”Levare” die vrij vertaald “verlichten” betekent is afgeleid van de geslachtsnaam Levisticum.  De lavas (andere gebruikte naam: maggiplant) werkt inderdaad verlichtend bij ongemak veroorzaakt door een slechte spijsvertering.

Deze enorme  vaste plant kan tot 2 m uitgroeien maar sterft tijdens de winter bovengronds af. De sterk aromatische,  naar selder smakende plant, vertoont tijdens de bloei geelgroene schermbloemen (familie van de Schermbloemigen),  deze worden  druk bezocht door bijen. De blinkende donkergroene  bladeren lijken op selder (daarom soms  Franse, berg – of bastaardselder genoemd).

Standplaats

Lavas gedijt zowel op zonnige als op halfschaduwplaatsen. Bij de grondkeuze best een diepe, humusrijke en vooral goed doorlaatbare plek kiezen. De plant kan best om de 8 jaar verplant worden, zo blijft men er van  genieten!

Gezien de grote hoogte is het raadzaam ze ergens achteraan in de kruidentuin te planten.

Wie geen tuin heeft kan lavas in een pot  op het terras of op het balkon kweken, echter er wel op letten dat de pot breed genoeg is (ongeveer 24 cm diameter). Weliswaar groeit de plant hier niet zo hoog als in de volle grond maar de smaak is gelijk.

Opkweek

Lavas kan men vermeerderen door zowel de plant te zaaien als te scheuren.

Het zaaien gebeurt het best in de lente (maart-april) in een serre of buiten op een beschutte plaats. Zorg er steeds voor dat tijdens de kieming de zaaigrond vochtig blijft. Dit kan je doen door er geperforeerde plastiekfolie  of glas boven te leggen tot de kieming die 3 weken kan duren.

Gebruik in de keuken

In de keuken kan zowel  wortel,  stengel, blad als de zaden van lavas gebruikt worden

De verse bladeren geven een pittige smaak aan soep, saus, roereieren, spinazie, wortelen en aardappelen. Ook fijn versnippert geeft het aan salades een fijne aromatische en pittige smaak. Ook bij runds- en lamsvlees is lavas een smaakmaker, deze gerechten zijn bovendien beter verteerbaar. Vervang eens selder door lavas in mosselen…..  van een pittige smaak gesproken ! 

Bladeren mogen meegekookt worden zonder smaakverlies, liefst in vers (droog kan niet, invriezen kan nog net). Lavas is sterk aromatisch en wordt daarom met mate gebruikt.

Een echte delicatesse: de jonge scheuten stomen en opdienen met een Hollandse saus. Ook  gesuikerd zijn de scheuten lekker (dit kan ook met bladstelen van de Engelwortel).

Minder gekend: het gebruik van de bruine splitvruchtzaden, deze worden verwerkt in brood, cake, vlees en kaas. Een populaire likeur in het voormalige Oostblok is gemaakt op basis van lavaszaden en de gedroogde wortel ervan.

Voor mensen die een zoutloos dieet volgen kan lavas een smaakmaker zijn, evenals zuring kan lavas zout  in gerechten vervangen.

RECEPTIDEE

Wortelen met lavas : een geslaagde combinatie !

Benodigdheden

Ingrediënten voor 4 personen

• 2 koffielepels lavasbladeren

• 6 à 8 geraspte wortelen

• 2 geraspte appelen

• 250 g halfvolle yoghurt

• 2 koffielepels mayonaise

• slablaadjes

• 1 ui (in ringen gesneden)

• bieslook (naar smaak)

Bereidingswijze:

Meng de geraspte wortelen,  appelen, lavas (eerst zéér fijn hakken),  mayonaise en yoghurt (kan vervangen worden door een geutje room)  goed door elkaar samen met wat peper en zout (naar smaak) .

Versier bij het serveren  met de uienringen, bieslook en jonge lavasblaadjes.  

Originele rauwkostsalade bij de barbecue : fris, pittig,  niet duur en vooral  ……lekker !   

Geneeskrachtige eigenschappen

Lavas is niet alleen een gewaardeerd keukenkruid maar ook in de volksgeneeskunde en homeopathie komt het van pas. De aftreksels van de bladeren en de wortels werken maagversterkend en helpen bij buikkrampen en  een opgeblazen gevoel.

Lavasthee van de bladeren bevordert de spijsvertering, wekt de eetlust op en helpt bij het verzachten van de hoest.

Thee van de fijngesneden en  gedroogde wortels is dienstig tegen waterzucht en gezwollen voeten. Ook bij klachten aan de urinewegen kan lavas verlichtend en genezend werken en verhoogt het de urineafdrijving.