Bomen in onze wijk.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

door Dolf Dijk.

Fraxinus of es

Het geslacht Fraxinus bestaat uit zestig soorten waarvan ik er vier in onze wijk heb zien staan. De meest voorkomende is de gewone es (Fraxinus excelsior) waarvan er een rij staat langs de Tjalklaan staat ter hoogte van het Witte Dorp en een groep aan de Schiedamseweg Beneden. Ze bereiken een hoogte van ongeveer 40 meter. Bij het Witte Dorphof staan twee treurvormen van de es, namelijk de         F. excelsior 'Pendula' die in 1838 in Engeland werd ontdekt. Aan de noordzijde van de Franselaan staan een aantal enkelbladige essen F. excelsior 'Diversifolia', ook wel 'Monophylla' genoemd op de foto te zien. (Mono =enkel). Aan het eind van de achttiende eeuw werd hij al vermeld maar de herkomst van deze variëteit is nooit achterhaald. De naam zegt het al, de boom is in het bezit van een enkelvoudig blad terwijl de andere essen een geveerd blad hebben, wat inhoud dat een blad bestaat uit meerdere kleine blaadjes. De mannelijke en vrouwelijke bloemen van de es, die in maart hun purperen kleur laten zien, bloeien aan verschillende takken of aan aparte bomen wat goed te zien is bij enkele bomen voor het Witte Dorphof. De kleine bloempjes verschijnen voor de bladeren waarna in mei de enkel vleugelige zaden verschijnen die in trossen aan de boom hangen. Een van de mooiste essen is ongetwijfeld de Pluimes (F.ornus) ook wel Manna-es genoemd, waarvan ik er een heb zien staan aan de Hogenbanweg en er staan een zevental aan de Laanslootseweg achter de sportvelden. Uit deze boom wordt het Mannasap (een zeer zoete suiker) gewonnen waarvoor men vijf bomen nodig heeft om een kilo sap te kunnen aftappen. In de maanden mei en juni verschijnen de prachtige roomwitte pluimen. In de winter is de es goed te herkennen aan de zwarte knoppen, die zo kenmerkend is voor deze soort. Het hout van de es is wit tot crème van kleur en is erg gezocht voor allerlei doeleinden omdat het taai en sterk is. Er worden o.a. roeiriemen, stelen voor handgereedschap en ladders van gemaakt.

Tot slot wil ik niet onvermeld laten dat er op 7 April 2003 ter vervanging van de verwijderde populier, bij het voetbalveld aan de Barkastraat, een F. Exelcior 'Jaspidea' is geplant waarvan er ook al twee stuks staan langs de Prof.Poelslaan t.h.v. panden 56 en 58.

Deze es is vooral bekend door zijn mooie gele herfstbladeren.