Fiscale cadeaus betalen we zelf
Wat partijen aan fiscale cadeaus beloven, vragen ze aan diezelfde burger terug door consumptie of vermogen hoger te belasten, de lonen eenmalig niet te indexeren of dieper te snijden in de overheid.
Sinterklaas bestaat helaas niet, maar politieke partijen nemen graag zijn plaats in. Alleen vergeten ze daarbij uit te leggen dat er een cruciaal verschil is. De heilige man brengt zijn cadeaus belangeloos mee uit Spanje. De overheid neemt in ruil voor de cadeaus ook iets terug af. We zetten de belangrijkste compenserende maatregelen op een rijtje.
De enige partij die geen verschuiving van de lasten voorziet, is Open VLD. Zij financieren het fiscaal cadeau door dieper dan de anderen in de overheidsuitgaven te snijden. Ook dat wordt gevoeld in de portefeuille, maar het is onmogelijk te berekenen wie daarbij hardst getroffen wordt.
1.N-VA: Indexeer de lonen eenmalig niet
De N-VA belooft aan de werkenden een fiscaal cadeau van gemiddeld 46 euro per maand. Voor wie aan een minimumloon werkt, is dat minder dan 30 euro, voor de topverdieners bijna 100 euro.
Maar de partij treft de werkenden door de lonen in 2015 eenmalig niet met de gebruikelijke 2 procent te indexeren. Netto komt dat neer op een koopkrachtverlies tot 1,3 procent. Gemiddeld verliest een werknemer daardoor 23 euro per maand. De indexsprong doet het fiscaal cadeau dus voor de helft teniet. Hoewel de indexsprong eenmalig is, blijft het nadeel jaarlijks doorwerken omdat werkenden ook de volgende jaren een lager loon zullen hebben.
De last van een indexsprong is ongelijk verdeeld over de werkende bevolking. Aangezien de indexsprong een procentuele vermindering van het loon inhoudt, verliest iemand met een hoger loon meer euro’s. Iemand die aan een minimumloon werkt, verliest minder dan 10 euro per maand. De tien procent beste verdieners boeten gemiddeld 45 euro in.
Opmerkelijk is dat vooral de middelste lonen er bekaaid vanaf komen. Bij het belastingvoorstel van de N-VA kreeg wie iets meer dan gemiddeld verdient (2.800 tot 3.400 euro bruto) al een minder groot fiscaal cadeau dan de lagere middenklasse (en de topverdieners). De indexsprong diept de verschillen nog uit. De hogere middenklasse houdt na de verrekening van de indexsprong gemiddeld nog 10 euro extra per maand over, een vierde van wat de lagere middenklasse (deciel 4) en de grootverdieners krijgen. Daardoor maakt de gecorrigeerde grafiek een nog duidelijkere V-beweging.
2.CD&V, N-VA: verhoog de belasting op consumptie
CD&V wil jaarlijks tot 3 miljard euro extra halen uit belastingen op consumptie, zoals btw en accijnzen. In die som is ook het aanpassen van fiscale aftrekken verrekend.
De N-VA mikt op 1,2 miljard per jaar. Beide partijen willen de bestaande tarieven (6, 12 en 21 procent) niet optrekken. Erg concreet over hoe ze die opbrengsten willen halen, zijn de partijen niet, ook niet na aandringen. Ze willen wel de btw-inning efficiënter maken, en verwijzen daarvoor allebei naar de Europese Commissie die berekende dat België 16 procent (omgerekend ongeveer 4 miljard euro) van zijn btw-inkomsten misloopt, onder meer door fraude.
De partijen noemen wel enkele producten die zwaarder belast zullen worden, maar ze zijn huiverachtig om te veel voorbeelden te noemen. Dat maakt de belastingverhoging immers concreet, en zet een lobbymachine van de getroffen sectoren in gang.
CD&V wil weekbladen, meeneemmaaltijden en schoonheidsoperaties duurder maken. Daarbovenop wil CD&V, net als Groen, diesel geleidelijk even zwaar belasten als benzine. De N-VA wil roltabak en pesticiden zwaarder belasten.
Omdat de partijen vaag blijven over de belastingverhoging, is het niet mogelijk om precies te berekenen hoeveel het leven duurder zal worden voor een gezin. We weten wel dat gezinnen ongeveer 60 procent van de btw-inkomsten betalen. Een gelijk gespreide verhoging van de btw-inkomsten met 1 miljard euro kost de gezinnen gemiddeld 600 miljoen per jaar. Dat komt neer op een koopkrachtverlies van gemiddeld 23 euro per maand, of dus evenveel als een indexsprong.
Bij gezinnen met het grootste arbeidsinkomen schommelt de extra belasting rond 35 euro, omdat zij meer consumeren. Gezinnen met het laagste arbeidsinkomen betalen maandelijks minder dan 10 euro extra. Ook de btw-verhoging doet een gedeelte van het fiscaal cadeau teniet.
3.SP.A, Groen: verhoog de belasting op vermogen
De linkse partijen vinden dat vermogenden te weinig bijdragen. De SP.A voorziet 2 miljard extra inkomsten uit vermogens, onder meer door meerwaarden op aandelen te belasten. Groen haalt een pak forser uit en wil 7,5 miljard ophalen uit een echte vermogensbelasting.
De ecologisten voorzien een oplopend tarief van maximaal 1,37 procent, maar schrappen in ruil daarvoor wel een hele resem belastingen op vermogen, zoals registratierechten bij de aankoop van een huis, roerende en onroerende voorheffing.
Wie minder dan 250.000 euro bezit, betaalt geen vermogensbelasting en gaat er – door het afschaffen van een reeks belastingen – doorgaans op vooruit. De helft van de gezinnen bezit minder dan 250.000 euro.
Omdat er onvoldoende gegevens beschikbaar zijn over het vermogen, kunnen we de effecten helaas niet zelf berekenen. Volgens de partij zelf moet wie één miljoen euro bezit, 8.246 euro betalen op jaarbasis, of 687 euro per maand. De rijkste tien procent moet maandelijks gemiddeld 2.300 euro afdragen. Groen richt zich met zijn hervorming vooral op de (lagere) middenklasse. Die betaalt geen of nauwelijks vermogensbelasting en ziet enkele belastingen geschrapt. De armsten, die geen vermogen hebben, betaalden de geschrapte belastingen niet of bijna niet en gaan er dus niet op vooruit. Wie veel verdient, kreeg al geen voordeel op arbeidsinkomen en moet ook van zijn vermogen een groter stuk afdragen. Het voorstel van Groen doet de rijken dus bloeden.
|
Dag mama van mij
met je warme handen
en je lieve lach
Voor mij is elke dag
Moederdag!
Een fijne moederdag aan alle mama's en oma's
