De keeshond zou afstammen van turfhonden, prehistorische spitsen waarvan de fossiele resten op verschillende plaatsen in Europa zijn teruggevonden. In afbeeldingen op Griekse vazen zijn ook keeshonden herkend, hoewel dat niet in overeenstemming is met de veronderstelde noordelijke afkomst van het ras.

Een middeleeuws zegel van de stad Amsterdam toont een keesachtige hond aan boord van een schip, maar in het algemeen zijn oude afbeeldingen van keeshonden schaars. Dit heeft te maken met de lage status van de hond, vergeleken met de jachthonden van de adel. Luther en Mozart zijn echter genoemd als eigenaren van een keeshond. In de 18e eeuw werd de grote kees in Engeland geïntroduceerd als pomeranian, de naam verwijst naar de streek Pommeren in Duitsland, vanwaar kennelijk honden van dit type geïmporteerd werden. Witte keeshonden werden meerdere malen door Thomas Gainsborough afgebeeld.

In Nederland werd het ras in de 18e eeuw het symbool van de Patriotten, en hij stond tegenover de mopshond van hun Orangistische tegenstanders. Verondersteld wordt dat de naam keeshond afgeleid is van die van de patriot Cornelis (Kees) de Gijselaar. In ieder geval werden de Patriotten ook als Kezen betiteld.

Keeshonden werden vroeger in Duitsland en Nederland gebruikt als waakhond, eventueel aan boord van een schip. Ze waren doorgaans iets kleiner dan de huidige grote kees. Dergelijke standaard keeshonden werden eind 19e eeuw op de eerste hondenshows ingeschreven. Het fokken van de kleine keeshond was al eerder in de 19e eeuw begonnen, de Engelse koninginVictoria importeerde kleine keeshonden uit Italië. Rond 1900 was de kleine kees enige tijd een modehond. In 1924 werd de Nederlandse Keeshonden Club (NKC) opgericht.

In de jaren 1920 begon men in Engeland ook weer met de grote keeshonden te fokken, waarbij uit Nederland geïmporteerde wolfsgrijze exemplaren een belangrijke rol speelden. Vandaar dat het Nederlandse woord keeshond daar in gebruik kwam als aanduiding voor de wolfsgrijze kees. Dit is naast de dwergkees nog steeds de enige variant die in Engeland en Amerika erkend is. De populaire wolfskees wordt er vaak gezien als een authentiek Nederlands ras.

De middenslag keeshond is uit de kleine kees gefokt en werd door de FCI erkend in 1970. Vier jaar later volgde de erkenning van de dwergkees, om aansluiting te houden met de in Amerika populaire en steeds verder verdwergende pomeranian. De wolfsgrijze keeshond kreeg in de FCI landen eveneens een aparte plaats naast de grote kees om te voorkomen dat de liefhebbers van de Anglo-Amerikaanse keeshond in Europa een eigen ras zouden gaan vormen.

Tegenwoordig zijn de dwergkeeshond en de wolfskees in behoorlijke aantallen op hondenshows vertegenwoordigd, daarnaast is er nog wel eens een witte standaard keeshond te zien en een enkele kleine of middenslag keeshond in wit of oranje. De overige variëteiten van het ras zijn zeldzame verschijningen. De bruine grote keeshond is waarschijnlijk uitgestorven, met de zwarte is het niet veel beter gesteld. Deze dieren staan in Duitsland op een rode lijst van bedreigde huisdiersoorten.

14-07-2011 om 12:56 geschreven door vdbruben