Werkingsmechanisme van TENS Het pijnverminderende effect van TENS wordt voornamelijk verklaard vanuit een tweetal theorieën: · de gate-control theorie; via selectieve prikkeling van dikvezelige sensorische afferenten kunnen, locale inhibitoire circuits in de achterwortel van het ruggenmerg geactiveerd worden. · stimulus produced analgesia; via prikkeling wordt de productie van endogene opiaatachtige stoffen, de endorfines en enkefalines, gestimuleerd.
Diverse vormen van TENS Aan TENS zijn diverse instelbare parameters te onderscheiden, zoals de impulsduur, de impulsfrequentie, de impulsvorm en de intensiteit. De impulsduur is, bij de meeste apparatuur, variabel in te stellen tussen 50 - 300 msec. De impulsfrequentie varieert van 1-200 Hz. Als meest ideale frequentie voor pijnvermindering wordt op dit moment een frequentie van 80 Hz beschouwd. De intensiteit, door de patiënt zelf in te stellen, varieert van juist voelbaar tot aan de tolerantiegrens. De verschillende vormen van TENS zijn gebaseerd op de in te stellen TENS-parameters, impulsduur en impulsfrequentie en intensiteit. De ideale instelling is (nog) niet bekend. Een veel gebruikte indeling is:
Conventionele TENS; bij deze TENS-instelling wordt gebruik gemaakt van een korte impulsduur (10-75 msec), en een hoge impulsfrequentie (50-200 Hz). De intensiteit wordt ingesteld op net voelbaar, welke langdurig toegepast wordt ( 30 minuten tot urenlang). Het werkingmechanisme van deze vorm wordt verklaard via stimulatie van aan de 'pijnlijke' structuur gerelateerde segmentale dikvezelige afferenten (gate-control theorie). Nadeel kan zijn dat er snel adaptatie optreedt, waardoor effectiviteit van de elektrische prikkel vermindert. Dit kan voorkomen worden door gebruik te maken van modulatie van zowel impulsduur en impulsfrequentie. Deze is apart instelbaar bij de meeste apparaten.
Low Frequency TENS; er wordt gebruik gemaakt van een lange impulsduur (100-300 msec) en een korte impuls frequentie (1-5 Hz). De intensiteit is tot er zichtbare spiercontracties ontstaan of tot aan de tolerantiegrens. De toepassing is kort, slechts 20-45 minuten per keer. Het verondersteld werkingsmechanisme berust op het vrijkomen van endorfines.
Brief Intense TENS; hierbij wordt een lange impulsduur(150-250 msec) en een hoge impulsfrequentie (60-100 Hz) gebruikt. De intensiteit is hoog (spiercontracties en/of tolerantiegrens). De toepassingstijd is kort (15-20 minuten). Het werkingsmechanisme berust op pijndemping via 'gate control theorie' waarbij polysegmentale inhibirende circuits geactiveerd worden.
Burst TENS; dit is een soort combinatie van conventionele en low frequency tens. In plaats van een continue hoge frequentie worden nu 2 tot 4 impulsperioden (burst) met een hoge impulsfrequentie (50-100 Hz) gegeven bij een lage interne basisfrequentie van 2-5 Hz. De impulsduur is lang (> 100 msec.) De intensiteit is hoog (spiercontracties en/ of tolerantiegrens).
Het werkingsmechanisme berust op het activeren van het dikvezelig systeem (de impulsperiode met hoge frequentie) en het vrijmaken van endorfines (lage interne frequentie en hoge intensiteit).
Indicaties Het indicatiegebied van TENS is erg groot. Zowel acute als chronische pijnklachten kunnen met TENS behandelt worden. In het algemeen kan TENS worden toegepast bij: · Neurogene pijn, zoals neuralgieën, neuropathische pijn, stomppijn, fantoompijn · Spier en gewrichtspijnen, zoals rheuma, lage rugpijn, nek-schouderpijn etc. · Postoperatieve pijnklachten · Pijn bij de bevalling · Angina pectoris · Doorbloedingsstoornissen, slecht helende huidwonden · Pijn bij kanker · Complex Regionaal Pijn Syndroom, CRPS 1 en 2
Contra-indicaties Op zich zijn er weinig contra indicaties voor TENS. Als enige absolute contra-indicatie geldt het gebruik van een on demand pacemaker. Relatieve contra-indicaties zijn huidaandoeningen, sensibiliteitsstoornissen in het gebied van elektrodeplaatsing, de eerste drie maanden van de zwangerschap (abdominaal en lumbaal gebied), stimulatie in het gebied van de sinus carotis en stimulatie op de ogen.
Complicaties TENS geeft bij gebruik nauwelijks bijwerkingen. Mogelijk kunnen er huidirritaties optreden als gevolg van de elektrische stroom zelf of op basis van pleister en/ of elektrode materiaal. Dit komt ongeveer voor bij 10% van alle personen die TENS gebruiken. Vaak is er vanwege de grootte variatie aan elektrode en pleistermateriaal een oplossing te vinden voor de meeste vormen van huidirritatie.
Elektrodeplaatsing De werking van TENS wordt in grote mate bepaald door een optimale elektrode plaatsing. De keuze van de elektrodeplaats wordt mede gebaseerd op kennis van de innervatie van "pijnlijke" structuren en het beoogde werkingsmechanisme. De meest effectieve plaats wordt uiteindelijk proef-ondervindelijk vastgesteld. Ook kunnen met behulp van elektrodiagnostiek optimale stimulatiepunten of locaties opgespoord worden. Naast lokale elektrodeplaatsing op of rond de pijnlijke plaats kan ook via een segmentale elektrodeplaatsing gewerkt worden.
Werkwijze Voor een optimaal gebruik is een goede uitleg vooraf noodzakelijk. Uitleg over aard van de te voelen sensaties (juist voelbaar of juist pijnlijk), instelmogelijkheden, en wijze van gebruik zijn noodzakelijk om optimale compliance van de patiënt te garanderen. Vervolgens kan, per patiënt, gedurende een proefperiode de optimale TENS-instelling en toepassing bepaald worden. De behandelduur kan per patiënt verschillen. De behandelduur varieert van vrijwel continue de hele dag tot enkele keren per dag kortdurend (afhankelijk van de soort TENS).
Effectiviteit van TENS Wetenschappelijke onderbouwing voor de effectiviteit van TENS is (nog) onvoldoende aanwezig . Voor een overzicht kunt U het elektronische tijdschrift Bandolier raadplegen Volledig pijnvrij worden is waarschijnlijk geen reëel behandeldoel bij TENS. Wel is het vaak mogelijk om een deel van de pijn te verminderen. Vermindering in pijnmedicatie is daardoor vaak mogelijk. Gemiddeld 60% van de patiënten die TENS uitproberen geven aan er baat bij te hebben. Dit heeft voornamelijk betrekking op korte termijn resultaten. Studies naar langere termijn effecten zijn weinig tot niet uitgevoerd. Algemeen wordt aangenomen dat het effect van TENS in de tijd afneemt. In principe moet TENS bij de behandeling van chronische pijn niet als enige therapie gegeven worden. Het verdient aanbeveling om TENS te combineren met een aanpak gericht op het uitbreiden van de functionele activiteiten op gebied van ADL, vrije tijdsbesteding en werk. TENS kan immers gebruikt worden tijdens activiteiten.
Verstrekking In de regel wordt TENS uitsluitend door de ziektekostenverzekeraar vergoed nadat het (na een positieve proefperiode) is voorgeschreven door een arts verbonden aan een polikliniek Pijnbestrijding.
Ik ben Tilly, en gebruik soms ook wel de schuilnaam ruema.
Ik ben een vrouw en woon in Veldhoven (Nederland) en mijn beroep is helaas geen meer.
Ik ben geboren op 09/07/1946 en ben nu dus 77 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: computer en lezen.
Dat ik gelukkig ben!
Ik ben Tilly, en gebruik soms ook wel de schuilnaam ruema.
