Angeltjes

Filmmaker Jan Verheyen durft zich te outen als Vlaming

Brussel - "Het Vlaams Komitee voor Brussel wou dit jaar iemand uit de culturele sfeer onderscheiden, en is dus bij mij terechtgekomen – een duidelijker schrikbeeld van hoe weinig hip het adjectief 'Vlaams' is in de culturele sferen, is nauwelijks denkbaar." Jan Verheyen kreeg zopas de erepenning Albert De Cuyper uitgereikt. Dit is zijn dankrede.

Als zelfs een sympathieke, apolitieke collega als Erik Van Looy zich in interviews nadrukkelijk positioneert als belgicist en weleens aanschuift voor een bouchée à la reine in Laken, dan mag je aannemen dat dezer dagen het zich outen als Vlaming - of daar gewoon al niet beschaamd voor zijn - het equivalent is van het uit de kast komen van Will Ferdy in de jaren stillekens.

Overigens heeft het nog niet eens te maken met al dan niet gepaste fierheid. Het volstaat om in Vlaanderen geboren te worden om Vlaming te zijn. Daar is, net als aan jarig zijn, geen verdienste aan. Het is meer een feitelijkheid. Vanwaar dan die drang van onze culturele en artistieke intelligentsia, ook bekend als 'de smaakpolitie', om dat bij voorkeur te negeren of, liever nog, beschaamd te loochenen?

Ik vermoed dat het voor een groot deel te maken heeft met het collectieve trauma dat links heeft opgelopen op Zwarte Zondag, en de vele Zwarte Zondagen daarna. Het begrip 'Vlaams' was plots bezoedeld, gekaapt als het ware door uiterst rechts. En vanuit een bijna pavloviaanse reflex - rechts is fout, dus Vlaams is fout - en uit angst om uit de politiek-correcte kerk te worden gebannen, rende onze elite blind de andere kant uit, alwaar zij zich - bien étonnés de se trouver ensemble - aanschurkten tegen de monarchie. Waar in normale landen de artistieke wereld bijna per definitie kritisch staat tegenover kerk en staat, is ze hier verworden tot de schoothond van de meest antidemocratische instelling die er bestaat: het koningshuis, laatste symbool van de erfelijke macht. Arno op het verjaardagsfeestje van de koning, alleen in dit land wordt dat niet als toppunt van absurdisme beleefd.

Overigens denk ik, hoop ik, dat het hier niet zozeer om een krachtig politiek statement gaat, dan wel om een soort groepsgedrag waarvan het politieke gewicht niet hoger moet worden ingeschat dan de bereidheid opiniestukken en petities te ondertekenen waar de juiste namen onderstaan. De meeste mensen willen nu eenmaal tot een club behoren - Dirk Draulans zou dat ongetwijfeld op onderhoudend-wetenschappelijke wijze kunnen terugbrengen tot de stammen in de oertijd.

Het lijkt me in ieder geval een plausibele en niet-bedreigende analyse, gezien het feit dat het wereldbeeld van nogal wat culturo's zich situeert ter hoogte van de eigen navel en enig politiek engagement zich doorgaans beperkt tot het op de barricaden springen voor om het even welke al dan niet bedreigde minderheidsgroep. Béétje jammer dat daarbij over het hoofd wordt gezien dat ze, als Vlamingen in denial, zo onderhand zélf behoren tot een minderheidsgroep. Meer: als een minderheidsgroep die zichzelf, als het enigszins zou kunnen, zou uitroeien om zo het stigma van Zwarte Zondag voor eens en altijd uit te wissen.

Terwijl dat stigma zeer relatief is, en in essentie niet veel meer dan een hysterische overreactie – ik zie nog altijd niet in waarom je niet Vlaams én verdraagzaam én solidair kan zijn én open naar de wereld, eigenschappen waarvan het alleenrecht nu wordt geclaimd door de leden van de politiek-correcte kerk.

Aanmatigende onzin, die ondertussen wel zo diep is doorgedrongen in het maatschappelijk discours dat het voor waarheid wordt aangenomen. Immers, als je iets maar lang en luid genoeg roept, en daarvoor ook een aantal welwillende media ter beschikking hebt, dan wordt het op den duur inderdaad ook voor waar aangenomen.

Poortbewakers
Misschien is dit ook het moment om te bekennen dat ik een en ander weliswaar met verbazing en, toegegeven, soms irritatie gadesla, maar dat het me verder niet buitengewoon veel kan schelen. Ik lig niet wakker van Europa, België of Vlaanderen, ik zal al blij zijn als we efficiënt bestuurd worden - wat dus uitdrukkelijk niet betekent dat een op wereldschaal onbetekende stad als Brussel recht heeft op iemand die zich, zonder daarbij zelf in lachen uit te barsten, minister-president noemt. Ik bedoel maar: New York heeft een burgemeester.

Ik geloof dat een land – of het er nu een is van tien dan wel van zes miljoen inwoners, en bij voorkeur een republiek – beter af is met één regering, en een belastingdruk die zich niet noodzakelijk in de Europese topdrie situeert. En ja, er is een oorzakelijk verband. Ik geloof ook dat Vlamingen evenveel recht hebben op het uiten van hun eigen cultuur als pakweg Denen, Ieren, Basken, Portugezen. Ik vind dat vanzelfsprekend, en ik vind zelfs dat dat los staat van trots of chauvinisme of nationalisme. Het is simpelweg een deel van wie we zijn. Ik ben dus Vlaams, verdraagzaam, solidair en open voor de wereld.

Maar ik vind wél dat het schijten op, of kleineren van, die Vlaamse cultuur - of dat nu gebeurt door de smaakpolitie, de muziekmaffia, of welke andere zelfuitgeroepen groep poortbewakers ook - misplaatst en unfair is en vooral getuigt van een pover zelfbeeld.

Een andere interessante vaststelling is dat die jammerlijke breuklijn zich cultureel vertaalt in een aanscherping van de veronderstelde tegenstellingen tussen de zogenaamde high en low culture. Grof gesteld komt het erop neer dat wie zingt in het Engels en/of weleens in een rokerige club in een voorstad van Londen performt, meer au sérieux zal worden genomen dan de kloefkapper die in het Vlaams optreedt. 'I love you' is geloofwaardiger dan 'Ik zie u graag', dat fenomeen. Idem voor theater, waar je toch alleen maar kunt vaststellen dat het repertoiretheater in een paar decennia tijd moedwillig is uitgeroeid, en het alternatieve (wat, voor alle duidelijkheid, nodig is en zuurstof levert aan een creatieve sector) de norm is geworden. Jan Decorte played Shakespeare last night. Shakespeare lost.

Hetzelfde geldt in de filmwereld, waar een prijs op een festival waarvan je voorheen nog nooit had gehoord, in appreciatie zwaarder weegt dan hoge bezoekcijfers in eigen land. Ik citeer in dit verband graag een Vlaamse filmmaakster die in een radio-interview beleefd werd gevraagd of het niet teleurstellend was dat er ondanks al die prijzen zo weinig mensen naar de film waren komen kijken. Ze zei: "Dat kan me niet zoveel schelen. Al komen er maar duizend mensen kijken, zolang het maar de juiste mensen zijn." (...) Het is nog altijd knus toeven in de ivoren toren, en succes is per definitie verdacht en uiteraard artistiek corrupt.

Dat brengt me bij een van mijn favoriete anekdotes. Een paar jaar geleden, het moet in 2001 geweest zijn of daaromtrent, werd ik door de lezers van het weekblad Knack uitgeroepen tot Man van het Jaar in de categorie Cultuur. Het was het jaar van Team spirit, dus u heeft weinig fantasie nodig om u de identiteitscrisis binnen de cultuurredactie van Knack voor te stellen. Bij de uitreiking werd ik in de laudatio op subtiele wijze geschoffeerd, en het jaar daarna werd het reglement aangepast: om dit soort uitglijers te vermijden, zouden voortaan de lezers niet langer worden geraadpleegd. De verschillende redacties zouden voortaan zelf nomineren en uit die genomineerden de laureaat kiezen. Democratie, de stem van het volk, allemaal goed en wel maar we moeten daar ook niet in overdrijven, nietwaar.

Ik dank het Vlaams Komitee voor Brussel voor deze erepenning, ik dank Johan Sanctorum voor zijn niet-schofferende laudatio, en ik beloof dat ik mijn uiterste best zal doen om de komende jaren nog meer mooie, relevante Vlaamse films te maken voor een zo breed mogelijk publiek.

http://www.brusselnieuws.be/artikels/stadsnieuws/filmmaker-jan-verheyen-durft-zich-te-outen-als-vlaming

De tragische foto van het jaar 2008

Natuurlijk heerst er vreugde bij een aantal bewuste Vlamingen over het feit dat Geert Wilders overweegt met Vlaams Belang in het Euro-parlement samen te werken.

Hoe vaak hebben wij al niet van Vlaanderen uit, in gesprekken en geschriften, opgevangen dat het onbegrijpelijk is dat de twee grote partijen in de Lage Landen, de Partij voor de Vrijheid en Vlaams Belang, die opkomen voor de identiteit van de eigen bevolking, mekaar stom voorbijlopen. Filip Dewinter heeft herhaaldelijk in publieke uitspraken Wilders en zijn partij geprezen. Niet in alles : het verbranden of verbieden van de koran is een onrealistisch en te confronterend voorstel. Europa mag nooit meer vervallen in de waanzin van boekverbrandingen. Evenals in het fnuiken van de vrije meningsuiting, zoals door regimepartijen gepropageerd wordt.

Wij weten helemaal niet of er gesprekken aan de gang zijn tussen VB en PVV maar mocht het tot een akkoord of een technische samenwerking komen, zullen wij dit met veel enthousiasme begroeten. In het Europees Parlement heeft Vlaams Belang al vele jaren ervaring en telt de partij een fractie van 3 Euro-parlementsleden : Frank Vanhecke, de gewezen VB-voorzitter, Philip Claeys, de intelligente gentleman en Koen Dillen, de zoon van de stichter-voorzitter, Karel Dillen. Als u ze naast mekaar ziet, lijken het drie broers : welopgevoede, beschaafde mensen die Vlaanderen internationaal met présence en zwier vertegenwoordigen. Geen intolerant, racistisch zootje ongeregeld, zoals politieke tegenstanders het graag vertellen met het schuim van de intolerantie op de vlezige lippen.

Wij hebben ons niet te moeien met gesprekken tussen politieke partijen. Ons kennende, zal het echter niet verbazen dat we toch wat willen zeggen. Uitgerekend op deze blog bestaat er van dag 1 af een uitgesproken belangstelling voor wat zich afspeelt in Nederland en meer dan om het even waar in Vlaanderen heeft Geert Wilders bij ons een podium gekregen. Van onze 9 "favoriete" websteks zijn er 2 Nederlandse : het eminente Vrije Volk, de nadrukkelijke pro-Nederland en anti-islamstek van Boilingpoints en naar het recalcitrante Geen Stijl wordt dagelijks verwezen. Wij liggen niet plat op onze buik van bewondering voor Nederland, wij smeken niet om opgenomen te worden in het aanstaande islamitische koninkrijk der Nederlanden maar in de geest van de traditionele Vlaamse Beweging pleiten wij vurig voor een intense culturele en economische samenwerking tussen onze beide landen. De eenheid van taal en een gedeeld historisch verleden laten zich niet verloochenen.

Sommige Nederlanders stellen zich in het licht van de recentste ontwikkelingen vragen over de roots en de ideologie van Vlaams Belang. Daar willen wij niet op ingaan, dat is iets voor de politici. En dat zijn wij niet : wij zijn het geluid op de achtergrond van de geschiedenis, de mannen en vrouwen die jouwen, joelen en juichen. En soms lachend of nijdig een regent een trap tegen de gevoelige onderdelen bezorgen of een bipatride Turkse leren met twee woordjes te spreken en beleefd een handje te geven. Als blijk van goede inburgering.

Over de opvattingen van onze Vlaamse voorgangers die opgekomen zijn voor de rechten van Vlaanderen willen wij wèl onze mening laten kennen. Zonder aanspraak te maken op het Grote Gelijk. De geschiedenis van een volk is de niet op te tellen som van miljoenen gedachtes, gevoelens en acties en is steeds subjectief.

De belgische Franstalige staat heeft steeds op Vlaanderen neergeblikt zoals een rijke burgerfamilie op het leven van zijn dienstpersoneel. Enkele voorbeelden. Na de afscheuring in 1830 werd een Grondwet opgesteld. Deze bestaat pas in een officiële Nederlandstalige versie sedert 1967. U kent de belgische monarchie : de koningin woont 48 jaar in dit land en spreekt/verstaat nauwelijks Nederlands. Zij gedraagt zich hier als een eskimo in de woestijn. De huistaal van de ganse koninklijke familie is uitsluitend Frans.

Er is echter meer dan het louter taalkundig fenomeen : jaarlijks draagt Vlaanderen ruim 12 miljard euro over naar Wallonië. Dat wordt nationale solidariteit genoemd. De Franstalige nationale solidariteit bestaat erin, door bij internationale instellingen zoals de Raad van Europa of de anti-discriminatie-commissie van de Verenigde Naties, Vlaanderen te beschuldigen van racisme en xenofobie.

Veel tegenstrevers van Vlaams Belang en van de Vlaamse Beweging staan voortdurend paraat om te preken hoe wij ons moeten opstellen, wat wij moeten doen om aanvaard te worden. Ook in Nederland wordt nu een stukje van deze prediking overgenomen : wij moeten ons verantwoorden voor onze geschiedenis, onze wortels en onze vriendschappen. Dan word ik wrevelig. Het Vlaamse volk is geslagen door eeuwen van vreemde overheersing. Als iemand ons de hand reikte met de belofte op zelfstandigheid, hebben wij die allicht te kritiekloos en in goed vertrouwen aangenomen. We hebben daar telkens zwaar voor geboet. Maar we moeten niet met elke nieuwe generatie boeten voor het verleden en ons verantwoorden, noch moeten we evenmin onze geschiedenis verloochenen. Het verloochenen of minimaliseren van de holocaust in 2001 is een onvergeeflijke dwaasheid : een VB mandataris die zoiets doet, is een kieken. Ook als hij op andere vlakken verdienstelijk is. Maar in het raam van de meningsuiting, moet ook een kieken kunnen kakelen maar niet uit naam van de Vlaamse Beweging : eigen stommiteiten voor eigen rekening.

Het "gevoel "nationalisme kan men niet uitroeien bij de meeste mensen. Het behoren tot een groep is een genetisch en instinctief feit. Dat weten de tegenstanders maar al te goed, dus besmetten ze het "begrip" nationalisme als een uitwas van vreemdelingenhaat, geweld en liefst met verwijzing naar de grote historische vergissing die Adolf Hitler aan de wereld heeft opgesolferd. En waar wij niets mee te maken willen hebben.

Wat zou u er van vinden, mochten wij samen, NL en VL spreken over "de identiteit" ? De Nederlandse identiteit wordt benadrukt door de Partij voor de Vrijheid, de Vlaamse identiteit staat centraal bij Vlaams Belang.

Nederland heeft steeds de standpunten van het officiële belgië aanvaard en Vlaanderen genegeerd. We hebben ons daar steeds enigszins bitter bij neergelegd, want wij zagen jullie wel graag, met alle clichés die jullie met veel lawaai door onze straten meesleepten.

Als we eindelijk mekaar treffen op de gezamenlijke tocht voor het behoud van onze gemeenschappelijke Nederlandse identiteit, laten we dit dan doen met enthousiasme, begrip, vertrouwen en respect voor de kleine verschillen die ons maken tot het volk der Nederlanden. Zonder belgië : Nederland en Vlaanderen samen. Er is voldoende weerwerk te bieden.

Ray