Staartmees zwerft in herfst en winter graag om.

 Op 20 januari melden Joke en Rinke Koopmans uit Oudemirdum me dat ze al een paar weken een groepje van 5 á 6 staartmeesjes op de voedertafel hebben. Ze vroegen zich af of het overwinteraars op doortocht of toch vroege terugkerende vogels zijn. We weten dat in herfst en winter onze “eigen” staartmezen aan het zwerven gaat en er vanuit het noorden van Europa soms flinke groepen hier proberen te overwinteren. Vooral in de wat strengere winters komen noordelijke vogels waaronder witkopstaartmees en de witkoppige staartmees hiervoor.

 Foto © Peter Boltje 

25-04-2011. Staartmees (Europese vorm) komt op veel plaatsen in Friesland voor als broedvogel.

In de maand januari zwerven in Friesland staartmezen om en worden dan vaak in groepjes gezien in het buitenveld en af en toe eens komen ze massaal op voedertafels af.

 Zo zijn er in januari onder anderen enkele grotere groepjes gezien op;

 01-01. 15 in Lauwersmeergebied (Jeroen Breidenbach/Merel Zweemer).

01-01. 10 te Beetsterzwaag (Hiele Lootsma).

05-01. 10 te Heerenveen/De Akkers (Jens Tamminga).

12-01. 10 bij Sippefennen (Wiebe Sjoerd van der Veen).

13-01. 10 bij de Knolle/Fochteloo (Willem Bosma).

13-01. 10 Oranjewoud (Jens Tamminga).

14-01. 12 Ketlikerskar (Peter Post).

15-01. 10 Delleboersterheide (Haye Valkema).

16-01. 10 Twijzelermieden (Joost de Bruin).

20-01. 12 Duurswoudsterheide (Koert Scholten).

25-01. 14+10 Wijnjewoude/Opperbuorren (Koert Scholten).

 De staartmees is in ons land een standvogel van bosrijke en parkachtige omgeving. In Nederland komt de soort in het hele land voor, maar in de open landschappen van Noord-Groningen, Friesland en Zuidwest-Nederland is de bezetting vaak dun.  Hieronder zien we dat er dit jaar in de maand januari opvallend minder waarnemingen binnen komen aan de kusstrook van de vaste wal van Friesland.

Foto © www.waarneming.nl

Verspreiding van staartmees waarnemingen in Friesland van 1-1-2022 t/m 26-1-2022.

Ook in Zuid-Friesland (gemeenten De Fryske Marren/ Sûdwest Fryslân) en langs de kust van Afsluitdijk tot Lauwersmeer is vrijwel geen staartmees gemeld in de januari maand. Mocht U toch een staatmees hebben gezien in U woonplaats en staat deze niet op deze kaart dan zouden we U melding graag ontvangen.  

 Trekgegevens van ringvondsten/vangsten.

Van in Friesland geringde staartmezen zijn 3 trekgegevens bekend geworden van vogels die in najaar en winter in Friesland zijn geringd en in Duitsland zijn teruggemeld (archief Vogeltrekstation Wageningen). 

NLA. M…26830. Geringd 21-10-2007 als volwassen bij de Burgumermar.

                        Terug 06-06-2008 te Horumsiel in Duitsland.

                        Terug 12-10-2008 te Horumsiel in Duitsland (noordelijk van Willemshaven).

NLA. Y…64650. Geringd 17-02-2011 als volwassen te Franeker.

                       Terug 18-04-2011 vers dood te Schortens Duitsland (oostelijk van Willemshaven).                                           

NLA. G…02976.  Geringd 28-10-2004 als adult aan de kust bij Wijnaldum.

                        Terug 24-06-2005 levend te Ostercappeln Duitsland (noordoostelijk van Osnabrück).                                          

 Dat staartmezen ook meer uit zuidelijker streken in Friesland worden gemeld blijkt uit een melding van een geringde staartmees uit Belgie die in Friesland werd aangetroffen.

BLB. AZ…71161. Geringd als jonge vogel op 29-10-2011 te Zele in Belgie.

                         Terug op 10-10-2012 te Laaxum.

Terugmeldingen van geringde staartmezen in Friesland komen uit heel Nederland. Door hun omzwervingen worden ze vaak in het najaar gevangen/gecontroleerd door vogelringers. Ringvondsten komen niet vaak voor.

 Hoge leeftijden.

 De staartmees kan toch nog een respectabele leeftijd bereiken voor zo’n kleine vogel. De oudste werd zelfs 9,2 jaar geringd in Friesland (NL05) en teruggemeld uit provincie Overijssel (NL15).  Een enkele keer wordt een oude vogel vers dood aangetroffen zoals nr.7 van de Top10 lijst met oudste vogels uit ons land. Deze vogel (NLA. T…25671) geringd in Friesland werd na 6,7 jaar vers dood aangetroffen in de provincie Groningen (NL07).  De oudste vogel van Schiermonnikoog (NL12), nummer 9 van de top 10 lijst werd maar liefst 6,3 jaar en is ook op hetzelfde eiland gecontroleerd.

Top 10 oudste vogels in Nederland (bron Vogeltrekstation Wageningen).

Bron; www.vogeltrekatlas.nl

 Staartmezen zwerven graag om en worden dan op allerlei plekken gezien. Vaak in groepjes, soms hangend aan vetbollen in tuinen, soms in gezelschap van groepjes pimpelmees of koolmees. Mocht U deze winter groepjes hebben gezien laat het ons dan weten. 

Opgemaakt 29 januari 2022. 

Jan de Jong

Email  j.d.jonglc@home.nl

E.A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.

Tel. 0513-414788

29-01-2022, 08:36 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)