ZIEKE KONIJNEN - MYXOMATOSE EN RHD

Tijdens onze meerdaagse begin september werd de monding van de IJzer bezocht. Slikken en schorren vloeien over in duinen. Landschappelijk prachtig waarbij de duinen een aantrekkelijk biotoop vormen voor konijnen. Een waarschuwend bord vermeld de mogelijkheid dat je zieke en dode konijnen ontdekt (zie tekst bord). Helaas zijn er steeds minder, een verlies voor het landschap.

Konijnen (Oryctolagus cunilunis) in de wilde natuur zijn beslist geen doetjes. Met hun vlijmscherpe tanden kunnen ze zich een weg knabbelen door haast ondoordringbare duindoornstruiken. Bij pas opschietende struiken op kale duinen is dat knabbelgedrag erg nuttig om bosvorming te voorkomen. Duingraslanden worden daardoor in stand gehouden en losgekomen zand door het graven van pijpen kan verstuiven. Een uniek duinenbestand heeft een mix van:

                       - duinen met struiken en bomen
                            - kale duinen die kunnen verstuiven
                                        - natte duinpannen met eigen fauna en flora
- duingraslanden

Minder konijnen vertaalt zich in meer struikgewas en minder duingraslanden en andere duinbiotopen. Ook landduinen met een soortelijk verhaal zijn erg zeldzaam: een door de wind uitgewervelde kom met water en daarachter een paraboolduin.

Als eenmaal de vergrassing/verruiging te fel is opgetreden, waardoor de duinen uiteindelijk een ondoordringbaar geheel vormen, kunnen Noorse fjordenpaarden, Poolse Konikpaarden, Shetlandpony’s , Schotse Hooglanders …. de boel nog wat open trekken. Hun latrines, vaste kakplaatsen zeg maar, lokken op hun beurt specifieke insecten en hier verschijnt mogelijk ook al eens een unieke zwam. Zelfs vlinders lusten ervan.

Myxomatose is sinds vele jaren (vanaf 1950) een konijnenkiller, maar er is nu ook RHD (Rabit Haemmorrhagic Disease) sinds de jaren 1990. RHD veroorzaakt inwendige bloedingen. Het calacivirus komt vrij via het speeksel, de ontlasting of urine van het konijn. Meestal sterven besmette konijnen snel, binnen de 24 tot 48 uur. Er zijn twee varianten van het virus: VHD1 en VDH2. Meer dan 80% van de VDH1 besmette konijnen sterft binnen de twee à drie dagen. De prognose bij VDH2 (V staat voor viraal) besmetting is iets gunstiger. Zo’n 30 tot 95% van de besmette konijnen overleeft de infectie (volgens AniCura google). De ziekte werd het eerst in China waargenomen en komt sinds 1988 in Europa voor. In Nederland is de wildpopulatie van konijnen in 2004 massaal besmet door het virus. Zowel myxomatose als RHD maakt dat konijnen vrij zeldzaam zijn in de natuur.

De volgende symptomen van RDH: krampen, bloederige neusvloei, verminderde eetlust, coördinatieproblemen, tanden knarsen en schreeuwen …….

Myxomatose uit zich door blindheid, tumoren op de kop, geen eetlust ….

Roger DAMEN

Alle foto's: Roger DAMEN