NETPIRAAT

De Amerikaanse historicus Arthur M. Schlesinger, tweevoudig winnaar van de Pulitzerprijs en vertrouweling van de Kennedy's, is overleden. Hij is 89 jaar geworden. Schlesinger kreeg de Pulitzerprijs voor 'A thousand days', over het presidentschap van John F. Kennedy en, in 1946, voor 'The age of Jackson', de biografie van de zevende president van de VS, Andrew Jackson.
Schlesinger was jarenlang een vertrouweling van de Kennedy's en hem werd wel verweten de familie te idealiseren, met name omdat hij zweeg over de buitenechtelijke relaties van John F. Kennedy. Later schreef hij dat Kennedy's obsessie voor vrouwen naar zijn idee geen enkele invloed had op zijn functioneren als president, 'behalve dan als zijn dochtertje Caroline door de Oval Office kroop'.

Irak
Schlesinger was een progressieve Democraat en bleef dat zijn hele leven, ook toen politici het woord progressief nauwelijks meer in de mond durfden te nemen. Hij mengde zich tot op het laatst in het publieke debat, bijvoorbeeld over de oorlog in Irak. Zowel medehistorici als vooraanstaande Democraten trokken zich aan hem op, vanwege zijn enorme kennis en eruditie, maar ook vanwege zijn persoonlijke verleden.
WOII
In de Tweede Wereldoorlog schreef Schlesinger af en toe teksten voor president Franklin Roosevelt en werkte hij als analist voor het Bureau voor Strategische Diensten, de voorloper van de CIA. Met het in 1945 verschenen 'The age of Jackson', waarin de vloer wordt aangeveegd met het idee dat het land ooit een egalitair paradijs was, vestigde hij zijn naam als historicus. Hij was toen 27. 'The age of Jackson' geldt nog altijd als een toonaangevend boek, al gaf Schlesinger later zelf ook toe dat hij er geen oog voor had gehad dat Jackson zich neerlegde bij de slavernij en de indianen slecht behandelde. Jackson was president van 1829 tot 1837.
Spijt
In 1960 steunde Schlesinger de kandidatuur van Kennedy, die hem toen hij tot president was gekozen aanstelde als speciaal assistent, een functie waarin hij als een soort huisfil osoof diende. Als zodanig raakte hij betrokken bij kwesties als de invasie in de Varkensbaai, de desastreuze poging die de VS in 1961 ondernamen om de Cubaanse leider Fidel Castro af te zetten. Schlesinger schreef later dat hij tegen de invasie was geweest, maar gaf toe dat hij de regering in de tijd voor de invasie had geholpen een verhaal waarin met recht werd gemeld dat de VS Cubaanse huurlingen trainden uit het tijdschrift The New Republic te houden. Als het blad niet had toegegeven, dan was het land wellicht een ramp bespaard gebleven, schreef Schlesinger later met enige spijt. Al snel nadat Lyndon Johnson in 1963 de vermoorde Kennedy was opgevolgd als president stapte Schlesinger op als adviseur van de regering.
In 1998 kwam Schlesinger in het geweer tegen de pogingen die de Republikeinen ondernamen om president Bill Clinton afgezet te krijgen wegens de Lewinsky-affaire en later bekritiseerde hij het concept van 'preventieve oorlog' van president George Bush. "Het hele idee van Amerika als de rechter, jury en beul van de wereld stoelt in mijn ogen op een tragisch misverstand", zei hij. (novum)

Wim Sonneveld