‘Lettre au roi sur la séparation de la Wallonie et de la Flandre’ (Brief aan de koning over de scheiding van Wallonië en Vlaanderen). De auteur van deze politieke bombrief (aan de koning) was de Waalse socialist Jules Destrée, een van de opmerkelijkste politici in de vaderlandse geschiedenis. We schrijven 15 augustus 1912.

Zijn brief aan de koning schreef Destrée omdat de Walen zich bedreigd voelden door de Vlaamse, overwegend katholieke meerderheid die steeds verder ging met haar eisen. De Gelijkheidswet van 1898, maakte het Frans en het Nederlands op gelijke voet verplicht voor alle wetgevende handelingen en voor officiële bekendmakingen. Daardoor hadden de Walen al het gevoel gekregen dat Vlaanderen hen werd “ontstolen” waardoor het Belgische project op slag veel minder interessant werd.

Maar misschien is alles nog niet verloren. Wie weet, als de Franstaligen een beetje aandringen kunnen ze het van Beke, Decroo en C° - weliswaar met enige compensatie - misschien nog gedaan krijgen dat alle wetten en akten opnieuw enkel in het Frans worden bekendgemaakt…

Addertje

 

Uittreksel uit
'Zij hebben ons Vlaanderen ontstolen...'
Rik Van Cauwelaert, Knack

Zijn brief aan de koning schreef Destrée omdat de Walen zich bedreigd voelden door de Vlaamse, overwegend katholieke meerderheid die steeds verder ging met haar eisen. Een meerderheid die nog was versterkt door de verkiezing van 1912. De nationale eenheid werd door de Waalse Beweging verdedigd, zolang Vlaanderen tweetalig bleef. Twee jaar na zijn brief aan de koning herhaalde Destrée: ‘De dag waarop het Frans uit Vlaanderen wordt gebannen zullen wij ons er als vreemdelingen voelen.’

Met de invoering van de Gelijkheidswet hadden de Walen al het gevoel gekregen dat Vlaanderen hen werd ontstolen – Destrée schreef ook letterlijk: ‘Zij (de Vlamingen) hebben ons Vlaanderen ontstolen.’ –, waardoor het Belgische project op slag veel minder interessant werd. En Destrée kondigde een nog groter onheil aan: ‘De kroon op dit werk, dat zij (de Vlamingen) met hun onvermoeibare vasthoudendheid volbrengen, zal de verdwijning zijn van die laatste haard van Franse cultuur in Vlaanderen, de Gentse universiteit.’

Toen Bart De Wever, tijdens een van de eerste ontmoetingen na de verkiezingen van juni 2010 tegen Elio Di Rupo begon over de Waalse regionalisten, haalde de PS-voorzitter gelaten de schouders op en zei: ‘De Waalse regionalisten? Ce sont des vieux messieurs…’ Een van die vieux messieurs, zij het een gezaghebbende, is ongetwijfeld gewezen PS-voorzitter Guy Spitaels. Die zou in 2011, tijdens de aanslepende regeringonderhandelingen, nog eens uit de coulissen treden en aantonen dat de Waalse idee van Jules Destrée nog altijd leeft. In een opgemerkt gesprek met Le Soir zei Spitaels: ‘België is een verloren zaak en wij hebben niet veel tijd meer om op een andere entiteit te wedden.’ Wat later benadrukte de veel jongere Waalse PS-minister Jean-Claude Marcourt, ook al in Le Soir, dat de Walen veel te lang in het Belgische project hebben geloofd.

De historici Jean Stengers en Eliane Gubin trachtten in hun Histoire du sentiment nationale en Belgique de impact van de open brief van Jules Destrée wat te milderen. Het is juist dat Destrée zelf, zeker tijdens de Eerste Wereldoorlog en daarna, minder scherp uit de schors kwam. Maar de veenbrand die de Waalse socialist had aangestoken, bleef smeulen en zou gaandeweg naar Vlaanderen overslaan. Omdat de Vlamingen Destrée op zijn woord namen.

Lees hier het volledige artikel van Rik Van Cauwelaert