D28: DE AFREKENING ...

                       Westende, 21 december 1947.

Meester Florizone was blijkbaar héél fier op het compromis dat hij had uitgedokterd: " Gelooft mij ,gijder gaat er allemaal stukken béter van worden, met een klein beetje water in uwen wijn te doen..."

" Vooral dan Rachel hier ! " viel Joseph hem in de rede: " Wat zij bij die verdeling komt doen, is mij niet helemaal duidelijk ! Zij heeft geen énkele band met Pylieser, dat ik weet ! "

Rachel grijnsde eens minachtend, doch hield de tanden opeen. Maar Florizone verdedigde bitsig zijn geesteskind: " Zeg Joseph verdomme ! Ik heb het u al uitgelegd ! De verdeling van de nalatenschap onder u gedrieën steunt op twéé poten en verloopt in twéé schuifkens. Ten eerste, Madam Coulier kan beslissen of ze die erfenis aan ù gunt, of aan de Staat. Ze heeft een wrok tegen u wegens uw politiek verleden, én het feit dat gij zwijgend meegewerkt hebt om haar de stock van haar juwelenwinkel te onthouden... Neen, Petré, onderbreekt mij alstublief niet ! ...Ze heeft dus reden genoeg om u de erfenis van een groot vaderlander te misgunnen...Want als zij tegen de autoriteiten, met verwijzing naar ù, één woord zegt over een vermeende vadermoord, dan slaat de staat alles ààn: 'confisqué ! ' En dan kan iedereen op zijn kin kloppen ! "

" Maar man ! Ik heb mijn vader niet vermoord ! Wie gaat zoiets belachelijks bewijzen ?! De zatte garde, of Rode Steiner ? Of madam Rachel, hier ?"

" Meneer Petré ! Het gaat er niet over of Pylieser uw vader is of niét ! In erfeniskwesties spreken ze van 'vadermoord' als een erfgenaam verantwoordelijk is voor de dood van de erflàter ! In 't algemeen :ge kunt maar van iemand erven als ge niét verantwoordelijk zijt voor zijn overlijden ! En in ons geval zit daar een reuksken aan ,lijk iedereen weet :gij stond erbij toen Pylieser verzoop hé. En "Bewijzen" ? Daar zal het gerecht zelfs geen moeite voor doen ! Als inciviek zijt gij bij een eventueel nieuw proces sowieso een vogel voor de kat ! Tegen de bewering van een oud-gevangene uit het concentratiekamp kunt gij niéts inbrengen, óf ge zijt vertrokken voor een jarenlange procedureslag, wat op hetzelfde neerkomt. Wij moeten het stilzwijgen van mevrouw Coulier – hier tegenwoordig - dus afkopen ! En de beste manier is nog altijd haar te laten delen in de nalatenschap, ook al heeft ze er geen recht op...Noemt het alletwee "een pakt met den duivel" ,maar 't is tenminste een pakt waar iedereen rijker van wordt ! Zij heeft, door haar positie van zaakvoerster van de rederij, er een groot financieel belang bij dat deze zaak verder floreert, en ze zaagt best niét de tak af waarop haar positie en al haar welvaart steunt. Anderzijds, en dat is het tweede aspect, kan ik goed begrijpen - door al de miserie die uw familie heeft meegemaakt na de bevrijding en vooral gijzelf tijdens uw gevangenschap - dat gij niet hoog oploopt met grote patriotten-die-in-het-kamp-hebben-gezeten! En met lede ogen aanziet dat zij met een deel van uw erfenis gaan lopen! 't Is daarom dat ik u beiden aanraad wat water in uwen wijn te doen ! Maakt een kruis over alle oude zever en een afrekening over dat triestige verleden ! Daar staat of valt ons akkoord mee: zo simpel is het ! "

" Gij noemt dat simpel ? Dus moet ik voor hun schone ogen alles aan hén overlaten, zo maar! ?"

" Petré, hoe dikwijls moet ik het nog zeggen ! Gij zoudt sowieso niks krijgen, want de Staat zou al uw bezittingen confisqueren ! ...Maar als gij - tegen weliswaar een ruime maandelijkse toelage, geschonken door madam Coulier en uw tante Jetje - akkoord gaat om in hùn voordeel aan deze nalatenschap te verzaken, dan is de Staat buiten spel gezet ! ...Het is dàt, of niks ! "

Joseph bleef mokkend voor zich uit staren: " En wat is dat: een ruime maandelijkse toelage ?"

Florizone voelde dat hij gewonnen had: " Maandelijks vier Britse goudponden, levenslang ! Daarmee kunt gij van uw renten gaan leven, en ruim ! ...En inflatievast hé ! "

Joseph keek de tafel nog eens rond. Enkel tante Jetje sloeg de ogen neer..." Bon, waar moet ik tekenen ?"

De advocaat had nog nooit een document zó vlug opengeplooid: " Hier zie, en schrijft erbij: gelezen en..."

Plots deed een harde knal de ruiten rinkelen en heél het gezelschap bijna van hun stoel donderen !. Stijf van de schrik keken ze elkaar aan, tot ze plots door elkaar begonnen te roepen: " Een bom ! Vlak naast de deur ! Den abri ! Steiner ! Die kloot ! Past op voor de ga-as ! "... Maar ondanks hun angst drong toch iedereen naar buiten !

Ook buren kwamen aangelopen...Inderdaad, uit de kale vlierstruiken aan de voet van de abri dreef nog een vuile mistige wolk de straat op: dààr was het gebeurd ! Twee moedige mannen waagden zich schoorvoeten dichter bij de ingang van de bunker en riepen toen tegen hun kennissen die op veilige afstand toekeken: " Een vent ! Lelijk vermassacreerd ! " En als lopend vuur ging het plots de kring rond: " Steiner ! Hij heeft het aan zijn fles ! "

Nadien keek iedereen als gehypnotiseerd toe hoe de twee helden het slachtoffer elk bij een been grepen en uit de smalle toegang van de buinker tot onder de open hemel trokken. De armen en het achterhoofd waren half weggeslagen en lieten een bloedig dubbelspoor na op het halfbevroren zand.

Niemand zag Joseph de Bassevillestraat uit hinken... Enkel Rachel ving nog een flits van hem op, toen hij gehaast op zijn krukken de bocht achter 'De Lekkerbek' rondde...Verdomme, flitste het door haar hoofd, dien zwarten smeerlap trapt het àf ! En hij heeft nog niks getekend ! Daar gààn m'n centen !"

Oef ! Even het wilde bonzen van zijn hart laten bedaren: " Zo ! Alles is volbracht ! ” lachte hij grimmig: ” Op Engelborghs nà dan, maar die stond in feite pas als derde op mijn zwarte lijst...Eerst Pylieser, en nu Steiner ! Dat ze mij straks maar proberen weer in de bak te steken: ze gaan verdomme van een kale reis thuiskomen ! Mij krijgen ze niet meer !"

In de duinen op het einde van de Zeelaan stak de zwarte commandobunker van de batterij af tegen de grauwe einder boven zee...

" Nicht raisonieren !" dacht hij: " Weert u scherp, en eind als een soldaat ! Al die klootzakken van mijn dorp zullen mij nog lang gedenken als straks het mosterdgas uit den abri zal beginnen ontsnappen ! Dat ze verdomme allemaal creperen met hun muil open: dat is hun verdiende loon ! "

In de verlichte gelagzaal van 'De Lekkerbek' zag hij geen kat meer...Allemaal gaan gapen naar de resten van die zotte Steiner, natuurlijk ! Kwijlend lijk bloedhonden !

" En nondedju zeggen dat ik voor dat volk drie rottige jaren van mijn jonge leven mijn kloten heb afgedraaid in dat smerige Rusland ! Bevroren in ijs en sneeuw, gestikt in stinkend stof en opgevreten door de luizen en de muggen ! En ieder moment in flarden kunnen vliegen, midden duizend bommen en granaten ! Allemaal om hùn christelijke heimat te beschermen tegen de vuige bolsjevieken, lijk die smeerlap van een Engelborghs mij heeft wijsgemaakt ! En ik, tiendubbele onnozelaar, ben daarin getrapt godvermiljaarde !.. Ik heb dat geslikt ! "

Bij het oversteken van de verlaten Grote Baan struikelde hij van woede met zijn krukken bijna over de gladde zwarte tramrails: dat moest er verdomme nog bijkomen dat hij hier z'n laatste poot brak ! ...In de kinderkolonie 'Les Marchevins' brandde een armzalig lichtje bij de conciërge, maar voor de rest viel ook dààr geen kat te bespeuren. En een stuk verder, tegen het strand, leek café 'De Welkom' eveneens uitgestorven...

Buiten adem bereikte hij de naastliggende commandobunker op de duintop. De aannemer was al met de afbraak van het bovenste platform begonnen, zag hij: aan de voet lag het rondom vol hopen betonbrokken met de afgeknapte ijzerstaven dreigend omhoog. Maar de natte ijzeren trap, die langs de achtergevel tot aan de tweede verdieping liep, was nog grotendeels intact.

Het bleek een zwaardere karwei dan hij gedacht had om op zijn krukken tot boven te geraken, vooral met al dat rot steengruis op de treden...

Eens op het dak voelde hij nauwelijks de ijzige wind die hem in het gezicht sloeg, maar het zicht op de grauwe zee kalmeerde hem wel. Hier zouden ze hem voorlopig zo rap nog niet vinden...De vuurtoren van Duinkerke en die van Oostende waren nog nauwelijks te zien door de binnendrijvende sneeuwvlagen. Nieuwpoort zwaaide wél met forse slagen ritmisch zijn priemende lichtstralen over de baren...Buiten wat witte scholen meeuwen, hier en daar uitrustend tegen de groen oplichtende branding, viel in de vale schemer geen hond te bespeuren. Een vreemde kalmte daalde over hem neer...

Hij stak zijn pijp aan, en stond lang te mijmeren over al de kansen die hij de laatste tijd had verspeeld. Die stomme Spaanse cursus waaraan hij màànden zijn tijd had verprutst in de hoop een nieuw leven te kunnen opbouwen in Brazilië...waar ze portugees spraken ,verdomme ! De miskleun van het jààr ! ...En ook de roze toekomst die Nancy hem zo wulps en aanlokkelijk had voorgespiegeld, bleek nu niets dan vulgair bedrog ! ... Dan hadden zowel Nadine en Erika duidelijk aangetoond dat die kreupele schooier in hun leven nog minder betekende dan een vuile luier ! En als klap op de vuurpijl was hij nu op de vlucht, terwijl hij zijn gouden munten, waaraan hij zich de laatste jaren had vastgeklampt, onnozelweg vergat mee te nemen ! ...Enfin Jetje zou ze wel vinden in zijn rugzak, en ze kon er maar goed mee zijn...

Plots schrok hij op: dreigende stappen op de ijzeren trap ! ...Wie kon dat nu verdomme zijn! ?...Vlug trok hij zich terug onder het deel van de donkere overkapping dat nog niet was afgebroken en tuurde als gehypnotiseerd naar het bovenste uiteinde van de trillende trapleuning...En ja, een zwarte schim rees er langzaam uit de schemer op en leek het rommelige platform af te speuren...Joseph perste zijn lijf helemaal in de smalle muurnis en loerde versteven naar het dreigende silhouet !

Plots flitsten een reeks oude beelden door z'n kop. De 'Zwarte Weduwe' die hem in zijn jeugd zo geobsedeerd had met haar geparfumeerde lijf...De verleidelijke hoer die destijds samen met hem de vroege tram naar Oostende nam, na haar liefdesnachten met tante Jetje...De valse intrigante die hem op een sombere morgen, na het moordende Britse R.A.F.-bombardement op de Flak-batterij van Raversijde, terug naar huis stuurde omdat volgens haar de tram tóch niet reed...Het vuile serpent, dat wist hoe hij daar Jupp zou aantreffen terwijl deze in bed Marie een fikse smeerbeurt gaf. En tenslotte overduidelijk, als het flikkerende beeld op een bioscoopscherm, de geile jodin Rachel die zijn tante Jetje schaamteloos opvrijde en hem al jarenlang het leven had verpest ! Al deze beelden waren enkel facetten van één en dezelfde kwelgeest !

" Joseph ! Joseph Petré ! " De kreet schalde als een trompetstoot door de lege bunker. Geen twijfel mogelijk: het was inderdaad Rachel Coulier !

" Wat hebt gij hier verdomme verloren ?!" riep hij vanuit zijn zwarte hol: " Of komt ge mij nog wat méér geld afluizen ?!"

" Ik zag dat ge wegliep naar de tramstatie en heb Jetje gezegd dat ik zou proberen u terug naar huis te halen: ge moet die akte nog tekenen ! "

" Akte tekenen ?! Ge hebt al heel mijn erfenis naar de kloten geholpen met die verzonnen vadermoord en nu komt ge mij zeker nog met wat ànders chanteren ?"

" Verzonnen vadermoord ? Hoezo, verzonnen ? Gij vergeet zeker dat IK u dien avond dat goed gedacht heb ingefluisterd om de Gerard Pylieser om zeep te helpen ?...En dat ge met volle goesting mijn raad hebt gevolgd ?...Daar is niks verzonnen aan, hé makker ! De oplossing, om hem met zijn zatte botten in die poel te duwen en langzaam te laten verzuipen, hebt ge zélf uitgevonden: bravo ! Maar dat hij door uw toedoen de pijp uit is, moet ge nù niet proberen te ontkennen ! "

" En dàn ? Ik wist toen toch niet dat hij mijn vader was, hé! ? En zéker niet dat ik van hem zou erven ! "

" Dat maakt geen énkel verschil of hij uw vader is of niét. Gij had tóch nooit kunnen erven van de mens die gij vermoord hebt, punt gedaan ! Dan is het toch beter zoals Florizone voorstelt: verzaakt stilletjes aan die erfenis ten voordele van Jetje en mij, en wij betalen u maandelijks een ruime lijfrente zolang gij leeft ! ? Iedereen gelukkig en de Staat kan de pot op ! " Zo slijmerig verzoenend had hij haar nog nooit bezig gehoord !

Joseph bleef mokkend uitkijken over de branding, die langzaam verdween achter het grauwe gordijn van de naderende sneeuwbui. Rachel trachtte hem te paaien: " Allee, komt terug naar huis en tekent die 'akte van verzaking', man ! Dan is alles achter de rug..."

Joseph snoof verachtelijk: " Nù nog ?! Gij denkt zeker dat ik zot zijn ! Van als de gendarmen mijn kop zien, steken ze mij in de bak, verdacht van de moord op Steiner ! "

" Steiner ?...Onze aannemer Steiner ?" sneerde zij verwonderd: " Maar vent, waar haalt ge dàt nu weer uit dat die smeerlap dood zou zijn ?!...Verdomme Joseph, was dat maar waar! Al de geburen zouden zich zat zuipen ! "

" Hey zég! Ik heb zijn bloedend lijf nog geen uur geleden uit de abri zien trekken ! Veel leven zat daar zo op eerste zicht niet meer in, als ge 't mij vraagt ! "

" Ha dié ?! Da's juist ! ...Dàt slachtoffer had het lelijk zitten ! Doktoor Loenders ging hem nog met de oude ambulance naar Nieuwpoort laten voeren, ook al zal die sukkelaar onderweg wel creveren...Maar wat heeft dàt met Steiner te maken ?..."

" Hoe ?...Was dat Steiner niet die ze uit de abri getrokken hebben ? Iedereen die kwam toegelopen, zei toch dat het Steiner was ?"

" Bijlange niet ! Het was de vent van dat jong Frans koppel dat de 'Stella Maris' kwam huren ! De garde heeft mij zijn pas laten lezen, omdat hij zijn bril van 't verschieten in de 'Lekkerbek' had vergeten...Een oude pas, nog van in de oorlog: het schrift was wat uitgelopen... Dieudonné heette hij, Dieudonné Gustave uit Duinkerke. Ons Jetje zei dat haar huurder zo heette...Die vuile smeerlap van een Steiner heeft het jonge vrouwtje van die gast nog geholpen bij het instappen naast de chauffeur van de ambulance, zeker om nog eens wat jong vrouwenvlees te betasten ! ...Om maar te zeggen dat die smerige hond van een Steiner nog altijd springlevend is ! "

Joseph luisterde niet langer en voelde zich plots onwel worden ! Dan was héél zijn listig plan, om die smerige schurk definitief uit te schakelen, op een natte sisser uitgelopen ?...Alles wat hij met zijn vuile valstrik bereikt had, was zijn oude vriend Konrad doen verongelukken ! ...Enfin, 'oude vriend', dat was misschien wat té sterk uitgedrukt ?...En hem als 'wapenbroeder' beschouwen was ook niet helemaal correct.. .'Medeminnaar' kon hij hem ook niet noemen, want Konrad had hem bij Erika enkel opgevolgd nà Josephs vertrek, niet verdrongen terwijl hij daar logeerde...Verdomme, Erika ! Wat moest diè wel van hem denken als zou blijken dat hij haar man dat ongelukkig accident had bezorgd ?! Opzettelijk, nog wel ! ...Dus haar chérie in feite laf vermoord had lijk een hond ?!...

Het diepe schaamrood leek een verdovend waas over zijn bewustzijn te leggen en het bizarre peilen in eigen gevoelens deed hem elk contact met zijn naaste omgeving verliezen...Sprak Rachel nu tegen hém, of tegen iemand beneden op straat ?...En toen zij stil bovenaan de trap in een opwaartse lichtstraal gevat werd, dacht Joseph even een verschijning van de heilige Moeder Maria te beleven...Pas toen zij door de sluier van de sneeuwjacht langzaam naar hem toe zweefde en hem als een kind bij de arm naar de trap leidde, leek hij half uit zijn droom te ontwaken...

Beneden, scherp afgetekend tegen het witbesneeuwde wegdek, stonden twee zwarte schimmen, de fiets aan de hand. Bij nader toezien: gendarmen...Ze kwamen hem dus aanhouden, flitste het door zijn hoofd...Nù pogen te ontsnappen door weg te lopen, grensde aan het ridicule: daar stond hij boven! ...Zijn Lüger uit z'n broeksriem trekken en die twee arme dienders uit de weg ruimen ?...Hij kon het niet over zijn hart krijgen, écht niet...En dan nog, wat zou dat uithalen ? Voort vluchten als een opgejaagde rat ?...

Neen, als hij dan toch aan verdere vernederingen wilde ontsnappen, was er maar één manier: de zijne !

Hij strompelde stijf op zijn krukken naar de eerste treden van de trap, keek even twijfelend om of Rachel hem nog volgde, leek te struikelen en viel toen, als in een vertraagde film, zonder een schreeuw naar beneden.

Zowel de rijkswachters als Rachel zélf, stonden één moment versteend naar het neergeplofte lichaam te staren. Op de manier waarop Joseph daar verwrongen tussen de grote betonblokken afbraakpuin aan de voet van de bunker lag, twijfelde Rachel geen ogenblik: haar kwelgeest was zo dood als een pier ! In de schijn van de zaklamp van Chef Remy zag ze hoe het hoofd van Joseph in een scheve hoek over zijn schouder keek. En rond het verroeste betonijzer dat door zijn kaki vestzak omhoog stak, merkte ze zelfs in het halfduister de snel zwellende zwarte vlek van de fatale bloeding.

" Zo, van die vuile fascist zijn we dan eindelijk verlost ! " flitste het door haar hoofd: " Maar achter zijn handtekening kunnen we fluiten ! "

Plots kreeg ze de verblindende straal van de zaklamp in haar gezicht: " Ge hebt hem weggeduwd hé ! " blafte de andere gendarm: " Ik heb het wel gezien ! "

Rachel schermde haar ogen af met de hand: " Ik ? Hem geduwd ? Maar vent toch! Ik heb hem nog niet eens aangeraak !  Ik was minstens een méter achter hem ! ...Hij is zéker in het duister met zijn krukken gestruikeld over al dat steengruis hier en de sneeuw op de treden ! Ik heb nog mijn hand uitgestoken om hem bij zijn kraag te attraperen, maar 'k was te vér àchter en hij schoof al onderuit ! En Ik een vallende vent van honderd kilo tegenhouden in de vlucht ? Allee serieus hé !"

Chef Remy, die blijkbaar aan één vermoedelijke moord per dag ruim genoeg had, smoorde de repliek van zijn ijverige adjunct in de kiem: " 't Is een ongeluk, punt ! Vaststelling van de juiste omstandigheden en de ondervraging van de getuige kunnen wachten tot de P.V. later op de avond.. Of beter nog: morgen op den buro ! Verdikke, wij gaan madam Coulier hier toch geen fleures laten opscharrelen zeker ! Gij pakt uw velo en rijdt al rap terug naar café 'Lekkerbek', daar op den hoek aan 't eind van de straat, waar ze een telefon hebben en belt om de ziekenkar en doktoor Loenders. En als ge geen antwoord krijgt, zijn die misschien nog bij dat eerste accident van daarjuist, in de abri. Zegt dat ze langs hiér komen, maar houdt het nondedju stil voor de mensen hé! Ik wil hier straks géén zotte bende curieuzeneuzen op mijn vel krijgen, verstaan ?! Ik blijf hier voor de eerste vaststellingen...Maar treuzelt niet hé ! "

En zich naar Rachel wendend, die stil stond te bibberen van alteratie: " Ga maar rap naar huis, Vrouw Coulier ,maar zwijgt over wat hier gebeurd is, verstaan ! ? Ik zie u morgen om tien uur op de buro in Nieuwpoort...Allee, zal 't gaan , peis-de ?"

Voor de abri stonden nog wat buren geschokt te kwebbelen rond de paal van de straatverlichting. Toen Rachel Jetje stil bij de arm wegtrok uit de kring, vroeg deze verwonderd: " Hebt ge Joseph nog gevonden ?"

" Ja, bij de grote kommandobunker tegen 't strand aan café 'De 'Welkom'...Die twee gendarmen hébben hem..."

" En wat gaan ze met hem doen ?" vroeg Jetje benepen terwijl ze het hekje van haar voortuin openduwde.

" Meenemen naar Nieuwpoort, tiens ! " Maar in de pikkedonkere doorloop naar de achterkeuken barste ze plots los: " In de lijkenkar, verstaat ge ! Hij is dood ! "

" Hoezo, dood ?...Joseph ?" stamelde Jetje versteend. Maar haar vriendin duwde haar met de rug tegen de muur en siste in haar gezicht:

" Wel ja: morsdood ! Die kloot heeft zich misstapt ! Verblind door de straffe lichtstraal uit de zaklamp van de gendarmen ! Van 't tweede verdiep boven die hoge bunker naar beneden gestuikt en zijn nek gebroken ! Morsdood ! Verstaat ge wat dat wil zeggen, Keuntje ?...We zijn rijk, meisje, schatrijk als we willen !! Maar zwijgt lijk een graf hé ,dat Joseph dood is !"

" Joseph dood ? Zo ineens ? Dat geloof ik niet ! "

Rachel scheen haar niet te horen: " En als we 't goed spelen is alles wat hij van Pylieser erfde nu van óns !  Héél de rederij met de vier schepen ! En àl zijn los geld: tégen het miljoen, als het niet méér is ! "

Toen Rachel haar plots wild begon te zoenen, wrong Jetje zich bruusk los :"Zeg, zotte ! Zal 't gaan ,ja !!" Ze liep als verblind kwaad verder naar de achterdeur.

Plots struikelde ze in het donker over een bundel kleren en viel met een gil pardoes op een vent ! Zeker een zatlap die daar in 't donker zijn roes lag uit te slapen...

In de verwarring kon ze nog vlug de keuken binnenglippen, het licht aandraaien en het slagersmes grijpen.

De landloper richtte zich slaperig op en kroop kreunend recht in het verlichte deurgat...Een beangstigende beer van een vent, met een verwarde snorrebaard en een indrukwekkende kop haar. En die zwarte ogen die gloeiden als karbonkels in het getaande gezicht ! Jetje loste een wanhopige schreeuw: " Dis ?!...Dis, zijt gij het ?!"

Maar dàt was natuurlijk onmogelijk: Dis was al eeuwen dood ! Ontploft en in het niets verdwenen ! Juist, in het niets verdwenen, zonder een spoor na te laten...

De landloper rochelde een rokersfluim op en spuwde op de grond: " Wel-wel ,Tante Jetje ! ...Herkent ge mij niet meer ? 't Is ik: Leon ! ...Leon Petré van naast de deur ! "

Rachel liep rap om hem heen en ging manmoedig naast haar hartsvriendin staan: " Wééral een SS-er zeker ?"

Zohaast iedereen van de verrassing was bekomen, kon Leon aan tafel zijn verhaal doen wat hij de laatste jaren had meegemaakt en waar hij heel die tijd was gebleven.

" Bij de laatste gevechten in Berlijn zijn ik onder een ingestort huis bedolven geraakt. Maar niet geplet hé ; ik kon daar vrij rondkruipen onder dat puin....Ik heb mij daar een tijdje stillekens verdoken tot den oorlog gedaan was en heb daar in die zelfste ruïne burgerkleren kunnen vinden...Toen het weer kalm werd en de stroom vluchtelingen opnieuw in gang schoot, heb ik mij aangesloten bij een vrouw met een kind...Gertruda, heette ze...Dan zijn ik zogenaamd als haar vent verder naar het westen van de stad getrokken in de hoop voor ons bij Joseph en zijn lief onderdak te vinden...Maar zijn huis lag in puin en niemand van de geburen wist of ze nog leefden of waar ze waren! ...Dan zijn wij verder in die straat maar in het verlaten huis van Ward Hermans ingetrokken dat nog half recht stond en de kelder vol weckpotten conserven stak..."

" Ward Hermans ?" onderbrak Rachel met zichtbaar leedvermaak: " Die smeerlap hebben ze een paar maand geleden juist veroordeeld tot levenslang! "

" Juist goed ! " vond Leon, tot verbazing van Rachel. " Wij zijn daar dan blijven plakken tot al het eten, dat wij er vonden, op was en de Amerikanen eindelijk in hun Berlijnse sector binnentrokken. Ze hebben daar alle huizen geconfisceerd om in te kwartieren en ons daar weggejaagd uit Dahlem en mij gedwongen naar België terug te keren. Later, in het verzamelkamp heb ik kunnen tekenen voor het vreemdelingenlegioen en onderweg in Sidi-Bel-Abbès in den Afrique zijn ik op de Penjaert van Oostende gevallen..."

" Ja, dat wisten we al..." zei Jetje: " Uit uw antwoorden op de vragenlijst, die Joseph u opstuurde...Maar van uw laatste vlucht uit het legioen wisten wij niks."

" Ha ja...In het begin was dat daar nog plezant, omdat het regiment nog aaneengesloten vocht. Maar nadien hebben ze ons in groepjes van zes verdeeld over al die dorpen in het oerwoud, om een bende rijstkakkers op te leiden die in feite geen goesting hadden om te vechten...Eén vuile rotboel, ja ! ... Op 't laatste besloot de Penjaert om het af te trappen, en ik zijn dan maar mee gelopen... Na zeven nachten stappen door de bossen en overdag met één oog te slapen zijn we dan in Siam geraakt. Daar hebben we een tijdje uitgerust bij vriendelijke mensen en zijn dan achteréénvolgens met verschillende boten als stoker of matroos tot in Rotterdam geraakt..."

" Ja, het laatste kaartje dat Joseph kreeg kwam van Kaapstad, als ik mij niet vergis..."

" Ja, Joseph! ..." bromde hij: " Hoe stelt die het nog in de bak ?"

Maar vooraleer Jetje zich kon verspreken, haakte Rachel al in: " Die zou een dezer weken vervroegd gaan vrijkomen uit het gevang van Brugge ! Hij heeft veel strafvermindering gekregen omdat hij naar het schijnt toch zo'n goeie vaderlander was geweest en joden heeft geholpen"

Leon merkte de blikken van verstandhouding blijkbaar niet die Rachel naar Jetje wierp en vervolgde duidelijk vermoeid: " Al bij al zijn ik toch content dat ik voor het vreemdelingenlegioen heb gekozen, in plaats van heel die tijd in het gevang weg te rotten ! "

" Vooral omdat gij waarschijnlijk géén strafvermindering zoudt gekregen hebben ! " sneerde Rachel: " Want véél levens van weerstanders gaat gij wel niet gered hebben, gelijk die held van uw broer ! ..'t Kon niet meer óp : Een Duitse jood en een Engelse vlieger !  Jawatte hé " grijnsde ze vals.

Twee uur later, toen iedereen rap gegeten had, trok Jetje naar bed, óp van de zenuwen. Joseph dood...,ze kon het niet geloven ! Zo'n goeie jongen ! Zo triest aan zijn einde gekomen, na al de miserie die hij de laatste jaren had meegemaakt. En nog zo jong, Jezus-Maria-Jozef ! Ze zou morgen vroeg, éérste werk, bij de garde gaan vragen waar zij kon gaan groeten en hoe het stond met de mogelijke begrafenis...Maar vreemd genoeg raakte de plotse heropstanding van Leon haar koude kleren niet...Waarschijnlijk omdat zij zijn dood in Steglitz mentaal nooit aanvaard had ?...

Toen Jetje was vertrokken, bleef Rachel nog een hele poos met die ongenode gast napraten. Ze legde het er dik op dat hij inderdaad óók een gezochte SS-er was, al liep hij dan al jaren met valse papieren rond...Want dan zou hij ook wel eens voor vier jaar de bak in kunnen vliegen hé ! Gelukkig dat er in feite niéts hem aan de persoon van Leon Petré kon linken, tenzij de geburen hem zouden herkennen, natuurlijk! ..."

" Wat dan nog ? 't Vreemdelingen Legioen heeft mij witgewassen hé ! Maar neen, zijt al gerust, mij gaan ze niet herkennen ! Hiér blijf ik niet rondlopen hé ! En zelfs dàn kan niemand echt bewijzen dat ik de Leon Petré van vroeger zijn..."

" Al goed, want in feite ligt dié Leon Petré begraven op het kerkhof van Nieuwpoort ! "

En Rachel vertelde over het goedbedoelde bedrog van Jetje met het aangespoelde lijk in de Geul, na de bevrijding in september '44: " Als ge nù moest willen beweren niét dood te zijn, zoudt ge nog veel last hebben om dat te bewijzen, met uw valse papieren...En Jetje zou veel ambras krijgen wegens de valse aangifte van uw dood ! Van hààr moet ge dus niet vrezen dat ze u gaat verraden als de oud-SS-er Leon Petré! "

" En gij zélf, madam Rachel ?"

" Och, mij hebt ge niets misdaan, als ge maar niet te lang voor mijn voeten loopt...Neen, voor ons is de Leon zo dood als een pier ! ...Daarbij, ik heb heel goede relaties met een rederij in Breskens, In Holland , waar ge rap aan de slag zoudt kunnen gaan op een vissersboot...een treiler."

" Een treiler ? Zo'n moderne metalen schip ?! Dedju Rachel: liever vandaag dan morgen ! Als dàt zou lukken, zal ik u eeuwig dankbaar zijn ! ..."

Wel-wel, da's nieuw, dacht ze...

In bed verraste Rachel haar vriendin met de mogelijke ontwarring van het kluwen, veroorzaakt door de dood van Joseph en de verrijzenis van Leon. Hoofdzaak was dat, primo, deze laatste nooit mocht weten dat zijn oudste broer precies vandààg was gestorven...En segundo, dat Leon nooit iets mocht vernemen dat hij de nieuwe erfgenaam was van Pyliesers nalatenschap. Daarom moesten ze zo rap mogelijk zorgen voor een discrete verdwijning van dit laatste overlevende petekind van de Gerard! ..De 'échte' Leon lag voor het oog van de wereld immers veilig begraven op het kerkhof van Nieuwpoort, en daarmee uit ! ...En binnenkort zou Joseph daar ook liggen en konden ze eindelijk eens deftig over de verdeling van die nalatenschap gaan spreken bij de notaris Legein ! ...Het voorstel van Florizone kwam iedereen goed uit...En ook Joseph had er, juist vóór de abri ontplofte, zijn instemming mee betuigd...In bijzijn van viér getuigen nogwel ! Enkel mondeling, weliswaar, en nog niét getekend, maar dààr moesten de levenswijze heren maar een "praktische mouw aan passen" ! Als Jetje en zijzelf alle twee akkoord gingen om onderhands maandelijks wat gouden ponden aan Leon te geven, zoals ze ook voor Joseph van plan waren, hoefde er geen haan te kraaien naar de vervelende verrijzenis van die kwibus !

De volgende morgen kraaide er inderdaad géén haan toen, vóór dag en dauw, Rachel en Leon met de eerste tram richting Knokke naar Breskens vertrokken...Daar hielp ze hem tegen de middag aanmonsteren bij rederij Maes, toevallig dezelfde naam als die hij zélf opgaf...En voor de dag om was, had Leon een proefcontract voor drie maanden op zak en zat hij knus 'op kamers' bij een oude Zeeuwse weduwe.

Bij het afscheid dien avond vroeg Rachel nog of hij het gewoon zou kunnen worden bij die kaaskoppen.

" Geen énkel probleem, madam Rachel ! Per slot van rekening, Nieuwpoort of Breskens: een boot is een boot !