Houten windmolen Ter Gheynst prijkte op de hoek tussen de Pontstraat en Ruitegem te Nukerke. Dat het een oude molen betrof bewijst volgende tekst: De wintmolen Ter Gheinst toebehorend hebbend dehoirs van wylent Colaert Pot is verbleven op 13.8.1582. En verder geeft toelating aan Pieter van Butsele Pieters en Lieven Vandevelde om een nieuwe molen te mogen bouwen op den ouden molendam, waar vóór de troubles nog een molen heeft gestaan binnen de parochie van Nukerke op het cauterken ter gheynst ofte cauborrevelt die van tevoren ghenaemt es gheweest tmeuleken tergheynst (1690). De laatste eigenaar was Emiel De Vos-Hots. In de volksmondgebruikte men de naam Vossenmolen. De molen werd volledig afgebroken in 1949, maar de molenstenen werden bewwaard. De mechanische graanmaalderij naast de windmolen werd gebouwd in 1911 door de familie Moreels. Na Gaston Moreels zette zijn dochter Annie de zaakverder samen met haar echtgenoot, Paul Aelgoet.De activiteit in de mechanische maalderij hield op in 1993. Een overachterkleinzoon (P.C.) van Petrus Augustus Van Malleghem liet ons volgende weten. Overachterkleinzoon van Petrus Augustus Van Malleghem, molenaar te Nukerke (molen Ter Gheynst door een storm vernietigd in 1942, gelegen op de kruising van de Pontstraat en de Boularestraat rechtover de kapel.); zijn zoon Victor was geneesheer en een tijdlang burgemeester van Nukerke.
Kapel Sint-Vincentius op de Kapellenberg te Maarke-Kerkem gelegen op een hoogte van 94m. Vanaf deze plaats heeft men een mooi panoramisch zicht. Deze bedevaartskapel, is met haar omgeving beschermdals monument en als landschap (9-11-76). Deze kapel bewaarde van haar oorspronkelijkconstructie enkel het vermoedelijke 12°eeuwse koor. Het schip werd in 1637 herbouwd (zie het verschil in bouwmateriaal). Het portiekaltaar in rococostijldateertvan ca 1765. Het beeldvoorstellendde H. Antonius-abt is 16de eeuws en dat van de H.Vincentius is 17de eeuws. Ook het typische offerblok is 17de eeuws. De schilderij H. Vincentius vóór O.L..Vrouw met het Kind is 18de eeuws. Het doek met de H. Vincentius, en op de achtergrond de bedevaartskapel van Maarke, omringd door zes taferelen uit het leven van de heilige is 19de eeuws. De glasramenvan E.P. Colpaert uit 1920 stellen taferelenvoor van de marteldood van St-Vincentius. Rond de noveen van Sint-Vincent worden hier volop geutelingen gebakken.
Sint-Vincentius werd er
aanroepen als genezer van allerlei lichamelijke krampen.
Herenhuis langs de Louise-Mariestraat in Louise-Marie. Deze woning werd gebouwd in 1869. Dit kerkdorp of kerkgemeente strekt zich uit over Etikhove, Ellezelles, Nukerke en Ronse. In t Volk van Ronse van 22 oogst 1936 zagen we volgende rubriek "Het beste tafelwater La Royale Louise-Marie" Allerfijnste limonaden "Jass" Nitterveld-bronnen Louise-Marie (Ronse) Telefoon 230.
Onze-Lieve-Vrouw Tenhemelopneming, parochiekerk te Nukerke. Deze eenvoudige classicistische dorpskerk van ca 1775 ligt op een hoogte van 87m boven de zeespiegel.Het staat met zekerheid vast dat de naam Nukerke betekent Nieuwe kerk,Nova Ecclesia. Dit kan verklaard worden door het feit dat de kerk van Nukerke, wiens patronaat toebehoorde aanhet kapittel van Kamerrijk ( Cambrai, nu Noord-Frankrijk), omwille van het groot aantal gelovigen dat er de godsdienstige plichtenkwam vervullen, tot afzonderlijke parochie werd verhevenen aldus werd afgescheiden van Melden. Voor verdere beschrijving zie rubriek "volledige tekst" nr 20.
Stenen korenwindmolen Molen Ter Slepe ook genaamd Molen Ten Nieuwennest langs de Weitstraat te Nukerke op een hoogte van amper 56 m. Verklaring voor de eerste naam: de molenwieken sleepten traag wegens het feit dat ze weinig wind vingen. Hij prijkt immers niet bovenop een heuvelrug. Tweede verklaring: de naamvan hetcafé dat de naam droeg In de Nieuwennest. De molen dateert uit de periode 1795-1800. Hij werd gebouwd door mulderDevos. De molen werd verscheidene keren van de hand gedaan. De laatste eigenaars, die de molen als schenking verkregen, waren Octavie-Sidonie De Langhe en Victor De Langhe die hem tenslotte doorverkochten in 1910 aanRafaël Maes-Vandenhende. Vanf 1938 werd de molen in het kadaster ingeschreven als puin. Tot overmaat van ramp sloeg de bliksem op de molen en werden de wieken totaal vernield. Een roemloos einde stond hem te wachten. Gilbert Stockman uit Etikhove heeft later de molen opgekocht om hem volledig te restaureren, wat maar gedeeltelijk is gelukt.
Pastorie te Schorisse gebouwdin de periode 1867-1869, met ruime achtertuin. Bij de muur ligtde roepsteen, een blauwgrijze hardsteen, mogelijk een fragment van de schandpaal. Sinds2001, is na het vertrek van de laatste pastoorde pastorie niet meer in gebruik. Het werd verhuurden later als woonhuis te koop aangeboden.
Kasteelmolen te Schorisse: geclasseerde watermolen(10-08-76) langs de Molenbeek in de Parkstraat te Schorisse. Deze graanwatermolen ligt langs de Molenbeeken is nog steeds in bedrijf. Deze watermolen op de Molenbeek dooi al in 1456 in de
geschriften op. Tijdens de Franse Revolutie werd op de steenzolder zelfs de
mis gelezen. Op de steenzolder bemerkt men muurschilderingen uit de beloken tijd der Franse Revolutie. De molen behoorde tot het kasteel dat in de 18° eeuwverdween.Vandaar de naam Kasteelmolen. Het waterrad heeft een diameter van 4,80m. De watermolen werd beschermd op 10 augustus 1976. Reeds 5 generaties lang werd de molen uitgebaat door de familie Vanderdonckt. Op 27 april 2013 kreeg de Kasteelmolen van Schorisse het kenteken van
Actieve Molen 2013. De molen werd genomineerd door de vereniging Molenforum
Vlaanderen vzw omwille van de site (gebouw), de werking van de molen, voor de
inzet van de molenaar én voor de toeristische ontsluiting. Voor de eigenaar Rufin Vanderdonckt een ware
opsteker.
Typische Vlaamse,gesloten hoeve gelegen langs de straatRuitegem.Dit beeld is in de loop van 2002 totaal gewijzigd, de hoeve werd hersteld en lichtjes gewijzigd.
Oud, verlatenhoevetje langs de Pontstraat. Afgebroken in 1999.In dit hoevetje woonde jarenlangRichardVan Coppenolle, in de volkmond t cabineurke. Deze was immers aangesteld omde compteur of de elektriciteitsmeter in de woningen op te nemen. Omdat Richardbij een stroomonderbreking naar de elektriciteitescabine moest (met de fiets, in weer en wind)om de panne te herstellenen omdat hij bovendien niet te groot van gestalte was noemde men hem met een verkleinwoordje. Richard was steeds opgewekt en een graaggeziene figuur, potlood achter het oor, sigaartje in de mond en een lederen diensttas aan de zij. Je kan verder lezen in de rubriek "volledige tekst".
Oud schoolhuisbehorend bij de eerste gemeenteschool langs de Pontstraat te Nukerke.Krachtens de wet van 1842 op het lager onderwijs moest iedere gemeente op haar grondgebied ten minste één school hebben. In de meeste gemeenten werden vanaf dan, met staatstoelagen, nieuwe openbare scholen gebouwd, met als doel openbaar lager onderwijs in te richten.Ten gevolge van die wet werd langs dePontstraateen school met bijhorend schoolhuisopgericht. Er liepen meisjes en jongens vanaf de leeftijd van 6 jaar school. Beschrijving van het schoolgebouw: er was één grote klas voor de jongens en een kleinere klas voor de meisjes. Het plafon was heel hoog en op de noordermuur van de jongensklas was een grote platte grond van Nukerke geschilderd. De speelplaats met sanitair lag langs de Pontstraat waar ook de toegang tot de school was. De meisjes moesten zich tevreden stellen met een kleine klasruimte en een kleine speelplaats achter het gebouw, aan de kant van de Mere.Het schoolhoofd was Theofiel Gilleman. .Een zekere Chlotilde De Zaeytydt, echtgenote van Theofiel Holderbeke gaf aan de meisjes handwerk.Chlotilde woonde iets verop op de plaats van de woning met huisnummer 45. Daar had haar man Theofiel een schrijnwerkerij en er was zelfs een herberg ondergebracht. Vooraan stonden drie grote, mooielinden, die gerooid werden bij de heraanleg van de Pontstraat. In de volksmond heette het daar aan kloaten fieli. Ook toen werd er een plaatselijke schoolstrijd tegen een openbare school uitgevochten. Lees verder in het tekstgedeelte.
Huidige houten windmolen op de Bossenare, een uitloper van de getuigenheuvels, te Etikhove. Op de plaats van de afgebrokenwindmolenwerd begin jaren 90door Marc De Merlier de reconstructie aangevat van de Tukmolen, afkomstig uit Impe (Lede). Deze molen dateert van 1763 en was in werking tot 1959. Deze prachtig gereconstrueerde windmolen is regelmatig in bedrijf. Van einde en ver zie je hem met zijn wieken zwaaien.
"De nieuw Bossenaarmolen werd opgericht tijdens de
periode 1992-1997 op de hoogte van de Bossenaar iets verder dan waar de
oorspronkelijke Bossenaermolen stond die in 1939 uit het panorama verdween.
Deze molen is echter een reconstructie van de bestaande houten Tukmolen uit
Impe (Lede) die in 1980 gedemonteerd werd wegens zijn bouwvalligheid. Deze
staakmolen dateert uit 1763 met volgende inscriptie: IBSLV1751 en EC1890." De
molen is in beheer door de familie Demerlier en af en toe maalt de molenaar
hier zijn korentje.
Stenen graan- en oliewindmolenTen Hengst, gelegen langs de Ommegangstraat te Nukerke op een hoogte van 112,5m.. Hij zoudateren uit 1571. Deze molen werd in de volksmond zo genoemd omdat de wieken wild konden te keer gaan. De molen werd volledig vernield in 1831.Meer dan eenswerden de wieken tijdens een storm afgerukt. Hij vormt een mooi geheel met de gerestaureerde molenaarshoeve. Sinds K.B. van 30-12-60 is de molen een beschermdmonumenten kan hij weer lustig met zijn wieken zwaaien. Laatste restauratie gebeurde in 2004.
De witgekalkte stenenwindmolen Ten Kruissens te Nukerke, ontdaan van de wieken. Deze molen bestond met zekerheid reeds in 1556, als eigendom van de familie Ladeuze te Etikhove. In 1831 werd hij eigendom van de zout- en zeepzieder Desclée-Van Malderd te Ronse.In 1864 ging de molen over naar de familie Willems uit Zulzeke en in 1899 werd de molen dan doorverkocht aan Richard Maes.Tot op heden is de molen in het bezit van de familie MaesA. Een storm vernielde de wieken en in 1929 werd elke activiteit gestopt. De stenen kuip bleef staan terwijl hetinterieur tot woonhuis werd ingericht.
In de verte de houtenSnibbemolen te Nukerke, op een hoogte van 125 m.De houten windmolen, in de verte, op de hoek van deStaatsbaan (nu Rijksweg) en de Molenstraat(nu Zeelstraat), is afgewaaid rond 1940 op het ogenblik dat de molenaar pas de molen had verlaten. Het molenaarshuis staat tot heden nog aan de overzijde van de Rijksweg. De laatste twee molenaars waren Theofiel Bostijn die opgevolgd werd door zijn zoon Julien. Zijn dochter, Simone, woont nu bij haar dochter,Marie-Paule Deschamps in Ronse. In hoofdzaak werd hier notenoliegeproduceerd. Nadat de molen onbruikbaar waswerd het vele hout tijdens de oorlogsjaren links en rechts als brandhout aan de man gebracht. Richard De Bisschop heeft jarenlang samen met zijn vrouw, Irma Decuyper, de herberg In t molenhuis opengehouden. De woning met bijgebouwen staat op de hoek van de huidige Rijksweg en Zeelstraat. De handboogschutters van de Nukerkse schuttersmaatschappij schoten er naar de liggende wip. De staande wip stondop de terp waarop vroeger de molen stond. In de jaren tachtig verhuisde de staande wip naar het sportterreinlangs de Kortekeer. Tot in de jaren 50 waren de vier stenen voeten, op de terp, de enige getuigenissen van de molen. Ophet voorplan ziet u de stenen windmolenTen Kruissens in volle glorie, honderd meter verder eveneens op het grondgebied van Nukerke. Zie verder bij molen Ten Kruissens.
Vroegere houten windmolen Ten Bossenaere tot 1939te Etikhove op een heuvelrug van 100m hoogte.Was die molen eens de oudste windmolen van West-Europa? Volgens een inkervingop de toegangsdeurzou de windmolen dateren van 1140. Deze windmolen heeft de kans ontlopen omte wordenerkend alsmonument met als gevolg dat hij op 12 april1939 werd afgebroken. Het malen van graan werd overgenomen door een mechanische maalderij in een gebouw iets verderop.
Hospice betekent tehuis. In de late middeleeuwen sprak men van godshuis wat zoveel betekende als "liefdadigheidsgesticht waar ouden van dagen, wezen en zieken om godswil worden verpleegd." Maar de Nukerkse volksmond had het overhet oudemannenhuis. Het gebouw werd geslooptbegin jaren 70 toen de werken aanvingen voor de bouw van de nieuwe verpleeg- en rustoord, de Samaritaan. In het hospice werden zowel oude vrouwen als mannen opgenomen die niet meer zelfstandig konden leven. De plaatselijke oudjes hadden natuurlijk voorrang. De dagelijkse zorgen waren in handen van enkele zusters van Barmhartigheid. De enkele ongezellige kamers hadden hoge plafonds. Aan het hospice was een grote boomgaard en moestuin verbonden waarin de meest-valide bewoners van het tehuis konden werken. De zusters haddenook de zorg van gerechtskinderen en wezen op zich genomen. De meisjes verbleven in de kloosterwoning, gelegen op de speelplaats van de vrije school terwijl de jongens in een bijgebouw van het hospice verbleven. Niet te verwonderen dat zij de kinderen van het hospice genoemd werden. Dagelijks kwamen zij onder begeleiding van een zuster naar de jongensschool, gelegen naast de meisjesschool.
Zicht op de oude dorpskomvan Nukerke, gezien vanuit de vroegere Boelaardstraat. Met zicht op de kerkOnze-Lieve-VrouwTenhemelopneming.Dit dorpszicht is sinds de eindjaren 70 onherroepelijk verdwenen. Links zie je nog de herberg In t oud gemeentehuis met bijhorend kruidenierswinkeltje, waar we, in onze jeugdjaren, nadat we twee trapjes afdaalden voor 5 fr een pakje Belga kon kopen. Deze herberg was tot de afbraak eigendom van de familie Ryckbosch.Rechts bevond zich de woning Blommaert . In deze woningwerd in de jaren 70, endit tot aan de fusie van de 4 gemeentenop 1 januari 1977, de gemeentelijke diensten ondergebracht.
Het "Hof te Cattebeek" gelegen langs de Bossenaarstraat te Etikhove. Dit Hof zou gebouwdzijn vóór1517 door ene Willem van Cattebeke. Het gebouw onderging grote veranderingen In 1771enin 1885. Sinds 1792is het domein in het bezit van de familie Thienpont. In 1842 richtte harles-Franciscus Thienpont,toenmalige eigenaar en tevens burgemeester van de gemeente Etikhove er een wijnhuis op dat in oorsprong lekkere Franse wijnen aanvoerde.
