In zijn onnavolgbare, pakkende, soms geestige stijl richt Richard Dawkins zijn scherpzinnige pijlen op het geloof in een bovennatuurlijke god.
Hij spreekt meer over het (niet) bestaan van God dan menig ander die onverschillig blijft en zich de vraag niet stelt. En wel om de simpele reden dat hij de discussie 'geloof en wetenschap ' nieuw leven inblaast
Tenzij je je voor een werkelijkheid in deze wereld afsluit ontkom je niet aan deze discussie.
Godsdienst bestaat nu eenmaal en is niet van gisteren.
Dat doet Dawkins niet: hij gaat er gretig op in, zowel op wetenschap als op geloof, ook al laat hij van de godsdienst niet veel heel.
Vervolgens moeten  wij  helaas vaststellen dat Dawkins God niet kent. Want als je God kent, dat kan ik u verzekeren, dan praat je niet zo.

Hij laat geen spaan heel van de belangrijkste argumenten voor religie (het bieden van troost, het funderen van ethiek, etc.) en toont de grote onwaarschijnlijkheid van een opperwezen aan.
Hij laat zien hoe religie oorlog voedt, onverdraagzaamheid in de hand werkt en aanzet tot kindermishandeling. De auteur maakt overtuigend duidelijk dat geloof in God niet alleen irrationeel is, maar ook potentieel dodelijk.

Een vaststelling die mij brengt bij het nader duiden van wat je nu eigenlijk onder een gelovige moet verstaan.
Een gelovige is iemand die God heeft ontmoet,die niet meer kan zeggen dat hij twijfelt aan Zijn bestaan

Dat is iemand met een heuse en reële godservaring, en meestal niet met één ervaring, maar met een hele reeks van dergelijke ervaringen die zijn of haar leven tekenen en waardoor hij zich laat leiden.
Dat is een ervaring op het niveau van de geest, die de mens ook bezit, naast zijn verstand, zijn gevoel en zijn lichaam.
Deze faculteit van de mens die hem in staat stelt God te kennen, daarvan wordt het bestaan in de agnostische en atheïstische wereld in hoge mate in twijfel getrokken of, respectievelijk, ontkent.
Uitgangspunt daarbij is ongetwijfeld de eigen ervaring van het niet hebben ervaren van God en het niet hebben ontwikkeld van deze capaciteit tot communicatie met het hogere.
Dat de mens over dergelijke capaciteiten zou beschikken, anders dan de dieren maar dat terzijde, daarvoor bestaan allerlei aanwijzingen, niet alleen in de joods-christelijke traditie, maar ook in andere religieuze en spirituele tradities en ook in meer obscure segmenten van de spirituele markt.

Maar deze aanwijzingen - zo zal iemand als Dawkins zeggen - kennen geen bewijsgrond. Waarmee hij doelt op natuurwetenschappelijke bewijsgrond. Maar dat is nogal logisch omdat de natuurwetenschappen slechts bewijsgrond aanvaarden uit de zichtbare, tastbare, meetbare wereld.
Spirituele ervaring, mystiek, godservaringen, onttrekken zich aan het niveau van de natuurlijke orde en zullen dus op een andere manier moeten bewezen worden.

Dat Dawkins hier geen raad mee weet betekent niet dat het allemaal verzinsels zijn of producten van zelfinbeelding.

Dawkins kent God dus niet, hetgeen hoogst waarschijnlijk verklaart dat hij ook weinig of geen theologie en geen filosofie heeft gestudeerd, of er in zijn denken geen plaats aan heeft weten te geven.

Wie de vraag oproept wie God geschapen heeft,verraadt weinig tot niets te weten van wat de theologie en de filosofie door de eeuwen heen daarover gezegd hebben. Als God zich openbaart aan Mozes, dan zegt Hij dat Hij is die Is of woorden van gelijke strekking. Het zijn valt dus in zekere zin samen met God zelf, het zijn dat boventijdelijk en bovenruimtelijk is en dat het niveau van materie, energie en biologisch leven ruimschoots overstijgt.

Alles wat Dawkins kent is de geschapen orde en hij maakt de fout zich God voor te stellen - voor zover hij dat doet - als een wezen binnen die geschapen orde.
Maar dat is nu juist niet het geval.
Van Jezus weet de christelijke traditie dat hij geboren is, maar niet geschapen. God hebben we leren kennen als drie-in één ,een bovennatuurlijk mysterie van liefde, dat inhoudt dat Jezus, één van de drie goddelijke personen, altijd heeft bestaan, nu ook bestaat en altijd zal bestaan.

Ook is het genoegzaam bekent dat we de aardse, historische, Jezus moeten begrijpen als Gods spreken, zijn logos, waardoor alles is ontstaan, zijn ˜intelligentie, die geïncarneerd is, en als mens op aarde verschenen.

Van Jezus zeggen dat hij, als hij nu zou leven, hij waarschijnlijk atheïst zou zijn, getuigt van een complete onwetendheid op het gebied van de zg. christologie, het denkwerk dat er sinds Jezus verricht is over wie deze bijzondere mens nu eigenlijk wel was: God en mens tegelijk.

Een ander probleem bij Dawkins is, is dat hij weinig tot niet van vergelijkende godsdienstwetenschappen af lijkt te weten.
Hij is van Anglicaanse komaf en schijnt vrijwel uitsluitend de evangelicale en protestantse Engelstalige religieuze wereld te kennen. En hij heeft zoals alle westerlingen de laatste jaren wat meer van de Islam horen spreken, maar daarvan geeft hij tenminste toe geen verstand te hebben. Wat hij niet lijkt te kennen is de katholieke theologie en filosofie. Een toch niet te verwaarlozen hoofdmoot van het christelijk denken dat onze westerse wereld zo bepaald heeft. Dat is jammer, want dan zou hij een heel ander beeld van het christelijk denken over schepping en evolutie, geloof en wetenschap, krijgen.

Als Dawkins het creationisme als antiwetenschappelijk aanpakt vindt hij de katholieke kerk voor een belangrijk deel aan zijn zijde, maar ik vraag me af of hij dat wel weet.
Dawkins bestrijdt terecht de Intelligent-Design-aanhangers, lijkt het, als zij natuurwetenschappelijke pretenties hebben met hun gefilosofeer, maar hij gaat te ver als hij ze ziet als mensen die in fabeltjes geloven.

Dat is nog maar de vraag, en evenmin te bewijzen.
Dawkins gaat terecht tekeer tegen onwetenschappelijke praat van religieus bevlogen mensen, en dat komt inderdaad nogal veel voor, maar hij gaat te ver als hij scheppingsgeloof en christelijke filosofie over oorzaak en aard van de geschapen dingen , net als hun doel of zin , naar het rijk der fabelen verwijst.

In de regel is de katholieke kerk erg optimistisch over de wetenschappelijke vermogens van de mens. Zij stelt hier en daar wel ethische grenzen, waar de mens zich bijvoorbeeld in zijn wetenschappelijke en technologische ijver tegen zichzelf dreigt te keren, of dat nu de opwarming van de aarde of de manipulatie van het menselijke embryo aangaat. Bovendien is de katholieke kerk wars van religieus simplisme waar Dawkins ook zo ziek van wordt.
En laat het nu juist een christelijk standpunt zijn dat een geloof dat gebaseerd is op een kritiekloos aannemen van wat je ouders je vertellen, zonder veel waarde is! Alleen wie zich heeft laten overtuigen door God kan zich echt gelovig noemen, en daarvoor is het nodig dat Hij bestaat!
Dat mensen die niet leren dingen in twijfel te trekken voor hetzelfde geld achter een man als Hitler aanlopen, zo stelt Dawkins, daar zit wat in. Laten het nu juist overtuigde christenen en joden zijn geweest, die zich in hoge mate tegen Hitler hebben gekeerd. Zij geloofden, ja wisten, dat die man niet deugde, omdat zij iets kenden dat vele malen beter was, sterker nog, dat door Hitler bestreden werd: het geloof in die ene God, schepper van hemel en aarde.