VURIGE OORLOGSHERINNERINGEN

Oorlogen worden gevoerd op verschillende fronten. Niet alleen tijdens directe confrontaties op de frontlijn, maar ook verder verwijderd van directe conflicthaarden. De foto hierbij, een herinnering aan het leven van de kleine man in oorlogstijd, is er een bewijs van.

Ik dacht eraan enkele maanden geleden, bij het begin van de winter, toen sommigen lieten horen dat de weersomstandigheden de ergste waren die ze ooit al hadden meegemaakt. Ik dacht toen terug aan de Oorlogswinter 1941-’42.Eind december’41 begon het overvloedig te sneeuwen in het hele land. Op 21 januari 1942 daalt de temperatuur in Ukkel tot – 18,7°. Drie dagen later is het er aan de grond – 24,5°. Later op de maand wordt het ’s nachts nog kouder. Op 28 januari wordt in Lebbeke een sneeuwlaag van 19 cm dikte gemeten. Vanaf het begin van de winter tot 18 maart lag over een periode van 83 dagen, op vele plaatsen, onafgebroken sneeuw. In die periode moest de bevolking overleven met maandelijks 100 kilo steenkool: vier schoppen per dag.

De koude en de ellende die toen geleden werd, was onvoorstelbaar. Iedereen zocht middelen om eraan te verhelpen. Eén van de oplossingen bestond erin zo vroeg mogelijk – om 20 uur alnaar bed te gaan en zo laat mogelijk op te staan. Op zondag zelfs naar de middag toe. De zomer daaropvolgend werd alles gedaan om het tekort aan brandstof te voorkomen. Iemand had ontdekt dat de bedding van de spoorlijnen uit assen afkomstig van de locomotieven bestonden. En omdat zich daar nog bruikbare kooltjes in bevonden, begrijp je beter bovenstaande foto. Overal waren dezelfde beelden te zien: mannen en vrouwen, niet zelden ook kinderen, groeven in de bedding naar nog bruikbare brandstof.

In de aanloop naar de volgende winter verscheen een soort brandstof, vrij verkrijgbaar, op de markt. Slam was het restant van de spoeling van antraciet, een stofvrije kolensoort voor vulkachels. Slam was best te vergelijken met zwarte modder. Gemengd met de opgegraven restanten uit de spoorbeddingen, was het een middel dat toeliet de temperatuur op peil te houden wanneer de kachel al goed brandde. Deze ingreep moest beperkt blijven, want een paar scheppen slam in de vuurmond gooien, was voldoende om het vuur te doven…

Achiel Vermeiren - Heemkring Lebbeke

De bovenstaande tekst kon je lezen en de foto kon je bekijken in de "KRAMIEK" van maart 2011 onder de rubriek :

   "GROETJES UIT LEBBEKE"