Een portie machismo is de Wetstraat niet vreemd, dat is bekend. Als het écht belangrijk is, zo gaat het motto, moet er uren- en urenlang vergaderd worden - daar heeft de Zweedse coalitie allerminst een patent op. De legende wil dat iemand als Luc Van den Bossche zijn wensen en verlangens pas op tafel gooide als de anderen te vermoeid waren om nog weerwerk te bieden.

Zo ging het ook nu dus weer, alsof keer op keer bewezen moet worden dat politiek ook topsport is. Maandag om half drie doken de Zweedse onderhandelaars onder in de salons van de Kamer, en pas dinsdagavond rond een uur of zeven kwamen ze weer boven water. Met – hoera! – een volledig regeerakkoord op zak.

Dus ook een akkoord en, op aanstichten van N-VA, zelfs een plan om de wettelijke pensioenleeftijd te verhogen. Ook het hele socio-economische luik werd er doorgejast, van een indexsprong, tot flexibeler werken of onbeperkt bijverdienen voor gepensioneerden. En Charles Michel, die outte zich zowaar als premier. Nu duurt het niet lang meer voor hij met een volledige ploeg opduikt op het bordes van Laken.

Hoera dus? Nou, niet echt. Er was eigenlijk geen alternatief dan landen: voor de Vlamingen was het helemaal uitgesloten om N-VA te wippen, en bij MR vallen ze onderhand nog liever dood dan in een regering met PS en CDH te stappen. Maar het parcours was bijzonder hobbelig, en het lijkt erop dat deze partijen tegen wil en dank in het huwelijksbootje gestapt zijn.

Die ultieme marathon was daar een illustratie van. De hele dag werd er gekanteld tussen ja en nee. Ja, er komt een akkoord. Nee, het zal niet voor vandaag zijn. En dan weer terug naar ja. En nog eens nee. En uiteindelijk weer ja. Met ondertussen veel bilaterales en crisismomenten.

Aan die moeizame voortgang zijn we de voorbije maanden gewend geraakt, maar het blijft toch een verrassende vaststelling. Van deze centrumrechtse partijen, met hun sterk overlappende programma’s, had je kunnen verwachten dat ze al veel eerder een regeerakkoord in elkaar geknutseld hadden.

Iedereen zag al die tijd wel waar er ongeveer geland moest worden. Behalve de besparingen moesten ook de loonlasten naar beneden, met als het even kon nog een korting in de personenbelasting er bovenop. Al te moeilijke standpunten – de afschaffing van de loonindexering of de beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd – gingen er al bij het begin van de gesprekken uit. Die wensen van N-VA waren voor de MR onverteerbaar.

Maar CD&V bleef de hakken in het zand zetten. Tot op het einde wilden ze de indexsprong gecompenseerd zien door een belasting op vermogenswinst of een hogere roerende voorheffing. Uiteindelijk lijkt het bij sociale correcties aan de indexsprong te blijven.

Een troostprijs, wellicht wel, maar toch bedoeld om de ACW-achterban te sussen. De christendemocraten zagen hun rechtse kiezers bij bosjes naar N-VA overlopen. Uit lijfsbehoud moesten ze naar links zwenken, om ook die achterban niet kwijt te spelen. Kris Peeters, de man van de werkgevers, moest zich noodgedwongen omscholen tot de verdediger van het ACW. Excuus, beweging.net.

En zo komt het dat de problemen vanaf dag één dezelfde waren als helemaal op het eind. Maandenlang verlamde een klassieke links-rechts-tegenstelling de onderhandelingen. CD&V wilde de gigantische saneringsoperatie van de publieke financiën (voor een stuk) met nieuwe inkomsten financieren, terwijl de anderen tot het gaatje wilden besparen.

Toen Michel kwam aankondigen dat er eindelijk een regeerakkoord is, stond hij te glunderen. Maar je kunt nu al met een gerust gemoed voorspellen dat hij moeilijke jaren tegemoet gaat. Met deze batterij aan besparingsmaatregelen mogen we uitgaan van een hete herfst, met een pak betogingen in de straten van Brussel en het is maar de vraag wat de opstelling van het ACV zal zijn. En hoe groot haar impact op de ‘moederpartij’ nog is.

Alsof dat niet volstaat als probleem, hebben de sterke figuren van deze formatie beslist om aan de zijlijn te blijven staan. Bart De Wever zal deze regering dirigeren vanop het Schoon Verdiep. Als buitenstaander, niet als premier. Als hem dat zo belieft kan hij vanuit Antwerpen naar hartenlust oppositie voeren. Voor Gwendolyn Rutten geldt hetzelfde: zij blijft op de Melssenstraat, en ook Wouter Beke blijft partijvoorzitter. Dat zal voor veel externe druk op deze ploeg zorgen.

Een ander risico is Didier Reynders. Nu toch nog over de ministerposten onderhandeld moet worden, plooit Michel zich maar beter dubbel om hem behalve het vicepremierschap ook nog een topzware bevoegdheid te bezorgen. Anders doet Reynders een gooi naar het partijvoorzitterschap, met een instabiele MR tot gevolg. Voor deze regering, met haar Franstalige minderheid, zou dat dodelijk zijn.

En dan is er nog de communautaire dreiging. Niet enkel omdat PS en CDH vanuit de regio’s zo veel mogelijk zullen stoken tegen de federale regering, ook omdat N-VA haar confederale droom nog altijd niet heeft opgegeven. In de laatste eindspurt legde de partij plots artikel 195 op tafel. Als dat in het regeerakkoord komt, kan de partij de volgende legislatuur een staatshervorming uitvoeren.

De Wever duwde niet door, maar met dit soort eisen sijpelt het wantrouwen wel binnen. Zeker omdat Michel in Brussel en Wallonië nu al zal moeten vechten tegen de perceptie dat hij als stroman van De Wever het N-VA-programma uitvoert.

Charles Michel staat voor een parcours vol valkuilen. En ondertussen moet hij de vingers kruisen dat de economie aantrekt, zodat de Zweedse coalitie in de tweede helft van de legislatuur ook wat kan teruggeven voor de harde besparingen. Snoeien om te groeien was het motto. Zonder die groei dreigt het centrumrechtse project op een mislukking uit te draaien.