Toen ik gisterennamiddag in de Kamer het antwoord van Van Rompuy beluisterde op de vragen in verband met de KBC-crisis, was ik al enigszins verbijsterd over het gebrek aan achtergrond waarmee wij ons als “Belgen” in allerlei internationale avonturen hebben gestort en waarbij men zich de vraag kan stellen – onafgezien van het feit dat uiteraard iedere poging om via garantieregelingen de KBC te redden door ons ondersteund wordt – of het niet tijd wordt om conclusies te trekken in verband met de internationale paden die onze banken zijn opgegaan. Vele van mijn bedenkingen op dit vlak werdengeformuleerd door onze collega Pas tijdens het debat (http://www.lachambre.be/doc/PCRI/pdf/52/ip098.pdf).

Deze vragen waarmee ik bleef zitten (nadat ik de bedragen hoorde die genoemd werden als mogelijke dimensie van de krater die de Amerikaanse uitstapjes van KBC zouden kunnen kosten) werden nog versterkt toen ik 's avonds enerzijds Kris Peeters en anderzijds Dirk Van Mechelen hoorde (respectievelijk in Terzake en in het programma Phara).

Op een gegeven ogenblik valt er in het gesprek met Van Mechelen een ijzige stilte rond de tafel wanneer zowel Van Mechelen als uiteraard iedereen die hem beluisterde, aanvoelde dat er weliswaar geen andere oplossing is dan alle risico's bij de belastingbetaler te leggen, maar dat anderzijds zulks toch gebeurt zonder al te veel kennis van de echte risico's. Een soort machteloosheid droop van ons televisiescherm (klik hier).

Want de handtekeningen moeten worden gezet ondanks de donkere onzekerheid die heel wat van die Amerikaanse connecties nu opleveren. Heel wat aan de KBC-belegger doorverkochte CDO's (Collateralized Debt Obligations) zijn herverzekerd bij een Amerikaanse maatschappij die in onnoemelijke moeilijkheden is en het zijn dus klanten van KBC die als de facto spaarder zullen komen aankloppen wanneer de CDO-papieren lucht worden. De herverzekering is met de dag afweziger. In feite zal de overheid (de Belgische zowel als de Vlaamse) in de praktijk herverzekeraar worden wanneer de Amerikaan over kop gaat.

Toen het gesprek met Van Mechelen droogdraaide, zat er gelukkig voor hem rond de tafel niemand die het niveau kon optrekken naar een gesprek zoals dat enkele dagen voordien een uur lang tijdens de uitzending van Pauw en Witteman had plaatsgevonden met Nout Wellink, de president van de Nederlandse bank (Dat was nog eens televisie van topniveau!). Van Mechelen kwam dus weg met een groen-rood-paars glimlachje.

Toen ik Kris Peeters deze ochtend in de radio op de vraag ‘of wij eigenlijk wel een goed zicht hadden op wat er allemaal bezig was of nog op ons af zou komen', met een zekere verafgoding hoorde zeggen dat de Vlaamse regering alles had overgelaten aan het bureau Petercam, dan moest ik toch alweer even slikken. Het is namelijk naar mijn oordeel absoluut zeker dat een vlugge studie van Petercam niet in staat is om die Amerikaanse toestanden naar behoren te evalueren. Daarvoor is topexpertise uit het buitenland vereist en ik hoop van harte - het is trouwens een vraag die ik eigenlijk aan Kris Peeters wel eens zou willen stellen - dat de Vlaamse regering buiten Petercam ook nog minstens een Goldman Sachs onder de arm heeft genomen. Dat kan enkele miljoenen euro kosten, maar het is toch wel nuttig dat zowel de Belgische regering als de Vlaamse regering een degelijk advies hebben over de juiste risico's die KBC nu met zich meedraagt. Het zou getuigen van een ontstellend amateurisme om heel deze operatie volledig te laten begeleiden door alleen maar Petercam.

In dit verband denk ik terug aan een hoorzitting met Yves Leterme in de gemengde commissie Kamer en Senaat die de bankcrisis heeft bestudeerd en waar ik - zeer opvallend - moest vaststellen dat Yves Leterme de verkoop van Fortis onder meer argumenteerde met de vaststelling dat bij Fortis in dat fameuze weekend van september 2008 eigenlijk niemand in staat was om de juiste cijfers van de bank naar boven te brengen, laat staan de juiste risico's te berekenen van de investeringen die in het buitenland, meer bepaald in Amerika, waren gedaan. Opvallend was trouwens hoe uit de hoorzitting ook naar voren kwam dat de Fransen reeds lang voordat de Belgische staat ter hulp werd geroepen in de papieren en computerbestanden van Fortis de echte stand van zaken waren komen nakijken met een hele ploeg die dag en nacht haar kundigheid ten beste gaf terwijl bij Fortis zelf niemand op basis van de cijfers die analyse nog ordentelijk kon maken.

Een werkelijk ontstellende vaststelling, niet alleen van het amateurisme van onze politieke leiders maar ook kennelijk van dat van de Fortisleiding want als de verkoop van Fortis aan Frankrijk zogenaamd "onvermijdelijk" was omdat langs de kant van de Belgische staat niemand nog in de mogelijkheid was om een beslissing te (durven) nemen bij gebrek aan de juiste cijfers van de "eigen" bank, dan is de verkoop aan BNP een kwestie van onbekwaamheid en niet meer van opportuniteiten geweest.

De middelmatigheid dus van zowel onze bankbestuurders als onze beherende politici is wellicht de reden waarom we er in het wereldbankgebeuren zo bekaaid vanaf zijn gekomen en waarom we het in onze televisie-uitzendingen moeten doen met ijzige stiltes of met naïeve Petercam-verwijzigingen in plaats van met gedegen dossierkennis zoals de Nederlanders en de Fransen die hebben laten zien toen het er op aan kwam.

Wordt het ook daarom niet tijd dat we Vlaanderen niet alleen zijn onafhankelijkheid doen verwerven, maar ook zijn middelmatigheid doen afschudden?! Beter bestuur binnen België? Vergeet het.