Help uw kleinkinderen, niet de fiscus

xml:namespace prefix = v ns = "urn:schemas-microsoft-com:vml" />xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Grootouders stoppen hun kleinkinderen bij gelegenheid centjes toe. Vaak voorzien ze ook ‘iets voor later'. Door uw kleinkinderen in uw testament op te nemen, kan u ze financieel op weg helpen. Mooi meegenomen is dat u daarmee ook heel wat op belastingen kan besparen.

(netto) - In België moeten erfgenamen successierechten betalen op de goederen die ze erven. De tarieven van die 'belasting op verdriet', zijn progressief, wat betekent dat ze stijgen naarmate de geërfde goederen meer waard zijn.

U kan de belastingfactuur beperken, onder andere door bij leven een testament op te maken waarin u niet alleen uw kinderen, maar ook uw kleinkind(eren) opneemt als begunstigde(n). U kan dat wel niet onbeperkt doen, want u moet rekening houden met de rechten van uw kinderen, die wettelijk beschermde erfgenamen zijn. Concreet mag u enkel vrij beschikken over het 'beschikbaar deel'. Als u een kind hebt, heeft dat automatisch recht op 50 procent van uw vermogen. U kan vrij beschikken over de andere helft, bijvoorbeeld om uw kleinkinderen te bevoordelen. Bij 2 kinderen bedraagt het beschikbaar deel een derde. Drie kinderen of meer? Een vierde.

Voorbeeld

Volgend voorbeeld illustreert dat u door deze simpele ingreep op heel wat belastingen kan besparen. Een weduwnaar heeft twee kinderen die elk twee kinderen hebben. Opa heeft dus vier kleinkinderen. We gaan ervan uit dat de grootvader enkel een roerend vermogen (geld, effecten) bezit en geen onroerend vermogen. We gaan na hoeveel de successierechten bedragen als hij tegelijk aan zijn kinderen én kleinkinderen schenkt (oranje) in plaats van alleen aan zijn kinderen (geel). We gaan ervan uit dat opa een roerend vermogen heeft van 500.000 euro. Daarvan krijgen ofwel de kinderen elk de helft (geel), ofwel krijgt elk kind 40 procent en de vier kleinkinderen elk 5 procent (oranje). De kleinkinderen mogen samen immers maximaal 33 procent van de erfenis krijgen omdat twee derde verplicht naar de kinderen moet gaan.

Als grootvader overlijdt, is het bedrag van de successierechten hoger als hij zijn vermogen nalaat aan zijn twee kinderen. Als hij ook een deel aan zijn kleinkinderen nalaat, is de belastingbesparing aanzienlijk. In het Brussels Gewest loopt ze zelfs op tot 15.000 euro.

Aandachtspunt

Als u een minderjarig kind opneemt in uw testament, zal op het ogenblik van de erfenis altijd de toestemming nodig zijn van de vrederechter. Hij moet de wettelijke vertegenwoordiger toestaan dat hij het legaat dat aan de minderjarige werd toegekend, mag aanvaarden.

Tips

- U kiest het best voor een bijzonder legaat. Een universeel legaat is te vermijden omdat het administratief erg zwaar is en er onder meer een boedelbeschrijving is vereist.

- Bij roerende goederen (geld, effecten, …) is het aangewezen een percentage te legateren in plaats van een vast bedrag. Zo blijft het legaat beter afgestemd op het vermogen, dat met de tijd onvermijdelijk evolueert, en wordt het beschikbaar deel niet overschreden.

- Aan een legaat kunnen bepaalde voorwaarden gekoppeld worden om te voorkomen dat de legataris op te jonge leeftijd te grote bedragen ontvangt. Het legaat moet dan aangepast worden door in het testament enkele restrictieve clausules (bijvoorbeeld minimumleeftijd) te voorzien.