Peter Paul Rubens werd geboren te Siegen ( Duitsland) in 1577. Zijn ouders waren van Antwerpen naar Duitsland gevlucht vanwege hun protestantse geloofsovertigingen. Bij de dood van zijn vader, verhuist de familie terug naar Antwerpen. Hij was een schatrijke ondernemer, een vriend van de machtigen en een trouwe volgeling van de reactionaire kerk die de lakens uitdeelde in de Contrareformatie. Op veel van zijn schilderijen staan religieuze en mythologische taferelen die wij niet meer begrijpen, en ze zijn overvloedig bevolkt met dikke vrouwen en smakeloze spierenbundels. Als Rubens De drie gratiën schildert, gaan je gedachten onvermijdelijk uit naar een gezond dieet. Het zeventiende-eeuwse schoonheidsideaal verschilde van het onze.
Toch is en blijft de Antwerpse meester de prins van onze schilders. Geen andere kunstenaar of geleerde heeft ooit, louter door de kracht van zijn talent en zijn persoonlijkheid, een vergelijkbare uitstraling aan onze gewesten gegeven. Vorsten, wetenschapslui, kunstverzamelaars en studenten uit heel Europa kwamen naar Antwerpen omdat Rubens er woonde. Door de introductie van de barokke bouwstijl drukte hij een blijvend stempel op het uitzicht van de stad.
Rubens was het tegendeel van een vakidioot. Hij maakte prenten, ontwierp wandtapijten en illustreerde boeken. Als een door de wol geverfde gentleman en wereldburger bracht hij bovendien in vele landen zijn waar aan de man: als hoveling en diplomaat van de Habsburgers, als humanist die met de grootste geleerden correspondeerde, als kunstkenner die een van belangrijkste collecties van zijn tijd bijeenbracht.
Successen verbleken en persoonlijkheden worden vergeten. De kunst daarentegen blijft. De echte grootheid van Rubens kan ieder van ons ervaren die oog in oog staat met zijn beste werken. De meeslepende dynamiek van de Kruisoprichting, in de Antwerpse kathedraal, of het stille drama van de Kruisafneming. De onaardse schoonheid en de vrede van zijn late landschappen of de warme menselijkheid van zijn kinderportretten. Dat is kunst die nog altijd recht naar het hart gaat, en die alle voorbijgaande modes moeiteloos overleeft.
