronder legde men een wagenrad waarop de spelers stonden die gewapend waren met een houten sabel. Zij moesten dan, terwijl het rad draaide, de kop van het dier proberen afkappen. s Avonds werden er in de herbergen rauwe worsten verloot.
In West-Vlaanderen zegt men Verkoren maandag omdat het werkvolk dan ging nieuwjaren. Zij zegde niet een zalig nieuwjaar, maar een zalig verkoren.
De naam van verzworen maandag was dan weer meer toepasselijk in het Walenland en Frans-Vlaanderen, waar sprake was van een jongeling, neef van de gouwheer van Dowaais, Juan de Melle, die in 1664 zijn woord verbrak aan een jonkvrouw en niet in het huwelijk trad.
In Limburg werkte de boeren op deze dag niet, ze zeiden dat toch al verloren was, wat ze heden verrichten.
In Limburg aan de grens met Antwerpen, noemt men deze dag Koppel- of vrouwkensdag, waarop de huwelijken gemokkeld werden. Ook was het daar het gebruik dat de vrouwen die op deze dag hun man in het bed konden dragen, van hem een geschenk ontvingen.
|