Uit zijn ontmoetingen blijkt dat hij het centrum-rechtse spoor aftast, maar hij boekt geen vooruitgang, omdat CD&V CDH erbij wil en omdat Open VLD in de Vlaamse regering wil. Komt er meer duidelijkheid wanneer de Vlaamse en Waalse regering gevormd zijn, wellicht tegen het einde van de week?

Informateur Michel raakt geen millimeter vooruit. Tegen elke regeringsformule zijn er veto’s. Alles lijkt geblokkeerd. Hij heeft discrete contacten zoals het heet. Uit de ontmoetingen die hij gehad heeft, blijkt dat hij alvast centrum-rechts aftast. Michel botst daarvoor op twee veto’s. CD&V wil CDH erbij, maar voorzitter Lutgen heeft al duidelijk gemaakt dat hij nooit wil regeren met N-VA. Open VLD blijft bij zijn eis om ook in de Vlaamse regering te mogen, maar daar houden CD&V en N-VA de boot af. Open VLD is niet nodig is daar de boodschap.

Bij CD&V leeft nog altijd de stille hoop dat CDH toch federaal in centrum-rechts wil wanneer de posten en bevoegdheden binnen zijn in de Waalse regering. Met als redenering dat CDH zich nu nog wat inhoudt zodat de PS hen als wraak geen prutsbevoegdheden opsolfert. Daarom moet informateur Michel wachten tot die Waalse regering rond is. Vanuit CDH blijven de signalen komen dat ze hun veto tegen N-VA hoe dan ook behouden. Maar dat zullen we pas zeker zijn wanneer die Waalse regering gevormd is. Informateur Michel moet daar dus op wachten.

Het is ook wachten op de Vlaamse regering, want als die er is, dan wordt het moeilijk, zoniet onmogelijk, voor Open VLD om daar nog in te breken. Vraag is of de Vlaamse liberalen hun veto tegen centrum-rechts dan nog blijven behouden en dus niet in de kamikaze- of Zweedse coalitie willen stappen. (Zweeds want blauw, geel en een kruis in de vlag). Bij de andere partijen hoor je dat Open VLD dan wel zijn eis zal intrekken. De Vlaamse liberalen kunnen alleen scoren met politici als Maggie De Block wanneer die in een regering zitten, want met haar kan je geen oppositie voeren, is een veelgehoord zinnetje. Als Open VLD wél voet bij stuk houdt, dan is de federale formatie op weg naar veel maanden blokkering.

Stel dat Open VLD ja zegt op de kamikaze- of Zweedse coalitie dan merk je toch nog altijd veel koudwatervrees bij CD&V. Je hoort twijfels over de stabiliteit van een regering met alleen maar MR aan Franstalige kant. Je hoort ook de vrees dat zo’n regering niet sociaal genoeg zal zijn. ‘We zijn een centrum-partij’ en geen liberale partij’, is nog zo’n citaat. Betekent dit nu een veto van CD&V tegen kamikaze/Zweeds? Als je goed luistert, toch niet helemaal.

Hoe kan je de instabiliteit oplossen? Als je CD&V de premierpost geeft, dan hebben zij het in handen en kunnen ze voor stabiliteit zorgen. Zo kan Kris Peeters federaal gaan. Hoe kan je de vrees van CD&V als meest linkse partij in de regering oplossen? Door bijvoorbeeld sociale departementen aan de Vlaamse christendemocraten, liefst aan een ACW’er of zoals dat nu heet BN’er te geven.

Dan hoor je bij de liberalen maar ook bij N-VA dat CD&V dan toch niet te gulzig mag zijn als je de federale uitslag bekijkt. Je hoort dan dat CD&V wel veel eist: een premier, een Europese commissaris, sociale departementen, een regeling voor de ARCO-spaarder/belegger gekoppeld aan de post van minister van financiën. Je hoort net niet de kreet ‘Zal het gaan ja?’. Al krijg je bij CD&V de repliek dat de anderen ook zeggen dat Marianne Thyssen de meest geschikte kandidaat is. En dat de premierpost nog nooit echt opgeëist is. En dat alle partijen voor de verkiezingen een regeling wilden voor de ARCO-spaarder. Willen ze dan geen woord houden?

CD&V’ers zullen wellicht ook niet nalaten er op te wijzen dat ze nodig zijn voor de kamikaze/Zweedse coalitie en dat het terecht is dat ze eisen stellen. Ze willen duidelijk hun vel duur verkopen. Al hoor je dan bij de tegenpartij dat CD&V zichzelf verzwakt heeft door zich te koppelen aan N-VA voor de Vlaamse regering. Een liberale bron had het over een ‘ongelukkige reactie’ van CD&V toen te horen was dat PS en CDH zich aan elkaar gekoppeld hadden voor het Waalse en Brusselse niveau. Door die koppeling aan N-VA staat CD&V minder sterk is een liberaal argument.

Bij CD&V is intussen wel bezorgdheid te horen dat N-VA achterover gaat leunen wanneer de Vlaamse regering gevormd is. Dat N-VA zich niet langer dubbel zal plooien om federaal in een regering te stappen. Dat voor de partij van Bart De Wever federale oppositie ook interessant is, wanneer hij de Vlaamse regering in handen heeft als oppositie-instrument tegen de federale regering, en met CD&V als ‘junior partner’ in die Vlaamse regering. Ongetwijfeld zullen de voorzitters De Wever en Beke nog een hartig woordje moeten praten om die angst bij CD&V weg te werken. Die garanties worden dus gekoppeld aan de Vlaamse regeringsvorming. Vraag is wat die garanties waard zijn. Als de prijs te hoog is voor N-VA wordt regeringsdeelname moeilijk. Al heeft de partij van Bart De Wever altijd heel duidelijk gezegd ook federaal te willen regeren. Zijn informateursnota waarin een aantal harde economische maatregelen niet staan, zou daarvan het bewijs moeten zijn.

Hoeveel zin heeft MR in kamikaze of Zweeds? Wie rondbelt, hoort dat de meningen verdeeld zijn bij MR. Sommigen vrezen het risico van maar met 20 van de 63 zetels Franstalige Kamerzetels in de federale regering te zitten. Bij een vroegtijdige val van zo’n regering zou de electorale prijs wel eens zeer groot zijn, is dan het argument. Anderzijds hoor je dat Charles Michel ‘tenté’, aangelokt is door kamikaze/Zweeds. Aangezien hij toch buiten de Waalse en Brusselse regering gehouden wordt, is zo’n coalitie de enige kans om volop macht uit te oefenen federaal. En dat eindelijk eens zonder gedomineerd te worden door de PS.

De aversie voor de PS is één van de redenen waarom een tripartite de allerlaatste noodgreep is. CD&V en de liberalen vrezen een te linkse PS, opgejaagd door extreem-links en vakbonden. Een tripartite betekent ook dat N-VA federaal in de oppositie komt. Het horrorscenario voor CD&V zoals gezegd. Bovendien heeft Bart De Wever vanuit die positie zo’n 33 procent gehaald federaal. Hoeveel zal hij halen na vijf jaar federale oppositie? Pas als de economische groei heel erg sterk meevalt, heeft zo’n tripartite een kans. Die klassieke driepartijenregering is pas voor over vele maanden, wanneer centrum-rechts mislukt.

Informateur Michel zal daarom doorgaan zolang hij kan. Er lijkt echt niemand klaar om in zijn plaats centrum-rechts uit te proberen. Je hoort zelfs dat de PS het heft in handen zal krijgen, wanneer Michel de handdoek in de ring zou gooien. De MR-voorzitter zal dus wel nog een tijdje overzomeren. Een PS zou aan de tripartite kunnen timmeren al lijkt ook dat vrij kansloos.

Je hoort ook zelfs het gerucht dat de Franstalige socialisten een plan B hebben, namelijk de omgekeerde kamikaze. CD&V en N-VA zouden dan federaal in de oppositie zitten en Open VLD en SP.A in de regering. Aan Franstalige kant zou het dan een tripartite zijn met de mogelijkheid dat MR Waals mag inbreken. ‘Science fiction’ hoor je elders en ‘het beste recept om ervoor te zorgen dat die omgekeerde kamikaze de laatste Belgische regering is, want dit zal leiden tot een ongeziene Vlaamse radicalisering’.

Slotsom elke formule ligt moeilijk. Er zit voor Charles Michel niets anders op dan te wachten op de gewestregeringen. Maar als die gevormd zijn, blijven er dan nog genoeg obstakels over voor nog maandenlang onderhandelingswerk.