|
Volgens de Portugese Media is Jose Saramago vrijdag gestorven op het Spaanse eiland Lanzarote.
Hij leed aan leukemie en zou vrijdagochtend onwel geworden zijn waarna hij stierf.
Saramago won in 1998 de Nobelprijs voor de Literatuur.
De overtuigde communist Saramago werd in 1922 geboren als zoon van dagloners.
Saramago verliet voortijdig het onderwijs en schopte het na veel carierewendingen tot journalist.
In 1969 sloot hij aan bij de clandestiene Communistische Partij van Portugal en nam in 1974 deel aan de Anjerrevolutie die het dictatoriale regime van Salazar deed vallen.
In 1988 Huwde Saramago met de Spaanse journaliste Pilar del Rio die ook zijn boeken vertaalde.
Saramago publiceerde in 1947 zijn eerste roman. Zijn internationale doorbraak kwam met de roman "Het jaar van de dood van Ricardo Reis" het verfilmde "Stad der blinden" en "Het evangelie volgens Jezus Christus" dat een rel veroorzaakte in het Katolieke Portugal.
Saramogo ruilde Potugal voor Het Canarische eiland Lanzarote en woonde daar tot aan zijn dood. (Knack)
In 2005 lazen wij met de leesgroep Kafkan" De stad der blinden."
Hier volgen enkele bedenkingen.
Het boek is zeer goed onthaald. Niet iedereen heeft het graag gelezen, maar het heeft niemand onberoerd gelaten.
Dit boek is zeker de Nobelprijs waard.
Ik heb steeds beweerd dat een werk wààr moet zijn of minstens waar moet kunnen zijn. Ik ben bekeerd (Alex)
Ik heb spijt het boek te hebben gelezen.
Het is zoals iemand het zei, je kan het moeilijk een mooi noemen!
Nog te vaak ben ik met de verhaallijn bezig en bedoel ik met een mooi boek één waar ik me kan in vinden en waarin ik kan wegdromen. Nogmaals heb ik ondervonden hoe ver-rijkend onze leesgroep kan zijn. (Sylvie)
De uitdrukkingen benauwend, luguber, beangstigend en beklemmend kwamen regelmatig terug.
Sommigen waren op bepaalde momenten bang dat we zelf blind zouden worden, bang dat we in een zelfde situatie zouden terechtkomen.
Voor sommigen duurde het te lang voor er iets gebeurt, lange zinnen veel herhalingen.
Iemand anders vindt dat juist die lange zinnen vaart geven aan het boek
De chaos die er heerst wordt op een uitzonderlijke wijze weergegeven.
Er zijn verschillende wijzen van blindheid. Er zijn zoveel manieren van blind-zijn.
Het niet meer zien met de ogen en de innerlijke blindheid.
De blindheid van het hart, maar ook de manier om de dingen te bekijken en te zien.
Zien is voelen met het hart.
Onroerende scène: het wassen van de oude blinde
De vrouwen die zich wassen in de regen.
Blindheid brengt kilte: "Zien is begrip opbrengen, is voelen met het hart.
Bij de gangsterbende is de echte blinde de ziende
De rode draad in het boek is: in nood komt het beste en het slechtste in de mens naar boven.
Er komt veel slechtheid maar ook veel goedheid aan bod:
p 136
Ik kan me niets erger voorstellen dan wat we hier meemaken
ik ben bang dat het kwaad geen grenzen kent
Iemand vindt het boek weinig poëtisch maar sommige delen bewijzen het tegendeel
Opvallend is het niet gebruiken van namen, maar van omschrijvingen:
De oogarts; de man die eerst blind wordt het meisje met de zonnebril; de vrouw van de oogarts; de oude man
Opvallend is de rol van de oude man die later naar het asiel komt
hij is eigenlijk een troost voor de inwonende:
Het is buiten eigenlijk nog slechter dan hier.
De vrouw van de oogarts is een sterke vrouw.
zij heeft erbarmen
kan begrip opbrengen
De gemeenschap van de oogarts met de jonge vrouw moet men zien in de context van het ganse gebeuren. Het is een gebaar van mededogen en van de vrouw van de oogarts en van de jonge vrouw.
De vrouw is bewonderenswaardig, zij kan enkel volhouden langs de gesprekken met haar man
Zien brengt verantwoordelijkheid mee.
Zij moet de beslissen - beslissen brengt risico mee
De reactie van de regering is er een van onmacht en paniek;
men reageert nog op epidemieën zoals in de middeleeuwen (pest cholera melaatsheid).
Men stoot deze mensen uit de gemeenschap.
Macht wordt altijd misbruikt.
Deze blindheid is een sociaal probleem. Er moet georganiseerd worden.
Het leger blijft het gebouw bewaken: bevel is bevel en moet uitgevoerd worden.vb op gezette tijden eten bezorgen.
p151
toen de autoriteiten de blinden vingen en hier heen overbrachten, weigerden ze rekening te houden met humanitaire overwegingen, de wet, zo zeiden ze, is voor iedereen gelijk en democratie is onverenigbaar met voorkeursbehandelingen
De schrijver leert ons ook iets over de relativiteit van cultuur en beschaving:
Iedere cultuur heeft dezelfde primaire behoeften maar iedere cultuur heeft zijn eigen uitingsvormen.
Iedereen wenst een menswaardig bestaan.
p154
Men kan zich dus de woede en opstandigheid voorstellen en tevens hoe pijnlijk ook, maar feiten zijn feiten, de angst van de overige zalen, die zich al bestormt zagen door de hongerlijders, terwijl ze zelf heen en weer werden geslingerd tussen de klassieke verplichting tot menselijke solidariteit en gehoorzaamheid aan het oude en niet minder klassieke gebod dat naastenliefde welbeschouwd bij jezelf begint
(houding tav derde wereldlanden)
groep - reclameren -oproer
gevolg straf drie dagen geen eten
daarna mindere dosis
oproer-oorlog-meer armoe
Tijdens oorlogstijden gelden andere normen zie de moord met de schaar
Wie kan nog juist oordelen in zulke vernederende omstandigheden.
Het is niet het systeem die de samenleving kan ordenen, maar wel de solidariteit.
Men is verwonderd dat het boek geschreven is door een man.
De schrijver diept de verhoudingen en de verschillen tussen man en vrouw uit.
Het boek is een: Ode aan de vrouw.
Het zijn vaak de vrouwen die de moeilijke situaties moeten oplossen.
Bij oorlog en ontij zijn het de vrouwen die zorgen voor de primaire levensbehoeften (voedsel)
Vrouwen zijn solidair met elkaar.
na de verkrachting de betaling in natura laten de vrouwen elkaar niet los:
p169
Verdoofd, blind, zwijgend strompelden de vrouwen door de gangen, nog net wilskrachtig genoeg om de hand niet los te laten van degene die voor hen liep, de hand, niet de schouder zoals toen ze gekomen waren, waarschijnlijk zou geen van hen antwoord kunnen geven als men hen zou vragen waarom lopen jullie hand in hand, het was gewoon zo gegaan, er zijn gebaren waarvoor je niet meteen een verklaring kunt vinden, soms ook niet na lange tijd
Zeven naakte vrouwen de vrouw van de oogarts die een voor een haar zusters waste en daarna zichzelf.
Vrouwenmisbruik is van alle tijden.
p189De vrouwen herrijzen in elkaar, de eerbare in de hoeren de hoeren in de eerbare, zei het meisje met de zonnebril. Daarop viel een lange stilte, voor de vrouwen was alles gezegd, de mannen zouden de woorden moeten zoeken en wisten dat ze die niet konden vinden.
De brand.die veel slachtoffers eist is ook hun redding, zo ontdekken de overgeblevenen dat ze het gebouw kunnen verlaten.
Het is verwonderlijk hoe de mens altijd opnieuw probeert te overleven, hoe veerkrachtig hij kan zijn.
Er is veel sarcasme: vb stemming door de hand op te steken.
Het is een van de weinige boeken die een goed einde heeft.
Belang van de media/we weten en zien alles, het brengt angst bij kinderen.
De schrijver is een politiek en sociaal bewogen mens. Het boek De stad der blinden van José Saramago heeft bij iedereen heel wat gevoelens losgemaakt.
20januari 2005
18-06-2010, 20:51 geschreven door Liliane
|
