25 Slaappillen en slaapcoaches. Media berichten als gespreksstof
Slaappillen en slaapcoaches. Media berichten als gespreksstof
Slaappillen Ik was getroffen door twee berichten in 2011 en 2012: Belg is "kampioen" in gebruik slaappillen. Belgen gebruiken drie keer meer slaap- en kalmeerpillen dan Nederlanders, Duitsers en Britten. Dat blijkt uit de "Sociale Staat van Vlaanderen", 2011 Ons land is zowat wereldrecordhouder wat het gebruik van slaappillen betreft. De Belg slaapt iets minder goed dan onze Europese buren, zeker tussen 45 en 60 jaar wanneer de werkdruk hoog is.
VRT: "Het heeft vooral te maken met onze omgang met geneesmiddelen", zegt professor huisartsgeneeskunde Thierry Christiaens (UGent). "Bijna iedereen vindt het normaal dat de helft van zijn omgeving een slaappil neemt." Het lijkt er dus op dat patiënten te makkelijk naar medicijnen grijpen, maar dokters schrijven ook te makkelijk voor."Uit verschillende onderzoeken blijkt dat artsen uit medeleven zoeken naar een oplossing voor het slaaptekort en meestal een slaappil voorschrijven, omdat ze dat het beste kennen", aldus nog Christiaens. Maar artsen zouden beter eerst tips geven om beter te slapen en pas in laatste instantie een slaappil voorschrijven.
Slaapcoaches Het tweede bericht: in dure hotels in de VS zijn er speciale slaapcoaches. Iets minder duur: programma die je kunt bekijken vanuit je kamer (het zullen wel suites zijn) om te komen tot een verkwikkende slaap. Goedkoper zijn de interactieve slaapcoaches, die verbonden zijn aan beddenfirmas.
Eerst een vragenlijst invullen om dan te komen welk bed best bij je past.
We ondervonden dat die berichtjes interessante gespreksthemas zijn in het kader van Empathische zorg.
Twee gebeurtenissen de film Tot altijd en een uiteenzetting over een ethische reflectiecommissie, deden die mij opnieuw nadenken en meevoelen over de problematieken van euthanasie, begeleiding, palliatieve zorg en palliatieve sedatie. Deze themas zullen de aandacht blijven opeisen (Tot altijd) van het zorgpersoneel en van een breed publiek in het algemeen.
Vooreerst de film Tot altijd van Nic Balthazar. De filmrecensent schreef in DS op 25.01.2012 dat deze film geen mening opdringt en geen heiligenprent maakt van de hoofdfiguur: Verstraete. Deze MS patiënt deed de euthanasiewetgeving in België in een stroomversnelling brengen liet komen en kreeg heel wat media-aandacht. De muziekkeuze in de film en van Verstraete is zeer sterk, de cast overtuigend. Balthazar wilde het gelouterde en verboden gevoel oproepen dat een mens na een goede begrafenis kan hebben. Het is hem gelukt. De recensent gaf vier sterren en ... drie zakdoeken. TOT ALTIJD is tevens het verhaal van de vriendschap. In de zaal heerste een gevoelige sfeer en na de film ging men buiten met nog wat tranen in de ogen.
Achteraf hoorden we dat enkele zorgvoorzieningen deze film hadden geprogrammeerd in de volgende maanden, als onderdeel van een teambuilding en een gesprek over leven naar het einde en over het belang van de vriendschap, de inzet en de waarden.
Enkele dagen nadien volgde ik een uiteenzetting over de werking van de ethische reflectiecommissie in een ziekenhuis met christelijke inspiratie. Een grote zorgvuldigheid wordt nagestreefd met respect voor de eigen waarden van de patiënt, van de familie en van het ziekenhuis en het zorgpersoneel. Uit de getuigenissen bleek duidelijk hoe moeilijk dit vaak is en welke grote emoties 'leven naar het einde' met zich meebrengt. Communicatie, informatie, openheid, interdisciplinariteit, teamwerking, inzet van vrijwilligers enz. worden voortdurend geactiveerd en geëvalueerd.
27 Comfort food - troostvoer - eten met herinneringen en emoties
Blog bij de website : selecteer de url hieronder dan met rechtermuisknop:Koppeling openen. http://users.telenet.be/siti4/Dr.%20MM%20empathische%20zorg/Empatische%20zorg%201.htm
Comfort food - troostvoer - eten met herinneringen en emoties
Tot voor enkele maanden kende ik dit begrip niet. Geleidelijk werd comfort food een ingeburgerd begrip. De vertaling in troostvoer is misschien niet zo gelukkig, hoewel het goed uitdrukt dat die soort gerechten ons een zeker troost bieden en dat we ernaar kunnen verlangen. Dat is best te merken als je op reis en je stelt je de vraag: Wat zou ik graag eten en drinken om ik thuiskom.
We hebben een kleine navraag gedaan bij zorgverleners en bovenaan op het lijstje stond: friet met mayonaise en ( ); een pint, of een patersbier, vogelnestjes in tomatensaus; witlof (witloof) in hamrolletjes met een bechamelsaus; eieren met spek, biefstuk friet, rijstpap, een taart bakken.
Soms voegden de zorgmedewerkers eraan toe: Ik wil zelf het lievelingsgerecht klaarmaken. Het moet wel eenvoudig zijn en niet teveel werk vragen. Roeren in de pan, de geuren opsnuiven, uien pellen, aardappelen snijden, iets bakken is rustgevend en brengt me opnieuw bij de kern van eten: naast onszelf en de anderen voeden (ook al hebben wij geen razende honger) en vooral elkaar verwennen en genieten van het samen rond de tafel zitten.
Over de recepten spreken is vaak geanimeerd: hoe een roerei maken, welk spek, hoe vermijd ik te veel vocht bij witlof enz. Naar de zorgvragers toe is comfort food bijzonder aantrekkelijk onderwerp. Ze kunnen herinneringen ophalen en ze kunnen dit verbinden met de actualiteit: van kookrubrieken en kookprogrammas in de verschillende media. Luisteren naar elkaar, emoties en herinneringen delen.
In 2011 verscheen van Vreugdenhil, Janneke) Comfort food; 124 recepten voor instant geluk. Uitgeverij Nieuw Amsterdam.
28 Maria Lichtmis 2 februari: kaarsjes en pannenkoeken
Blog bij de website : selecteer de url hieronder dan met rechtermuisknop:Koppeling openen. http://users.telenet.be/siti4/Dr.%20MM%20empathische%20zorg/Empatische%20zorg%201.htm
Maria Lichtmis 2 februari: kaarsjes en pannenkoeken
Met patiënten en bewoners herinneringen ophalen omtrent kerkelijke feestdagen is een mogelijkheid voor vele zorgverleners, gelovig of niet, zeker in het kader van Empathsiche Zorg. Het komt erop aan te zien of de zorgvrager daaromtrent een vraag stelt, of een zekere interesse vertoont. Lichtmis is voor velen een aangename herinnering omwille van de pannenkoeken en de kaarsjes.
Grote kerkelijke feestdagen zoals Kerstmis en Pasen worden sterk gevierd als familiefeesten, hier is de religieuze boodschap vaag aanwezig , zeker bij Kerstmis en wel minder bij Pasen. oor andere kerkelijke feestdagen is de religieuze boodschap nagenoeg volledig verdwenen, zoals bij Maria - Lichtmis.
Maria - Lichtmis is in de rooms-katholieke liturgie een van de oudste christelijke feesten. Het feest van Maria Lichtmis wordt ook genoemd: de Opdracht van Jezus in de tempel. Het is de herdenking van het zuiveringsoffer dat veertig dagen na de geboorte volgens de Joodse wet (Leviticus, hoofdstuk 12) verplicht was.
De kaarsjes, het licht, verwijst naar de winter die op zijn keerpunt is. Zoals bij vele kerkelijke feestdagen zijn hier onderliggende niet-christelijke elementen zoals bij Kerstmis: joelfeest en Pasen: vruchtbaarheid. Op Maria - Lichtmis worden kaarsen gewijd en een kaarsenprocessie gehouden.
Op Lichtmis bakte men pannenkoeken en nu nog soms. In vele zorgvoorzieningen wordt die traditie in eer gehouden, tot grote voldoening van de bewoners en patiënten.
Velen kennen nog het gezegde: Er is geen vrouwtje nog zo arm, of ze maakt haar pannetje warm.
De laatste jaren zien we in de reclame nadrukkelijker de verwijzing naar het pannenkoeken bakken.
Onlangs las ik wat volgens vrouwen van verschillende leeftijden de belangrijkste punten waren van vooruitgang of op zijn minst van verandering van de laatste decennia. Voor oudere vrouwelijke respondenten stonden de huishoudelijke toestellen vooraan. Ze herinneren zich maar al te best het slameur voor dat die vernieuwingen kwamen. Ze hebben het dan over wasmachine, droogzwierder,droogkast, stofzuiger en later de microgolfoven (magnetron), de (kleur)televisie. Ze vonden de pil en het condoom (en aanverwante) bijzonder belangrijk voor de emancipatie op het vlak van de zwangerschap en voor de beleving van de intimiteit. De wat jongere generatie hadden het vooral over de opgang van de computer met al zijn toepassingen vooral mailen, internet, Google, Facebook, twitter enz. De speeltjes en de hulpmiddelen binnen het seksueel omgaan worden ook vermeld maar moeten het over het algemeen afleggen tegen de hulpmiddelen in de woning.
30 De wet op de patiëntenrechten bestaat al tien jaar.
30 De wet op de patiëntenrechten bestaat al tien jaar (2002).
bronnen: zie onderaan Kwaliteit
Je hebt recht op de best mogelijke zorg op basis van de medische kennis en de beschikbare technologie. Je zorgverlener (arts, tandarts, apotheker, vroedvrouw, kinesist, verpleegkundige, paramedicus, ) moet altijd respect tonen voor je autonomie en menselijke waardigheid. Hij mag geen onderscheid maken op basis van sociale klasse, nationaliteit of inkomen.
Vrije keuze
Je mag zelf je zorgverlener kiezen en je mag steeds een andere zorgverlener raadplegen. Dat kan bijvoorbeeld als je een tweede advies wil.
Informatie
Je zorgverlener moet je alle nodige informatie geven over je gezondheidstoestand. Hij moet dat op een begrijpelijke manier doen. Je mag je laten bijstaan door een vertrouwenspersoon. Dat kan een familielid of een vriend zijn.
Toestemming
Zonder je vrije en geïnformeerde toestemming mag geen enkele zorgverlener een behandeling starten of verderzetten. Hij moet je ook informeren over de gevolgen van je eventuele weigering of intrekking van toestemming.
Patiëntendossier
Jij of je vertrouwenspersoon mogen altijd je patiëntendossier inkijken. Je kunt ook een kopie aanvragen.
Privacy
Geen enkele informatie over je gezondheidstoestand mag worden meegedeeld aan anderen, tenzij de wet dit uitdrukkelijk voorziet (bijvoorbeeld ter bescherming van de volksgezondheid in geval van besmettingsgevaar).
Klachten
Vind je dat één van je patiëntenrechten niet gerespecteerd is, dan kun je klacht indienen bij de bevoegde ombudsdienst.
Pijnbehandeling Je hebt recht op pijnbestrijdende zorg. Je zorgverlener moet pijn voorkomen, evalueren, behandelen en verzachten."
Meer informatie:
http://www.vlaamspatientenpanel.be/rapporten_patientenrechten.html
info@vlaamspatientenpanel.be 02 246 47 74
Ook bij alle websites van de ziekenfondsen en via de ombud van de zorginstellingen.
31 De wet op de patiëntenrechten: Bevraging - resultaten
31 De wet op de patiëntenrechten: Bevraging - resultaten
bronnen: zie onderaan
Patiënten (maar soms ook de zorgpersoneel) kennen hun rechten onvoldoende. Hieronder een samenvatting van de belangrijkste resultaten uit een bevraging (2012) bij 678 respondenten...
De Vlamingen vinden het belangrijk om hun rechten als patiënt te kennen, maar 60 procent onder hen weet niet welke rechten wettelijk verankerd zijn. De patiënt staat dus juridisch nog te zwak tegenover de zorgverlener. Dat blijkt uit een onderzoek van het Vlaams Patiëntenpanel. De Vlaming vindt het belangrijk om zijn rechten als patiënt te kennen en wil er beroep op doen, maar weet weinig over wat deze rechten inhouden en weet ook niet waar hij terecht kan met klachten. Dat is, samengevat, de conclusie uit een enquête bij 678 respondenten van het Vlaams Patiëntenpanel, een panel van chronisch zieke mensen opgezet door Ziekenzorg CM en de Vlaamse Pijnliga.
Het gaat over een open onderzoek, waaraan ook niet-chronisch zieke mensen deelnamen. 60 procent weet niet welke rechten wettelijk bepaald zijn.
60 procent is niet op de hoogte van het feit dat een patiënt een vertrouwenspersoon kan aanduiden die hem bijstaat in de contacten met een zorgverlener. Wanneer dit wordt uitgelegd, vindt nochtans 96 procent dat dit een belangrijke mogelijkheid is. We noteren hierbij ook dat 36 procent van de mensen aangeeft niet makkelijk een vertrouwenspersoon te vinden.
23 procent weet niet dat een zorgverlener informatie moet geven over alle mogelijke alternatieve behandelingen (dit is nochtans essentieel).
96 procent weet wel dat hij het recht heeft om een klacht neer te leggen. Alleen weet 71 procent niet bij wie hij daarvoor terecht kan.
Een aantal rechten zijn duidelijk beter gekend:
94 procent weet dat een patiënt het recht heeft om (onderdelen van) het patiëntendossier in te kijken. 90 procent weet dat hij hier een kopie van kan krijgen.
93 procent weet dat er een tweede medisch advies mag worden ingewonnen bij een andere zorgverlener.
96 procent weet dat de zorgverlener informatie moet geven over de diagnose en evolutie van de ziekte.
Meer dan vier Vlamingen op vijf weten dat een zorgverlener zijn toestemming nodig heeft voor een onderzoek (85 procent), het toedienen van medicatie (82 procent) en een operatie (96 procent).
Meer informatie:
http://www.vlaamspatientenpanel.be/rapporten_patientenrechten.html
info@vlaamspatientenpanel.be 02 246 47 74
Ook bij alle websites van de ziekenfondsen en via de ombud van de zorginstellingen.
32 Gezondheidsbussen - valbus
We zijn al een hele tijd vertrouwd met gezondheidsbussen zowel voor onderzoek als voor preventie. Een van de laatste rij is de valbus van CM en Ziekenzorg CM. Preventieve acties is een van de gebieden in de gezondheidszorg waarover nogal eens discussie is over de efficiëntie en de effectiviteit. Twee gebieden zijn - volgens de huidige stand van zaken in wetenschappelijk onderzoek en evidence based betrekkelijk succesvol geweest en verantwoord: roken en bewegen, en voor een deel hangen ze zelfs samen. Die acties moeten voordurend herhaald worden, met de nodige controles. Denk maar aan het succes van de Bob-acties.
De valbus biedt geleide bezoeken door vrijwilligers en ervaringsdeskundige. Het feit dat men vaak deze bussen in groepjes bezoekt biedt het voordeel van het uitwisselen van ervaringen. Gedragsveranderingen zijn rationeel en emotioneel, individueel en sociaal ondersteund. We noteerden enkele uitspraken en oneliners in het kader van de valbus. Telkens werd bij vermeld dat de uitspraken nadrukkelijk herkend werden en besproken:
Wie fit is, valt niet zo makkelijk: blijf in beweging; actief blijven.
Ik dacht dat ik fitter was (na een fitheidstest in de valbus).
De meeste valpartijen gebeuren thuis.
Weg met de tapijten of maak ze vast met aan twee zijden klevende band.
Een tapijtje onder de trap is uit den boze.
Zorg dat er genoeg licht is in huis en zeker bij trappen (geen misplaatste zuinigheid)
Zet je leesbril af als je naar de voordeur stapt.
Niet te snel rechtstaan om niet duizelig te worden.
Spreek met je huisarts over het effect van bepaalde medicijnen.
Geen versleten slippers of schoenen met gladde zolen.
Goed: yoga, fietsen eventueel et lage opstap.
Valpartijen voor ouderen leidt makkelijk tot breuk; zeker bij botontkalking.
De meeste van deze tips kenden de deelnemers en de lezers van deze blog, maar erover spreken, discussiëren, ervaringsgegevens uitwisselen is bijzonder belangrijk voor gedragsveranderingen. Anders ver-val je in oude, minder goede gewoontes.
33 Op pensioen Bij vieringen van zij die op rust gaan spreekt men wijze woorden, zoals Het mooiste moet nog komen. Klopt dit wel? Men zegt ook dat men altijd welkom blijft in het bedrijf: De deur staat altijd open. Gelukkig nemen zij die op rust gaan dit niet te letterlijk. Eenmaal dat je op pensioen bent, verwacht men in de regel niet dat je nog echt actief bent in het vroegere werkmilieu. Men nodigt je wel uit op feesten voor gepensioneerden.
Een zorgmedewerkster op pensioen getuigde:
"De eerste keer dat ik het personeelsblad kreeg, las ik het helemaal uit. Benieuwd wat er allemaal gebeurd was. De tweede keer bladerde ik erin en las hier en daar enkele alineas. De derde keer las ik nog enkel de titels en keek ik naar de fotos."
Empathische zorg
Vraag aan elkaar wat je 'later' graag zou hebben.
Zo krijg je ideeën uit de eerste hand.
Surf voor meer info naar de eigen personeelsdienst of naar de volgende infosites van de Vlaamse overheid en SERR.
De volgende infosites zijn op de eerste plaats bestemd voor de organisatie.
www.leeftijdscan.be "Uw eerste stap in de richting van een leeftijdsbewust personeelsbeleid."
www.sokratest.be "De SOKRATEST is een online zelfevaluatie-tool voor bedrijfsleiders en HR-managers van elke organisatie, ongeacht het aantal medewerkers. Het uitgangspunt van deze test is dat investeren in talenten gelijk staat aan investeren in een duurzame toekomst voor het bedrijf."
Een aantal zorginstellingen organiseren voor zij die op de drempel staan van hun pensioen, samen vormingsorganisaties infosessie.
