Na een jarenlang teruggetrokken leven,
     sinds zijn pensioen in 1979,
     vernamen we onverwacht het overlijden,
     op zondag-maandagnacht, 25 april,
     van een muziekmonument uit Vlaanderen
     dat wereldgeschiedenis maakte
     in de beginperiode
     van de opbloei van
     de muziek, radio, TV en Big-Bands.
     De André Rieu van de jaren 50-60.

Zondagnacht van 24 op 25 april 2005 overleed Francis Bayetz, beter gekend als Francis Bay. Geboren uit een klein middenstandersgezin te Rijkevorsel in 1914. De muziekmicrobe had hem vlug te pakken, want op 7-jarige leeftijd stond hij reeds als clarinettist op het podium met talrijke orkesten uit de streek. Op zijn veertiende schreef hij zijn eerste composities en gaf gedreven zijn muziekcarrière de goeie plooi met een voorkeur voor het toen zeer populaire Jazz. Later ook wel aangevuld met de populaire dansmuziek. Na de verhuis van zijn ouders naar Mechelen volgde hij er muziekopleiding in het muziekconservatorium, waar hij de eerste prijs behaalde voor clarinet. Later aangevuld met trombone, gitaar en saxofoon. Zijn verdere muziekstudies in Amsterdam zorgde ervoor dat hij in Nederland verbleef om te gaan spelen bij het orkest van Paul Godwin, waar hij zijn eerste grote optredens en ervaring opdeed. Ook maakte hij er nog even deel uit van de toen overbekende "Ramblers". Hij speelde ondermeer ook in de swingbands van Boyd Bachmann en Dick Willebrands en bleef tijdens WO II muzikaal actief bij Belgische en Nederlandse bands en was na de oorlog een van de grondleggers van "The Skymasters". Europese bekendheid verwierf hij met composities voor Nederlandse en Duitse speelfilms. In 1948 startte hij met een eigen orkest om in 1954 de leiding te nemen van het Nationale Radio- en Televisieorkest van de NIR, later BRT. Hiervoor maakte hij producties en composities voor ontelbare programma's.

Voor velen blijft Francis Bay de gekende begeleider van Jo Leemans en haar "Que sera sera" en ook de succesrijke muzikale optedens van Toni Corsari(1955-1964). Vanaf 1954 tot 1964 waren Bay en Leemans bijna dagelijkse gasten op radio en TV, tot Jo in 1964 besloot om uitsluitend voor het scherm te kiezen en zo gingen hun wegen voor altijd uit mekaar. In 1958 won Francis en zijn orkest de "Gouden Gondel" in Venetië. Een wedstrijd voor bigbands. Verder dirigeerde Francis Bay meer dan 10 maal onze eerste generaties Eurovisiesongvertegenwoordigers: Bob Benny (3x), Louis Neefs (2x), Ann Christie, Jacques Raymond (2x), Lily Castel, Nicole en Hugo en tenslotte in 1979 Micha Marah... Canzonissima, de eurovisie-preselecties en De Gouden Zeezwaluw kregen zijn voorkeur. In Amerika, na ontdekking op de wereldtentoonstelling van Brussel in 1958, werd hij in zijn beginperiode omschreven als de "Leader of some of the wildest big band-ensembles of the space age pop era". En dat wil wat zeggen als de Amerikaanse cowboys hem naast een Benny Goodman onder het kleine Jazz-platenlabel "Omega" onderbrachten. Zijn eigentijdse immitaties van hits van Count Basie, Glenn Miller, Tommy Dorsey en vele anderen waren daar niet vreemd aan en zorgden ervoor dat hij op Europees niveau een titelgevecht aanging met Perez Prado als beste bigband.

Oud-muzikant Frans van Dijk omschrijft Francis Bay als "een afstandelijk persoon, zonder vriendschap met zijn muzikanten, een zeer goede en strenge chef en prima muzikant. Na het opdoeken van de BRT-orkesten na Francis Bay was het vlug gedaan met eigen orkesten bij de Nationale Omroep. De radio is niet meer hetzelfde. Een radio zonder bigband is als een voetbalveld zonder gras. Bij de viering van 50 jaar televisie hebben ze een massa oud materiaal afgestoft. Maar iets van Francis Bay heb ik niet gezien. In mijn muziekcarrière hou ik de beste herinneringen aan Francis Bay en heb al de grote artiesten van dichtbij gesproken en gezien. Alle vlaamse artiesten van Jo Leemans, Louis Neefs, Bob Benny en Will Tura tot wereldsterren als Asnavour, Sacha Distel of Becaud uit Franrijk of een onvergetelijke Catarina Valente die mij openlijk, vanaf het podium, de blijde boodschap bracht dat mijn énige dochter geboren was. Want in die tijd was het muziekberoep dag- en nachtwerk en het thuis afwachten een onmogelijkheid. Ook waren wij erbij op het huwelijksfeest van Koning Boudewijn en Koningin Fabiola. Mooi verdeeld over twee zalen. De BRT met Francis Bay en de RTBF met Henri Seegers, waarmee ik toen speelde."

De platenproducties van Francis Bay zijn ontelbaar en op de talrijke nationale en tussen 1959 en 1979 internationale tournees maakten de bigband kennis met de top van de wereldartiesten. Zowel voor zang als instrumentaal werden de bandleden verwend met contacten op wereldniveau. In 1979 ging - moest - Francis Bay op pensioen, wat hij de BRT nooit vergeven heeft en verdween helemaal uit de belangstelling en sloot zich totaal af van zijn vorige bazen en de media, maar kon nu rustig genieten van een overvloed van mooie herinneringen uit een muziekverleden dat voor weinigen is weggelegd, maar voor Vlaanderen een onvergetelijk en onuitwisbaar geschiedenishoofdstuk nalaat. Francis Bay verscheen uitzonderlijk, sinds 1979, nog eens in 2003 op het televisiescherm in het Eén-programma "De rode loper". Martine Preenen bezocht hem voor zijn verjaardag, maar Francis Bay wenste er niet bij te zijn op "50 jaar tv". Van zijn platenproducties herinneren we ons wellicht nog wel: Marianne, Day-O, Tequila, Patricia, Eso es el amor, Tea for two, De hoelahoep song, Vivere, Amapola en duizenden anderen. Zijn Latijnsgetinte LPs zijn gegeerde verzamelitems en prijzen van 100 en meer euro per stuk zijn geen uitzondering.