Vlaamse en federale ambtenaren kregen tot voor kort een dag dienstvrijstelling wanneer ze bloed gaven. Doneerden ze ’s ochtends bloed, dan mochten ze de rest van de dag thuis blijven. Eerst maakte Vlaanderen daar komaf mee, vervolgens schafte ook staatssecretaris voor Ambtenarenzaken Hendrik Bogaert (CD&V) dit af voor de zeventigduizend federale ambtenaren.

En dat merkt het Rode Kruis: ‘Het eerste kwartaal van 2013 zijn er plots tien procent minder bloeddonaties gebeurd’, zegt Nele de Vos. Voor het tweede kwartaal worden niet meteen betere cijfers verwacht. ‘Al enkele weken vangen we signalen op dat ook ambtenaren van steden en gemeenten afhaken.’

Voor de 180.000 medewerkers van de lokale besturen geldt nu ook de regeling dat ze alleen nog vrijaf krijgen voor de duur van de bloedafname en de verplaatsing die daarvoor nodig is. Daarna moeten ze weer aan de slag. Of het Rode Kruis betreurt dat deze dag ‘dienstverlening’ is afgeschaft? ‘We schikken ons naar de regels’, klinkt het diplomatisch.

Op dit moment is het aantal beschikbare bloedzakjes nog op peil. ‘Maar de zomer is altijd een moeilijke periode, omdat veel bloedgevers dan niet beschikbaar zijn. We houden de voorraad de komende maanden nog nauwlettender in het oog dan anders, om snel alarm te kunnen slaan mocht de voorraad te snel slinken’, aldus nog De Vos.

Zowel Bogaert als Vlaams minister van Personeelszaken Geert Bourgeois (N-VA) beklemtonen dat de afschaffing van die vrije dag geen ‘blinde besparing’ was. ‘Ze kwam er vooral op vraag van Europa, dat vond dat zo’n vergoeding niet door de beugel kon’, zegt Bogaert.

Kris Peeters màg niet

‘Ook het Rode Kruis had vragen’, zegt Bourgeois. ‘De vrees bestond dat een aantal ambtenaren de medische vragenlijst niet eerlijk invulde, om toch maar bloed te mogen geven en zo een vrije dag te krijgen.’ Bourgeois roept zijn ambtenaren sindsdien regelmatig op toch bloed te geven, en geeft daarbij zelf het voorbeeld.

Vandaag, tijdens de Wereld Bloeddonordag, doen ook tal van BV’s dat. Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) is ook van de partij, al mag hij geen bloed geven. ‘Hij heeft te veel buitenlandse reizen gedaan, dan kom je niet in aanmerking’, aldus het Rode Kruis.