Van de paardentram naar de Dampoort tot de Hermelijn naar Flanders Expo
25-01-2008
Op. vervoer Gent (443)
Bij de parade naar aanleiding van de viering "Honderd jaar elektrische tram in Gent" op 12 september 2004 mocht de "old-timer" 339 uiteraard niet ontbreken. Het rijtuig defileerde mee met de 328 die voorzien was van de aanhangwagens 55 en 70, de gerenoveerde zomertram 216 en een tramstel van de Buurtspoorwegen. Voor het eerst deed ook PCC 01 zijn intrede als nieuwe "museumtram", in de originele blauw-gele kleuren hersteld. Drie-asser 339(II) verlaat hier de stelplaats, voorafgegaan door de open zomertram. (Foto: E. De Keukeleire - 12 september 2004)
Ook tijdens de Floraliën van 2005 werd drie-asser 339 de functie van "bloementram" toebedeeld. Een defecte motor was er echter de oorzaak van dat het voorziene programma noodgedwongen moest worden afgewerkt met rijtuig 328. De opname toont ons de 339 met tramchauffeur en hobbyist Freddy Coussens aan de controller, in de bocht van de Cataloniëstraat naar de Korenmarkt. (Foto: verzameling D. Verheylezoon)
Blik in de stelplaatsloods, waar de beide museumrijtuigen 339 en PCC O1 samen een gedeelte van spoor 14 innemen. De drie-asser is sinds het incident met één der motoren wat uit de actualiteit verdwenen. (Foto: E. De Keukeleire - 16 juni 2006)
Tijdens de Erfgoeddag stelde ook De Lijn haar deuren open voor het brede publiek en konden de werkhuizen en loodsen worden bezocht. Drie-asser 339 werd eveneens in het lentezonnetje gezet, maar de hamvraag "Wanneer kan ik nog eens buiten ?" kan voorlopig niet worden beantwoord... (Foto: Erik De Keukeleire - 15 april 2007)
AFLEVERING 40 (WEEK VAN 20 TOT 26 MEI 2007) TERUG BESCHIKBAAR !!! ==========================
BEKNOPTE INVENTARIS VAN DE DRIE-ASSERS 301-405 AFLEVERING 11 DE ONDERREEKS 388-393
Zes motorrijtuigen, in 1912 gebouwd als de twee-assers 174-179 voor de tramlijn naar Melle (zie bijgevoegde schematische voorstelling). Omgevormd tot drie-assers via een langer onderstel en nieuwe platforms in 1933-'34, waarbij het middelste gedeelte van de rijtuigkast, de motoren en de controllers gerecupereerd werden. In 1937 ontvingen ze verbeterde motoren (T III d met een maximumsnelheid van 35 km/u.) en controllers T 10 ter. In 1940-'42 werden ze voorzien van richtingaanwijzers en ruitenwissers. In 1953-'54 werden de rijtuigkasten gemoderniseerd.
Enkele voorname kenmerken: - gebogen onderstel; - geen remblokken; - uitgerust met een "lanterneau": kleine zijraampjes in het verhoogde dak (plannen om die bij de modernisering in 1953 te vervangen door een plat dak werden nooit uitgevoerd); - deuren en ramen op ongelijke hoogte; - blauwe middenband op gelijke hoogte; - enkel bij rijtuig 388 werden de koplampen bovenop de voorplaat gemonteerd; - als "trage rijtuigen" bestempeld.
Het rijtuig in dienst op lijb 1 met als bestemming de ingekorte terminus "Eggermontstraat", hier ter hoogte van de verbinding tussen de Groentenmarkt en de Korenmarkt. (Foto: R. Temmerman - september 1962)
388
ex-trolleytram 177 type Melle uit 1912 in dienst als drie-asser op 2 september 1933 modernisering voltooid op 22 augustus 1953 eerste rijtuig in afbraak buiten dienst in 1963 wegens slechte staat aangekocht door de scheepswerven te Langerbrugge voor 13 500 fr.: 6000 fr. voor de kast en 7500 fr. voor het onderstel (5000 kg à 1,5 fr./kg)
De drie-asser is hier ingeschakeld op lijn 8 "Sint-Pietersstation - Sterre" en bereikt na de omloop rond het Maria-Hendrikaplein de terminus voor het station.(Foto: R. Temmerman - juli 1962)
389
ex-trolleytram 176 type Melle uit 1912 als drie-asser in dienst op 6 september 1933 modernisering voltooid op 22 augustus 1953 buiten dienst in 1964 en op 9 september van dat jaar rijvaardig verkocht voor 14 500 BEF aan de NV Bladt te Vilvoorde
Van dit rijtuig is tot dusver geen duidelijke foto voorhanden. Volgens collega-hobbyisten is dit rijtuig, waarbij aanpassing van helderheidsgraad en contrast geen uitsluitsel mogelijk is, wel degelijk de 390. De lanterneau, de hoge flanken van de kast en de kenmerken van de blauwe middenband en de hoogte van deuren en ramen wat die onderreeks betreft,pleiten wel in hun voordeel. Het rijtuig is in dienst op lijn 5 en dwarst de Heuvelpoort, op weg naar de terminus "Zwijnaarde". (Foto: R. Temmerman - september 1962)
390
ex-trolleytram 174 type Melle uit 1912 als drie-asser in dienst op 21 augustus 1933 modernisering voltooid op 18 januari 1954 tweede rijtuig in afbraak wegens slechte staat in 1963 de kast werd op 15 september 1964 voor 3000 frank eigendom van een personeelslid van de MIVG uit Gentbrugge het chassis werd op 16 november 1964 voor 8 531 fr. verkocht aan Gandmetal, Liermanstraat te Gent
Drie-asser 391 aan de terminus "Arsenaal" van de toenmalige lijn 9;(Foto: verzameling F. Coussens - 1962)
391
ex-trolleytram 179 type Melle uit 1912 als drie-asser in dienst op 20 oktober 1933 transformatie voltooid op 29 april 1953 wellicht reeds in 1966 buiten dienst gesteld op 7 augustus 1967 samen met de 396 overgebracht naar het terrein van Racing Gent te Gentbrugge (elke kast à 6000 BEF), om er als kantine te worden ingericht afgebroken in 1990
Bij wijze van uitzondering eens een dubbelbeeld, met zowel een zijdelings als frontaal zicht op de drie-asser. Beide opnamen zijn te lokaliseren voor de ingang van de Sint-Annakerk, waar gedurende de daluren geregeld trams van de lijnen 5 en 7 werden geparkeerd. Die lus werd in 1913 arond het Van Arteveldeplein angelegd om een vlottere verbinding tussen het toenmalige Zuidstation en de Expo-terreinen te verwezenlijken. (Foto's: R. Temmerman - september 1962)
392
ex-trolleytram 175 type Melle uit 1912 als drie-asser in dienst op 16 januari 1934 de rijtuigkast werd door de MIVG zelf op 16 november gesloopt na een zware aanrijding op 5 mei 1964 het onderstel werd als schroot verkocht aan de firma Gandmetal.
We blijven op de locatie voor de ingang van de Sint-Annakerk. Drie-asser 393, met de rolfilm op "5 - Van Arteveldeplein", samen met twee andere rijtuigen daar buiten de spitsuren opgesteld. (Auteur niet gekend - foto daterend van 13 juli 1960)
393
ex-trolleytram 178 type Melle uit 1912 als drie-asser in dienst op 19 mei 1934 modernisering voltooid op 10 januari 1953 buiten dienst in 1965 aan de bouwfirma D'Hondt uit Brugge voor 7 155 BEF verkocht op 30 juni 1965, samen met nog een zevental andere, om er als bouwkeet te fungeren (zie elders).
"...De pers is de spreekbuis van de maatschappij..."
"...De publieke opinie en de drukpers oefenen voortdurend invloed uit op elkander, omdat hun wederzijdse polemieken de stoffelijke welvaart van onze medeburgers, de bevordering van de menselijke bedrijvigheid en de handhaving van de sociale solidariteit als einddoelen hebben...." (fragment uit de toespraak, gehouden op 17 mei 1907 door de heer Cooreman, één der voorzitters van het uitvoerend comité dat ijverde voor een Wereldtentoonstelling te Gent in 1913)
Verkeersagressie, ongevallen, morrende reizigers, mistoestanden... zijn absoluut geen verschijnselen die typisch en nieuw zijn voor de hectische tijd waarin we leven! Wat onophoudelijk wordt gebrandmerkt als "nooit eerder vertoond" zijn in veel gevallen heruitgaven van situaties die zich als het ware sinds oudsher hebben voorgedaan. Wel is het juist dat ons geheugen niet zover in de tijd terug grijpt... Getuigen daarvan zijn volgende zeventien "pareltjes", die in verband staan met het Gentse openbaar vervoer in de periode van de accumulatorentrams (1899-1904), die we thans zouden rangschikken onder de rubrieken "Lezers schrijven" en "Woord en wederwoord".
Twee bemerkingen vooraf. De oorspronkelijke spelling, woordenschat en zinsbouw zijn letterlijk overgenomen om de "sfeer van toen" nog meer te benadrukken. De toegevoegde plaatjes illustreren enkel het toenmalige stadsbeeld en hebben verder geen uitstaans met het persartikel in kwestie.
"...De heer oppercommissaris heeft eenen brief gezonden aan al de bestuurders en bestuursters der openbare scholen en de bijzondere, waarin hij zegt dat de policie alle dagen vaststelt, dat talrijke kinderen de betreurlijke gewoonte hebben bij de nadering der elektrieke trams voor de rijtuigen te loopen, zich op korten afstand neer te leggen om te zien hoe dat werkt of op de riggels voorwerpen deponeren, van aard om de rijtuigen te doen ontsporen of andere ongelukken te veroorzaken. Bovendien loopen ze voor den tram op slechts eenige meters afstand, om alsdan de trambedienden plotseling te doen stoppen en hen daarna uit te lachen. Men denkt dat de ouders wel wat waakzamer oog zouden mogen houden op hunne kinderen, daar de ongelukken dikwijls de schuld zijn der onvoorzichtigen zelve. De policie heeft de strengste beveelen ontvangen om in het vervolg alle dergelijke feiten te beteugelen..."
"... Zondagavond omtrent zes ure gebeurde aan de Bargiebrug bijna een groot accident. De brug was half gedraaid, toen den elektrieken tram uit de Phoenixstraat kwam aangereeden. Den tramgeleider bemerkte zulks niet van verre en het roepen van den brugdraaier hoorde hij niet. Deze liep hem uiteindelijk tegemoet om hem te doen staan en den tramgeleider kon zijn rijtuig plotseling nog stoppen, juist voor de brugketing. Alle toeschouwers beefden van aandoening. Eén der persoonen die op den tram was gezeten, was reeds in het vooruitzicht van een erg onheil, aan de leuning van het platform op de straatsteenen gesprongen..."
"...Talrijke bedienden der elektrieke trams klagen over het onmenschelijke werk dat hen soms wordt opgelegd. Dinsdagavond om half zes ure spraken wij met eenen ontvanger, die van des morgends negen ure in dienst was en sindsdien nog niet was mogen gaan eten. Een geleider verklaarde ons maandag elf uren gewerkt te hebben zonder gelegenheid tot eten. Vooreerst is dat elke werkmens onwaardig, maar daarbij leevert het een constant gevaar op voor voetgangers en reizigers, want eenen geleider die uitgeput is bij gebrek aan voedsel, kan de noodige geestkracht en aandachtigheid niet behouden. Bericht aan wien 't behoort !..."
"...Zondag wilde eenen onvoorzichtige knaap op de Kortrijkschestraat op den snelrijdenden tram springen. Hij miste de voettrede en rolde op de kalseiden. Den ontvanger heeft hem eens ferm den bol gewasschen. Gisternoen sprong op de Hoogstraat een man van den elektrieken tram, terwijl hij in volle gang was. De rechter pand van zijnen jas was echter gevat tusschen de klink van het hekje. Hij werd omver getrokken en wel twintig meters ver meegesleept. Op dien afstand had hij nogtans de kracht gehad om het hekje te grijpen en zich op te richten nog voor den tram stilstond. Zijnen jas zat nog steeds vast, zonder te scheuren. Den onvoorzichtige is er met een vuil pak en de ontroering vanaf gekoomen. Het toegeloopen volk was eensgezind van gevoelen, dat hij waarlijk nog van geluk mocht spreken..."
"...Een huurhouder-koetsier schrijft ons dat het bestuur van hem en alleman voorzichtigheid vraagt tegenover den elektrieken tram. Maar zou men dan ook van dien tram niet wat voorzichtigheid mogen vragen? Of is hij dan geheel en gansch meester van de stad? Dat de tramgeleider ten minste altijd belle aan 't uitkoomen van eene straat en daarbij niet zoo wild rijde, als velen doen! Bij het omdraaien van sommige straten zouden de trams hunnen gang moeten vertragen en zou men ook wat meer het signaal moeten doen werken, indien men erge ongelukken wil voorkoomen. Alleman lijdt door den tram: handelaars, herbergiers, huurhouders, enz... en toch moeten dezen dezelfde lasten en patenten blijven betalen. Dat de tram toch ook wat manieren leere, in plaats van ons overhoop te rijden alsof wij maar vuiligheid waren. Voorzichtig zijn moet iedereen, maar in iedereen dient den tram ook begrepen te worden !..."
"... Ik vind het geheel goed dat de koetsiers klagen op de manier van rijden onzer trams, bijzonderlijk op de hoeken der straten. Nu, het bestuur zou ook wel een beetje moogen passchen op de korrespondentiën, want zaterdag kwam ik per tram van de expositie in het park van de Citadel en op de Koornmarkt was er geen korrespondentie naar de Zuidstatie. Na twaalf minuten wachten daagde er eene op voor de Dampoort en na twintig minuten eene voor de Sasschepoort. Zeg mij, is dat niet een beetje den spot drijven met zijne kalanten, het publiek?..."
"...Zaterdagavond om 5 3/4 ure, slibberde eene jonge dame die uit de peperkoekbakkerij De Laeter kwam, in de Korte Munt op de straatsteenen uit en viel kruischelings over de tramriggels. Eenen tram kwam juist afgereden van den eenen kant en een rijtuig van den anderen. De dame was op het punt overreden te worden, toen twee heeren toesprongen die er in gelukten haar buiten de riggels te brengen. Een zonderling geval deed zich hier voor. De dame had het bewustzijn niet verloren, nogtans kon zij zich niet recht houden en ze zou weederom gevallen zijn, hadden hare redders haar niet ten tweedenmale ondersteund. Dat kwam doordat zij erg gespannen zat in haar korset en verward was in hare kleederen..."
"...De kandidaat-ontvanger van den tram, Van De Putte, genummerd 47, woonende Rietgrachtstraat 19 Ledeberg, heeft maandagavond om half negen in zijn rijtuig een lederen handzakje gevonden met zeekere som, juweelen en een portret. Hij denkt dat het iemand is van Ledeberg of daaromtrent aan wien het moet behooren en heeft het op het bureel van het tramgesticht afgegeeven. Van Sulle, bediende bij den elektrieken tram, heeft in zijn rijtuig op de lijn van Meulestede, eenen linnentasch ontdekt, inhoudende de som van 62 frank. Hij heeft zich verhaast zijne vondst in het depôt neer te leggen, waar de eigenaar ze heeft teruggehaald, niet zonder den eerlijken man hartelijk te hebben bedankt..."
Drie-asser 325 met aanhangwagen uit de reeks 65-72 geparkeerd op het Emiel Braunplein, richting Klein Turkije, klaar om de rit langs lijn 4 naar het Sint-Pietersstation aan te vangen. Foto uit 1958, kort voor de afbraak van de huizenrij. Rechts een gedeelte van het belfort.
NOG VEEL MEER OVER HET GENTSE OPENBAAR VERVOER!!!
Bekijk ook het blog "MIVG" van Dany !!!! ________________________________________
