De meest voorkomende variant van de berenklauw in Belgie is
de Gewone berenklauw, tevens de minst schadelijke van allemaal.
Gevaarlijker zijn de Reuzenberenklauw en Sosnowsky's berenklauw. Als we het hebben over dé berenklauw, dan wordt meestal een van de laatste twee genoemd, omdat vooral deze soorten vervelende gevolgen hebben als u ermee in aanraking komt.
Overeenkomsten en verschillen
De berenklauw komt veel voor langs dijken, wegen, in graslanden en op ruig terrein. De planten zijn ruw behaard en hebben een kantige, gegroefde steel. Hieraan bevinden zich gevinde en geveerde bladeren. Alle varianten van de plant vallen gelukkig goed op door de bloemenschermen, die uit tientallen kleinere schermen kunnen bestaan. De buitenste bloemen van elk bloemenscherm hebben twee of drie grotere kroonbladeren. Maar er zijn ook verschillen tussen de varianten.
Gewone berenklauw
De Gewone berenklauw wordt ongeveer 90 tot 150 centimeter groot. De bladeren van deze variant zijn handvormig, enkelvoudig geveerd en hebben gelobde randen.
Reuzenberenklauw
De Reuzenberenklauw lijkt veel op de Gewone berenklauw, maar is veel groter. Deze variant kan tot vier meter hoog worden. De stengels van de Reuzenberenklauw hebben rode vlekken, waarmee ze zich onderscheiden van de Gewone berenklauw. Ook hebben de bladeren een andere vorm: ze zijn dubbel geveerd, ingesneden en hebben gezaagde bladranden.
Sosnowsky’s berenklauw
Deze variant komt uit het voormalige Oostblok en heeft daar de lugubere bijnaam ‘Stalin’s Wraak’ gekregen. Tot enkele jaren geleden kwam deze soort überhaupt niet voor in ons land, maar tegenwoordig wordt deze variant steeds meer gezien. Sosnowsky’s berenklauw kan tussen de drie en vijf meter hoog worden en de steel kan een omtrek van wel 12 centimeter bereiken. Behalve het nog grotere formaat verschilt Sosnowsky’s berenklauw nauwelijks van de Reuzenberenklauw.
Wat gebeurt er na aanraking?
Bij aanraking met de Gewone berenklauw kunnen de haartjes van de plant voor jeuk en irritatie zorgen, zeker als de plek blootgesteld wordt aan zonlicht. In extremere gevallen ontstaan lichte brandblaren. De eerste tekenen verschijnen vaak pas na 24 uur, wat het lastig kan maken om te weten dat u in aanraking bent geweest met de plant.
Brandblaren en blindheid
De beruchte berenklauwen – vooral de Reuzenberenklauw – veroorzaken veel meer last dan de Gewone berenklauw. De Reuzenberenklauw heeft zeer stijve haren op de stengel. Deze kunnen de huid verwonden en breken daarbij af, waarbij sap vrijkomt. Dit sap kan bij blootstelling aan zonlicht voor jeuk, grote blaren en zelfs voedselvergiftiging zorgen. De blaren ontstaan vooral doordat de huid extreem gevoelig wordt voor zonlicht en daardoor kan verbranden. Bij aanraking met de ogen kan zelfs permanente blindheid ontstaan.
Zo behandelt u de huid na aanraking Als uw huid in aanraking is gekomen met een berenklauw, moet u de huid goed wassen met zeep en lauw water. Wees hierbij vooral niet zuinig en spoel overvloedig. Ook moet u de daaropvolgende week de huid beschermen tegen te veel zonlicht. Als u al last heeft van brandblaren door de combinatie van berenklauw en zonlicht, behandel deze dan als brandwonden: smeer ze in met brandwondenzalf en verbind ze vervolgens.
Schakel de gemeente in
Ziet u op gemeentegrond berenklauwen staan? Probeer deze vooral niet zelf te verwijderen, maar laat de gemeente weten waar ze staan en om welke soort het gaat. Zij zal dan – indien nodig – gepaste maatregelen nemen. Pas op met kinderen en honden Vooral kinderen beseffen het gevaar van berenklauwen niet. Als uw (klein)kinderen spelen op een terrein waar de plant voorkomt, leg ze dan uit wat een berenklauw is en wat de gevaren zijn. U beschermt ze niet alleen, maar leert ze ook nog iets over de natuur. Ook voor honden zijn berenklauwen gevaarlijk. Juist omdat kleinere dieren zich er gemakkelijk onder kunnen verstoppen, vinden honden de planten interessant. Honden kunnen er op dezelfde manier last van krijgen als mensen.
De grutto is een weidevogel bij uitstek. Het is een lentebode die jammer genoeg almaar meer wordt teruggedrongen tot weidevogelreservaten.
Hoe kan je de grutto herkennen?
grote, slanke steltloper, met lange poten
steenrode borst (in zomerkleed)
gebandeerde flanken
lange, vrijwel recht snavel, met oranje snavelbasis
in vlucht: brede, witte vleugelstreep, witte stuit en zwarte eindband
roept zijn eigen naam: GRUT-too GRUT-too GRUT-too
Wat eet de grutto?
In de broedgebieden eet de grutto vooral regenwormen en (larven van) insecten. Vooral emelten (= larven van langpootmuggen) worden vaak gegeten (tot 1.200 per dag per grutto). Tijdens de trekperiode en in de overwinteringsgebieden maakt ook plantaardig materiaal (o.a. rijst) deel uit van het dieet.
Hoe plant de grutto zich voort?
De eerste legsels worden doorgaans gevonden eind maart maar de eileg gaat door tot eind mei, met een piek in de tweede helft van april. Grutto’s proberen hun nest onder het gras te bedekken. Als het gras hoger wordt, probeert de broedende grutto de om het nest groeiende halmen over zich heen te trekken, om zo het nest aan de scherpe ogen van predatoren te onttrekken. Een legsel telt meestal drie tot vier eieren, die 22 tot 24 dagen worden bebroed. Nederlands onderzoek leerde dat 90% van de gruttoparen na terugkeer uit Afrika binnen 700 meter afstand broedt van de plaats waar ze het jaar daarvoor nestelden. Meer dan de helft (60%) nestelde zelfs binnen 50 meter van de vorige nestplaats. Van de jonge vogels (die meestal na twee jaar voor het eerst terugkeren om te broeden), werd 75% als broedende vogel teruggevonden op een plek die minder dan 18 km verwijderd was van de geboorteplaats.
Hoe krijg je de grutto te zien?
De grutto keert als één van de eerste soorten die in Afrika overwinteren terug naar de broedgebieden in de Lage Landen. Eind februari - begin maart landen doortrekkende grutto’s bij ons op drassige hooilanden en in ondergelopen valleigebieden (op 3 maart 2017 werden er 3.445 ex. geteld in de IJzervallei). Tijdens deze korte voedselstops laten ze zich vaak opvallen door hun typische roep. In de broedgebieden voeren grutto’s acrobatische, kantelwiekende en luidruchtige baltsvluchten uit, waarbij ze met gespreide staart hoog in de lucht achter elkaar aan vliegen. Wanneer er gevaar dreigt, wordt er vaak gealarmeerd vanaf een weidpaaltje.
Heilige Geest daalde neer Met Hemelvaart ging Jezus voorgoed naar de hemel, maar hij beloofde zijn leerlingen niet in de steek te laten.
Op de Eerste Pinksterdag zaten de gelovigen samen in een huis. Ineens hoorden ze een stormgeluid en zagen ze vlammen boven hun hoofden.
Volgens de Bijbel ging dat er zo aan toe : Plotseling klonk er uit de hemel een geluid als van een hevige windvlaag, dat het huis waar ze zich bevonden geheel vulde. Er verschenen aan hen een soort vlammen, die zich als vuurtongen verspreidden en zich op ieder van hen neerzetten, en allen werden vervuld van de Heilige Geest en begonnen op luide toon te spreken in vreemde talen, zoals hun door de Geest werd ingegeven. Met Pinksteren begon de christelijke kerk
symbolen.
Wind Het bekendste symbool voor de Heilige Geest is de wind. Dat komt omdat de Bijbelse woorden voor lucht en wind ook ‘geest’ betekenen. Het is begrijpelijk hoe dat zo gekomen is: ze zijn allebei onzichtbaar en ongrijpbaar, maar zetten ook dingen in beweging. De Joden ervoeren dat God hen in beweging kon zetten, via hun eigen geest. Ze kregen visioenen, plannen, gedachten die duidelijk ‘hoger’ waren en niet van henzelf. Die kant van God gingen ze in het Oude Testament al ‘heilige Geest’ noemen. Ze merkten dat dit vooral bij hun bijzondere profeten gebeurde. Later ervoeren de christenen dat dit bij alle gelovigen gebeurt. Dat vieren we met Pinksteren: dat God niet alleen bijzondere mensen inspireert en troost, maar elke geest die Hem toelaat.
Vuur Christenen vinden ook vuur een prachtig symbool voor de Heilige Geest. Dat komt omdat ze op elkaar lijken: de Heilige Geest doorbreekt vastgevroren patronen, doet verkilde harten smelten en vuurt aan. Als God Zijn grote profeet Mozes voor het eerst toespreekt, doet Hij dat dan ook vanuit een braamstruik die brandt. Terwijl de joden eeuwen later hun Pinksterfeest vieren, ervaren de discipelen dat de Heilige Geest in hen komt, zoals Hij ooit in Jezus was gekomen. Op Jezus was destijds een duif neergedaald, maar op hun hoofd verschijnen kleine vlammetjes. En net zoals de braamstruik bij Mozes niet verkoolde, zo doet dit vuur ook geen pijn.
Duif De meeste vogels in het Midden-Oosten zijn schichtig en laten zich nauwelijks vangen. Andere zijn juist dodelijke jagers. De duif is bijzonder, omdat het geen roofvogel is en zich ook laat temmen. Het zijn vreedzame dieren die dicht bij mensen verblijven. Deze vogel werd daarom al vroeg een symbool voor vrede en het was de enige vogel die een Jood mocht offeren aan God. Direct na Jezus’ doop landde er een duif op Zijn hoofd. Tegelijk kwam de Heilige Geest in Hem. Een Jood in die tijd begreep daardoor: Jezus is nu een echte profeet geworden. Want over profeten wordt in het Oude Testament telkens gezegd dat juist zij de Heilige Geest krijgen als hun taak begint. Het Hebreeuws voor duif is trouwens ‘Jona’, dus Jezus wordt hier ook een beetje een nieuwe Jona, die net als Zijn naamgenoot naar een vreemde wereld moet om die van de ondergang te redden.
Olie In het Oude Testament werd olijfolie als een soort zeep en een medicijn gebruikt. Later werden grote leiders ermee overgoten, ‘gezalfd’, en werd voorspeld dat er ooit een eeuwige leider zou komen: de Gezalfde. Of, in hun taal, de Messias. Hij had de speciale taak om de nieuwe tijd te lanceren waarin God alle ruimte kreeg, het zogeheten 'Koninkrijk van God'. Later in de Bijbel kunnen ook gewone gelovigen ‘gezalfd’ worden met de Heilige Geest. Dat betekent dan dat zij medestanders zijn geworden van de ware Gezalfde en kunnen meehelpen in het verwerkelijken van Zijn Koninkrijk.
Water Jezus liet Zich onderdompelen in de Jordaan. Vele eeuwen eerder waren de Joden deze rivier doorgetrokken om Israël te veroveren. Jezus treedt nu in hun voetsporen en zal opnieuw het land binnentrekken; Zijn naam is in de oorspronkelijke taal ook nog dezelfde als de eerdere aanvoerder, Jozua. Later hebben de christenen dit symbool overgenomen en kreeg het nog meer lading. In het water verdwijnen is een soort sterven, je oude leven ligt achter je. Uit het water naar boven komen, is opstaan; je maakt een nieuwe start. Dat is precies wat de Heilige Geest doet bij mensen, en bij het dopen manifesteert Hij Zich dan ook nog steeds regelmatig op een bijzondere manier. ot slot een symbool dat helaas vrijwel verdwenen is. Het woord ‘Pinksteren’ is afgeleid van een woord voor ‘vijftig’. De Joden vieren dat namelijk op de vijftigste dag na hun belangrijkste feest Pesach. In de tussenliggende periode zingen ze dagelijks Psalm 67; dat telt in het Hebreeuws zeven verzen en 49 woorden, zeven maal zeven. Dit lied bezingt dat ooit alle landen God zullen eren en er een ‘rijke oogst’ zal komen.
Hierna werden op het Joodse Pinksterfeest de eerste tarwekorrels die net geoogst waren, feestelijk binnengehaald in Jeruzalem. Dat zijn de ‘eerstelingen’; als die er zijn, ben je gerustgesteld en weet je dat de rest van de oogst snel komt. Toen de eerste christenen vlak na Jezus’ opstanding Pinksteren vierden en de Heilige Geest op hen neerdaalde, zoals ooit bij Jezus Zelf, wisten ze dat ook de diepere laag van Psalm 67 uitkwam: zij waren de ‘eerstelingen’ en vanaf nu kon niet alleen Israël, maar konden alle landen God gaan eren.
Wat is het verschil tussen een koolmees en een pimpelmees? De koolmees heeft een koolzwarte pet, een opvallende zwarte buikstreep, een snavel van 12 mm en grijsachtige vleugels. De pimpelmees heeft een blauw petje, een zwarte oogstreep, een kortere snavel (8 - 10 mm) en blauwachtige vleugels.
Wat is het verschil tussen een mannetjes en vrouwtjes koolmees? De buikstreep van een mannetjes koolmees is veel breder dan de buikstreep van het vrouwtje
Wat is het verschil tussen een mannetjes en vrouwtjes pimpelmees? Het verschil bij pimpelmezen tussen een mannetje en een vrouwtje is voor mensen niet te zien. Pimpelmezen zien zelf het verschil wél! De blauwe pet van het mannetje straalt vooral van het ultraviolette (UV) licht; voor mensen onzichtbaar maar voor de vogels geldt: hoe meer UV-licht, hoe mooier de man! Vrouwtjes pimpelmezen doen meer hun best voor jongen van knappe vaders
Kan een koolmees het geluid van andere vogels nabootsen? Ja, als 2 stellen koolmezen dezelfde nestkast willen bewonen, zullen ze elkaar proberen te verjagen. Een mees kan het geluid van een ekster nabootsen om de concurenten te verjagen of als er gevaar dreigt.
Hoeveel mezensoorten zijn er? Wereldwijd zijn er 53 mezensoorten die behoren tot de familie Paridae (mezen) en 38 soorten die behoren tot de meesachtigen. De Europese mezen zijn: koolmees, pimpelmees, kuifmees, glanskopmees, zwartkopmees, zwarte mees, azuurmees, bruinkopmees en rouwmees. De Europese meesachtigen zijn: staartmees, baardmannetje en buidelmees.
Op 12 april 2020 vloog een keizerarend over Heule in West-Vlaanderen. Deze soort werd nooit eerder in België opgemerkt. Indien deze waarneming wordt geaccepteerd door de Belgische zeldzaamhedencommissie zou dit de 456ste soort zijn die in ons land wordt waargenomen.
Zondag 12 april 2020. De lockdown-light zorgt ervoor dat vogelaars in hun kot moeten blijven. Maar ook vanuit eigen tuin kan nog veel worden gezien. Bart Augustijns speurde rond 10u die ochtend de hemel af, hopend op overvliegende roofvogels. De voorbije dagen waren er immers heel wat doortrekkende zwarte wouwen gemeld maar verder dan een lokale sperwer, een verre ooievaar en een bruine kiekendief kwam Bart die voormiddag niet.
Om 12u52 pikte Bart een grotere roofvogel op die vanuit het zuidwesten kwam aangevlogen. De vogel gleed snel door in noordoostelijke richting maar gelukkig kon hij enkele foto’s nemen. Die werden snel gedeeld in een lokale whatsapp-groep en de vogel werd gedetermineerd als een vier jaar oude keizerarend. Een megaontdekking: deze soort werd immers nog nooit eerder in België waargenomen. Meteen werden een aantal posten ten noordoosten van Heule bemand in de hoop dat de keizerarend ook nog op andere plaatsen zou kunnen worden opgepikt. Dit lukte enkel in Hussevelde, waar Bart De Keersmaecker om 13u45 de arend kon onderscheppen. De vogel vloog verder in oost-noordoostelijke richting maar werd die dag nergens anders meer gezien. Op 16 april 2020 werd (vermoedelijk) dezelfde keizerarend op het Deense eiland Møn gezien. Roofvogelexperts zijn er op dit moment nog niet over uit of het om een Spaanse of een oostelijke keizerarend gaat. Beide soorten zijn immers in dit verenkleed erg moeilijk van elkaar te onderscheiden, al lijkt het erop dat het waarschijnlijk toch wel om een oostelijke keizerarend zal gaan.
Kenmerken
De keizerarend is een zeldzame en plaatselijke broedvogel in Oost- en Zuidoost-Europa in bossen nabij open vlakten. Het is een zeer grote arend met een vleugelspanwijdte tot meer dan twee meter. De keizerarend jaagt in open vlaktes of heuvelachtig cultuurlandschap, steppen of rivierdelta’s en leeft vooral van knaagdieren, jonge watervogels en aas. De totale wereldpopulatie wordt geschat op max. 15.000 exemplaren en wordt door de International Union for the Conservation of Nature (IUCN) op de Rode Lijst opgenomen in de categorie ‘kwetsbaar’.
Andere roofvogels in België dit jaar
2020 is nu al een historisch jaar voor zeldzame roofvogels in België. Op 18 maart 2020 werd in Braine-le-Château een steenarend gefotografeerd (17de geval voor België), op 17 april 2020 werd een gezenderde havikarend opgemerkt boven Loppem (9de geval voor België), een slangenarend werd op 18 april 2020 gemeld boven Zolder en op 20 april 2020 vloog er een exemplaar over de trektelpost van de Gentbrugse Meersen. Een dwergarend werd op 26 april 2020 opgepikt boven de trektelpost aan de bezinkingsputten van Tienen. Het is onduidelijk waarom zoveel zeldzame roofvogels dit voorjaar afdwalen naar België. Door een betere bescherming neemt het aantal roofvogels op heel wat plaatsen toe, waardoor ook de kans op een afgedwaald exemplaar in België stijgt. Hoe het ook zij: naar boven kijken vanuit eigen tuin in tijden van quarantaine en lockdown kan lonen.
Mijn naam is Charlotte geboren in de Westhoek op een zonnige zondag in mei midden vorige eeuw nu woon ik samen met mijn echtgenoot niet ver van Gent
mijn hobby' zijn: lezen met de kinderen van het tweede leerjaar, voorlezen voor de bejaarden in "De Lichtervelde" en vooral werken aan mijn blogjes krabbeltjes en krabbeltjes2
